Ngozi Okonjo-Iweala: How to help Africa? Do business there

Ngozi Okonjo-Iweala, Afrika'da iş yapmayı anlatıyor

Gözden geçirme: Koray Al

Thank you very much, Chris. Everybody who came up here

Çok teşekkür ederim, Chris. Buraya çıkan herkes

said they were scared. I don't know if I'm scared,

korktuğunu söyledi. Korkup korkmadığımı bilmiyorum,

but this is my first time of addressing an audience like this.

ama ilk kez bu tür bir topluluğa hitap ediyorum.

And I don't have any smart technology for you to look at.

Sizlere gösterebileceğim zekice teknolojilerim yok.

There are no slides, so you'll just have to be content with me.

Slayt gösterilerim yok, yani sadece benimle idare etmek zorundasınız.

(Laughter)

(Gülüşmeler.)

What I want to do this morning is share with you a couple of stories

Bu sabah sizinle bir takım hikayeler paylaşmak

and talk about a different Africa.

ve farklı bir Afrika'dan bahsetmek istiyorum.

Already this morning there were some allusions to the Africa

Bu sabah bile Afrika'yla ilgili her zaman duyduğumuz

that you hear about all the time: the Africa of HIV/AIDS,

bazı imalı sözler oldu: HIV/AIDS'in ülkesi Afrika,

the Africa of malaria, the Africa of poverty, the Africa of conflict,

sıtmanın ülkesi Afrika, fakirliğin ülkesi Afrika, çatışmaların ülkesi Afrika,

and the Africa of disasters.

ve felaketlerin ülkesi Afrika.

While it is true that those things are going on,

Doğru, bunlar var ama

there's an Africa that you don't hear about very much.

diğer yönlerini fazla duymadığınız bir Afrika da var.

And sometimes I'm puzzled, and I ask myself why.

Bazen şaşırıyorum ve kendime bunun sebebini soruyorum.

This is the Africa that is changing, that Chris alluded to.

Bu Chris'in anıştırmış olduğu değişen Afrika'dır.

This is the Africa of opportunity.

Bu, fırsatların Afrika'sı.

This is the Africa where people want to take charge of

Bu, insanların kendi geleceklerini ve kendi kaderlerini

their own futures and their own destinies.

yönetmek istedikleri Afrika.

And this is the Africa where people are looking for partnerships

Bu, insanların bunu başarabilmek için ortak aradıkları Afrika.

to do this. That's what I want to talk about today.

Size bugün bunlardan bahsetmek istiyorum.

And I want to start by telling you

Size, Afrika'daki bu değişimle ilgili

a story about that change in Africa.

bir hikaye anlatarak başlamak istiyorum.

On 15th of September 2005, Mr. Diepreye Alamieyeseigha,

15 Eylül 2005 tarihinde, Nijerya'nın petrol zengini eyaletlerinden

a governor of one of the oil-rich states of Nigeria,

birinin valisi olan Bay Diepreye Alamieyeseigha

was arrested by the London Metropolitan Police on a visit to London.

Londra ziyareti sırasında Londra Büyükşehir Polisi tarafından tutuklanır.

He was arrested because there were transfers of eight million dollars

Kendisine ve ailesine ait, uzun süredir kullanılmayan

that went into some dormant accounts

banka hesaplarından birine yaptığı 8 milyon dolarlık

that belonged to him and his family.

havaleden dolayı tutuklanmıştır.

This arrest occurred because there was cooperation

Bu tutuklama, Londra Büyükşehir Polisi

between the London Metropolitan Police

ile Nijerya Ekonomik ve Finansal Suçlar Komisyonunun

and the Economic and Financial Crimes Commission of Nigeria --

ortak çalışmasıyla gerçekleştirilmiştir. Bu komisyonun en güçlü ve cesur

led by one of our most able and courageous people: Mr. Nuhu Ribadu.

insanlarımızdan biri olan Bay Nuhu Ribadu tarafından yönetilmektedir.

Alamieyeseigha was arraigned in London.

Alamieyeseigha, Londra'da yargılanmıştır.

