Jeremy Gilley: One day of peace

Jeremy Gilley: Một ngày hòa bình

Translator: anewday blogfan Reviewer: Huong Ha

I was basically concerned about what was going on in the world.

Tôi thực sự quan tâm đến những điều gì đang diễn ra trên thế giới này

I couldn't understand

Và tôi không thể hiểu được

the starvation, the destruction,

Nghèo đói, sự phá hoại,

the killing of innocent people.

giết hại những người vô tội.

Making sense of those things

Để có thể hiểu được ý nghĩa của những điều đó

is a very difficult thing to do.

thật không dễ chút nào.

And when I was 12, I became an actor.

Khi tôi 12 tuổi, tôi đã trở thành một diễn viên.

I was bottom of the class. I haven't got any qualifications.

Tôi đứng chót lớp. Tôi không đạt được chứng chỉ nào hết.

I was told I was dyslexic.

Họ nói rằng tôi mắc chứng khó đọc.

In fact, I have got qualifications.

Thực ra thì tôi cũng có khả năng.

I got a D in pottery, which was the one thing that I did get --

Tôi được điểm D trong giờ làm gốm, là thứ duy nhất tôi có được--

which was useful, obviously.

nhưng lại hoàn toàn hữu ích.

And so concern

Và việc đáng quan tâm

is where all of this comes from.

là mọi thứ xuất phát từ đâu.

And then, being an actor, I was doing these different kinds of things,

Và sau đó, trở thành một diễn viên, tôi đã làm nhiều thứ khác nhau.

and I felt the content of the work that I was involved in

Và tôi đã cảm nhận ý nghĩa của việc mà tôi làm

really wasn't cutting it, that there surely had to be more.

không tốt như mong đợi, nhưng chắc chắn phải hơn như thế.

And at that point, I read a book by Frank Barnaby,

Lúc đó, tôi đọc một cuốn sách của Frank Barnaby,

this wonderful nuclear physicist,

một nhà vật lý hạt nhân tuyệt vời,

and he said that media had a responsibility,

và ông ta nói rằng phương tiện truyền thông có trách nhiệm,

that all sectors of society had a responsibility

rằng tất cả những khía cạnh của xã hội có một trách nhiệm

to try and progress things and move things forward.

để cùng nhau cố gắng và thúc đẩy mọi thứ đi lên.

And that fascinated me,

Điều đó đã hấp dẫn tôi,

because I'd been messing around with a camera most of my life.

bởi vì tôi đã gắn bó với cái máy quay hầu hết cả cuộc đời tôi.

And then I thought, well maybe I could do something.

Và sau đó tôi đã nghĩ, ừh, tôi nên làm điều gì đó.

Maybe I could become a filmmaker.

Có lẽ tôi có thể trở thành một nhà làm phim.

Maybe I can use the form of film constructively

Có lẽ tôi có thể dùng các thể loại phim một cách ý nghĩa

to in some way make a difference.

để bằng cách nào đó tạo một sự khác biệt.

Maybe there's a little change I can get involved in.

Có lẽ là nhũng thay đổi nhỏ mà tôi có thể giúp được.

So I started thinking about peace,

Do đó tôi bắt đầu nghĩ về hòa bình,

and I was obviously, as I said to you,

và tôi đã thực sự, như tôi đã nói,

very much moved by these images,

rất cảm động vì những hình ảnh này,

trying to make sense of that.

khi cố gắng hiểu ra ý nghĩa của chúng.

Could I go and speak to older and wiser people

Liệu rằng tôi có thể nói với những người lớn tuổi hơn và hiểu biết hơn

who would tell me how they made sense

họ sẽ nói cho tôi cách họ cảm nhận

of the things that are going on?

những điều đang diễn ra?

Because it's obviously incredibly frightening.

Bởi vì nó rõ ràng là đáng sợ một cách khủng khiếp.

But I realized that,

Nhưng tôi nhận ra,

having been messing around with structure as an actor,

do từng tiếp xúc với nhiều thứ với tư cách là một diễn viên

that a series of sound bites in itself wasn't enough,

rằng những bài phát biểu hay thôi là không đủ,

that there needed to be a mountain to climb,

rằng phải có những ngọn núi cần phải vượt qua,

there needed to be a journey that I had to take.

rằng phải là cần những thành trình mà tôi thực hiện.

And if I took that journey,

Và nếu tôi thực hiện cuộc hành trình này,

no matter whether it failed or succeeded, it would be completely irrelevant.

dù là nó thành công hay thất bại, nó thực sự chẳng liên quan.

The point was that I would have something

Vấn đề là tôi sẽ có những thứ cần thiết

to hook the questions of -- is humankind fundamentally evil?

để tạo nên những câu hỏi -- Có phải nhân loại vốn là độc ác?

Is the destruction of the world inevitable? Should I have children?

Có phải sự hủy hoại của thế giới là không thể tránh khỏi? Chúng ta có nên có con cái hay không?

Is that a responsible thing to do? Etc., etc.

Có phải đó là trách nhiệm phải làm? Vân vân...

So I was thinking about peace,

Do đó tôi nghĩ về hòa bình,

and then I was thinking, well where's the starting point for peace?

và rồi tôi suy nghĩ, nơi nào là điểm bắt đầu của hòa bình?

And that was when I had the idea.

Và đó là khi tôi có ý tưởng.

There was no starting point for peace.

Không có điểm bắt đầu cho hòa bình.

There was no day of global unity.

Không có ngày của thế giới thống nhất.

There was no day of intercultural cooperation.

Không có ngày của sự hợp tác trao đổi văn hóa.

There was no day when humanity came together,

Không có ngày nhân loại đến với nhau,

separate in all of those things

rũ bỏ mọi thứ

and just shared it together --

mà chỉ chia sẻ với nhau --

that we're in this together,

rằng chúng ta cần phải hợp sức lại

and that if we united and we interculturally cooperated,

và rằng nếu chúng ta thống nhất và chúng ta hợp tác trao đổi văn hóa,

then that might be the key to humanity's survival.

