Jeremy Gilley: One day of peace

Jeremy Gilley: Bir günlük barış

Çeviri: Diba Szamosi Gözden geçirme: Sancak Gülgen

I was basically concerned about what was going on in the world.

Bu dünyada olup bitenlerle ilgili oldukça endişeliydim.

I couldn't understand

Açlığı, savaşları,

the starvation, the destruction,

masum insanların öldürülüşünü

the killing of innocent people.

anlayamıyordum.

Making sense of those things

Tüm bunlarda mantık aramak

is a very difficult thing to do.

yapılabilecek en zor şey.

And when I was 12, I became an actor.

Ve 12 yaşımdayken, aktörlüğe başladım.

I was bottom of the class. I haven't got any qualifications.

Sınıfın en kötüsüydüm. Hiç bir yeteneğim yoktu.

I was told I was dyslexic.

Okuma zorluğum olduğu söylenmişti.

In fact, I have got qualifications.

Aslında, yeteneklerim yok değil.

I got a D in pottery, which was the one thing that I did get --

El işi dersinden D aldım, aldığım tek şey buydu aslında --

which was useful, obviously.

çok da faydalı bir şey doğrusu.

And so concern

Endişe

is where all of this comes from.

bütün bunların kaynağıdır.

And then, being an actor, I was doing these different kinds of things,

Sonra, bir aktör olarak, bir çok farklı şey yaptım.

and I felt the content of the work that I was involved in

Ve içinde olduğum işten aldığım memnuniyetin

really wasn't cutting it, that there surely had to be more.

yeterli olmadığını, daha fazlasının gerektiğini hissettim.

And at that point, I read a book by Frank Barnaby,

Ve o anda, Frank Barnaby'den bir kitap okudum,

this wonderful nuclear physicist,

büyüleyici nükleer fizikçi olan bu adam,

and he said that media had a responsibility,

medyanın sorumluluklarının olduğunu söylüyordu,

that all sectors of society had a responsibility

tüm toplumsal sektörlerin bir şeyleri geliştirme

to try and progress things and move things forward.

ve ilerletme sorumluluklarının olduğunu söylüyordu.

And that fascinated me,

Ve bu beni büyüledi,

because I'd been messing around with a camera most of my life.

çünkü hayatımın çoğunu kamerayla orda burda harcamıştım.

And then I thought, well maybe I could do something.

Ve o an, belki de bir şeyler yapabileceğimi düşündüm.

Maybe I could become a filmmaker.

Belki bir film yapımcısı olabilirdim.

Maybe I can use the form of film constructively

Belki, film işini yapıcı olarak kullanıp

to in some way make a difference.

bir şeyleri değiştirebilirdim.

Maybe there's a little change I can get involved in.

Belki küçük bir değişimin içinde rol alabilirdim.

So I started thinking about peace,

Böylece barışla ilgili düşünmeye başladım,

and I was obviously, as I said to you,

ve size söylediğim gibi, gerçekten de

very much moved by these images,

bu görüntülerden ve bunlara anlam vermeye

trying to make sense of that.

çalışmaktan çok etkilenmiştim.

Could I go and speak to older and wiser people

Gidip, daha yaşlı ve daha bilgili kişilere sorsam

who would tell me how they made sense

tüm bu olup bitenleri bir mantığa

of the things that are going on?

sığdırarak açıklayabilirler miydi?

Because it's obviously incredibly frightening.

Çünkü herşey dayanılamayacak kadar korkunç.

But I realized that,

Ama farkettim ki,

having been messing around with structure as an actor,

etrafta bir aktör olarak dolanmak,

that a series of sound bites in itself wasn't enough,

bu durumun içindeki alıntılar yeterli değildi,

that there needed to be a mountain to climb,

tırmanmam gereken bir dağ,

there needed to be a journey that I had to take.

çıkmam gereken bir seyahat olmalıydı.

And if I took that journey,

Ve o seyahate çıkarsam,

no matter whether it failed or succeeded, it would be completely irrelevant.

başarmam ya da kaybetmem mühim değil, sonuç tamamen alakasız olacaktı.

The point was that I would have something

Ama sonuçta şu soruyu dayandıracak

to hook the questions of -- is humankind fundamentally evil?

bir şeylerim olacaktı -- insanoğlu özünde kötü müdür?

Is the destruction of the world inevitable? Should I have children?

Dünyanın tahribatı kaçınılmaz mı? Çocuk sahibi olmalı mıyım?

Is that a responsible thing to do? Etc., etc.

Bu yapılabilecek mantıklı bir şey mi? Falan filan.

So I was thinking about peace,

Yani, barışı düşünüyordum,

and then I was thinking, well where's the starting point for peace?

ve birden, peki barışın başlangıç noktası ne? dedim.

And that was when I had the idea.

İşte o an kafamda bir fikir oluştu.

There was no starting point for peace.

Barışın bir başlangıç noktası yoktu.

There was no day of global unity.

Global birliğin bir günü yoktu.

There was no day of intercultural cooperation.

Kültürler arası ortaklığın bir günü yoktu.

