This scientist makes ears out of apples | Andrew Pelling

Çeviri: Yakup Mete EZIN Gözden geçirme: Sancak Gülgen

I've got a confession.

Bir şey itiraf edeceğim.

I love looking through people's garbage.

Ben çöp karıştırmayı seven bir adamım.

Now, it's not some creepy thing.

Ama pis bir iş yapmıyorum.

I'm usually just looking for old electronics,

Genellikle elektronik aletlere falan bakıyorum,

stuff I can take to my workshop and hack.

atölyeme götürüp kurcalamak için.

I do have a fetish for CD-ROM drives.

Tam bir CD-ROM hastasıyım diyebilirim.

Each one's got three different motors,

Her birinin üçer değişik motorları var,

so now you can build things that move.

hareket eden bir şey yapmak için gayet iyiler.

There's switches so you can turn things on and off.

Mesela anahtarları var açıp kapamaya yarayan.

There's even a freaking laser,

Hatta müthiş bir lazer bile var içinde,

so you can make a cool robot into an awesome robot.

iyi bir robotu çok daha iyi robota dönüştürebilir.

Now, I've built a lot of stuff out of garbage,

Çöplerden bir dünya alet yaptım,

and some of these things have even been kind of useful.

birçoğu da gayet kullanışlı oldu.

But here's the thing,

Ama asıl mesele şu bence,

for me, garbage is just a chance to play,

çöp benim için bir eğlence,

to be creative and build things to amuse myself.

hem yaratıcılığım gelişiyor, hem de eğleniyorum.

This is what I love doing, so I just made it part of my day job.

Yaptığım şeyi seviyorum ve her gün yapıyorum.

I lead a university-based biological research lab,

Bir üniversitenin biyoloji laboratuvarının başındayım,

where we value curiosity and exploration above all else.

orada her şeyi merak edip keşfetmeye çalışırdık.

We aren't focused on any particular problem,

Belli bir probleme odaklanmazdık

ya da belli bir hastalığa çare aramazdık.

and we're not trying to solve any particular disease.

This is just a place where people can come

Oraya sadece insanlar gelirdi

and ask fascinating questions and find answers.

ve ilginç sorulara cevap bulmaya çalışırlardı.

Uzun zaman önce fark ettim ki,

And I realized a long time ago

that if I challenge people to build the equipment they need

Eğer çöplerden bulduğum şeylerle

insanlara yarayabilecek şeyler yapsaydık

out of the garbage I find,

yaratıcılığı teşvik etmede müthiş bir yol olurdu.

it's a great way to foster creativity.

And what happened

Bunu fark ettikten sonra olan şey şuydu,

was that artists and scientists from around the world

tüm dünyadan bilim adamları ve sanatçılar

started coming to my lab.

laboratuvarıma gelmeye başladı.

And it's not just because we value unconventional ideas,

Geleneksel olmayan fikirlere değer verdiğimiz için olmadı bunlar,

it's because we test and validate them

bilimsel bir titizlikle test edip onayladık,

with scientific rigor.

bu yüzden oldu bütün bunlar.

So one day I was hacking something, I was taking it apart,

Bir gün bir alet yapmaya çalışıyordum,

birden aklıma fikir geldi.

and I had this sudden idea:

Biyolojiyi de bu aletler gibi inceleyebilir miyim?

Could I treat biology like hardware?

Could I dismantle a biological system,

Biyolojik sistemi de söküp parçalara ayırıp

sonra da yeni ve yaratıcı bir şekilde yine birleştirebilir miyim,

mix and match the parts

and then put it back together in some new and creative way?

diye düşündüm.

My lab started working on this,

Araştırmalarım bununla başlamıştı,

size sonucunu göstermek istiyorum.

and I want to show you the result.

Biriniz bunun hangi meyve olduğunu söyleyebilir mi?

Can any of you guys tell me what fruit this is?

Audience: Apple!

Dinleyiciler: Elma!

Andrew Pelling: That's right -- it's an apple.

Andrew Pelling: Aynen öyle, bu bir elma.

Now, I actually want you to notice as well

Aslında size göstermek istediğim şey,

that this is a lot redder than most apples.

diğer elmalardan daha kırmızı olmasıydı.

And that's because we grew human cells into it.