Due to some slip-ups, he managed to escape dressed as a woman

Bazı hatalardan dolayı, kadın kıyafetleriyle kaçmayı başarmış

and ran from London back to Nigeria where,

ve Londra'dan Nijerya'ya dönmüştür.

according to our constitution, those in office

Bizim anayasamıza göre,

as governors, president -- as in many countries --

pek çok ülkede olduğu gibi, valilerin, cumhurbaşkanının

have immunity and cannot be prosecuted. But what happened:

dokunulmazlığı bulunuyor ve haklarında dava açılamıyor. Ama ne oldu:

people were so outraged by this behavior that it was possible

insanlar bu davranışından dolayı o derece hiddetlenmişlerdi ki,

for his state legislature to impeach him and get him out of office.

yasama meclisinin izniyle soruşturma başlatıldı ve görevden alındı.

Today, Alams -- as we call him for short -- is in jail.

Bugün Alams, ona bu kısa adı verdik, hapiste.

This is a story about the fact that people in Africa

Bu, Afrika'daki insanların artık yöneticilerinin yolsuzluklarına

are no longer willing to tolerate corruption from their leaders.

tahammül etmek istemediklerini gösteren bir hikayedir.

This is a story about the fact that people want their resources

Bu, insanların artık kaynaklarının kendileri için kullanılmasını istediklerine,

managed properly for their good, and not taken out to places

seçkin kişilerin bu kaynakları faydalanabilecekleri yerlere

where they'll benefit just a few of the elite.

kaçırmasını istemediklerini gösteren bir hikaye.

And therefore, when you hear about the corrupt Africa --

Bu yüzden, yolsuzluklarla dolu Afrika'dan

corruption all the time -- I want you to know that the people

bahsedildiğini duyarsanız, bilmenizi isterim ki bazı ülkelerde insanlar

and the governments are trying hard to fight this

ve hükümetler, yolsuzluklarla mücadele için

in some of the countries, and that some successes are emerging.

elinden geleni fazlasıyla yapıyor ve bunu bazı yerlerde başarıyorlar da.

Does it mean the problem is over? The answer is no.

Bu sorunların çözüldüğü anlamına mı geliyor? Hayır.

There's still a long way to go, but that there's a will there.

Katetmemiz gereken daha uzun bir yol ama bu konuda iradeliyiz.

And that successes are being chalked up on this very important fight.

Bu çok önemli mücadelede başarılar elde ediliyor.

So when you hear about corruption,

Yani yolsuzluktan bahsedildiğini duyarsanız,

don't just feel that nothing is being done about this --

bu konuda hiçbir şey yapılmadığını düşünmeyin sakın,

that you can't operate in any African country

yolsuzluklardan dolayı hiçbir Afrika ülkesinde

because of the overwhelming corruption. That is not the case.

iş yapamayacağınızı düşünmeyin. Durum böyle değil.

There's a will to fight, and in many countries, that fight is ongoing

Mücadele irademiz var ve pek çok ülkede bu mücadele veriliyor

and is being won. In others, like mine,

ve kazanılıyor da. Benim ülkemde olduğu gibi diğer ülkelerde de,

where there has been a long history of dictatorship in Nigeria,

Nijerya gibi başından uzun bir süre diktatörlük geçen yerlerde,

the fight is ongoing and we have a long way to go.

mücadele devam ediyor ve uzun bir yolumuz var.

But the truth of the matter is that this is going on.

Ama gerçek şu ki bunlar yapılıyor.

The results are showing:

Sonuçlar şunu gösteriyor:

independent monitoring by the World Bank and other organizations

Dünya Bankası ve diğer kuruluşların yapmış oldukları bağımsız gözlemler

show that in many instances the trend is downwards

birçok durumda trendin, yolsuzluk konusunda düşüş gösterdiğini

in terms of corruption, and governance is improving.

ve devletin kalkındığını ortaya koyuyor.

A study by the Economic Commission for Africa showed

Afrika Ekonomik Komisyonu tarafından yapılan bir araştırma

a clear trend upwards in governance in 28 African countries.

28 Afrika ülkesinde yönetimde yükselen bir trend ortaya koymuştur.

And let me say just one more thing

Bu yönetim konusunu tamamlamadan önce

before I leave this area of governance.

bir şeye daha değinmek istiyorum.