There was no day when humanity came together,

Tüm insanlığın bir araya geldiği,

separate in all of those things

onca şeyden ayrılıp

and just shared it together --

sadece barışı paylaştığı --

that we're in this together,

hepimiz bu işte beraberiz,

and that if we united and we interculturally cooperated,

ve birlik olmak, kültürlerarası ortak çalışmak,

then that might be the key to humanity's survival.

insanlığın kurtulmasını sağlayacak anahtar bu olabilir.

That might shift the level of consciousness

Bu insanlığın yüzleştiği temel sorunlar konusunda

around the fundamental issues that humanity faces --

bilinçlenmenin seviyesini yukarı taşıyabilir --

if we did it just for a day.

sadece bir gün bile olsa.

So obviously we didn't have any money.

Tabi o zaman hiç paramız yoktu.

I was living at my mom's place.

Annemin yanında yaşıyordum.

And we started writing letters to everybody.

Biz de herkese mektup yazmaya başladık.

You very quickly work out what is it that you've got to do

İş başa düştüğünde, yapman gerekenleri bir anda

to fathom that out.

idrak ediveriyorsun.

How do you create a day voted by every single head of state in the world

Tüm dünyadaki her bireyin 21 Eylül gününü

to create the first ever Ceasefire Nonviolence Day,

o güne kadarki ilk Şiddetsiz Ateşkes Günü

the 21st of September?

olarak oylamasını nasıl sağlarsın?

And I wanted it to be the 21st of September

Ben 21 Eylül olmasını istedim çünkü

because it was my granddad's favorite number.

büyük babamın şanslı sayısıydı.

He was a prisoner of war.

Büyükbabam bir savaş tutsağıydı.

He saw the bomb go off at Nagasaki.

Nagazaki'deki bombanın patlayışını görmüştü.

It poisoned his blood. He died when I was 11.

Kanı zehirlenmişti. Ben 11 yaşındayken öldü.

So he was like my hero.

Yani çocukluk kahramanım gibiydi.

And the reason why 21 was the number is

21 sayısına gelince

700 men left, 23 came back,

700 adam gitti, 23'ü geri geldi,

two died on the boat and 21 hit the ground.

ikisi botta öldü ve 21'i karaya vurdu.

And that's why we wanted it to be the 21st of September as the date of peace.

Ve bu yüzden 21 Eylül'ü bu tarih olarak seçtik.

So we began this journey,

Sonra seyahate koyulduk,

and we launched it in 1999.

1999'da başlattık.

And we wrote to heads of state, their ambassadors,

Ve ülke liderlerine, konsoloslara,

Nobel Peace laureates, NGOs, faiths,

Nobel Barış ödülü alanlara, STKlara,

various organizations -- literally wrote to everybody.

çeşitli organizasyonlara-- tam anlamıyla herkese yazdık.

And very quickly, some letters started coming back.

Ve çabucak, cevaplar elimize geçmeye başladı.

And we started to build this case.

Ve bu davayı oluşturmaya başladık.

And I remember the first letter.

İlk mektubu hatırlıyorum.

One of the first letters was from the Dalai Lama.

İlk mektuplardan biri Dalai Lama'dandı.

And of course we didn't have the money; we were playing guitars

Ve elbett o zaman paramız yoktu; gitar çalıyor

and getting the money for the stamps that we were sending out all of [this mail].

ve kazandığımızı yolladığımız mektuplar için pullara yatırıyorduk.

A letter came through from the Dalai Lama saying,

Dalai Lama'dan mektup geldi, şöyle diyordu:

"This is an amazing thing. Come and see me.

"Bu büyüleyici bir şey. Gelip benimle görüşün.

I'd love to talk to you about the first ever day of peace."

Barışın şişmdiye kadarki ilk günüyle ilgili konuşmak isterim."

And we didn't have money for the flight.

Bilet alacak paramız yoktu.

And I rang Sir Bob Ayling, who was CEO of BA at the time,

Sir Bob Ayling'i aradım, o zamanlar BA'nın CEOsuydu,

and said, "Mate, we've got this invitation.

ve dedim ki "Bir davetimiz var.

Could you give me a flight? Because we're going to go see him."

Bir uçuş ayarlayabilir misin? Çünkü gidip onu görmemiz gerekiyor."

And of course, we went and saw him and it was amazing.

Ve tabi ki, gittik ve bu inanılmazdı.

And then Dr. Oscar Arias came forward.

Sonra Dr. Oscar Arias geldi.

And actually, let me go back to that slide,

Aslında size şu remi yeniden göstereyim,

because when we launched it in 1999 --

çünkü 1999'da ilk silahsızlanma ve şiddetsizlik gününü yaratma

this idea to create the first ever day of ceasefire and non-violence --

fikrini 1999'da ilk ortaya attığımızda

we invited thousands of people.

binlerce imsanı davet ettik.

Well not thousands -- hundreds of people, lots of people --

Tamam, binlerce değil -- yüzlerce insanı, bir sürü insanı--

all the press, because we were going to try and create

bütün basını, çünkü dünyanın ilk Barış Günü'nü

the first ever World Peace Day, a peace day.

yaratmaya çalışıyorduk.

And we invited everybody,

Ve herkesi davet ettik,

and no press showed up.

ama basın gelmedi.

There were 114 people there -- they were mostly my friends and family.

Orada 114 kişi vardı -- çoğunluğu aile ve arkadaşlar.

