This scientist makes ears out of apples | Andrew Pelling

171,595 views ・ 2016-07-08

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Paweł Darulewski Korekta: Rysia Wand
00:12
I've got a confession.
0
12860
1696
Muszę się przyznać.
00:14
I love looking through people's garbage.
1
14580
2558
Uwielbiam grzebać w śmieciach.
00:17
Now, it's not some creepy thing.
2
17812
1905
To nie jest żadna dziwna sprawa.
00:19
I'm usually just looking for old electronics,
3
19741
2166
Zazwyczaj szukam starej elektroniki,
00:21
stuff I can take to my workshop and hack.
4
21931
2426
rzeczy, które mogę rozmontować w warsztacie.
00:24
I do have a fetish for CD-ROM drives.
5
24381
3639
Mój fetysz to stacje dysków CD-ROM.
00:28
Each one's got three different motors,
6
28044
2609
Każdy z nich ma trzy różne silniki,
00:30
so now you can build things that move.
7
30677
1937
pozwalające budować ruchome rzeczy.
00:32
There's switches so you can turn things on and off.
8
32638
2715
Są tam przełączniki, więc można coś włączać i wyłączać.
00:35
There's even a freaking laser,
9
35377
1858
Posiada również niesamowity laser,
00:37
so you can make a cool robot into an awesome robot.
10
37259
4776
dzięki czemu zmienić robota z fajnego w obłędnego.
00:42
Now, I've built a lot of stuff out of garbage,
11
42778
3166
Zbudowałem wiele rzeczy ze śmieci,
00:45
and some of these things have even been kind of useful.
12
45968
2781
a niektóre z nich okazały się nawet przydatne.
00:48
But here's the thing,
13
48773
1185
Ale rzecz w tym,
00:49
for me, garbage is just a chance to play,
14
49982
2601
że dla mnie śmiecie są szansą na zabawę,
00:52
to be creative and build things to amuse myself.
15
52607
2923
kreatywność i budowanie dla rozrywki.
00:55
This is what I love doing, so I just made it part of my day job.
16
55554
3636
Wcieliłem to, co kocham, w codzienną pracę.
00:59
I lead a university-based biological research lab,
17
59214
2557
Prowadzę uniwersyteckie laboratorium biologiczne,
01:01
where we value curiosity and exploration above all else.
18
61795
3937
gdzie ponad wszystko stawiamy ciekawość i poznanie.
01:05
We aren't focused on any particular problem,
19
65756
2596
Nie koncentrujemy się na żadnym określonym zagadnieniu
01:08
and we're not trying to solve any particular disease.
20
68376
2562
i nie próbujemy znaleźć lekarstwa na jakąś chorobę.
01:10
This is just a place where people can come
21
70962
2684
To jest jedynie miejsce, gdzie można przyjść,
01:13
and ask fascinating questions and find answers.
22
73670
3776
zadawać fascynujące pytania i znajdować odpowiedzi.
01:17
And I realized a long time ago
23
77470
1865
Zrozumiałem jakiś czas temu,
01:19
that if I challenge people to build the equipment they need
24
79359
3242
że wyzwanie, by tworzyć potrzebny sprzęt
01:22
out of the garbage I find,
25
82625
2113
ze znalezionych śmieci,
01:24
it's a great way to foster creativity.
26
84762
2763
jest świetnym sposobem na pobudzenie kreatywności.
01:27
And what happened
27
87549
1151
Okazało się,
01:28
was that artists and scientists from around the world
28
88724
2881
że artyści i naukowcy z całego świata
01:31
started coming to my lab.
29
91629
2016
zaczęli zjeżdżać do mojego laboratorium.
01:33
And it's not just because we value unconventional ideas,
30
93669
3209
Nie tylko dlatego, że cenią sobie niekonwencjonalne pomysły,
01:36
it's because we test and validate them
31
96902
2318
ale dlatego, że sprawdzamy i potwierdzamy je
01:39
with scientific rigor.
32
99244
1427
z naukowym rygorem.
