Adventures of an asteroid hunter | Carrie Nugent

Çeviri: Fatih Yürekli Gözden geçirme: Ramazan Şen

I am holding something remarkably old.

Elimde gerçekten çok yaşlı bir şey tutuyorum.

It is older than any human artifact,

Herhangi bir insan yapıtından bile daha eski,

older than life on Earth,

Dünya'daki yaşamdan bile,

older than the continents and the oceans between them.

kıtalardan ve onların arasındaki okyanuslardan da daha eski.

This was formed over four billion years ago

Bu şey yaklaşık olarak 4 milyar yıl önce

in the earliest days of the solar system

güneş sisteminin ilk günlerinde

while the planets were still forming.

gezegenlerin oluşumu devam ederken oluşmuş.

This rusty lump of nickel and iron may not appear special,

Bu paslı, nikel ve demir topağı özel gözükmeyebilir,

but when it is cut open ...

ama kesilip açıldığında...

you can see that it is different from earthly metals.

bunun dünya metallerinden farkı olduğunu görebilirsiniz.

This pattern reveals metallic crystals that can only form out in space

Bu desen, sadece erimiş metallerin aşırı derecede yavaş,

where molten metal can cool extremely slowly,

yani her milyon yılda bir birkaç derece soğuduğu

a few degrees every million years.

uzayda şekil alabilecek metalik kristalleri ortaya çıkarır.

This was once part of a much larger object,

Bu, daha büyük bir nesnenin bir parçasıydı,

one of millions left over after the planets formed.

ki bu nesne gezegenlerin oluşumundan sonra kalan milyonlarcasından biriydi.

We call these objects asteroids.

Biz bunları asteroitler olarak adlandırıyoruz.

Asteroids are our oldest and most numerous cosmic neighbors.

Asteroidler bizim en eski ve sayıca en fazla olan kozmik komşumuzdur.

This graphic shows near-Earth asteroids orbiting around the Sun,

Grafik, güneşin etrafında dönen Dünya'ya yakın asteroitleri

shown in yellow,

sarı olarak

and swinging close to the Earth's orbit,

ve Dünya'nın yörüngesine yakın olarak geçenleri

shown in blue.

mavi olarak göstermektedir.

The sizes of the Earth, Sun and asteroids have been greatly exaggerated

Dünya'nın, Güneş'in ve astreoitlerin boyutları büyük oranda abartılmıştır

so you can see them clearly.

bu nedenle çok net bir biçimde görebilmektesiniz.

Teams of scientists across the globe are searching for these objects,

Tüm dünyadaki bilim adamı takımları bu nesneleri araştırıyor,

discovering new ones every day,

her gün yeni birini keşfediyor,

steadily mapping near-Earth space.

sürekli Dünya'ya yakın boşluğu haritalandırıyor.

Much of this work is funded by NASA.

Bu çalışmaların çoğu NASA tarafından fonlanıyor.

I think of the search for these asteroids as a giant public works project,

Bu asteroitlerin araştırılmasını büyük bir kamu çalışması olarak düşünüyorum,

but instead of building a highway, we're charting outer space,

fakat karayolu inşa etmek yerine, uzayın haritasını çiziyoruz,

building an archive that will last for generations.

kuşaklar boyu sürecek arşiv inşa ediyoruz.

These are the 1,556 near-Earth asteroids discovered just last year.

Bunlar geçen yıl keşfedilen 1.556 Dünya'ya yakın asteroid.

And these are all of the known near-Earth asteroids,

Ve bunlar da Dünya'ya yakın olan tüm asteroitler,

which at last count was 13,733.

son olarak 13.733 taneler.

Each one has been imaged, cataloged

Her biri resimlendi, katologlandı

and had its path around the Sun determined.

ve güneşin etrafındaki yörüngeleri belirlendi.

Although it varies from asteroid to asteroid,

Asteroitten asteroide farklılık göstermesine rağmen

the paths of most asteroids can be predicted for dozens of years.

birçok asteroidin yörüngesi düzinelerce yıl için tahmin edilebilir.

And the paths of some asteroids can be predicted with incredible precision.

Ve bazı asteroidlerin yörüngesi inanılmaz bir hassaslıkla tahmin edilebilir.

