Matthew Childs' 9 life lessons from rock climbing

82,398 views ・ 2009-04-17

TED


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Pattapon Kasemtanakul Reviewer: Vasant Jain
00:12
It's pretty simple. There are nine, sort of, rules
0
12160
3000
เอาล่ะ นี่มันง่ายมาก มีกฎอยู่ทั้งหมด 9 ข้อ
00:15
that I discovered after 35 years of rock climbing.
1
15160
4000
ที่ผมค้นพบในช่วง 35 ปี ของการปีนเขา
00:19
Most of them are pretty basic.
2
19160
4000
และส่วนใหญ่ก็ธรรมดามาก
00:23
Number one: don't let go --
3
23160
3000
ข้อแรกคือ อย่าท้อถอยหรือยอมแพ้
00:26
very sure success method.
4
26160
2000
เป็นข้อแนะนำที่เยี่ยมทีเดียว
00:28
But really, truly -- often you think about
5
28160
3000
เพราะจริงๆ แล้ว คุณมักคิด
00:31
letting go way before your body does.
6
31160
2000
ที่จะยอมแพ้ ก่อนที่ร่างกายคุณจะลงมือทำซะอีก
00:33
So hang in there,
7
33160
2000
เพราะฉะนั้นจงอดทนเอาไว้
00:35
and you come up with some pretty peculiar solutions.
8
35160
4000
และคุณอาจได้พบทางออกแบบแปลกๆ ก็ได้
00:39
Number two: hesitation is bad.
9
39160
2000
ข้อที่สอง ความลังเลเป็นสิ่งไม่ดี
00:41
This is a friction climb, up in Tuolumne Meadows,
10
41160
3000
นี่คือการปีนเขาแบบอาศัยแรงเสียดทาน (Friction climb) บนทุ่งทูโอลัมเน่ (Tuolumne Meadows)
00:44
in the Yosemite high country.
11
44160
2000
ในที่ราบสูงแห่งอุทยานแห่งชาติโยเซมิตี (Yosemite high country)
00:46
Friction climbing doesn't have any sort of hard positive edges.
12
46160
4000
การปีนแบบนี้มันไม่ได้ยุ่งยากอะไรมาก
00:50
You're climbing on little dimples and nubbins in the rock.
13
50160
4000
คุณจะปีนอยู่บนรอยแตกเล็กๆ บนหิน
00:54
The most friction you have is when you first put your hand
14
54160
4000
แรงเสียดทานมากที่สุดเท่าที่คุณจะหาได้
00:58
or your foot on the rock.
15
58160
3000
คือตอนที่คุณเพิ่งวางมือหรือเท้าคุณลงบนหิน
01:01
And then from that point on, you're basically falling.
16
61160
4000
และหลังจากนั้น คุณก็จะเริ่มตก
01:05
So momentum is good. Don't stop.
17
65160
3000
เพราะฉะนั้นโมเมนตัมจึงเป็นสิ่งที่ดี อย่าหยุด
01:08
Rule number three: have a plan.
18
68160
2000
ข้อที่สาม วางแผน
01:10
This is a climb called the Naked Edge,
19
70160
2000
นี่เรียกว่า การปีนผาเปลือย (Naked Edge)
01:12
in El Dorado Canyon, outside of Boulder.
20
72160
2000
ในหุบเขาเอลโดราโด (El Dorado Canyon) ด้านนอกของเมืองโบลเดอร์ (Boulder)
01:14
This climber is on the last pitch of it.
21
74160
3000
นักปีนเขาคนนี้กำลังอยู่ในช่วงสุดท้าย
01:17
He's actually right about where I fell.
22
77160
2000
เขาอยู่ตรงตำแหน่งที่ผมร่วงพอดี
01:19
There is about 1,000 feet of air below him.
23
79160
3000
ซึ่งมันสูงประมาณ 1,000 ฟุต
01:22
And all the hard pitches are actually below him.
24
82160
3000
และที่จริงช่วงของการปีนที่ยากได้ผ่านมาแล้ว
01:25
Often what happens is
25
85160
2000
แต่สิ่งที่มักจะเกิดขึ้นคือ
01:27
you're planning so hard for like,
26
87160
2000
คุณมัวแต่วางแผนอย่างหนัก เช่น
01:29
"How do I get through the hardest part? How do I get through the hardest part?"
27
89160
3000
"ฉันจะผ่านส่วนที่ยากที่สุดไปยังไงนะ ฉันจะผ่านส่วนที่ยากที่สุดนี่ไปได้ยังไง"
01:32
And then what happens?
28
92160
2000
แล้วหลังจากนั้นจะเกิดอะไรขึ้น?
01:34
You get to the last pitch. It's easy.
29
94160
2000
จากนั้นคุณมาถึงช่วงสุดท้าย ซึ่งง่ายมาก
01:36
And you're completely flamed out. Don't do it.
30
96160
3000
แต่คุณกลับหมดแรง อย่าเป็นอย่างนั้น
01:39
You have to plan ahead to get to the top.