And that was kind of like the launch of this thing.

Ve tüm bunların başlangıcı böyleydi.

But it didn't matter because we were documenting, and that was the thing.

Ama bizim için sorun değildi, biz kayda geçiyorduk, ve mühim olan buydu.

For me, it was really about the process.

Bence olay gerçekten sürecin kendisiydi.

It wasn't about the end result.

Sonuçta ortaya çıkan şey değildi.

And that's the beautiful thing about the camera.

Ve kameranın güzelliği de budur.

They used to say the pen is mightier than the sword. I think the camera is.

Kalemin kılıçtan keskin olduğunu söylerler. Bence kamera daha keskin.

And just staying in the moment with it was a beautiful thing

Ve güzel şeylerin olduğu anda kalmak

and really empowering actually.

onu daha da güçlendiriyor.

So anyway, we began the journey.

Her neyse, seyahatimiz başladı.

And here you see people like Mary Robinson, I went to see in Geneva.

Ve burada benim görmek için Cenova'ya gittiğim Mary Robinson gibi insanları görebilirsiniz,

I'm cutting my hair, it's getting short and long,

Saçımı kestiriyorum, bi kısa bi uzun görünüyor,

because every time I saw Kofi Annan,

çünkü Kofi Annan'ı görmeye her gittiğimde

I was so worried that he thought I was a hippie that I cut it,

beni hippi olarak görmesinden o kadar korkuyordum ki, traş oluyordum.

and that was kind of what was going on.

Ve işler böyle gidiyordu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Yeah, I'm not worried about it now.

Evet, şimdi o kadar da endişelenmiyorum.

So Mary Robinson,

İşte Mary Robinson,

she said to me, "Listen, this is an idea whose time has come. This must be created."

bana demişti ki: "Bu fikrin vakti gelmiş. Artık gerçekleştirilmeli."

Kofi Annan said, "This will be beneficial to my troops on the ground."

Kofi Annan şöyle demişti: "Cephedeki askerlerime yararlı olacak."

The OAU at the time, led by Salim Ahmed Salim,

Salim Ahmed Salim, o zmanlar ADT lideri,

said, "I must get the African countries involved."

demişti ki: "Afrika ülkelerini de bu işe katmalıyız."

Dr. Oscar Arias, Nobel Peace laureate,

Dr. Oscar Arias, Nobel Barış Ödülü sahibi,

president now of Costa Rica,

şimdi Costa Rica başkanı,

said, "I'll do everything that I can."

şöyle demişti: "Yapabileceğim herşeyi yapacağım."

So I went and saw Amr Moussa at the League of Arab States.

Arap Ülkeleri Liginde Amr Moussa'yı görmeye gittim.

I met Mandela at the Arusha peace talks,

Mandela'yla Arusha barış konuşmalarında buluştum.

and so on and so on and so on --

İşte bu şekilde sürüp gitti --

while I was building the case

bu davayı yaratırken

to prove whether this idea

fikrin işe yarayı yaramayacağını

would make sense.

kanıtlamaya çalışıyordum.

And then we were listening to the people. We were documenting everywhere.

Ve sonra insanları dinlemeye başladık. Her yerde kayıt yapıyorduk.

76 countries in the last 12 years, I've visited.

Son 12 yılda 76 ülkeyi ziyaret ettim.

And I've always spoken to women and children wherever I've gone.

Gittiğim her yerde kadınlar ve çocuklarla konuştum.

I've recorded 44,000 young people.

44.000 genç insanı kaydettim.

I've recorded about 900 hours of their thoughts.

Düşüncelerinin 900 saatlik kaydını aldım.

I'm really clear about how young people feel

Artık gençlerin daha barış dolu bir dünya için

when you talk to them about this idea

şiirleriyle, resimleriyle, edebiyatlarıyla,

of having a starting point for their actions for a more peaceful world

müzikleriyle, sporlarıyla harekete geçmenin

through their poetry, their art, their literature,

bir başlangıç noktası olduğuna dair

their music, their sport, whatever it might be.

konuşurken ne hissettiklerini biliyorum.

And we were listening to everybody.

Ve biz herkesi dinledik.

And it was an incredibly thing, working with the U.N.

Ve BM ile çalışmak inanılmaz bir şeydi,

and working with NGOs and building this case.

ve STKlarla çalışıp bu davayı yaratmak.

I felt that I was presenting a case

Global toplum yararına

on behalf of the global community

bir dava sunuyor ve

to try and create this day.

bugünü yaratıyormuş gbi hissediyordum.

And the stronger the case and the more detailed it was,

Dava daha da güçlenip, daha detaylı hale gelince,

the better chance we had of creating this day.

bu günü yaratmak daha da kolay hale geldi.

And it was this stuff, this,

Ve olanlar buydu, bu,

where I actually was in the beginning

aslında en başta

kind of thinking no matter what happened, it didn't actually matter.

ne olursa olsun farketmeyecek diye düşündüğüm yer.

It didn't matter if it didn't create a day of peace.

Bir barış günü yaratmasaydı sorun olmayacaktı.