For example, scientists at the Jet Propulsion Laboratory

Örneğin, Jet Propulsion Laboratuvarındaki bilim adamları

predicted where the asteroid Toutatis was going to be four years in advance

Tautatis asteroitinin dört yıl sonra 30 km. doğrulukla nerede olacağını

to within 30 kilometers.

tahmin etmişlerdi.

In those four years,

Bu 4 yıl içinde

Toutatis traveled 8.5 billion kilometers.

Tautatis 8.5 milyar kilometre yol aldı.

That's a fractional precision

Bunun doğruluk oranı da

of 0.000000004.

0.000000004.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now, the reason I have this beautiful asteroid fragment

Şimdi, benim bu güzel asteroid parçasına sahip olmamın sebebi

is because, like all neighbors,

tüm diğer komşular gibi

asteroids sometimes drop by unexpectedly.

bazen asteroitler beklenmedik bir şekilde ziyarette bulunabilirler.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Three years ago today,

Üç yıl önce bugün,

a small asteroid exploded over the city of Chelyabinsk, Russia.

küçük bir asteroit Rusya'nın Çelyabinks şehrinin üzerinde patladı.

That object was about 19 meters across,

Bu nesne yaklaşık olarak 19 m. büyüklüğünde,

or about as big as a convenience store.

veya yaklaşık olarak bir market büyüklüğündeydi.

Objects of this size hit the Earth every 50 years or so.

Bu büyüklükte bir nesne yaklaşık olarak her 50 yılda bir Dünya'ya çarpar.

66 million years ago,

65 milyon yıl önce,

a much larger object hit the Earth,

çok daha büyük bir nesne Dünya'ya çarptı

causing a massive extinction.

ve büyük bir yok oluşa sebebiyet verdi.

75 percent of plant and animal species were lost,

Bitki ve hayvan türlerinin %75'i yok oldu,

including, sadly, the dinosaurs.

üzülerek söylüyorum buna dinozorlar dahil.

That object was about 10 kilometers across,

Bu nesne yaklaşık olarak 10 km. büyüklüğündeydi

and 10 kilometers is roughly the cruising altitude of a 747 jet.

ve 10 km. kabaca 747 jetinin seyrettiği yüksekliktir.

So the next time you're in an airplane,

Gelecek sefer uçakta olduğunuzda

snag a window seat, look out and imagine a rock so enormous

cam kenarı alın, dışarı bakın ve Dünya'ya dayanacak kayanın

that resting on the ground,

ne kadar büyük olduğunu hayal edin.

it just grazes your wingtip.

Bu, kanat uçlarınızı sıyıracaktır.

It's so wide that it takes your plane one full minute to fly past it.

O kadar geniş ki uçağın uçarak geçmesi tam bir dakika sürüyor.

That's the size of the asteroid that hit the Earth.

İşte bu Dünya'ya çarpan asteroitin büyüklüğü.

It has only been within my lifetime

Asteroitlerin bizim gezegenimiz için

that asteroids have been considered a credible threat to our planet.

gerçek bir tehdit olarak değerlendirilmesi sadece benim yaşamım süresinde oldu.

And since then, there's been a focused effort underway

Ve bundan sonra, bu nesneleri keşfetmek ve katologlandırmak için

to discover and catalog these objects.

odaklaşmış çabalarımız devam edecektir.

I am lucky enough to be part of this effort.

Bu çabaların bir parçası olduğum için şanslıyım.

I'm part of a team of scientists that use NASA's NEOWISE telescope.

NASA'nın NEOWİSE teleskobunu kullanan bilim adamlarının bir parçasıyım.

Now, NEOWISE was not designed to find asteroids.

Şimdi, NEOWİSE asteroid bulmak için dizayn edilmedi.

It was designed to orbit the earth and look far beyond our solar system

Bu Dünya'nın yörüngesinde dönmek ve en soğuk yıldızları ve en aydınlık galaksileri

to seek out the coldest stars and the most luminous galaxies.

araştırmak maksadıyla Güneş sisteminin çok çok ötesine bakmak için dizayn edildi.

And it did that very well for its designed lifetime of seven months.

Ve 7 aylık tasarlanan ömrü için bu görevi çok iyi yaptı.

But today, six years later, it's still going.