01:41
So one day I was hacking something, I was taking it apart,
33
101620
3901
Pewnego rozbierałem coś na części
01:45
and I had this sudden idea:
34
105545
1857
i nagle mnie olśniło:
01:47
Could I treat biology like hardware?
35
107426
3439
Czy mogę traktować biologię jak dysk twardy?
01:50
Could I dismantle a biological system,
36
110889
2251
Rozebrać układ narządów,
01:53
mix and match the parts
37
113164
1423
dobierać do siebie części
01:54
and then put it back together in some new and creative way?
38
114611
2954
i składać je z powrotem w nowy i interesujący sposób?
01:57
My lab started working on this,
39
117946
2084
Moje laboratorium zaczęło nad tym pracować
02:00
and I want to show you the result.
40
120054
1893
i pokażę wam rezultat.
02:03
Can any of you guys tell me what fruit this is?
41
123601
2690
Czy ktoś powie mi, co to za owoc?
02:07
Audience: Apple!
42
127278
1151
Publiczność: Jabłko!
02:08
Andrew Pelling: That's right -- it's an apple.
43
128453
2157
Andrew Pelling: Właśnie, to jabłko.
02:10
Now, I actually want you to notice as well
44
130634
2009
Teraz zwróćcie uwagę,
02:12
that this is a lot redder than most apples.
45
132657
2804
że jest bardziej czerwone od większości jabłek.
02:16
And that's because we grew human cells into it.
46
136294
2726
To dlatego, że hodujemy na nim ludzkie komórki.
02:19
We took a totally innocent Macintosh apple,
47
139044
4178
Bierzemy zupełnie niewinne jabłko McIntosh,
02:23
removed all the apple cells and DNA
48
143246
3019
usuwając wszystkie komórki jabłka i DNA
02:26
and then implanted human cells.
49
146289
2019
i wszczepiamy ludzkie komórki.
02:28
And what we're left with after removing all the apple cells
50
148332
3049
Po usunięciu wszystkich komórek jabłka
02:31
is this cellulose scaffold.
51
151405
1741
zostało nam celulozowe rusztowanie.
02:33
This is the stuff that gives plants their shape and texture.
52
153170
3137
Ta struktura nadaje roślinom ich kształt i powierzchnię.
02:36
And these little holes that you can see,
53
156331
1972
A te małe dziurki
02:38
this is where all the apple cells used to be.
54
158327
2401
to miejsca, gdzie były komórki jabłka.
02:41
So then we come along,
55
161254
1184
Poszliśmy o krok dalej,
02:42
we implant some mammalian cells that you can see in blue.
56
162462
3062
wprowadziliśmy komórki ssaków, które widzicie na niebiesko.
02:45
What happens is, these guys start multiplying
57
165548
2208
Zaczynają się mnożyć,
02:47
and they fill up this entire scaffold.
58
167780
1994
wypełniają całe rusztowanie.
02:50
As weird as this is,
59
170414
1808
Dziwna sprawa,
02:52
it's actually really reminiscent of how our own tissues are organized.
60
172775
4156
ale naprawdę przypomina to ułożenie naszych tkanek.
02:56
And we found in our pre-clinical work
61
176955
2253
Znaleźliśmy dzięki przedklinicznej pracy,
02:59
that you can implant these scaffolds into the body,
62
179232
2396
że można wszczepić takie rusztowania w ciało,
03:01
and the body will send in cells and a blood supply
63
181652
2683
które wyśle komórki i dostarczy krwi,
03:04
and actually keep these things alive.
64
184359
2215
utrzymując to coś przy życiu.
03:07
This is the point when people started asking me,
65
187348
3097
W tym miejscu często słyszę:
03:10
"Andrew, can you make body parts out of apples?"
66
190469
4547
"Andrew, czy da się zrobić części ciała z jabłek?".
03:15
And I'm like, "You've come to the right place."
67
195794
2231
Odpowiadam: "Dobrze trafiliście".
03:18
(Laughter)
68
198049
1277
(Śmiech)
03:19
I actually brought this up with my wife.
69
199715
2185
Podrzuciłem to żonie.