That is that people talk about corruption, corruption.

İnsanlar yolsuzluk, yolsuzluk diye konuşup duruyor.

All the time when they talk about it

Ne zaman bu konu konuşulsa

you immediately think about Africa.

hemen aklınıza Afrika geliyor.

That's the image: African countries. But let me say this:

İşte Afrika ülkelerinin imajı. Ama şunu söyleyeyim:

if Alams was able to export eight million dollars into an account in London --

Eğer Alams 8 milyon doları Londra'daki hesabına yatırabilseydi -

if the other people who had taken money, estimated at

parayı alan diğer insanlar,

20 to 40 billion now of developing countries' monies

gelişmekte olan ülkelerin parasının 20 ila 40 trilyonun

sitting abroad in the developed countries -- if they're able to do this,

gelişmiş ülkelerde olduğu tahmin ediliyor - bunu yapmayı başarabiliyorlarsa,

what is that? Is that not corruption?

buna ne demeli? Bu yolsuzluk değil mi?

In this country, if you receive stolen goods, are you not prosecuted?

Bu ülkede, çalınmış malları kabul ettiğiniz zaman, dava edilmiyor musunuz?

So when we talk about this kind of corruption, let us also think

Yani bu tür bir yolsuzluktan bahsettiğimiz zaman,

about what is happening on the other side of the globe --

madalyonun öbür yüzüne de bakalım.

where the money's going and what can be done to stop it.

Bu para nereye gidiyor ve bunu durdurmak için ne yapılabilir.

I'm working on an initiative now, along with the World Bank,

Şu anda Dünya Bankasıyla birlikte, varlıkların geri kazanılmasıyla

on asset recovery, trying to do what we can

ilgili bir girişimde çalışıyorum, yurt dışına kaçırılan paraların

to get the monies that have been taken abroad --

gelişmekte olan ülkelerin paralarının geri alınabilmesini sağlamak için

developing countries' moneys -- to get that sent back.

neler yapılabileceği üzerinde çalışıyoruz.

Because if we can get the 20 billion dollars sitting out there back,

Çünkü dışarıdaki 20 trilyon dolarımızı geri alabilirsek,

it may be far more for some of these countries

bu, bazı ülkeler için yapılan yardımlardan

than all the aid that is being put together.

çok daha fazla fayda sağlayabilir.

(Applause)

(Alkış.)

The second thing I want to talk about is the will for reform.

Bahsetmek istediğim ikinci bir konu ise reform isteği.

Africans, after -- they're tired, we're tired

Afrikalılar, herkesin hayırseverlik

of being the subject of everybody's charity and care.

ve bakım konusu olmaktan yoruldu, biz de yorulduk.

We are grateful, but we know that

Minnettarız ama eğer reform iradesine sahipsek

we can take charge of our own destinies if we have the will to reform.

kendi kaderimizi yönetebileceğimizi biliyoruz.

And what is happening in many African countries now is a realization

Ve şu anda birçok Afrika ülkesinde, bunu kendimizden başkasının

that no one can do it but us. We have to do it.

yapamayacağını anlamaya başlıyoruz. Bunu biz yapmak zorundayız.

We can invite partners who can support us, but we have to start.

Bizlere destek verebilecek ortaklar davet edebiliriz ama bu işe bizim başlamamız gerekiyor.

We have to reform our economies, change our leadership,

Ekonomimizi geliştirmeliyiz, yöneticiliğimizi değiştirmeliyiz,

become more democratic, be more open to change and to information.

daha demokratik olmalıyız, değişime ve bilgiye daha açık olmalıyız.

And this is what we started to do

Ve kıtanın en büyük ülkelerinden biri olan Nijerya'da

in one of the largest countries on the continent, Nigeria.

bunu yapmaya başladık.

In fact, if you're not in Nigeria, you're not in Africa.

Aslında, Nijerya'da değilseniz, Afrika'da değilsiniz demektir.

I want to tell you that.

Size bunu anlatmak istiyorum.

(Laughter)

(Gülüşmeler.)