The fact is that, if I tried and it didn't work,

Gerçek şu ki, eğer deneyip de işe yaramasaydı,

then I could make a statement

global toplumun birleşmek için

about how unwilling the global community is to unite --

ne kadar isteksiz olduğu izerine konuşma yapardım --

until, it was in Somalia, picking up that young girl.

ta ki, Somali'de genç bir kızın yanına gidene kadar.

And this young child

bacağından 4 santimi

who'd taken about an inch and a half out of her leg with no antiseptic,

antiseptik bile kullanmadan alan bu genç kız,

and that young boy who was a child soldier,

ve asker olan bu genç çocuk,

who told me he'd killed people -- he was about 12 --

--12 yaşlarında-- bana bir çok insan öldürdüğünü söyledi.

these things made me realize

işte bu şeyler olan bitenin durdurabileceğim

that this was not a film that I could just stop.

bir film olmadığını farketmemi sağladı.

And that actually, at that moment something happened to me,

Ve aslında o an, bana bir şeyler oldu

which obviously made me go, "I'm going to document.

ve kendi kendime "Herşeyi kaydedeceğim.

If this is the only film that I ever make,

Yapacağım tek film bu olsa bile,

I'm going to document until this becomes a reality."

gerçekleştirene kadar kaydetmeye devam edeceğim."

Because we've got to stop, we've got to do something

Çünkü durmamız gerekiyor, birşeyler yapmamız gerekiyor

where we unite --

birleşmeliyiz --

separate from all the politics and religion

genç bir insan olarak benim kafamı karıştıran

that, as a young person, is confusing me.

politika ve dinden ayrılmamız gerekiyor.

I don't know how to get involved in that process.

Bu sürece nasıl dahil olunacağını bilmiyorum.

And then on the seventh of September, I was invited to New York.

Daha sonra, Eylül'ün yedisinde New York'a daver edildim.

The Costa Rican government and the British government

Costa Rica ve İngiliz hükümeti

had put forward to the United Nations General Assembly,

Birleşmiş Milletler genel toplantısını 54 sponsor katılımıyla,

with 54 co-sponsors,

Şiddetsiz Ateşkes Günü fikri için

the idea of the first ever Ceasefire Nonviolence Day,

öne aldılar ve

the 21st of September, as a fixed calendar date,

ayarlanmış toplantı gününü, 21 Eylül'e aldılar,

and it was unanimously adopted by every head of state in the world.

ve bu tüm devlet başkanları tarafından oybirliğiyle kabul edildi.

(Applause)

(Alkışlar)

Yeah, but there were hundreds of individuals, obviously, who made that a reality.

Evet, ama aslında bunun gerçekleşmesini sağlayan yüzlerce insanın bireysel katılımıydı.

And thank you to all of them.

Bunu yapan herkese teşekkür ediyorum.

That was an incredible moment.

Bu inanılmaz bir andı.

I was at the top of the General Assembly just looking down into it and seeing it happen.

En yukarıda oturmuş genel toplantının gerçekleşmesini izliyordum.

And as I mentioned, when it started,

Dediğim gibi, işin en başında,

we were at the Globe, and there was no press.

oradaydık ve basın yoktu.

And now I was thinking, "Well, the press it really going to hear this story."

Ve şimdi düşünüyordum da, "Basın bu hikayeyi gerçekten de duyacak."

And suddenly, we started to institutionalize this day.

Sonradan, bu günü kurumsallaştırmak istedik.

Kofi Annan invited me on the morning of September the 11th

Kofi Annan 11 Eylül sabahı beni

to do a press conference.

basın toplantısı yapmak için çağırdı.

And it was 8:00 AM when I stood there.

Oraya gittiğimde saat sabah 8'di.

And I was waiting for him to come down, and I knew that he was on his way.

Onun da aşağı inmesini bekledim, geleceğini biliyordum.

And obviously he never came down. The statement was never made.

Ancak O hiç gelmedi. O konuşma hiç yapılmadı.

The world was never told there was a day of global ceasefire and nonviolence.

Dünyaya evrensel bir ateşkes günü olduğu hiç duyurulmadı.

And it was obviously a tragic moment

Ve bu, hayatını orada,

for the thousands of people who lost their lives,

o anda ve daha sonrasında kaybetmiş olan

there and then subsequently all over the world.

binlerce insanın anısı için trajik bir andı.

It never happened.

Bu asla olmadı.

And I remember thinking,

Ve şöyle düşündüğümü hatırlıyorum:

"This is exactly why, actually,

"İşte bu yüzden

we have to work even harder.

artık daha fazla çalışmamız gerekiyor.

And we have to make this day work.

Bu tarihin kabul görmesini sağlamamız gerek.

It's been created; nobody knows.

Bu gün yaratıldı, ama kimse bilmiyor.

But we have to continue this journey,

Ancak bu yolculuğa devam etmemiz

and we have to tell people,

ve insanlara anlatmamız,

and we have to prove it can work."

ve bunun işe yarayacağını kanıtlamamız gerekiyor."

And I left New York freaked,

New York'tan biraz korkmuş,

but actually empowered.

ama güçlenmiş olarak ayrıldım.

And I felt inspired

Ayrıca eğer gerçekleşseydi

by the possibilities

bu gibi şeyleri görmeyecek oluşumuz

that if it did, then maybe we wouldn't see things like that.

ihtimalinden de çok etkilenmiştim.