đó có thể là chìa khóa cho sự tồn tại của nhân loại

That might shift the level of consciousness

Điều đó có thể dịch chuyển mức độ ý thức

around the fundamental issues that humanity faces --

xung quanh những vấn đề cơ bản mà con người đối diện --

if we did it just for a day.

nếu chúng ta làm điều đó chỉ trong một ngày.

So obviously we didn't have any money.

Rõ ràng rằng chúng ta không có tiền.

I was living at my mom's place.

Tôi đang sống cùng mẹ tôi.

And we started writing letters to everybody.

Và tôi bắt đầu viết thư tới mọi người.

You very quickly work out what is it that you've got to do

Các bạn nhanh chóng nhận ra thứ các bạn cần làm

to fathom that out.

để giải nghĩa những điều đó.

How do you create a day voted by every single head of state in the world

Làm như thế nào bạn tạo ra một ngày bình chọn bởi mỗi cá nhân đứng đầu trên thế giới

to create the first ever Ceasefire Nonviolence Day,

để tạo nên ngày ngừng bắn, không bạo lực đầu tiên,

the 21st of September?

ngày 21 tháng 9?

And I wanted it to be the 21st of September

Và tôi muốn đó là ngày 21 tháng 9

because it was my granddad's favorite number.

vì nó là con số yêu thích của ông nội tôi

He was a prisoner of war.

Ông ấy là một tù nhân chiến tranh

He saw the bomb go off at Nagasaki.

Ông ấy nhìn thấy boom rơi ở Nagasaki.

It poisoned his blood. He died when I was 11.

Điều này đầu độc máu ông ấy. Ông mất khi tôi lên 11.

So he was like my hero.

Vì vậy ông như người anh hùng của tôi.

And the reason why 21 was the number is

Và là lý do 21 là con số

700 men left, 23 came back,

700 người đàn ông ra đi, 23 người trở lại,

two died on the boat and 21 hit the ground.

hai người mất trên thuyền và 21 đến được đất liền.

And that's why we wanted it to be the 21st of September as the date of peace.

Và đó là điều tại sao tôi muốn là ngày 21 tháng 9.

So we began this journey,

Chúng tôi bắt đầu cuộc hình trình này,

and we launched it in 1999.

và chúng tôi đã triển khai năm 1999

And we wrote to heads of state, their ambassadors,

Và chúng tôi đã viết tới những người đứng đầu nhà nước, những đại sứ của họ,

Nobel Peace laureates, NGOs, faiths,

Giải thưởng Nobel hòa bình, tổ chức phi chính phủ, những đức tin,

various organizations -- literally wrote to everybody.

các tổ chức khác nhau -- viết tới mọi người.

And very quickly, some letters started coming back.

Và rất nhanh, vài lá thư bắt đầu trở lại.

And we started to build this case.

Và chúng tôi bắt đầu gây dựng

And I remember the first letter.

Và tôi nhớ lá thư đầu tiên.

One of the first letters was from the Dalai Lama.

Một trong số những lá thư đầu tiên từ Đạt Lại Lạt Ma.

And of course we didn't have the money; we were playing guitars

Và tất nhiên chúng tôi đã không có tiền, chúng tôi chơi ghita

and getting the money for the stamps that we were sending out all of [this mail].

và kiếm tiền cho những tem thư chúng tôi gửi đi

A letter came through from the Dalai Lama saying,

Một lá thư đến từ Đạt Lại Lạt Ma nói rằng,

"This is an amazing thing. Come and see me.

"Đây là một điều tuyệt vời. Hãy đến và gặp tôi.

I'd love to talk to you about the first ever day of peace."

Tôi sẽ nói với anh về ngày đầu tiên của hòa bình."

And we didn't have money for the flight.

Và tôi đã không có tiền cho chuyến bay.

And I rang Sir Bob Ayling, who was CEO of BA at the time,

Và tôi gọi ngài Bob Ayling, CEO của hãng hàng không Anh lúc đó

and said, "Mate, we've got this invitation.

và nói rằng, "Chào bạn, chúng tôi có lời mời.

Could you give me a flight? Because we're going to go see him."

Anh có thể cho tôi một chuyến bay không? Vì chúng tôi muốn đi gặp ông ta."

And of course, we went and saw him and it was amazing.

Và tất nhiên, chúng tôi đã đi và gặp ông ấy, thật tuyệt vời.

And then Dr. Oscar Arias came forward.

Và rồi Giáo sư Oscar Arias đến

And actually, let me go back to that slide,

Xin được quay trở lại slide trước,

because when we launched it in 1999 --

vì khi chúng tôi khởi đầu nó năm 1999 --

this idea to create the first ever day of ceasefire and non-violence --

ý tưởng này nhằm tạo ngày ngừng bắn và không bạo lực đầu tiên --

we invited thousands of people.

chúng tôi đã mời hàng ngàn người.

Well not thousands -- hundreds of people, lots of people --

không phải hàng ngàn -- hàng trăm người, rất nhiều người --

all the press, because we were going to try and create

một đám đông, vì chúng tôi sắp thử tạo nên

the first ever World Peace Day, a peace day.

ngày Hòa Bình Thế Giới đầu tiên, một ngày hòa bình.

And we invited everybody,

và chúng tôi đã mời mọi người,

and no press showed up.

và không có ai đến từ phía nhà báo.

There were 114 people there -- they were mostly my friends and family.

Đã có 114 người -- họ hầu hết là bạn và và người thân của tôi.

And that was kind of like the launch of this thing.

Và đó như là sự khởi đầu.

But it didn't matter because we were documenting, and that was the thing.

Nhưng điều đó không vấn đề gì vì chúng tôi đã được ghi nhận, và đó mới chính là vấn đề.