Fakat günümüzde, 6 yıl sonra, bu hala devam ediyor.

We've repurposed it to discover and study asteroids.

Biz bu teleskopu asteroidleri keşfetmek ve çalışmak için yeniden tasarladık.

And although it's a wonderful little space robot,

Ve harika küçük bir uzay robotu olmasına rağmen

these days it's kind of like a used car.

bu günlerde bir çeşit ikinci el araba gibi.

The cryogen that used to refrigerate its sensors is long gone,

Sensorlerini soğutmaya yarayan Cryogen çoktan bitti,

so we joke that its air-conditioning is broken.

bu nedenle kliması bozuldu diye şaka yapıyoruz.

It's got 920 million miles on the odometer,

Kilometre sayacında 920 milyon mil yazıyor,

but it still runs great

fakat halen iyi çalışıyor

and reliably takes a photograph of the sky every 11 seconds.

ve her 11 saniyede gökyüzünün güvenilir fotoğraflarını çekiyor.

It's taken 23 photos since I began speaking to you.

Konuşmaya başladığımdan bu yana 23 fotoğraf çekti.

One of the reasons NEOWISE is so valuable

NEOWISE'ın değerli olmasının bir sebebi de

is that it sees the sky in the thermal infrared.

termal infrared ile gökyüzünü görmesidir.

That means that instead of seeing the sunlight that asteroids reflect,

Bunun anlamı, asteroidlerin yansıttığı güneş ışığı yerine

NEOWISE asteroidlerin yaydığı ısıyı görür.

NEOWISE sees the heat that they emit.

This is a vital capability since some asteroids are as dark as coal

Bu hayati bir kabiliyettir, çünkü bazı asteroidler kömür kadar karanlıktır

and can be difficult or impossible to spot with other telescopes.

ve diğer teleskoplar ile tespit edilmesi çok zor veya imkansızdır.

But all asteroids, light or dark, shine brightly for NEOWISE.

Fakat tüm asteroidler, aydınlık veya karanlık, NEOWISE için parlak bir şekilde parıldarlar.

Astronomers are using every technique at their disposal

Astronomlar, asteroidleri keşfetmek ve incelemek için

to discover and study asteroids.

kullanıma hazır her türlü tekniği kullanıyorlar.

In 2010, a historic milestone was reached.

2010 yılında, tarihi bir dönüm noktasına ulaşıldı.

The community, together, discovered over 90 percent of asteroids

Bu takım, birlikte, 1 km.'den büyük ve

Dünya'da büyük yıkıma sebep olabilecek

bigger than one kilometer across --

objects capable of massive destruction to Earth.

asteroidlerin %90'nını keşfetti.

But the job's not done yet.

Fakat görev hala tamamlanmadı.

An object 140 meters or bigger could decimate a medium-sized country.

140 m. ve daha büyük nesneler orta büyüklükteki bir ülkeyi yok edebilir.

So far, we've only found 25 percent of those.

Şu ana kadar bunların sadece %25'ini bulabildik.

We must keep searching the sky for near-Earth asteroids.

Dünya'ya yakın asteroitler için gök yüzünü araştırmaya devam etmeliyiz.

We are the only species able to understand calculus

Hesaplamayı anlayabilecek veya teleskop yapabilecek

or build telescopes.

tek tür biziz.

We know how to find these objects.

Bu nesneleri nasıl bulabileceğimizi biliyoruz.

This is our responsibility.

Bu bizim sorumluluğumuz.

If we found a hazardous asteroid with significant early warning,

Eğer önemli bir erken uyarı ile tehlikeli bir asteroid bulursak

we could nudge it out of the way.

itekleyerek onu yolundan saptırabiliriz.

Unlike earthquakes, hurricanes or volcanic eruptions,

Depremden, kasıragadan veya volkanik patlamalardan farklı olarak

an asteroid impact can be precisely predicted

asteroid etkileri tam olarak tahmin edilebilir

and prevented.

ve engellenebilir.

What we need to do now is map near-Earth space.

Şimdi yapmamız gereken şey, Dünya'ya yakın uzay boşluğunun haritasını çıkartmak

We must keep searching the sky.

Gök yüzünü araştırmaya devam etmek zorundayız.

Thank you.

Teşekkür Ederim.

(Applause)

(Alkışlar)