I remember putting that film out and going to cynics.

Filmi alıp toplumsal değeri küçümseyenlere izlettiğimi hatırlıyorum.

I was showing the film,

Filmi gösteriyordum,

and I remember being in Israel and getting it absolutely slaughtered

ne İsrail'de filmi izledikten sonra

by some guys having watched the film --

nasıl mahvedildiğini hatırlıyorum --

that it's just a day of peace, it doesn't mean anything.

çünkü bu sadece barış günü, hiç bir anlamı yok.

It's not going to work; you're not going to stop the fighting in Afghanistan;

Hiç bir işe yaramayacak; Afganistan'daki savaşları bitiremeyeceksin;

the Taliban won't listen, etc., etc.

Taliban'ın umrunda olmayacak, falan filan.

It's just symbolism.

Bu sadece bir sembol.

And that was even worse

Aslında başıma gelen bir çok şey arasında

than actually what had just happened in many ways,

en kötüsü de buydu,

because it couldn't not work.

çünkü işe yaramıyor olamazdı.

I'd spoken in Somalia, Burundi, Gaza, the West Bank,

Somali, Burundi, Gazze, Batı Şeria,

India, Sri Lanka, Congo, wherever it was,

Hindistan, Sri Lanka, Congo ve başka her yerde konuştum

and they'd all tell me, "If you can create a window of opportunity,

ve herkes bana dedi ki, "Eğer bir fırsat penceresi açarsan,

we can move aid, we can vaccinate children.

yardım getirebilir, çocukları aşılayabiliriz.

Children can lead their projects.

Çocuklar kendi projelerini yönetebilir.

They can unite. They can come together. If people would stop, lives will be saved."

Birleşebilirler. Bir araya gelebilirler. İnsanlar durursa, hayatlar kurtarılabilir."

That's what I'd heard.

Duyduklarım bunlardı.

And I'd heard that from the people who really understood what conflict was about.

Ve bunları savaşın neden varolduğunu anlayan insanlardan duyuyordum.

And so I went back to the United Nations.

Ve tekrar Birleşmiş Milletlere gittim.

I decided that I'd continue filming and make another movie.

Kayda devam etmeye ve yeni bir film yapmaya karar verdim.

And I went back to the U.N. for another couple of years.

Ve BM'ye sonraki bir kaç yıl daha gittim.

We started moving around the corridors of the U.N. system,

BM sistem koridorlarında, hükümetler ve

governments and NGOs,

STK'lar arasında gidip gelmeye,

trying desperately to find somebody

işe yarayı yaramayacağını görmek için

to come forward and have a go at it,

çaresizce bize yardımı dokunabilecek birilerini

see if we could make it possible.

aramaya başladık,

And after lots and lots of meetings obviously,

Ve tabi ki çok ama çok sayıda toplantı sonrasında

I'm delighted that this man, Ahmad Fawzi,

Ahmad Fawzi, ki kendisinin hayranıyım,

one of my heroes and mentors really,

kahramanlarım ve akıl hocalarımdan biridir,

he managed to get UNICEF involved.

UNICEF'i de bu işe dahil etmeyi başardı.

And UNICEF, God bless them, they said, "Okay, we'll have a go."

Ve UNICEF, Tanrı onları korusun, dedi ki, "Tamam, bi deneyelim bakalım."

And then UNAMA became involved in Afghanistan.

Sonra UNAMA Afganistan'la ilgilendi.

It was historical. Could it work in Afghanistan

Tarihi bir olay. Afganistan'a

with UNAMA and WHO

UNAMA ve WHO

and civil society, etc., etc., etc.?

ve sivil toplumlar falan yardımcı olabilecek miydi?

And I was getting it all on film and I was recording it,

Tabi ben her şeyi filme alıyordum, kaydediyor ve

and I was thinking, "This is it. This is the possibility of it maybe working.

şöyle düşünüyordum: "İşte bu kadar. Belki de gerçekten gerçekleşme ihtimali vardır.

But even if it doesn't, at least the door is open

Yoksa bile, en azından bir kapı açıldı

and there's a chance."

ve bir şansımız var."

And so I went back to London,

Sonra Londra'ya döndüm,

and I went and saw this chap, Jude Law.

ve Jude Law'u ziyaret ettim.

And I saw him because he was an actor, I was an actor,

Onu ziyaret ettim çünkü o da ben de aktörüz.

I had a connection to him,

Onunla bir bağlantı kurduk

because we needed to get to the press, we needed this attraction,

çünkü basının dikkatini çekmek için böyle bir atraksiyona ihtiyacımız vardı,

we needed the media to be involved.

medyayı da bu işe dahil etmeliydik.

Because if we start pumping it up a bit maybe more people would listen

Çünkü bu şekilde daha fazla insana sesimizi duyurabilirdik

and there'd be more --

ve belki daha fazla --

when we got into certain areas,

yani belli bölgeler için --

maybe there would be more people interested.

belki daha fazla insan ilgilenebilirdi.

And maybe we'd be helped financially a little bit more,

Ve bu sayede biraz daha finansal destek görebilirdik,

which had been desperately difficult.

ki bu son zamanlarda neredeyse imkansızdı.

I won't go into that.