For me, it was really about the process.

Với tôi, điều quan trọng thực sự là quá trình

It wasn't about the end result.

không phải về kết quả cuối cùng.

And that's the beautiful thing about the camera.

Và đó là điều tuyệt với về máy ảnh.

They used to say the pen is mightier than the sword. I think the camera is.

Người ta thường nói ngòi bút mạnh hơn thanh kiếm. Tôi nghĩ máy ảnh thì cũng vậy.

And just staying in the moment with it was a beautiful thing

Và chỉ trong khoảnh khắc khi mà mọi thứ trở nên đẹp đẽ

and really empowering actually.

và thực sự được tôn lên vẻ đẹp đó.

So anyway, we began the journey.

Do vậy, dù sao chúng tôi cũng đã bắt đầu hành trình

And here you see people like Mary Robinson, I went to see in Geneva.

Và tại đây bạn có thể gặp những người như Mary Robinson, Tôi đã tới Geneva.

I'm cutting my hair, it's getting short and long,

Tôi đã cắt tóc, lúc ngắn lúc dài,

because every time I saw Kofi Annan,

vì mỗi lần tôi nhìn thấy Kofi Annan,

I was so worried that he thought I was a hippie that I cut it,

Tôi thực sự lo lắng ông ấy nghĩ rằng tôi là một hippie và tôi phải cắt tóc đi.

and that was kind of what was going on.

Và đó là những gì đã diễn ra.

(Laughter)

(Cười)

Yeah, I'm not worried about it now.

Vâng, bây giờ tôi đã không lo lắng về điều này

So Mary Robinson,

Thế rồi Mary Robinson

she said to me, "Listen, this is an idea whose time has come. This must be created."

nói với tôi rằng "Đó là một ý tưởng đã tới thời điểm chín muồi. Nó phải được tạo nên."

Kofi Annan said, "This will be beneficial to my troops on the ground."

Kofi Anna nói rằng, "Điều đó sẽ có lợi cho quân đội của tôi"

The OAU at the time, led by Salim Ahmed Salim,

Tổ chức thống nhất châu Phi, vào lúc đó, lãnh đạo bởi Samlim Ahmed Salim,

said, "I must get the African countries involved."

nói rằng: "Tôi phải cho các nước châu Phi tham gia."

Dr. Oscar Arias, Nobel Peace laureate,

Ngài Oscar Arias, người được trao giải thưởng Nobel hòa bình,

president now of Costa Rica,

tổng thống Costa Rica,

said, "I'll do everything that I can."

nói rằng, "Tôi sẽ làm mọi điều có thể"

So I went and saw Amr Moussa at the League of Arab States.

Do đó tôi đến gặp Amr Moussa tại các tiểu vương quốc Ả rập Xê út.

I met Mandela at the Arusha peace talks,

Tôi đã gặp Mandela tại các cuộc nói chuyện hòa bình Arusha

and so on and so on and so on --

Vân vân và vân vân

while I was building the case

trong khi tôi đang nghĩ làm sao

to prove whether this idea

để chứng tỏ ý tưởng này

would make sense.

là thực sự có ý nghĩa.

And then we were listening to the people. We were documenting everywhere.

Và sau đó chúng tôi lắng nghe mọi người. Chúng tôi được ghi nhận ở khắp mọi nơi.

76 countries in the last 12 years, I've visited.

Tôi đã đến 76 nước trong vòng 12 năm trở lại đây

And I've always spoken to women and children wherever I've gone.

Và tôi luôn nói với phụ nữ và trẻ em tại những nơi tôi tới.

I've recorded 44,000 young people.

Tôi đã ghi nhận 44.000 người trẻ tuổi.

I've recorded about 900 hours of their thoughts.

Tôi đã ghi lại khoảng 900 giờ về những suy nghĩ của họ.

I'm really clear about how young people feel

Tôi thực sự hiểu rõ những người trẻ tuổi suy nghĩ thế nào

when you talk to them about this idea

khi bạn nói với họ về ý tưởng này

of having a starting point for their actions for a more peaceful world

về thời điểm bắt đầu hành động cho một thế giới hòa bình hơn

through their poetry, their art, their literature,

qua thơ, nghệ thuật, văn học của họ

their music, their sport, whatever it might be.

ca nhạc, thể thao của họ, mọi thứ có thể.

And we were listening to everybody.

Và chúng tôi đã lắng nghe mọi người.

And it was an incredibly thing, working with the U.N.

Và đó là một điều khó tin, làm việc với liên hiệp quốc

and working with NGOs and building this case.

với tổ chức phi chính phủ và làm lớn mạnh vấn đề này.

I felt that I was presenting a case

Tôi đã cảm nhận thấy tôi đang đưa ra vấn đề

on behalf of the global community

thay mặt cộng đồng thế giới

to try and create this day.

để cố gắng và tạo ra ngày này.

And the stronger the case and the more detailed it was,

Và để nó mạnh mẽ hơn và cụ thể hơn,

the better chance we had of creating this day.

cơ hội tốt hơn mà chúng ta có để tạo dựng ngày này.

And it was this stuff, this,

Và,rồi còn việc này, đó là

where I actually was in the beginning

nơi tôi thực sự bắt đầu

kind of thinking no matter what happened, it didn't actually matter.

bắt đầu nghĩ rằng dù bất kì chuyện gì xảy ra, điều đó chẳng có ý nghĩ gì

It didn't matter if it didn't create a day of peace.