One in four sub-Saharan Africans is Nigerian,

Sahra altı Afrikalıların dörtte biri Nijeryalıdır

and it has 140 million dynamic people -- chaotic people --

ve 140 milyon dinamik, düzensiz insana sahiptir

but very interesting people. You'll never be bored.

ama çok enteresan insanlar. Asla sıkılmazsınız.

(Laughter)

(Gülüşmeler.)

What we started to do was to realize

Sorumluluk üstlenmemiz ve kendi

that we had to take charge and reform ourselves.

reformumuzu yapmamız gerektiğini anladık.

And with the support of a leader

Ve zamanında değişim yapmak isteyen

who was willing, at the time, to do the reforms,

bir yöneticinin desteği ile

we put forward a comprehensive reform program,

kendi tasarladığımız, kapsamlı

which we developed ourselves.

bir reform programı hazırladık.

Not the International Monetary Fund. Not the World Bank,

Bunu Uluslararası Para Fonu hazırlamadı. Bunu, 21 yıl çalıştığım

where I worked for 21 years and rose to be a vice president.

ve başkan yardımcılığına terfi ettiğim Dünya Bankası da hazırlamadı.

No one can do it for you. You have to do it for yourself.

Bunu sizin için hiç kimse yapamaz. Kendinizin yapması gerekir.

We put together a program that would, one: get the state

İlk etapta devleti, hiçbir işi olmayan

out of businesses it had nothing -- it had no business being in.

içinde olmaması gereken işlerden çıkaracak bir plan hazırladık.

The state should not be in the business

Devletin, mal ve hizmet üretme

of producing goods and services

işlerinde olmaması gerekiyor

because it's inefficient and incompetent.

çünkü bu alanda etkin ve yetkin değil.

So we decided to privatize many of our enterprises.

Dolayısıyla kurumlarımızın çoğunu özelleştirme kararı aldık.

(Applause)

(Alkış.)

We -- as a result, we decided to liberalize many of our markets.

Biz, sonuç olarak, piyasalarımızın çoğunu serbestleştirme kararı aldık.

Can you believe that prior to this reform --

2003 yılı sonunda başlayan bu reformdan önce,

which started at the end of 2003, when I left Washington

Maliye Bakanı olarak çalışmak üzere

to go and take up the post of Finance Minister --

Washington'dan ayrıldığım zaman,

we had a telecommunications company that was only able to develop

30 yıl boyunca sadece 4,500 karasal hat geliştirebilen

4,500 landlines in its entire 30-year history?

bir telekomünikasyon şirketimiz olduğuna inanabiliyor musunuz?

(Laughter)

(Gülüşmeler.)

Having a telephone in my country was a huge luxury.

Benim ülkemde bir telefona sahip olmak çok büyük bir lükstü.

You couldn't get it. You had to bribe.

Alamıyordunuz. Rüşvet vermeniz gerekiyordu.

You had to do everything to get your phone.

Telefonunuzu alabilmek için her şeyi yapmanız gerekiyordu.

When President Obasanjo supported and launched

Devlet Başkanı Obasanjo, telekomünikasyon sektörünün

the liberalization of the telecommunications sector,

serbestleştirilmesini destekleyip, başlattığında

we went from 4,500 landlines to 32 million GSM lines, and counting.

4,500 karasal hattı 32 milyon GSM hattına çıkardık ve sayı giderek artıyor.

Nigeria's telecoms market is the second-fastest growing in the world,

Nijerya'nın telekomünikasyon pazarı, Çin'den sonra, dünyanın en hızlı gelişen pazarı.

after China. We are getting investments of about a billion dollars a year

Telekoma yılda yaklaşık 1 trilyon dolar yatırım yapılıyor.

in telecoms. And nobody knows, except a few smart people.

Ve bunu, birkaç zeki insan haricinde, hiç kimse bilmiyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler.)

The smartest one, first to come in,

İlk başlayan zeki şirket

was the MTN company of South Africa.

Güney Afrika'nın MTN şirketiydi.

And in the three years that I was Finance Minister,

Maliye Bakanı olduğum ilk üç yıl içinde

they made an average of 360 million dollars profit per year.

yıllık ortalama 360 milyon dolar kar elde ettiler.