Bu konuya hiç girmeyeceğim.

So Jude said, "Okay, I'll do some statements for you."

Jude dedi ki, "Peki, Sizin için bir şeyşer söyleyebilirim."

While I was filming these statements, he said to me, "Where are you going next?"

Bu sözlerini kayda alırken, bana şöyle dedi, "Sonra nereye gidiyorsun?"

I said, "I'm going to go to Afghanistan." He said, "Really?"

Ben de "Afganistan'a gideceğim." dedim. "Gerçekten mi?" dedi.

And I could sort of see a little look in his eye of interest.

Ve o anda gözlerindeki ilgiyi gördüm.

So I said to him, "Do you want to come with me?

Ben de ona, "Benimle gelmek ister misin?" dedim

It'd be really interesting if you came.

"Gelirsen ilginç olur.

It would help and bring attention.

İlgi çekmemizi sağlayabilirsin.

And that attention

Ve bu ilgi

would help leverage the situation,

durumuzu tüm yönleriyle

as well as all of the other sides of it."

daha iyi hale getirebilir."

I think there's a number of pillars to success.

Bence başarının bir kaç önemli adımı var.

One is you've got to have a great idea.

Bunlardan biri iyi bir fikre sahip olmaktır.

The other is you've got to have a constituency, you've got to have finance,

Diğeri, devamlılığının olması, finansal destek görmek

and you've got to be able to raise awareness.

ve farkındalık yaratabilmektir.

And actually I could never raise awareness by myself, no matter what I'd achieved.

Ve aslında kendim ne başarırsam başarayım, bu farkındalığı yaratamazdım.

So these guys were absolutely crucial.

Bu nedenle onun gibi adamlar olmazsa olmazdı.

So he said yes,

O da bana evet dedi,

and we found ourselves in Afghanistan.

ve bir de baktık Afganistan'dayız.

It was a really incredible thing that when we landed there,

Oraya vardığımızda inanılmaz bir şekilde

I was talking to various people, and they were saying to me,

bir çok insanla konuştum ve bana dedikleri şuydu:

"You've got to get everybody involved here.

"Herkesi bu işe dahil etmelisin.

You can't just expect it to work. You have to get out and work."

Bu şekilde hiç bir işe yaramaz. Gidip daha fazla çalışmalısın."

And we did, and we traveled around,

Biz de öyle yaptık, ve her yere gittik,

and we spoke to elders, we spoke to doctors, we spoke to nurses,

ve yaşlılarla, doktorlarla, hemşirelerle konuştuk,

we held press conferences, we went out with soldiers,

basın toplantıları düzenledik, askerlere gittik,

we sat down with ISAF, we sat down with NATO,

ISAF'la ve NATO'yla görüştük,

we sat down with the U.K. government.

Birleşik Krallık hükümetiyle görüştük.

I mean, we basically sat down with everybody --

Yani temel olarak, herkesle görüşmeler yaptık --

in and out of schools with ministers of education,

okullarda ve dışarıda eğitim bakanlıklarıyla,

holding these press conferences,

artık basının da katılımını sağlayabildiğimiz

which of course, now were loaded with press, everybody was there.

basın toplantıları düzenledik.

There was an interest in what was going on.

Artık olup bitene ilgi vardı.

This amazing woman, Fatima Gailani, was absolutely instrumental in what went on

Fatima Magalani isimli bir muhteşem kadın ilerleyişimizde önemli bir yer aldı

as she was the spokesperson for the resistance against the Russians.

çünkü Rus güçlerine karşı direnişte konuşmacımızdı.

And her Afghan network

Ve onun Afgan bağlantıları

was just absolutely everywhere.

heryerdeydi.

And she was really crucial in getting the message in.

Ve mesajın iletilmesinde de büyük rol oynadı.

And then we went home. We'd sort of done it.

Sonra geri döndük. Neredeyse başarmıştık.

We had to wait now and see what happened.

Artık bekleyip ne olacağını görmek gerekiyordu.

And I got home,

Eve döndüğümde,

and I remember one of the team bringing in a letter to me

bi grubun bana Taliban'dan gelen mektubu

from the Taliban.

verdiklerini hatırladım.

And that letter basically said, "We'll observe this day.

Mektup kısaca şöyle diyordu, "Bu günü izleyip

We will observe this day.

göreceğiz.

We see it as a window of opportunity.

Bizim için açılan bir fırsat penceresidir.

And we will not engage. We're not going to engage."

Katılımda bulunmayacağız. Katılmayacağız."

And that meant that humanitarian workers

Bu da yardımseverlerin

wouldn't be kidnapped or killed.

kaçırılmayacağı ya da öldürülmeyeceği anlamına geliyordu.

And then suddenly, I obviously knew at this point, there was a chance.

O anda anladım ki, bir şansımız vardı.

And days later,

Ve günler sonra,

1.6 million children were vaccinated against polio

1.6 milyon çocuk herkesin durması sonucunda

as a consequence of everybody stopping.

çocuk felci aşısı olmuştu

(Applause)

(Alkışlar)

And like the General Assembly,

Ve genel toplantı gibi,

obviously the most wonderful, wonderful moment.

kesinlikle en muhteşem an.

And so then we wrapped the film up and we put it together

Sonra filmimizi sarıp montajladık

because we had to go back.