Nó không là hề có ý nghĩ nếu không tạo nên một ngày hòa bình

The fact is that, if I tried and it didn't work,

Thực tế là, nếu tôi cố gắng và điều đó không diễn ra,

then I could make a statement

sau đó tôi có thể có lời tuyên bố

about how unwilling the global community is to unite --

rằng toàn thể thế giới này không mong muốn sự thống nhất.

until, it was in Somalia, picking up that young girl.

cho tới khi, tôi nhìn thấy em bé này ở Somalia

And this young child

Cô bé còn nhỏ xíu

who'd taken about an inch and a half out of her leg with no antiseptic,

với đôi chân bị nhiễm trùng nặng nề và không có thuốc kháng sinh.

and that young boy who was a child soldier,

còn bé trai này là một người lính trẻ

who told me he'd killed people -- he was about 12 --

cậu ta nói với tôi là em đã giết người -- em khoảng 12 tuổi --

these things made me realize

những điều này làm tôi nhận ra

that this was not a film that I could just stop.

rằng đó không phải là một bộ phim mà tôi có thể dừng lại

And that actually, at that moment something happened to me,

Và quả thật, tại thời điểm đó có những điều rất lạ đã xảy ra với tôi

which obviously made me go, "I'm going to document.

một sức mạnh thúc đẩy đôi "Tôi nhất định sẽ quay phim

If this is the only film that I ever make,

Nếu đó là bộ phim duy nhất tôi thực hiện

I'm going to document until this becomes a reality."

Tôi vẫn sẽ tiếp tục quay cho tới khi nào điều đó trở thành hiện thực."

Because we've got to stop, we've got to do something

Bởi vì chúng tôi cần ngăn lại, chúng tôi cần làm điều gì đó

where we unite --

khi chúng ta liên hiệp lại --

separate from all the politics and religion

bỏ qua mọi chính trị và tôn giáo

that, as a young person, is confusing me.

nhưng thời điểm đó tôi có chút bối rối vì còn khá trẻ.

I don't know how to get involved in that process.

Tôi không biết làm sao tham gia vào quá trình.

And then on the seventh of September, I was invited to New York.

Và rồi ngày 7 tháng 9, tôi được mời tới New York.

The Costa Rican government and the British government

Chính phủ Costa Rica và chính phủ Anh

had put forward to the United Nations General Assembly,

đưa tới hội đồng Liên hiệp quốc,

with 54 co-sponsors,

với 54 đồng tài trợ,

the idea of the first ever Ceasefire Nonviolence Day,

ý tưởng của một ngày "Ngừng bắn không bạo lực"

the 21st of September, as a fixed calendar date,

như một ngày lịch cố định, ngày 21 tháng 9,

and it was unanimously adopted by every head of state in the world.

và nó được đồng chấp nhận bởi tất cả nguyên thủ trên thế giới.

(Applause)

(Vỗ tay)

Yeah, but there were hundreds of individuals, obviously, who made that a reality.

Thật tuyệt, có hàng trăm người đã cùng chung tay để giúp ước mơ của tôi trở thành hiện thực.

And thank you to all of them.

Tôi muốn gửi lời cảm ơn đến tất cả bọn họ.

That was an incredible moment.

Đó là một khoảnh khắc khó tin.

I was at the top of the General Assembly just looking down into it and seeing it happen.

Tôi ở trên đại hội đồng và nhìn xuống, cảm nhận điều đó diễn ra.

And as I mentioned, when it started,

Và như tôi đã đề cập, khi điều đó bắt đầu

we were at the Globe, and there was no press.

chúng tôi đang ở Globe, và không có báo chí.

And now I was thinking, "Well, the press it really going to hear this story."

Và giờ tôi đang nghĩ, "Ồ, báo chí sẽ thực sự lắng nghe câu chuyện này."

And suddenly, we started to institutionalize this day.

Bất ngờ thay, chúng tôi bắt đầu thể chế hóa ngày này.

Kofi Annan invited me on the morning of September the 11th

Kofi Annan đã mời tôi vào một buổi sáng ngày 11 tháng 9.

to do a press conference.

để làm một cuộc họp báo.

And it was 8:00 AM when I stood there.

Và lúc 8 giờ 00 khi tôi đứng ở đó

And I was waiting for him to come down, and I knew that he was on his way.

Và tôi đang đợi ông ta xuống, và tôi biết ông ta đang đi theo hướng của mình.

And obviously he never came down. The statement was never made.

Nhưng rõ ràng là ông ấy không bao giờ xuống. Tuyên bố không bao giờ được đưa ra.

The world was never told there was a day of global ceasefire and nonviolence.

Thế giới chưa từng được kể rằng có một ngày ngừng bắn và không bạo lực toàn cầu.

And it was obviously a tragic moment

Và nó rõ ràng là một khoảnh khắc bi thảm

for the thousands of people who lost their lives,

cho hàng ngàn người bị mất cuộc sống của họ,

there and then subsequently all over the world.

và sau đó lá kéo theo toàn bộ thế giới.

It never happened.

Điều đã không bao giờ diễn ra.

And I remember thinking,

Và tôi nhớ về suy nghĩ:

"This is exactly why, actually,

"Chính vì những sự thảm khốc này mà

we have to work even harder.

chúng ta thậm chí phải làm chăm chí hơn.

And we have to make this day work.

Và chúng tôi phải làm ngày này trở thành hiện thực

It's been created; nobody knows.

Nó đã được tạo ra nhưng chưa có bất kì ai biết.

But we have to continue this journey,

Nhưng chúng tôi phải tiếp tục hành trình này,

and we have to tell people,

và chúng tôi phải nói với mọi người,

and we have to prove it can work."

và chúng tôi phải chứng tỏ nó sẽ hiệu quả.

And I left New York freaked,

Và tôi đã dời New York một cách không mong muốn,

but actually empowered.

nhưng đã được tiếp thêm sức mạnh

And I felt inspired

Và tôi thấy ngập tràn cảm hứng

by the possibilities

bởi vô số các khả năng

that if it did, then maybe we wouldn't see things like that.

giả sử ngày ấy đã thành sự thật, có thể chúng tôi không thể thấy được những điều như thế.