360 million in a market -- in a country that is a poor country,

Kişi başına milli gelirim 500 doların altında olduğu fakir bir ülkede,

with an average per capita income just under 500 dollars per capita.

360 milyon dolar kar.

So the market is there.

İşte piyasa ortada.

When they kept this under wraps, but soon others got to know.

Bunu gizli tuttular ama başkalarının öğrenmesi uzun sürmedi.

Nigerians themselves began to develop

Nijeryalılar kendileri

some wireless telecommunications companies,

kablosuz iletişim şirketleri kurmaya başladı,

and three or four others have come in.

sonra üç veya dört tane daha katılan oldu.

But there's a huge market out there,

Ama çok büyük bir piyasa var,

and people don't know about it, or they don't want to know.

insanlar bunu bilmiyor ya da bilmek istemiyor.

So privatization is one of the things we've done.

Yani yaptığımız işlerden biri özelleştirme.

The other thing we've also done is to manage our finances better.

Bunun yanı sıra maliyeyi daha iyi yönetmeye başladık.

Because nobody's going to help you and support you

Çünkü eğer maliyenizi iyi yönetmezseniz

if you're not managing your own finances well.

size hiç kimse yardım etmez ve hiç kimse destek vermez.

And Nigeria, with the oil sector, had the reputation

Ve Nijerya, petrol sektörüyle, yolsuzlukla dolu

of being corrupt and not managing its own public finances well.

ve kendi kamu maliyesini iyi yönetemeyen bir üne sahipti.

So what did we try to do? We introduced a fiscal rule

Bu durumda ne yapmaya çalıştık? Bütçemizi petrol fiyatlarından ayıran

that de-linked our budget from the oil price.

çıkartan bir mali kural getirdik.

Before we used to just budget on whatever oil we bring in,

Önceleri bütçemizi petrolden kazandığımıza göre ayarlıyorduk

because oil is the biggest, most revenue-earning sector

çünkü petrol ekonomideki en büyük, en çok kar getiren

in the economy: 70 percent of our revenues come from oil.

sektördü: Gelirlerimizin %70'ini petrolden sağlıyoruz.

We de-linked that, and once we did it, we began to budget

Bu bağlantıyı kestik ve ardından petrol fiyatından

at a price slightly lower than the oil price

daha düşük bir fiyatla bütçemizi ayarlamaya başladık

and save whatever was above that price.

ve bunun üzerindekilerden tasarrufa gittik.

We didn't know we could pull it off; it was very controversial.

Bunu becerip beceremeyeceğimizi bilmiyorduk; oldukça çekişmeliydi.

But what it immediately did was that the volatility

Ama ilk etkisi, ekonomik gelişimimiz açısından

that had been present in terms of our economic development --

oluşan fiyat dalgalanmaları oldu,

where, even if oil prices were high, we would grow very fast.

petrol fiyatları yükselse bile, biz çok hızlı bir şekilde büyüyecektik.

When they crashed, we crashed.

Onlar battığında, biz de battık.

And we could hardly even pay anything, any salaries, in the economy.

Ve neredeyse hiçbir şeyi, hiçbir maaşı ödeyemiyorduk.

That smoothened out. We were able to save, just before I left,

Bu sorun çözüldü. Ben ayrılmadan önce 27 trilyon dolar tasarruf etmeyi

27 billion dollars. Whereas -- and this went to our reserves --

başardık. Bunu rezervlerimize ekledik--

when I arrived in 2003, we had seven billion dollars in reserves.

Ben 2003 yılında geldiğim zaman, rezervlerimizde 7 trilyon dolarımız vardı.

By the time I left, we had gone up to almost 30 billion dollars. And

Benim gideceğim zamana yakın neredeyse 30 trilyon dolara kadar çıkmıştık.

as we speak now, we have about 40 billion dollars in reserves

şu an konuşurken, maliyemizin doğru yönetimi sayesinde

due to proper management of our finances.

neredeyse 40 trilyon dolar rezervimiz var.

And that shores up our economy, makes it stable.

Ve bu ekonomimizi destekliyor, istikrarlı hale getiriyor.

