This scientist makes ears out of apples | Andrew Pelling

Translator: Sharon Nguyen Reviewer: PhAnh MAC

I've got a confession.

Tôi muốn thú nhận một điều.

I love looking through people's garbage.

Tôi thích lục sọt rác của người khác.

Now, it's not some creepy thing.

Không phải gì bệnh hoạn đâu.

I'm usually just looking for old electronics,

Tôi thường chỉ lục tìm mấy thứ đồ điện tử cũ,

stuff I can take to my workshop and hack.

những thứ tôi có thể đem về xưởng và tháo ráp.

I do have a fetish for CD-ROM drives.

Tôi hơi bị cuồng ổ đĩa quang.

Each one's got three different motors,

Mỗi ổ có 3 mô-tơ khác nhau,

so now you can build things that move.

từ đó ta có thể chế những thứ biết di chuyển.

There's switches so you can turn things on and off.

Có công tắc để tắt, mở.

There's even a freaking laser,

Thậm chí còn có cả đèn laser cực đỉnh

so you can make a cool robot into an awesome robot.

để biến một con robot hay ho thành một con robot bá đạo.

Now, I've built a lot of stuff out of garbage,

Tôi đã chế được nhiều thứ từ rác,

and some of these things have even been kind of useful.

trong số đó có vài thứ thậm chí còn có vẻ khá hữu dụng.

But here's the thing,

Nhưng điều quan trọng là,

for me, garbage is just a chance to play,

với tôi, rác chỉ là một cơ hội để chơi đùa,

to be creative and build things to amuse myself.

để sáng tạo và để chế ra những thứ giúp tôi giải khuây.

This is what I love doing, so I just made it part of my day job.

Đây là thứ tôi thích làm nên tôi đã biến nó thành một phần công việc của tôi.

I lead a university-based biological research lab,

Tôi quản lý một phòng thí nghiệm sinh học của một trường đại học,

where we value curiosity and exploration above all else.

ở đó chúng tôi coi trọng óc tò mò và khám phá hơn hết.

We aren't focused on any particular problem,

Chúng tôi không tập trung hẳn lên một vấn đề cụ thể nào,

and we're not trying to solve any particular disease.

cũng không tìm cách chữa một loại bệnh nào cụ thể.

This is just a place where people can come

Đây chỉ là nơi mà người ta có thể tới

and ask fascinating questions and find answers.

và đặt ra những câu hỏi đầy say mê rồi tìm lời giải.

And I realized a long time ago

Và từ lâu rồi, tôi đã nhận ra

that if I challenge people to build the equipment they need

rằng thách thức mọi người chế tạo ra các trang thiết bị họ cần

out of the garbage I find,

từ đống rác mà tôi tìm được

it's a great way to foster creativity.

là cách tuyệt vời để nuôi dưỡng óc sáng tạo.

And what happened

Và như thế,

was that artists and scientists from around the world

các nghệ sĩ và nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới

started coming to my lab.

bắt đầu tìm đến phòng thí nghiệm của tôi.

And it's not just because we value unconventional ideas,

Và đó không chỉ vì chúng tôi coi trọng những ý tưởng độc đáo,

it's because we test and validate them

mà còn vì chúng tôi thẩm định và xác nhận chúng

with scientific rigor.

với tiêu chuẩn khoa học nghiêm ngặt.

So one day I was hacking something, I was taking it apart,

Một ngày, trong lúc đang tháo lắp thứ gì đó,

and I had this sudden idea:

tôi chợt nảy ra một ý nghĩ:

Could I treat biology like hardware?

Liệu tôi có thể xem sinh học như linh kiện điện tử không?

Could I dismantle a biological system,

Liệu tôi có thể tháo rời một hệ thống sinh học,

mix and match the parts

xáo ghép từng phần rời nhau,

and then put it back together in some new and creative way?

rồi ráp chúng lại theo một cách mới mang tính sáng tạo không?

My lab started working on this,

Phòng thí nghiệm của tôi bắt đầu nghiên cứu vấn đề này,

and I want to show you the result.

và tôi muốn cho bạn xem kết quả.

Can any of you guys tell me what fruit this is?

Có ai biết đây là trái gì không?

Audience: Apple!

Khán giả: Táo!

Andrew Pelling: That's right -- it's an apple.

Andrew Pelling: Đúng rồi. Là táo.

Now, I actually want you to notice as well

Còn một điều tôi muốn bạn để ý:

that this is a lot redder than most apples.

trái táo này đỏ hơn hầu hết những trái táo khác.

And that's because we grew human cells into it.

Và đó là do chúng tôi đã cấy tế bào của con người vào nó.