I remember putting that film out and going to cynics.

tôi nhớ đưa bộ phim này ra và gặp những người hoài nghi.

I was showing the film,

Tôi chiếu phim,

and I remember being in Israel and getting it absolutely slaughtered

và tôi nhớ ở Israel và nó chắc bị chắc chắn bị hủy hoại.

by some guys having watched the film --

bởi một số kẻ đã xem bộ phim --

that it's just a day of peace, it doesn't mean anything.

rằng đó chỉ là một ngày hòa bình, điều đó chẳng có ý nghĩa gì cả.

It's not going to work; you're not going to stop the fighting in Afghanistan;

Điều đó sẽ không có hiệu lực, bạn sẽ không ngăn cuộc chiến tại Afghanistan;

the Taliban won't listen, etc., etc.

Taliban sẽ không lắng nghe, vân vân.

It's just symbolism.

Đó chỉ là hình tượng hóa.

And that was even worse

Và nó còn tệ hơn nhiều

than actually what had just happened in many ways,

hơn điều thực sự chỉ diễn ra theo nhiều hướng khác nhau

because it couldn't not work.

bởi vì nó không thể không trở thành sự thật.

I'd spoken in Somalia, Burundi, Gaza, the West Bank,

Tôi nên phát biểu ở Somalia, Burundi, Gaza, bờ Tây,

India, Sri Lanka, Congo, wherever it was,

Ấn Độ, Sri Lanka, Congo, dù là bất cứ nơi đâu

and they'd all tell me, "If you can create a window of opportunity,

và tất cả họ sẽ nói rằng: "Nếu anh có thể tạo một của sổ của cơ hội,

we can move aid, we can vaccinate children.

chúng tôi có thể viện trợ, có thể tiêm chủng cho trẻ em.

Children can lead their projects.

Trẻ em có thể đứng đầu kế hoạch của họ.

They can unite. They can come together. If people would stop, lives will be saved."

Họ có thể liên hiệp lại. Họ có thể đến với nhau. Nếu người ta có thể dừng lại, cuộc sống sẽ được cứu rỗi."

That's what I'd heard.

Đó là những gì tôi đã nghe.

And I'd heard that from the people who really understood what conflict was about.

Và tôi nghe từ những người thấu hiểu sâu sắc về mâu thuẫn.

And so I went back to the United Nations.

Sau đó tôi quay trở lại Liên hợp quốc.

I decided that I'd continue filming and make another movie.

Tôi quyết định tiếp tục làm phim và làm bộ phim khác.

And I went back to the U.N. for another couple of years.

Và tôi đã trở lại Liên hợp quốc trong vài năm.

We started moving around the corridors of the U.N. system,

Chúng tôi đã bắt đầu đi quanh hành lang của hệ thống Liên hợp quốc,

governments and NGOs,

các chính phủ và các tổ chức phi chính phủ,

trying desperately to find somebody

cố gắng liều lĩnh tìm ai đó

to come forward and have a go at it,

để bước tiếp và đi đến tận cùng mơ ước

see if we could make it possible.

để thấy rằng chúng ta sẽ làm được điều đó.

And after lots and lots of meetings obviously,

Và sau khi rất nhiều những cuộc gặp gỡ,

I'm delighted that this man, Ahmad Fawzi,

Tôi đã được truyền cảm hứng với người đàn ông này, Ahmad Fawzi,

one of my heroes and mentors really,

một trong những anh hùng của tôi, một cố vấn thực sự

he managed to get UNICEF involved.

ông ấy đã khiến cho UNICEF tham gia vào công việc này.

And UNICEF, God bless them, they said, "Okay, we'll have a go."

Và UNICEF, Chúa ban phước cho họ, họ nói, "OK, chúng tôi sẽ đi một chyến."

And then UNAMA became involved in Afghanistan.

Và sau đó UNAMA can thiệp vào Afghanistan.

It was historical. Could it work in Afghanistan

Đó là một sự kiện lịch sử. Liệu nó có thể thực hiện tại Afghanistan

with UNAMA and WHO

với UNAMA và WHO

and civil society, etc., etc., etc.?

và cộng đồng dân cư,...?

And I was getting it all on film and I was recording it,

Và tôi sẽ đưa tất cả lên phim và tôi đang quay điều đó,

and I was thinking, "This is it. This is the possibility of it maybe working.

tôi đang nghĩ: "Nó đây rồi. Đây là một trong những cách để hiện thực hóa ngày đình chiến

But even if it doesn't, at least the door is open

Nhưng nếu không phải thì ít nhất cánh cửa được mở

and there's a chance."

và đấy là một cơ hội."

And so I went back to London,

Và do vậy tôi quay trở lại London,

and I went and saw this chap, Jude Law.

tôi đi và gặp chàng trai này, Jude Law.

And I saw him because he was an actor, I was an actor,

tôi đã gặp anh ta bởi anh ta là một diễn viên, tôi cũng đã là một diễn viên.

I had a connection to him,

tôi có sự kết nối với anh ta,

because we needed to get to the press, we needed this attraction,

bởi chúng tôi cần có báo chí, chúng tôi cần sự thu hút này,

we needed the media to be involved.

chúng tôi cần sự tham gia của thông tin đại chúng.

Because if we start pumping it up a bit maybe more people would listen

Vì nếu chúng tôi khuếch trương lên một chút, có thể nhiều người hơn sẽ lắng nghe

and there'd be more --

và có nhiều hơn --

when we got into certain areas,

khi chúng tôi tiến tới một khu vực nào đó,

maybe there would be more people interested.

có thể có nhiều người quan tâm hơn.

And maybe we'd be helped financially a little bit more,

Và có thể chúng tôi được trợ giúp tài chính thêm một ít nữa,

which had been desperately difficult.

tài chính là một trong những trở ngại rất lớn.

I won't go into that.

Tôi sẽ không đi sâu vào điều này.

So Jude said, "Okay, I'll do some statements for you."