çünkü dönme vaktimiz gelmişti.

We put it into Dari and Pashto. We put it in the local dialects.

Dari ve Pashto dillerinde seslendirdik. Yerel lehçelerde seslendirdik.

We went back to Afghanistan,

Afganistan'a geri döndük,

because the next year was coming, and we wanted to support.

çünkü sonraki yıl geliyordu ve destek olmak istiyorduk.

But more importantly, we wanted to go back,

Ama daha da önemlisi, geri dönmek istedik

because these people in Afghanistan were the heroes.

çünkü Afganistan'daki bu insanlar birer kahramanlar.

They were the people who believed in peace

Onlar barışa ve onun mümkün kılacağı şeylere

and the possibilities of it, etc., etc. -- and they made it real.

inanan insanlardı -- ve bunu gerçekleştirdiler.

And we wanted to go back and show them the film

Geri gidip onlara filmi göstermek ve şunu demek istedik:

and say, "Look, you guys made this possible. And thank you very much."

"Bakın, tüm bunları mümkün kılan sizlersiniz. Çok teşekkür ederiz."

And we gave the film over.

Ve filmi teslim ettik.

Obviously it was shown, and it was amazing.

Tabi ki gösterildi, ve muhteşemdi.

And then that year, that year, 2008,

Ve o yıl, o yıl, 2008'de

this ISAF statement from Kabul, Afghanistan, September 17th:

Afganistan, Kabil'deki güvenlik güçlerinin 17 Eylül'deki beyanatı:

"General Stanley McChrystal,

"General Stanley McChrystal,

commander of international security assistance forces in Afghanistan,

Afganistan'daki uluslararası güvenlik güçleri kumandanı,

announced today ISAF will not conduct offensive military operations

21 Eylül tarihinde ISAF'in askeri herhangi bir saldırıda bulunmayacağını

on the 21st of September."

bugün ilan etmiştir."

They were saying they would stop.

Duracaklarını bildirmişlerdi.

And then there was this other statement

Bunun yanı sıra Emniyet Güvenlik Departmanından gelen

that came out from the U.N. Department of Security and Safety

başka bir beyanat daha vardı,

saying that, in Afghanistan,

ve buna göre Afganistan'da

because of this work,

yaptığımız eylem sayeside,

the violence was down by 70 percent.

siddet %70 azalmıştı.

70 percent reduction in violence on this day at least.

En azından sadece o gün, %70lik bir azalma.

And that completely blew my mind

Ve bu diğer herşeyden daha çok

almost more than anything.

aklımı yerinden oynattı.

And I remember being stuck in New York, this time because of the volcano,

Ve New York'da tabi ki daha az zararlı bir şey olan

which was obviously much less harmful.

volkan yüzünden mahsur kaldığımı hatırlıyorum.

And I was there thinking about what was going on.

Orada olup biteni düşündüm.

And I kept thinking about this 70 percent.

Ve bu %70lik azalma aklıma geldi.

70 percent reduction in violence --

Şiddette %70 oranında bir azalma --

in what everyone said was completely impossible

herkesin tamamen imkansız,

and you couldn't do.

yapamazsın dediği şey.

And that made me think that, if we can get 70 percent in Afghanistan,

Bu da şöyle düşünmemi sağladı: Eğer Afganistan'da yüzde 70 azaltabiliyorsak,

then surely we can get 70 percent reduction everywhere.

o zaman heryerde yüzde 70 azaltabiliriz.

We have to go for a global truce.

Evrensel bir ateşkesi denemeliyiz.

We have to utilize this day of ceasefire and nonviolence

Bu şiddetsizlik ve ateşkes gününü kullanarak

and go for a global truce,

evrensel bir ateşkesi denemeliyiz,

go for the largest recorded cessation of hostilities,

şimdiye kadar ulusal ve uluslararası kaydedilmiş en geniş çaplı

both domestically and internationally, ever recorded.

savaş durdurma olayını denemeliyiz.

That's exactly what we must do.

İşte yapmamız gereken şey tam olarak bu.

And on the 21st of September this year,

Ve bu yıl 21 Eylül'de,

we're going to launch that campaign at the O2 Arena

bu süreci başlatmak,

to go for that process,

ve kaydedilmiş en geniş çaplı ateşkesi yaratmak için

to try and create the largest recorded cessation of hostilities.

kampanyayı O2 Arena'da başlatacağız.

And we will utilize all kinds of things --

Ve her türlü şeyden yararlanacağız --

have a dance and social media

dans etmeyi ve sosyal medyayı--

and visiting on Facebook and visit the website, sign the petition.

Facebook sayfasını ve websitesini ziyaret edip, dilekçenizi doldurun.

And it's in the six official languages of the United Nations.

Dilekçe Birleşmiş Milletlerin altı resmi dilinde de var.

And we'll globally link with government, inter-government,

Ve tüm dünyayı hükümet, eğitim, topluluklar,

non-government, education, unions, sports.

spor bağlantılarıyla birbirine bağlayacağız.

And you can see the education box there.

Şuradaki eğitim kutucuğunu görüyorsunuz.