We took a totally innocent Macintosh apple,

Chúng tôi đã lấy một trái táo Macintosh hoàn toàn bình thường,

removed all the apple cells and DNA

loại bỏ toàn bộ tế bào và DNA của táo,

and then implanted human cells.

và cấy vào đó tế bào của con người.

And what we're left with after removing all the apple cells

Và thứ chúng tôi có được sau khi loại bỏ hết tế bào của táo

is this cellulose scaffold.

chính là vách cellulose này.

This is the stuff that gives plants their shape and texture.

Đây là thứ quy định hình dạng và kết cấu của thực vật.

And these little holes that you can see,

Và những lỗ nhỏ bạn nhìn thấy kia

this is where all the apple cells used to be.

là nơi có các tế bào táo lúc trước.

So then we come along,

Sau đó chúng tôi tiếp tục

we implant some mammalian cells that you can see in blue.

và cấy vào đó vài tế bào động vật có vú, như bạn thấy màu xanh kia.

What happens is, these guys start multiplying

Kết quả là chúng bắt đầu tự nhân lên

and they fill up this entire scaffold.

và lấp đầy vách khung.

As weird as this is,

Chuyện này có vẻ kì lạ là vậy,

it's actually really reminiscent of how our own tissues are organized.

nhưng nó thật sự gợi nhớ cách cấu thành mô của chúng ta.

And we found in our pre-clinical work

Và trong đợt nghiên cứu tiền lâm sàng, chúng tôi đã phát hiện

that you can implant these scaffolds into the body,

rằng những vách cellulose này có thể đem cấy vào cơ thể người,

and the body will send in cells and a blood supply

và cơ thể sẽ tự cung cấp các tế bào và máu

and actually keep these things alive.

giúp nuôi sống chúng.

This is the point when people started asking me,

Đây là khi mọi người bắt đầu hỏi tôi:

"Andrew, can you make body parts out of apples?"

"Andrew, anh có thể làm ra các bộ phận cơ thể bằng táo không?"

And I'm like, "You've come to the right place."

Và tôi đáp: "Bạn tìm đúng nơi rồi đó."

(Laughter)

(Cười)

I actually brought this up with my wife.

Tôi đã đem chuyện này nói với vợ tôi.

She's a musical instrument maker,

Cô ấy là người chế tác nhạc cụ

and she does a lot of wood carving for a living.

và cô chạm khắc gỗ khá nhiều trong công việc.

So I asked her,

Tôi hỏi cô ấy:

"Could you, like, literally carve some ears

"Em có thể, ừm, khắc vài chiếc tai - theo đúng nghĩa đen -

out of an apple for us?"

lên một trái táo cho bọn anh không?"

And she did.

Và cô ấy đã làm vậy.

So I took her ears to the lab.

Tôi mang những chiếc tai cô ấy làm tới phòng thí nghiệm.

We then started preparing them.

Và chúng tôi bắt đầu sửa soạn chúng.

Yeah, I know.

Vâng, tôi hiểu mà.

(Laughter)

(Cười)

It's a good lab, man.

Phòng thí nghiệm này được lắm nhé.

(Laughter)

(Cười)

And then we grew cells on them.

Rồi chúng tôi cấy tế bào vào đó.

And this is the result.

Và đây là kết quả.

Listen, my lab is not in the ear-manufacturing business.

Nghe này, phòng thí nghiệm của tôi không sản xuất kinh doanh tai.

People have actually been working on this for decades.

Mọi người thực ra đã nghiên cứu vấn đề này hàng chục năm rồi.

Here's the issue:

Vấn đề ở đây là:

commercial scaffolds can be really expensive and problematic,

các vách tế bào hiện có trên thị trường có thể thực sự đắt đỏ và đầy rắc rối,

because they're sourced from proprietary products,

vì chúng có nguồn gốc từ các vật phẩm thuộc sở hữu tư,

animals or cadavers.

từ động vật hay tử thi.

We used an apple and it cost pennies.

Trong khi đó, chúng tôi đã dùng một quả táo giá vài xu.

What's also really cool here

Một điều thật sự tuyệt vời nữa ở đây là

is it's not that hard to make these things.

làm ra những thứ này cũng không quá khó.

The equipment you need can be built from garbage,

Các trang thiết bị bạn cần có thể được tạo ra từ rác,

and the key processing step only requires soap and water.

và chỉ cần xà bông và nước cho bước chế biến thiết yếu nhất.

So what we did was put all the instructions online as open source.

Vì vậy chúng tôi đã đăng toàn bộ chỉ dẫn lên mạng dưới dạng một nguồn mở.