Jude nói rằng: "OK, tôi sẽ làm một số phát biểu cho anh."

While I was filming these statements, he said to me, "Where are you going next?"

Trong khi tôi đang làm phim về những phát biểu này, anh ta nói với tôi: "Nơi nào tiếp theo chúng ta sẽ tới?"

I said, "I'm going to go to Afghanistan." He said, "Really?"

Tôi nói: "Tôi sẽ tới Afghanistan." Anh ta nói, "Thật ư?"

And I could sort of see a little look in his eye of interest.

Và tôi có thể đánh giá qua cái nhìn thoáng qua vào sự quan tâm của anh ta. ©

So I said to him, "Do you want to come with me?

Tôi nói với anh ta: "Anh có muốn đi với tôi không?

It'd be really interesting if you came.

Thực là rất thích thú nếu anh đi.

It would help and bring attention.

Nó sẽ giúp và mang đến sự chú ý.

And that attention

Và sự chú ý này

would help leverage the situation,

sẽ giúp thúc đẩy tình trạng,

as well as all of the other sides of it."

cũng như tất cả các mặt khác của vấn đề."

I think there's a number of pillars to success.

Tôi nghĩ có một số điều căn bản tới thành công

One is you've got to have a great idea.

Một là bạn có một ý tưởng tuyệt vời.

The other is you've got to have a constituency, you've got to have finance,

Điều khác là bạn có một người tán thành, bạn có tài chính,

and you've got to be able to raise awareness.

và bạn có thể gây chú ý.

And actually I could never raise awareness by myself, no matter what I'd achieved.

Và thực tế là tôi không thể gây chú ý, bất kể những điều tôi đã đạt được.

So these guys were absolutely crucial.

Do đó những người này tuyệt đối quan trọng.

So he said yes,

Anh ta nói đồng ý,

and we found ourselves in Afghanistan.

và chúng tôi đã tìm thấy chính mình tại Afghanistan.

It was a really incredible thing that when we landed there,

Đó thực sự là một điều đáng kinh ngạc khi tôi hạ cánh xuống đây,

I was talking to various people, and they were saying to me,

tôi đã nói chuyện với nhiều người khác nhau, và họ nói với tôi,

"You've got to get everybody involved here.

"Anh phải khiến cho tất cả mọi người ở đây tham gia

You can't just expect it to work. You have to get out and work."

Anh không thể chỉ kì vọng điều đó được thực hiện. Anh phải đi và làm việc."

And we did, and we traveled around,

Và chúng tôi đã làm, chúng tôi đã đi,

and we spoke to elders, we spoke to doctors, we spoke to nurses,

và chúng tôi đã nói với những người lớn tuổi, các bác sĩ, chúng tôi nói với các y tá,

we held press conferences, we went out with soldiers,

chúng tôi tổ chức các hội thảo, chúng tôi đi với những người lính,

we sat down with ISAF, we sat down with NATO,

chúng tôi đã ngồi với ISAF, với NATO,

we sat down with the U.K. government.

chúng tôi đã ngồi với chính phủ Anh.

I mean, we basically sat down with everybody --

Ý tôi là, chúng tôi cơ bản đã ngồi với tất cả mọi người --

in and out of schools with ministers of education,

bên ngoài và bên trong các trường học với bộ trưởng giáo dục,

holding these press conferences,

tổ chức các cuộc hội thảo,

which of course, now were loaded with press, everybody was there.

với sự tham gia của báo chí và tất cả mọi người.

There was an interest in what was going on.

Có một điều thú vị nằm trong những điều đã diễn ra.

This amazing woman, Fatima Gailani, was absolutely instrumental in what went on

Người phụ nữ tuyệt vời mang tên Fatima Magalani là một phần vô cùng quan trọng đối với những điều đã diễn ra,

as she was the spokesperson for the resistance against the Russians.

như cô ấy là diễn giả cho sự phản đối lại người Nga.

And her Afghan network

Và mạng lưới người Afghanistan của cô ấy

was just absolutely everywhere.

thực sự ở bất cứ đâu.

And she was really crucial in getting the message in.

Và cô ấy thực sự quan trọng trong việc mang tới thông điệp.

And then we went home. We'd sort of done it.

Rồi chúng tôi trở về nhà. Chúng tôi gần như đã làm được.

We had to wait now and see what happened.

Chúng tôi phải chờ đợi và xem điều gì diễn ra.

And I got home,

Tôi trở về

and I remember one of the team bringing in a letter to me

và tôi nhớ một người trong nhóm mang lá thư đến cho tôi

from the Taliban.

từ Taliban.

And that letter basically said, "We'll observe this day.

Và lá thư nói đại khái rằng: "Chúng tôi sẽ chứng kiến ngày này.

We will observe this day.

Nhất định sẽ chứng kiến nó

We see it as a window of opportunity.

Chúng tôi sẽ nhìn nó như một cánh cửa cơ hội.

And we will not engage. We're not going to engage."

Và chúng tôi sẽ không tham gia. Chúng tôi sẽ không tham gia."

And that meant that humanitarian workers

Điều nó có nghĩa là những người làm nhân đạo

wouldn't be kidnapped or killed.

sẽ không bị bắt có hay bị giết.

And then suddenly, I obviously knew at this point, there was a chance.

Và sau đó đột nhiên, tôi nhận thấy rõ ràng rằng tại thời điểm này, có một cơ hội.

And days later,

Và những ngày sau,

1.6 million children were vaccinated against polio

1.6 triệu trẻ em được tiêm chủng bại liệt

as a consequence of everybody stopping.

như một kết quả của việc chúng tôi đã dừng mọi người lại.

(Applause)

(Vỗ tay)

And like the General Assembly,

Chũng như mọi sự đoàn kết khác,

obviously the most wonderful, wonderful moment.

tđiều đó là điều tốt đẹp nhất, khoảnh khắc tuyệt vời nhất.