We've got resources at the moment in 174 countries

Şu and 174 ülkede kaynaklarımız

trying to get young people to be the driving force

gençlerin bu evrensel ateşkeste

behind the vision of that global truce.

ileri rol alması için çalışıyorlar.

And obviously the life-saving is increased, the concepts help.

Ve tabi ki kurtarılan hayat sayısı arttı, kavramlar yardımcı oldu.

Linking up with the Olympics --

Olimpiyatlarla alakalı olarak--

I went and saw Seb Coe. I said, "London 2012 is about truce.

Seb Coe'yu görmeye gittim. Dedim ki,"Londra 2012 ateşkesle ilgili.

Ultimately, that's what it's about."

Kesinlikle, ateşkesle ilgili."

Why don't we all team up? Why don't we bring truce to life?

Neden bir araya gelmiyoruz? Neden ateşkesi hayata geçirmiyoruz?

Why don't you support the process of the largest ever global truce?

Neden dünyanın en büyük ateşkesine destek olmuyorsunuz?

We'll make a new film about this process.

Bu süreçle ilgili yeni bir film yapacağız.

We'll utilize sport and football.

Spor ve futboldan yararlanacağız.

On the Day of Peace, there's thousands of football matches all played,

Dünya Barış Gününde, binlerce futbol maçı yapılacak,

from the favelas of Brazil to wherever it might be.

Brezilya'nın gecekondularından nereye kadar olursa.

So, utilizing all of these ways

Yani mümkün olan tüm fırsatlardan

to inspire individual action.

bireysel eylemleri desteklemek için yararlanacağız.

And ultimately, we have to try that.

Ve son olarak da bunu denemeliyiz.

We have to work together.

Beraber çalışmalıyız.

And when I stand here in front of all of you,

Ve ben burada sizin önünüzde dururken,

and the people who will watch these things,

ve bunları izleyen tüm insanların karşısında,

I'm excited, on behalf of everybody I've met,

karşılaştığım herkes adına heyecanlıyım,

that there is a possibility that our world could unite,

çünkü bir araya gelebilmemiz için bir şans var,

that we could come together as one,

hepimizin birlik olması için,

that we could lift the level of consciousness around the fundamental issues,

ve mühim konulara karşı bilinci arttırmak için, bireyler tarafından

brought about by individuals.

oluşturulan bir şansımız var.

I was with Brahimi, Ambassador Brahimi.

Bir ara Brahimi ile beraberdim, Büyükelçi Brahimi.

I think he's one of the most incredible men

Bence kendisi Afganistan ve Irak'taki uluslararası politik ilişkilerde

in relation to international politics -- in Afghanistan, in Iraq.

en inanılmaz adamlardan biridir.

He's an amazing man.

İnanılmaz bir adamdır.

And I sat with him a few weeks ago.

Bi kaç hafta önce beraber oturduk.

And I said to him, "Mr. Brahimi, is this nuts, going for a global truce?

Ona şöyle dedim: "Bay Brahimi, evrensel bir ateşkesi denemek sizce çılgınlık mı?

Is this possible? Is it really possible that we could do this?"

Yoksa bu mümkün mü? Bunu yapmamız gerçekten mümkün mü?"

He said, "It's absolutely possible."

O da dedi ki, "Kesinlikle mümkün."

I said, "What would you do?

"Siz olsanız, ne yapardınız? Hükümet ve lobilere gidip

Would you go to governments and lobby and use the system?"

sistemden mi yararlanırdınız?" diye sordum.

He said, "No, I'd talk to the individuals."

"Hayır." dedi "Ben olsam bireylerle konuşurdum."

It's all about the individuals.

Aslında herşey bireylere bağlı.

It's all about you and me.

Sana ve bana bağlı.

It's all about partnerships.

Ortaklığa bağlı.

It's about your constituencies; it's about your businesses.

Yaptığınız seçimlere, ve işlere bağlı.

Because together, by working together,

Çünkü beraber, birlikte çalışarak,

I seriously think we can start to change things.

cidden bir şeyleri değiştirmeye başladığımızı düşünüyorum.

And there's a wonderful man sitting in this audience, and I don't know where he is,

Şu anda dinleyiciler arasıda oturan muhteşem bir adam, tam olarak nerede bilmiyorum,

who said to me a few days ago -- because I did a little rehearsal --

bir kaç gün önce bana şöyle dedi -- küçük bir prova yapıyordum --

and he said, "I've been thinking about this day

dedi ki "Hep bu günü düşünüyordum

and imagining it as a square

ve onu bir kare olarak düşünüyordum,

with 365 squares,

bir tanesi beyaz olan

and one of them is white."

365 kareden oluşan bir kare."

And it then made me think about a glass of water, which is clear.

Bu da benim aklıma tertemiz bir bardak suyu getirdi.

If you put one drop,

Bir damla koyarsanız,

one drop of something, in that water,

o suya, herhangi birşeyin bir damlasını,

it'll change it forever.

sonsuza dek değişir.

By working together, we can create peace one day.

Beraber çalışarak, bir gün barışı yaratabiliriz.

Thank you TED. Thank you.

TED'e teşekkürler. Teşekkür ederim.

(Applause)

(alkışlar)

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)

Thanks a lot.

Çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)

Thank you very much. Thank you.

Teşekkür ederim. Teşekkürler.