Bunun nedeni elmanın içinde insan hücresi olması.

We took a totally innocent Macintosh apple,

Tamamen masum Macintosh elmasını aldık,

tüm elma hücrelerini ve DNA'yı yok ettik

removed all the apple cells and DNA

ve sonra insan hücresi yerleştirdik.

and then implanted human cells.

Elma hücrelerini kaldırdığımızda kalan tek şey

And what we're left with after removing all the apple cells

bu selüloz iskelesidir.

is this cellulose scaffold.

This is the stuff that gives plants their shape and texture.

Bu şey bitkilere doku ve şekil verir.

Ve bu gördüğünüz küçük delikler

And these little holes that you can see,

elma hücrelerinin yaşam alanlarıdır.

this is where all the apple cells used to be.

Şimdi gelelim yaptıklarımıza,

So then we come along,

we implant some mammalian cells that you can see in blue.

biraz memeli hücresi ekledik, mavi kısımlarda görüyoruz.

What happens is, these guys start multiplying

Olan şey şu; bu mavi hücreler çoğalıyor

and they fill up this entire scaffold.

ve bütün selülozu çevreliyorlar.

As weird as this is,

İşin garibi

bu bize aslında dokuların nasıl oluştuğunu hatırlatıyor.

it's actually really reminiscent of how our own tissues are organized.

Klinik öncesi çalışmamızda bu selülozları

And we found in our pre-clinical work

vücuda yerleştirebileceğimizi bulduk.

that you can implant these scaffolds into the body,

and the body will send in cells and a blood supply

Vücut, selülozu hücrelere gönderecek kan ise selülozu besleyecek ve

and actually keep these things alive.

bir nevi hayatta tutacak.

This is the point when people started asking me,

İşte bu noktada insanlar bana soru sormaya başlıyor,

"Andrew, can you make body parts out of apples?"

"Andrew, elmalardan organ yapabilir misin ?"

"Tam adamına geldin". Benim cevabım da bu oluyor.

And I'm like, "You've come to the right place."

(Laughter)

(Kahkaha)

Ben aslında bunu eşim ile başardım.

I actually brought this up with my wife.

She's a musical instrument maker,

Eşim müzikal enstrüman üreticisi,

and she does a lot of wood carving for a living.

sürekli odunları oymayla meşgul.

So I asked her,

Ona bir gün sordum,

"Could you, like, literally carve some ears

"Bir elmayı oyarak insan kulağı hâline getirebilir misin?"

out of an apple for us?"

And she did.

Bunu başardı ve yaptı.

So I took her ears to the lab.

Sonra yaptığı kulakları laboratuvara götürdüm.

We then started preparing them.

Ve kulakları hazırlamaya başladım.

Yeah, I know.

Evet evet, biliyorum.

(Laughter)

(Kahkaha)

It's a good lab, man.

İyi niyetli bir çalışma bu dostum.

(Laughter)

(Kahkaha)

And then we grew cells on them.

Ve sonra hücreleri bu kulaklarda büyüttük.

And this is the result.

Sonuç bu.

Benim laboratuvarım kulak üretim tesisi değil.

Listen, my lab is not in the ear-manufacturing business.

Aslında insanlar yıllardır bu konu üstünde çalışmakta.

People have actually been working on this for decades.

Here's the issue:

Problem şu ki,

commercial scaffolds can be really expensive and problematic,

ticari selülozlar oldukça pahalı ve problemli olabilir,

çünkü hayvan veya kadavra gibi

because they're sourced from proprietary products,

animals or cadavers.

sahipli ürünlerden oluşmaktadırlar.

Biz birkaç kuruşa mal olan elmayı kullandık.

We used an apple and it cost pennies.

Asıl güzel yanı ise,

What's also really cool here

is it's not that hard to make these things.

bu şeyleri yapmak çok da zor değil.

The equipment you need can be built from garbage,

Lazım olan şeyleri bir çöpte bile bulabilirsiniz.

and the key processing step only requires soap and water.

Asıl işlem zaten sadece sabun ve su gerektiriyor.

So what we did was put all the instructions online as open source.

İşlem sürecini açık kaynaklı olarak İnternet'te paylaştık.