And so then we wrapped the film up and we put it together

sau đó chúng tôi kết hợp các thước phim và tập trung lại

because we had to go back.

vì chúng tôi phải đi trở lại.

We put it into Dari and Pashto. We put it in the local dialects.

Chúng tôi đưa nó tới Dari và Pashto. Chúng tôi đưa lồng tiếng địa phương vào đó.

We went back to Afghanistan,

Chúng tôi quay trở lại Afghanistan,

because the next year was coming, and we wanted to support.

vì năm mới sắp tới và chúng tôi muốn được hỗ trợ.

But more importantly, we wanted to go back,

Nhưng quan trọng hơn, chúng tôi muốn quay trở lại,

because these people in Afghanistan were the heroes.

vì những người ở Afghanistan là những vị anh hùng.

They were the people who believed in peace

Họ là những người tin ở hòa bình

and the possibilities of it, etc., etc. -- and they made it real.

và khả năng của nó, vân vân. -- và họ làm nó thành hiện thực.

And we wanted to go back and show them the film

Chúng tôi đã quay trở lại là chiếu cho họ bộ phim đó

and say, "Look, you guys made this possible. And thank you very much."

và nói: "Nhìn này, các bạn làm nó thành có thể. Cảm ơn các bạn rất nhiều."

And we gave the film over.

Chúng tôi chiếu bộ phim nhiều lần.

Obviously it was shown, and it was amazing.

Rõ ràng rằng nó được chiếu, và nó đáng kinh ngạc.

And then that year, that year, 2008,

Và năm đó, chính là năm đó, năm 2008,

this ISAF statement from Kabul, Afghanistan, September 17th:

tuyên bố của ISAF từ Kabul Afghanistan, 17 tháng 9:

"General Stanley McChrystal,

" Thưa tướng Stanley McChrystal,

commander of international security assistance forces in Afghanistan,

chỉ huy của tổ chức lực lượng hỗ trợ an ninh quốc tế tại Afghanistan,

announced today ISAF will not conduct offensive military operations

công bố hôm nay ISAF sẽ không thực hiện các hoạt động tấn công quân sự

on the 21st of September."

vào ngày 21 tháng 9."

They were saying they would stop.

Họ nói họ sẽ ngừng lại.

And then there was this other statement

Và sau có tuyên bố khác

that came out from the U.N. Department of Security and Safety

đến từ sở an ninh và an toàn

saying that, in Afghanistan,

nói rằng, tại Afghanistan,

because of this work,

nhờ nỗi lực của chúng tôi,

the violence was down by 70 percent.

bạo lực giảm xuống 70%.

70 percent reduction in violence on this day at least.

trong ngày này, bạo lực đã giảm xuống ít nhất 70%.

And that completely blew my mind

Ôi, tin tức đó làm tôi sung sướng kinh khủng

almost more than anything.

hơn hầu hết bất kì thứ gì.

And I remember being stuck in New York, this time because of the volcano,

Tôi nhớ bị mắc kẹt tại New York, vào lúc đó bởi vì núi lửa

which was obviously much less harmful.

cái mà tuyệt đối ít có hại hơn.

And I was there thinking about what was going on.

Và tôi nghĩ về điều sẽ diễn ra.

And I kept thinking about this 70 percent.

Và tôi tiếp tục nghĩ về con số 70% này.

70 percent reduction in violence --

giảm 70% bạo lực --

in what everyone said was completely impossible

mà mọi người nói điều đó hoàn toàn không thể

and you couldn't do.

và anh không thể làm được.

And that made me think that, if we can get 70 percent in Afghanistan,

Và điều đó làm tôi nghĩ rằng, nếu chúng tôi có 70% ở Afghnistan,

then surely we can get 70 percent reduction everywhere.

sau đó chắc chắn chúng tôi sẽ có được 70% ở bất kì đâu.

We have to go for a global truce.

Chúng tôi phải tiến lên cho một thỏa thuận ngừng bắn toàn cầu.

We have to utilize this day of ceasefire and nonviolence

Chúng tôi cần làm cho ngày này là của ngừng bắn và không bạo lực

and go for a global truce,

và nỗ lực cho một thỏa thuận ngừng bắn toàn cầu,

go for the largest recorded cessation of hostilities,

nỗ lực cho "Sự loại bỏ thù địch" lớn nhất từ trước tới nay,

both domestically and internationally, ever recorded.

cả trong nước và quốc tế, một kỉ lục chưa từng được ghi nhận.

That's exactly what we must do.

Đó chính xác là điều chúng tôi phải làm.

And on the 21st of September this year,

Và vào ngày 21 tháng 9 năm nay,

we're going to launch that campaign at the O2 Arena

chúng tôi sẽ khởi động chiến dịch tại O2 Arena

to go for that process,

tiến lên vì hoạt động đó,♪

to try and create the largest recorded cessation of hostilities.

để cố gắng tạo ra kỉ lục lớn nhất về sự loại bỏ thù địch.

And we will utilize all kinds of things --

Và chúng tôi sẽ dùng tất cả mọi cách

have a dance and social media

dù là khiêu vũ hay và phương tiện truyền thông xã hội

and visiting on Facebook and visit the website, sign the petition.

và sự ghé thăm vào Facebook và các trang web, kí với đơn kiến nghị.

And it's in the six official languages of the United Nations.

Và bằng 6 ngôn ngữ hành chính của Quốc hội.

And we'll globally link with government, inter-government,

Chúng tôi sẽ gắn kết với các chính phủ trên toàn cầu, các tổ chức liên quốc gia

non-government, education, unions, sports.

vô chính phủ, giáo dục, các hiệp hội, thể thao.

And you can see the education box there.

