The hidden ways stairs shape your life | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Krystian Aparta Reviewer: Camille Martínez

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

I think stairs may be

Bence merdivenler

one of the most emotionally malleable physical elements

bir mimarın üzerinde çalışması gereken duygusal olarak en şekillendirilebilir

that an architect has to work with.

fiziksel elementlerden biri.

[Small thing. Big idea.]

[Küçük şey. Büyük fikir.]

[David Rockwell on the Stairs]

[David Rockwell Merdivenler hakkında konuşuyor.]

At its most basic, a stair is a way to get from point A to point B

En kolay hâliyle bir merdiven sizi yükseklikleri farklı olan

at different elevations.

A noktasından B noktasına götürür.

Stairs have a common language.

Merdivenlerin ortak bir dili var.

Treads, which is the thing that you walk on.

Basamaklar, yani üzerine bastığınız kısım.

Riser, which is the vertical element that separates the two treads.

Basamak altı, yani iki basamağı birbirinden ayıran dikey kısım.

A lot of stairs have nosings that create a kind of edge.

Merdivenlerin pek çoğunda bir boşluk yaratan bir ön kenar olur.

And then, the connected piece is a stringer.

Bir de bağlı olan trabzan kısmı vardır.

Those pieces, in different forms, make up all stairs.

Bu parçalar, farklı biçimlerde bir merdiven oluştururlar.

I assume stairs came to be from the first time someone said,

Bence merdivenler birinin şöyle demesiyle ortaya çıktı:

"I want to get to this higher rock from the lower rock."

''Ben bu alçak kayadan üstteki kayaya çıkmak istiyorum.''

People climbed using whatever was available:

İnsanlar neleri varsa kullanarak çıktılar:

stepped logs, ladders

taşınan kütükler, el merdivenleri

and natural pathways that were worn over time.

ve zaman içinde yok olan doğal yaya yolları.

Some of the earliest staircases, like the pyramids in Chichén Itzá

Bilinen en eski merdivenler Chichén Itzá piramitleri

or the roads to Mount Tai in China,

veya Çin'deki Mount Tai yolları

were a means of getting to a higher elevation,

daha yüksek bir yere gitmekte kullanılan araçlardı,

which people sought for worship or for protection.

insanların ibadet veya korunma amaçlı gittikleri yerler.

As engineering has evolved, so has what's practical.

Mühendislik geliştikçe pratiklik de gelişti.

Stairs can be made from all kinds of material.

Merdivenler her tür materyalden yapılabilir.

There are linear stairs, there are spiraled stairs.

Lineer merdivenler var, spiral merdivenler var.

Stairs can be indoors, they can be outdoors.

Açık alanda da kapalı alanda da merdiven olabilir.

They clearly help us in an emergency.

Acil bir durumda bize yardım ediyorlar.

But they're also a form of art in and of themselves.

Ancak kendilerine özgü sanatsal bir yanları da var.

As we move across a stairway,

Bir merdivende ilerlediğimiz zaman,

the form dictates our pacing, our feeling, our safety

merdivenin biçimi bizim hareketimizi, hislerimizi, güvenliğimizi

and our relationship and engagement with the space around us.

ve çevremizdeki alanla olan ilişki ve etkileşimimizi düzenliyor.

So for a second, think about stepping down a gradual, monumental staircase

Bir saniye için kademeli, dev gibi bir merdivenden indiğinizi varsayın,

like the one in front of the New York Public Library.

New York Kütüphanesi'nin önündeki merdiven gibi.

From those steps,

Bu basamaklardan

you have a view of the street and all the people around you,

caddenin ve çevredeki insanların bir manzarasına sahipsiniz

and your walk is slow and steady because the tread is so wide.

ve yürüyüşünüz yavaş ve dengeli çünkü basamaklar çok geniş.

That's a totally different experience

Bu eski bir bar gibi

than going down the narrow staircase to, say, an old pub,

dar merdivenli bir yerden inmekten tamamen farklı bir deneyim,

where you spill into the room.

odaya damlıyor gibi oluyorsunuz.

There, you encounter tall risers, so you move more quickly.

Sonra uzun basamak araları oluyor, bu yüzden hızla hareket ediyorsunuz.

Stairs add enormous drama.

Merdivenler işe çok duygu katıyor.

Think about how stairs signaled a grand entrance

Merdivenlerin büyük bir girişe işaret verdiğini düşünün

and were the star of that moment.

ve o anın yıldızı olduklarını.

Stairs can even be heroic.

Hatta kahraman bile olabiliyorlar.

The staircase that remained standing after September 11th

11 Eylül ve Dünya Ticaret Merkezi'ne yapılan saldırı sonunda

and the attack on the World Trade Center

yıkılmayan merdiven

was dubbed the "Survivors' Staircase,"

''Sağ kalanların merdiveni'' adını aldı

because it played such a central role in leading hundreds of people to safety.

çünkü yüzlerce insanı güvenli yere doğru yönlendiren önemli bir rolü vardı.

But small stairs can have a huge impact, too.

Ancak küçük merdivenlerin de devasa etkileri olabilir.

The stoop is a place that invites neighbors to gather,

Veranda komşularla toplanmak için kullandığınız bir yer,

blast music, and watch the city in motion.

müzik dinlemek, şehri seyretmek.

It's fascinating to me that you see people wanting to hang out on the stairs.

Merdivenlerde zaman geçirmek isteyen insanları görmek büyüleyici bir şey.

I think they fill a deeply human need we have

Bence sahip olduğumuz derin bir boşuğu dolduruyorlar;

to inhabit a space more than just on the ground plane.

sadece yeryüzünde olmaktan ziyade biraz daha alan doldurma isteği.

And so if you're able to sit halfway up there,

Ve eğer merdivenin ortasında oturabiliyorsanız

you're in a kind of magical place.

adeta sihirli bir yerdesiniz.