31
99160
3000
คุณควรวางแผนล่วงหน้าที่จะไปให้ถึงข้างบนสุด
01:42
But you also can't forget that each individual move
32
102160
3000
แต่ก็ห้ามลืมในทุกๆ ท่าทางการปีน
01:45
you have to be able to complete.
33
105160
2000
คุณต้องสามารถปีนให้สำเร็จด้วย
01:47
This is a climb called the Dike Route,
34
107160
2000
นี่คือการปีนเขาลาดเอียงบนเส้นทางที่เรียกว่า Dike Route
01:49
on Pywjack Dome, up in the Yosemite high country.
35
109160
4000
ที่ Pywjack Dome บนที่ราบสูงแห่งอุทยานแห่งชาติโยเซมิตี (Yosemite high country)
01:53
The interesting thing about this climb is it's not that hard.
36
113160
3000
มันเป็นการปีนที่ไม่ได้ยากเท่าไหร่นัก
01:56
But if you're the leader on it,
37
116160
2000
แต่หากคุณเป็นผู้นำ
01:58
at the hardest move, you're looking at about 100 foot fall,
38
118160
4000
ในช่วงที่ยากที่สุดของการปีน คุณต้องเสี่ยงกับการตกลงไปกว่า 100 ฟุต
02:02
onto some low angle slabs.
39
122160
2000
ลงบนแง่งหินที่ต่ำกว่า
02:04
So you've got to focus.
40
124160
2000
คุณจึงต้องมีสมาธิ
02:06
You don't want to stop in the middle like
41
126160
3000
คุณคงไม่อยากติดอยู่
02:09
Coleridge's Kubla Kahn.
42
129160
2000
เหมือนกับในเรื่องคูบลา ข่าน (Kubla Kahn) ของ โควด์ริดจ์ (Coleridge)
02:11
You've got to keep going.
43
131160
2000
คุณต้องเดินหน้าต่อไป
02:13
Rule number five: know how to rest.
44
133160
2000
กฎข้อที่ห้า รู้วิธีพัก
02:15
It's amazing. The best climbers
45
135160
2000
มันน่าทึ่งมาก ที่นักปีนเขาที่เก่งที่สุด
02:17
are the ones that in the most extreme situations
46
137160
3000
ก็มักเป็นคนๆ เดียวกับที่สามารถจัดท่าทางให้คล้ายกับ
02:20
can get their bodies into some position
47
140160
2000
กำลังพักอยู่ได้
02:22
where they can rest,
48
142160
2000
แม้ในสถานการณ์ที่ยากลำบากที่สุด
02:24
regroup, calm themselves, focus,
49
144160
3000
เพื่อสงบสติอารมณ์ของตนเอง ตั้งสมาธิ
02:27
and keep going.
50
147160
4000
และไปต่อ
02:31
This is a climb in the Needles, again in California.
51
151160
2000
นี่คือการปีนที่นีเดิ้ลส์ (Needles) ในรัฐแคลิฟอร์เนีย
02:33
Fear really sucks because what it means is
52
153160
2000
ความกลัวเป็นสิ่งที่แย่มากเพราะนั่นมันหมายถึง
02:35
you're not focusing on what you're doing.
53
155160
3000
คุณกำลังเสียสมาธิไปจากสิ่งที่คุณกำลังทำอยู่
02:38
You're focusing on the consequences of
54
158160
2000
คุณกำลังมุ่งความสนใจไปที่ผลลัพธ์
02:40
failing at what you're doing
55
160160
3000
ของความผิดพลาด
02:43
because any given move should require
56
163160
2000
เพราะว่าการเคลื่อนไหวในทุกท่าทางต้องใช้
02:45
all your concentration and thought processes
57
165160
5000
สมาธิและกระบวนการความคิดทั้งหมดของคุณ
02:50
to execute it effectively.
58
170160
2000
เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงที่สุด
02:52
One of the things in climbing is, most people
59
172160
3000
สิ่งหนึ่งที่คนส่วนใหญ่เป็นในการปีนเขา
02:55
sort of take it straight on. And they follow the most obvious solution.
60
175160
4000
ก็คือพวกเค้ามักจะขึ้นมันไปตรงๆ พวกเค้าใช้เส้นทางที่ชัดเจนมากที่สุด
02:59
This is the Devils Tower in Wyoming,
61
179160
3000
นี่คือ หอคอยปีศาจ (Devils Tower) ที่รัฐไวโอมิง
03:02
which is a columnar basalt formation
62
182160
3000
ซึ่งมันก็คือผาหินภูเขาไฟที่ก่อตัวในแนวสูง
03:05
that most of you probably know from "Close Encounters."
63
185160
3000
คุณอาจรู้จักจากฉากในหนังเรื่อง โคลส เอนเคาน์เตอร์ส (Close Encounters)
03:08
With this, typically crack climbers
64
188160
2000
ด้วยเจ้าสิ่งนี้ นักปีนเขา
03:10
would put their hands in and their toes in
65
190160
2000
ก็จะสอดมือและเท้าของพวกเขาเข้าไป
03:12
and just start climbing.