Và các bạn có thể thấy phần "giáo dục" ở đó

We've got resources at the moment in 174 countries

Tại thời điểm đó, chúng tôi có nguồn lực tại 174 quốc gia

trying to get young people to be the driving force

cố gắng khiến những người trẻ tuổi nắm quyền

behind the vision of that global truce.

đằng sau tầm nhìn của ngừng bắn toàn cầu.

And obviously the life-saving is increased, the concepts help.

Và rõ ràng là nhiều người hơn đã được cứu mạng, ý tưởng này thực sự có ích.

Linking up with the Olympics --

Liên kết với Olympic --

I went and saw Seb Coe. I said, "London 2012 is about truce.

Chúng tôi đã tới và gặp Seb Coe. Tôi nói: "London năm 2012 về thỏa thuận ngừng bắn.

Ultimately, that's what it's about."

Rốt cuộc, đó là những điều về nó."

Why don't we all team up? Why don't we bring truce to life?

Vì sao chúng tôi không họp nhóm tất cả lại? Sao chúng tôi không mang thỏa thuận ngừng bắn vào cuộc sống?

Why don't you support the process of the largest ever global truce?

Tại sao bạn không ủng hộ hành động thỏa thuận ngừng bắn lớn nhất từng có?

We'll make a new film about this process.

Chúng tôi sẽ làm một bộ phim mới về hành động này.

We'll utilize sport and football.

Chúng tôi sẽ dùng thể thao và bóng đá.

On the Day of Peace, there's thousands of football matches all played,

Vào ngày hòa bình, người ta chơi hàng ngàn trận đấu bóng đá,

from the favelas of Brazil to wherever it might be.

từ bờ biển Brazil tới tất cả nơi nào có thể được.

So, utilizing all of these ways

Do vậy, áp dụng tất cả con đường

to inspire individual action.

để truyền cảm hứng những hành động riêng lẻ.

And ultimately, we have to try that.

Và cuối cùng, chúng ta cần cố gắng.

We have to work together.

Chúng ta cần phải làm cùng nhau.

And when I stand here in front of all of you,

Và khi tôi đứng ở đây, trước mặt các bạn,

and the people who will watch these things,

và những người xem chương trình,

I'm excited, on behalf of everybody I've met,

tôi thấy hào hứng, thay mặt cho những người tôi đã gặp,

that there is a possibility that our world could unite,

rằng có một khả năng thế giới chúng ta có thể thống nhất,

that we could come together as one,

rằng chúng ta có thể đến với nhau như là một,

that we could lift the level of consciousness around the fundamental issues,

rằng chúng ta có thể thay đổi ý thức về những vấn đề căn bản xung quanh,

brought about by individuals.

được mang tới bởi những cá thể.

I was with Brahimi, Ambassador Brahimi.

Tôi với Brahimi, ngài đại sứ Brahimi.

I think he's one of the most incredible men

Tôi nghĩ rằng ông ta là một trong số những người đàn ông đáng kinh ngạc nhất

in relation to international politics -- in Afghanistan, in Iraq.

trong mối liên hệ với vấn đề chính trị quốc tế -- tại Afghnistan, tại Iraq.

He's an amazing man.

Ông ta là một người đàn ông đáng ngạc nhiên.

And I sat with him a few weeks ago.

Và tôi đã ngồi với ông ấy một vài tuần trước.

And I said to him, "Mr. Brahimi, is this nuts, going for a global truce?

Và tôi nói với ông ấy: "Thưa ngài Brahimi, liệu điều vướng mắc này có thể tiến tới thỏa thuận toàn cầu không?

Is this possible? Is it really possible that we could do this?"

Điều đó có thể phải không? Có phải việc chúng ta có thể làm điều này là có hoàn toàn có khả năng?"

He said, "It's absolutely possible."

Ông ta nói: " Nó tuyệt đối có thể."

I said, "What would you do?

Tôi nói: "Ngài có thể làm điều gì vậy?

Would you go to governments and lobby and use the system?"

Ngài có thể đến chính phủ và hành lang nghị viện, sử dụng hệ thống?"

He said, "No, I'd talk to the individuals."

Anh ta nói: "Không, Tôi nên nói chuyện riêng"

It's all about the individuals.

Đó là tất cả về những cá thể.

It's all about you and me.

Tất cả về bạn và tôi.

It's all about partnerships.

Tất cả là về các đối tác.

It's about your constituencies; it's about your businesses.

Tất cả về khu vực của bạn, kinh doanh của bạn.

Because together, by working together,

Vì với nhau, bằng cách làm việc cùng nhau,

I seriously think we can start to change things.

Tôi thực sự tin rằng chúng ta có thể thay đổi nhiều thứ.

And there's a wonderful man sitting in this audience, and I don't know where he is,

Và đó là một người đàn ông tuyệt vời đang ngồi ở vị trí khán giả, và tôi không biết anh ta ở đâu,

who said to me a few days ago -- because I did a little rehearsal --

người đã nói với tôi và ngày trước -- vì tôi làm một diễn tập nhỏ --

and he said, "I've been thinking about this day

và anh ta nói: "Tôi đang nghĩ về ngày này

and imagining it as a square

và hình dung nó như một ô vuông

with 365 squares,

với 365 ô vuông,

and one of them is white."

và một trong số chúng màu trắng."

And it then made me think about a glass of water, which is clear.

Và sau đó, nó làm tôi nghĩ về một cốc nước, mộ thứ sạch sẽ.

If you put one drop,

Nếu bạn tạo nên một giọt,

one drop of something, in that water,

một giọt của một điều gì đó, lên trên nước

it'll change it forever.

nó sẽ thay đổi nó mãi mãi

By working together, we can create peace one day.

Cùng chung tay, chúng ta có thể tạo nên một ngày hòa bình.

Thank you TED. Thank you.

Xin cảm ơn TED. Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thanks a lot.

Cảm ơn rất nhiều

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you very much. Thank you.

Cảm ơn rất nhiều. Xin cảm ơn.