03:21
She's a musical instrument maker,
70
201924
1734
Ona tworzy instrumenty muzyczne,
03:23
and she does a lot of wood carving for a living.
71
203682
2313
dużo rzeźbiąc w drewnie, czym zarabia na życie.
03:26
So I asked her,
72
206529
1731
Zapytałem ją,
03:28
"Could you, like, literally carve some ears
73
208865
3237
czy mogłaby, dosłownie, wyrzeźbić uszy
03:32
out of an apple for us?"
74
212126
1532
z jabłek.
03:33
And she did.
75
213682
1451
Zrobiła to.
03:35
So I took her ears to the lab.
76
215157
2772
Wziąłem te uszy do laboratorium.
03:37
We then started preparing them.
77
217953
1753
Zaczęliśmy je preparować.
03:40
Yeah, I know.
78
220979
1337
Tak, wiem.
03:42
(Laughter)
79
222340
3033
(Śmiech)
03:45
It's a good lab, man.
80
225397
1718
To świetne laboratorium.
03:47
(Laughter)
81
227139
1461
(Śmiech)
03:48
And then we grew cells on them.
82
228624
1707
Hodowaliśmy na nich komórki.
03:51
And this is the result.
83
231008
1385
To są wyniki.
03:53
Listen, my lab is not in the ear-manufacturing business.
84
233916
4433
Moje laboratorium nie jest fabryką uszu.
03:59
People have actually been working on this for decades.
85
239778
3336
Ludzie pracują nad tym od dziesięcioleci.
04:03
Here's the issue:
86
243138
1648
Chodzi o to, że komercyjne rusztowania
04:04
commercial scaffolds can be really expensive and problematic,
87
244810
4406
mogą być drogie i problematyczne,
04:09
because they're sourced from proprietary products,
88
249240
2601
bo pochodzą z markowych produktów,
04:11
animals or cadavers.
89
251865
2103
zwierząt lub zwłok.
04:19
We used an apple and it cost pennies.
90
259259
2876
Używamy jabłka, które kosztuje grosze.
04:22
What's also really cool here
91
262873
2037
A co najfajniejsze,
04:24
is it's not that hard to make these things.
92
264934
2145
robienie takich rzecz nie jest trudne.
04:27
The equipment you need can be built from garbage,
93
267103
2932
Wymagane wyposażenie można zrobić ze śmieci,
04:30
and the key processing step only requires soap and water.
94
270059
4183
przetwarzanie wymaga tylko mydła i wody.
04:34
So what we did was put all the instructions online as open source.
95
274866
3842
Wszystkie instrukcje zamieszczamy w internecie, są darmowe i ogólnodostępne.
04:39
And then we founded a mission-driven company,
96
279393
2136
Założyliśmy firmę z misją,
04:41
and we're developing kits to make it easier
97
281553
2378
gdzie dla ułatwienia budujemy zestawy,
04:43
for anyone with a sink and a soldering iron
98
283955
2571
żeby każdy, kto ma zlew i lutownicę,
04:46
to make these things at home.
99
286550
1558
mógł robić to w domu.
04:48
What I'm really curious about is if one day,
100
288132
4073
Najbardziej ciekawi mnie, czy któregoś dnia
04:52
it will be possible to repair, rebuild and augment our own bodies
101
292229
5251
będzie można naprawiać, odtwarzać i powiększać ciało
04:57
with stuff we make in the kitchen.
102
297504
1996
z rzeczy, które robimy w kuchni.
05:01
Speaking of kitchens,
103
301321
2097
Skoro mowa o kuchni,
05:03
here's some asparagus.
104
303442
1936
mamy tutaj szparagi.
05:05
They're tasty, and they make your pee smell funny.
105
305402
2683
Są pyszne i mocz po nich dziwnie pachnie.
05:08
(Laughter)
106
308109
1253
(Śmiech)
05:09
Now, I was in my kitchen, and I was noticing
107
309386
2623
Byłem w kuchni i zwróciłem uwagę
05:12
that when you look down the stalks of these asparagus,
108
312033
2586
na przecięte łodygi szparagów.
05:14
what you can see are all these tiny little vessels.