66
192160
2000
และเริ่มปีน
03:14
The cracks are too small to get your toes into
67
194160
3000
รอยแตกบางอันก็เล็กเกินกว่าที่คุณจะใส่นิ้วเท้าของคุณเข้าไปได้
03:17
so the only way to climb is using your fingertips
68
197160
3000
เพราะฉะนั้นมีวิธีเดียวคือการใช้แค่ปลายนิ้ว
03:20
in the cracks,
69
200160
2000
ยึดกับรอยแตกเหล่านั้นไว้
03:22
and using opposing pressure
70
202160
2000
และใช้แรงผลักด้านตรงกันข้าม
03:24
and forcing yourself up.
71
204160
3000
บีบตัวเองให้ลอยสูงขึ้นไป
03:27
Rule number eight: strength doesn't always equal success.
72
207160
3000
กฎข้อที่แปด ความแข็งแกร่งไม่ได้ยืนยันความสำเร็จเสมอไป
03:30
In the 35 years I've been a climbing guide
73
210160
2000
ในช่วง 35 ปี ที่ผมเป็นไกด์การปีนเขา
03:32
and taught on indoor walls, and stuff like that,
74
212160
2000
และสอนการปีนกำแพงในร่ม หรืออะไรพวกนั้น
03:34
the most important thing I've learned
75
214160
2000
สิ่งสำคัญที่สุดที่ผมได้เรียนรู้
03:36
was, guys will always try to do pull-ups.
76
216160
3000
คือผู้ชายมักพยายามฝึกดึงข้อ
03:39
Beginning guys, it's like, they thrash, they thrash,
77
219160
2000
พวกหัดใหม่ มักชอบดึงแล้ว ดึงอีก ดึงแล้ว ก็ดึงอีก
03:41
they get 15 feet up --
78
221160
2000
พวกเค้าปีนขึ้นไปได้ 15 ฟุต
03:43
and they can do about 15 pull-ups right --
79
223160
2000
และพวกเค้าก็ดึงข้อได้อีกประมาณ 15 ที
03:45
And then they just flame out.
80
225160
2000
จากนั้นก็หมดแรงกันซะและ
03:47
Women are much more in balance
81
227160
2000
ผู้หญิงนั้นมีสมดุลที่ดีกว่ามาก
03:49
because they don't have that idea
82
229160
3000
เพราะว่าพวกเขาไม่เคยมีความคิด
03:52
that they're going to be able to do 100 pull-ups.
83
232160
2000
ว่าจะสามารถดึงข้อได้เป็น 100 ที
03:54
They think about how to get the weight over their feet
84
234160
3000
พวกเขาจึงคิดหาวิธีที่จะถ่ายเทน้ำหนักไปบนฝ่าเท้า
03:57
because it's sort of natural -- they carry you all day long.
85
237160
3000
เพราะมันเป็นธรรมชาติกว่ามาก พวกมันแบกน้ำหนักเราได้เป็นวัน
04:00
So balance is really critical,
86
240160
2000
ความสมดุลจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก
04:02
and keeping your weight on your feet,
87
242160
2000
และการถ่ายเทน้ำหนักบนฝ่าเท้า
04:04
which is your strongest muscle.
88
244160
2000
ที่เป็นกล้ามเนื้อที่แข็งแรงที่สุด
04:06
And of course there is rule number nine.
89
246160
2000
และก็แน่นอนกฎข้อที่เก้า
04:08
I came up with rule number nine after
90
248160
2000
ผมคิดกฎข้อที่เก้าได้หลังจากที่
04:10
I actually didn't plan for a fall,
91
250160
2000
ผมตกอย่างไม่คาดคิด
04:12
and went about 40 feet and cracked a rib.
92
252160
3000
ร่วงลงไปถึง 40 ฟุต และซี่โครงหักไปซี่หนึ่ง
04:15
Once you get to that point where you know it's going to happen,
93
255160
3000
พอมาถึงจุดๆ หนึ่งที่คุณรู้ว่ามันกำลังจะเกิดขึ้นแน่ๆ
04:18
you need to start thinking about how you're going to let go
94
258160
3000
คุณต้องเริ่มที่จะคิดถึงวิธีที่จะปล่อย
04:21
because that is the critical piece
95
261160
3000
เพราะว่านั่นมันสำคัญมาก
04:24
of not getting hurt --
96
264160
2000
เพื่อหลีกเลี่ยงอาการบาดเจ็บ
04:26
how you're going to fall onto the rope,
97
266160
4000
หาวิธีที่คุณจะร่วงลงบนเชือก
04:30
or if you're climbing without a rope,
98
270160
2000
หรือถ้าหากคุณปีนโดยไม่ใช้เชือก
04:32
fall to a place where you can actually control the fall.
99
272160
4000
ก็ร่วงลงไปที่ๆ คุณสามารถควบคุมมันได้
04:36
So don't hang on till the bitter end.
100
276160
3000
เพราะฉะนั้นอย่ายื้อเกาะซะจนพบจุดจบอันขมขื่น
04:39
Thank you very much.
101
279160
2000
ขอบคุณมากครับ
04:41
(Applause)
102
281160
2000
(เสียงปรบมือ)
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7