And then we founded a mission-driven company,

Sau đó chúng tôi thành lập một công ty tập trung vào nhiệm vụ

and we're developing kits to make it easier

nghiên cứu phát triển một bộ dụng cụ

for anyone with a sink and a soldering iron

giúp ai cũng có thể dễ dàng làm những thứ này ở nhà

to make these things at home.

chỉ với một chiếc bồn rửa và một mỏ hàn.

What I'm really curious about is if one day,

Điều tôi thực sự tò mò là một ngày nào đó,

it will be possible to repair, rebuild and augment our own bodies

liệu chúng ta có thể tự sửa, tu bổ, và nâng cấp cơ thể chính mình

with stuff we make in the kitchen.

với đồ chế tạo trong bếp ra không?

Speaking of kitchens,

Nhân nói đến bếp,

here's some asparagus.

đây là mấy cây măng tây.

They're tasty, and they make your pee smell funny.

Ăn vừa ngon lại vừa làm nước tiểu của ta có mùi hơi kì.

(Laughter)

(Cười)

Now, I was in my kitchen, and I was noticing

Tôi đang ở trong bếp khi tôi phát hiện ra

that when you look down the stalks of these asparagus,

rằng nếu nhìn xuống phần cuống của măng tây,

what you can see are all these tiny little vessels.

ta sẽ thấy đầy những mạch nhỏ xíu này.

And when we image them in the lab,

Quan sát chúng ở phòng thí nghiệm,

you can see how the cellulose forms these structures.

ta sẽ thấy những cấu trúc này được tạo ra từ cellulose như thế nào.

This image reminds me of two things:

Hình ảnh này làm tôi nghĩ đến hai thứ:

our blood vessels

mạch máu của chúng ta

and the structure and organization of our nerves and spinal cord.

và cấu tạo, tổ chức của các dây thần kinh và tuỷ sống.

So here's the question:

Vậy câu hỏi ở đây là:

Can we grow axons and neurons down these channels?

Ta có thể cấy sợi trục và tế bào thần kinh vào trong các ống dẫn này không?

Because if we can,

Vì nếu có,

then maybe we can use asparagus to form new connections

biết đâu chúng ta có thể dùng măng tây làm mối nối

between the ends of damaged and severed nerves.

để nối những dây thần kinh bị hỏng và đứt lại.

Or maybe even a spinal cord.

Hay thậm chí có thể cả tuỷ sống.

Don't get me wrong --

Đừng hiểu lầm tôi nhé

this is exceptionally challenging

việc này đầy thách thức phi thường,

and really hard work to do,

cũng thật sự rất khó thực hiện;

and we are not the only ones working on this.

và chúng tôi chẳng phải nhóm duy nhất nghiên cứu đề tài này.

But we are the only ones using asparagus.

Nhưng sử dụng măng tây thì đúng chỉ có chúng tôi.

(Laughter)

(Cười)

Hiện nay chúng tôi đã có được những dữ liệu thí điểm rất hứa hẹn

Right now, we've got really promising pilot data.

Và chúng tôi đang hợp tác với các kỹ sư công nghệ mô

And we're working with tissue engineers

and neurosurgeons

và nhà giải phẫu thần kinh

to find out what's actually possible.

để xác định những gì thực sự khả thi.

So listen, all of the work I've shown you,

Bạn nhé, tất cả những phần việc tôi vừa giới thiệu,

the stuff that I've built that's all around me on this stage

những thứ tôi đã chế tạo đầy xung quanh tôi trên sân khấu đây

and the other projects my lab is involved in

và những dự án khác của phòng thí nghiệm chúng tôi,

are all a direct result of me playing with your garbage.

tất cả đều là kết quả trực tiếp của việc tôi nghịch rác của bạn.

Play -- play is a key part of my scientific practice.

Chơi đùa - chơi đùa là phần thiết yếu trong thực nghiệm khoa học của tôi.

It's how I train my mind to be unconventional and to be creative

Đó là cách tôi huấn luyện tư duy của mình để trở nên độc đáo và sáng tạo,

and to decide to make human apple ears.

để quyết định làm tai người từ táo.

So, the next time any of you are looking at some old,

Vậy, lần tới khi ai trong các bạn nhìn thấy mấy thứ đồ công nghệ cũ,

broken-down, malfunctioning, piece-of-crap technology,

hỏng hóc, trục trặc, đáng vứt đi,

I want you to think of me.

hãy nhớ tới tôi.

Because I want it.

Vì tôi muốn nó.

(Laughter)

(Cười)

Seriously, please find any way to get in touch with me,

Nghiêm túc đó, làm ơn tìm bất cứ cách nào để liên lạc với tôi

and let's see what we can build.

và hãy cùng xem ta chế được gì.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)