109
314643
2991
To, co widzicie, to małe pojemniki.
05:17
And when we image them in the lab,
110
317658
1649
Wyobraźmy je sobie w laboratorium,
05:19
you can see how the cellulose forms these structures.
111
319331
2989
widać jak celuloza tworzy te kształty.
05:22
This image reminds me of two things:
112
322832
2273
Ten obraz przypomina mi dwie rzeczy.
05:25
our blood vessels
113
325701
1882
Naczynia krwionośne
05:27
and the structure and organization of our nerves and spinal cord.
114
327607
3748
oraz strukturę i ukształtowanie nerwów i rdzenia kręgowego.
05:31
So here's the question:
115
331854
1297
Mam pytanie:
05:33
Can we grow axons and neurons down these channels?
116
333860
4180
Czy da się hodować aksony i neurony w tych kanalikach?
05:38
Because if we can,
117
338064
1626
Jeśli tak,
05:39
then maybe we can use asparagus to form new connections
118
339714
4267
może da się użyć szparagów do tworzenia nowych połączeń
05:44
between the ends of damaged and severed nerves.
119
344005
2857
między końcami uszkodzonych i urwanych nerwów.
05:47
Or maybe even a spinal cord.
120
347627
1803
Może nawet rdzeń kręgowy.
05:50
Don't get me wrong --
121
350126
1286
Nie zrozumcie mnie źle,
05:51
this is exceptionally challenging
122
351436
2004
to jest wyjątkowo trudne,
05:53
and really hard work to do,
123
353464
1595
wymaga ciężkiej pracy,
05:55
and we are not the only ones working on this.
124
355083
2618
Nie my jedni nad tym pracujemy.
05:58
But we are the only ones using asparagus.
125
358116
2940
Ale tylko my używamy szparagów.
06:01
(Laughter)
126
361080
2507
(Śmiech)
06:04
Right now, we've got really promising pilot data.
127
364060
3118
Obecnie mamy obiecujące dane pilotażowe.
06:07
And we're working with tissue engineers
128
367202
1883
Pracujemy z inżynierami tkankowymi
06:09
and neurosurgeons
129
369109
1166
oraz z neurochirurgami,
06:10
to find out what's actually possible.
130
370299
1896
żeby odkryć, co jest możliwe.
06:12
So listen, all of the work I've shown you,
131
372793
2554
Cała praca, którą wam pokazałem,
06:15
the stuff that I've built that's all around me on this stage
132
375371
3193
rzeczy, które zbudowałem są wokół mnie na scenie,
06:18
and the other projects my lab is involved in
133
378588
2670
projekty prowadzone w moim laboratorium
06:21
are all a direct result of me playing with your garbage.
134
381282
4087
wszystko to bezpośrednio wynika z zabawy śmieciami.
06:25
Play -- play is a key part of my scientific practice.
135
385393
6037
Zabawa to kluczowa część mojej praktyki naukowej.
06:31
It's how I train my mind to be unconventional and to be creative
136
391454
3984
Tak ćwiczę umysł, żeby był niekonwencjonalny i kreatywny
06:35
and to decide to make human apple ears.
137
395462
3005
oraz decydował o tworzeniu ludzkich uszu z jabłek.
06:38
So, the next time any of you are looking at some old,
138
398491
4651
Następnym razem kiedy spojrzycie na starą,
06:43
broken-down, malfunctioning, piece-of-crap technology,
139
403166
4579
popsutą, niesprawną, lipną technologię,
06:47
I want you to think of me.
140
407769
1597
pomyślcie o mnie.
06:50
Because I want it.
141
410199
1158
Ponieważ tego chcę.
06:51
(Laughter)
142
411381
1151
(Śmiech)
06:52
Seriously, please find any way to get in touch with me,
143
412556
4007
Znajdźcie sposób, żeby się ze mną skontaktować,
06:56
and let's see what we can build.
144
416587
1941
zobaczymy, co się da zbudować.
06:58
Thank you.
145
418552
1151
Dziękuję.
06:59
(Applause)
146
419727
4543
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7