And then we founded a mission-driven company,

Sonra misyon odaklı bir şirket bulduk,

and we're developing kits to make it easier

insanların evde sadece bir havya ve bir lavabo ile bütün bunları

for anyone with a sink and a soldering iron

kendi başlarına yapabilmeleri için

to make these things at home.

parçaları kolaylaştırarak geliştiriyoruz.

What I'm really curious about is if one day,

En çok istediğim şeylerden birisi de,

bir gün kendi vücudumuzun parçalarını oluşturmak ya da onarmak,

it will be possible to repair, rebuild and augment our own bodies

tabii ki bunların hepsini mutfakta kendi başımıza yapmak.

with stuff we make in the kitchen.

Speaking of kitchens,

Mutfak demişken,

here's some asparagus.

bunlar kuşkonmaz bitkisi.

They're tasty, and they make your pee smell funny.

Epey lezzetliler, üstelik idrarınızın hoş kokmasını sağlıyorlar.

(Kahkaha)

(Laughter)

Now, I was in my kitchen, and I was noticing

Mutfaktaydım ve kuşkonmazın saplarının altına baktığımda

that when you look down the stalks of these asparagus,

ince küçük damarların olduğunu fark ettim.

what you can see are all these tiny little vessels.

And when we image them in the lab,

Kuşkonmazı laboratuvarda görüntülerseniz

you can see how the cellulose forms these structures.

selülozun yapıları nasıl oluşturduğunu görebilirsiniz.

This image reminds me of two things:

Bu resim bana iki şeyi hatırlatıyor:

our blood vessels

Kan damarlarımızı,

and the structure and organization of our nerves and spinal cord.

omurilik ve sinirlerinin yapısını.

So here's the question:

Sormamız gereken şu,

Can we grow axons and neurons down these channels?

nöronları ve aksonları bu kanallar boyunca geliştirebilir miyiz?

Eğer yapabilirsek,

Because if we can,

then maybe we can use asparagus to form new connections

kopmuş ve zarar görmüş sinirlerin uçlarını

kuşkonmaz kullanarak yeniden oluşturabiliriz.

between the ends of damaged and severed nerves.

Belki de bir omuriliği bile.

Or maybe even a spinal cord.

Beni yanlış anlamayın--

Don't get me wrong --

this is exceptionally challenging

bu iş gerçekten son derece zor

and really hard work to do,

ve bu işi yapan sadece biz değiliz.

and we are not the only ones working on this.

Uğraşan başkaları da var.

But we are the only ones using asparagus.

Ama sadece biz kuşkonmaz kullanıyoruz.

(Laughter)

(Kahkaha)

Right now, we've got really promising pilot data.

Şimdi, gelecek vaat eden pilot verilerimiz var.

And we're working with tissue engineers

Ve mümkün olan ne varsa bulmak için

and neurosurgeons

beyin cerrahları ve doku mühendisleriyle çalışıyoruz.

to find out what's actually possible.

So listen, all of the work I've shown you,

Evet, size gösterdiğim çalışmaların hepsi,

etrafımda olan tüm aletlerim

the stuff that I've built that's all around me on this stage

and the other projects my lab is involved in

ve laboratuvarımdaki diğer projeler

tamamen çöple oynama sevgimin sonucudur.

are all a direct result of me playing with your garbage.

Oyun -- Oyun bilimsel çalışmanın kilit noktasıdır.

Play -- play is a key part of my scientific practice.

It's how I train my mind to be unconventional and to be creative

Bu, elmadan kulak yapma gibi son derece yaratıcı olmak için

zihnimi nasıl eğittiğimin göstergesidir.

and to decide to make human apple ears.

So, the next time any of you are looking at some old,

Bir dahaki sefere sizleri biraz eski,

bozuk, arızalı, aletleri kurcalarken görmek istiyorum.

broken-down, malfunctioning, piece-of-crap technology,

I want you to think of me.

Kısacası beni düşünmenizi istiyorum.

Çünkü gerçekten istiyorum.

Because I want it.

(Laughter)

(Kahkaha)

Seriously, please find any way to get in touch with me,

Cidden, benimle iletişime geçmeye çalışın

and let's see what we can build.

ve bakalım neler yapabiliriz.

Thank you.

Teşekkür ediyorum.

(Applause)

(Alkışlar)