Our exchange rate that used to fluctuate all the time

Sürekli dalgalanan döviz kurumuz

is now fairly stable and being managed so that business people

artık oldukça sabit ve idare ediliyor, dolayısıyla iş adamları

have a predictability of prices in the economy.

ekonomideki fiyatları tahmin edebiliyorlar.

We brought inflation down from 28 percent to about 11 percent.

Enflasyonu yüzde 28 oranından yüzde 11 oranına kadar düşürdük.

And we had GDP grow from an average of 2.3 percent the previous decade

Ve geçen on yıllarda yüzde 2, 3 ortalaması olan GSYİH değerini

to about 6.5 percent now.

şimdilerde yüzde 6,5 oranına çıkardık.

So all the changes and reforms we were able to make

Yani yapmayı başardığımız bütün değişimler ve gelişimler

have shown up in results that are measurable in the economy.

ekonomide ölçülebilir sonuçlar beraberinde getirdi.

And what is more important, because we want to get away from oil

Ve daha da önemlisi, petrolden uzaklaşmak ve değişiklik

and diversify -- and there are so many opportunities

yapmak istediğimiz için, tıpkı Afrika’nın birçok ülkesinde olduğu gibi

in this one big country, as in many countries in Africa --

bu tek büyük ülkede o kadar çok imkân var ki--

what was remarkable is that much of this growth came

Bu büyümelerin çoğunun sadece petrol sektöründen değil de,

not from the oil sector alone, but from non-oil.

petrol olmayan sektörlerden gelmiş olması dikkat çekiciydi.

Agriculture grew at better than eight percent.

Tarım yüzde 8 daha da yükseldi.

As telecoms sector grew, housing and construction,

Telekom sektörü büyüdükçe, konut ve inşaat sektörü de büyüdü

and I could go on and on. And this is to illustrate to you that

ve bu şekilde devam edebilirim. Ve bunu sizlere

once you get the macro-economy straightened out,

bir defa makro-ekonomiyi düzelttiğiniz zaman

the opportunities in various other sectors are enormous.

çeşitli diğer sektörlerdeki imkanların da o derece büyüdüğünü göstermek için anlattım.

We have opportunities in agriculture, like I said.

Söylediğim gibi, tarımda imkanlarımız var.

We have opportunities in solid minerals. We have a lot of minerals

Katı minerallerde imkanlarımız var. Hiç kimsenin şimdiye dek yatırım

that no one has even invested in or explored. And we realized

yapmadığı veya keşfetmediği katı minerallerimiz var. Ve

that without the proper legislation to make that possible,

bunu mümkün kılmak için uygun yasalar olmadıkça,

that wouldn't happen. So we've now got a mining code

bunun gerçekleşmeyeceğini anladık. Artık şimdi dünyadaki

that is comparable with some of the best in the world.

en iyi madencilikte emniyet kurallarına eş değerde kurallarımız var.

We have opportunities in housing and real estate.

Konut ve gayrimenkul sektöründe fırsatlar var.

There was nothing in a country of 140 million people --

140 milyon nüfusa sahip bir ülkede hiçbir şey yoktu,

no shopping malls as you know them here.

burada bildiğiniz alışveriş merkezleri yoktu.

This was an investment opportunity for someone

İnsanların heyecanını uyandıran biri için

that excited the imagination of people.

burası bir yatırım fırsatıydı.

And now, we have a situation in which the businesses in this mall

Ve şimdi, bu alışveriş merkezindeki işyerlerinin,

are doing four times the turnover that they had projected.

beklenilen cirodan dört kat fazlasını yaptıkları bir durum söz konusu.

So, huge things in construction, real estate,

Yani, inşaatta, emlakta,

mortgage markets. Financial services:

mortgage piyasasında büyük şeyler oluyor. Finansal hizmetler:

we had 89 banks. Too many not doing their real business.

89 tane bankamız vardı. Aralarında kendi gerçek işlerini yapmayan çok banka vardı.

We consolidated them from 89 to 25 banks by requiring

Bu 89 bankayı 25 bankaya düşürerek birleştirdik

that they increase their capital -- share capital.

ve sermayelerini arttırmalarını, sermayelerini paylaşmalarını talep ettik.

And it went from about 25 million dollars to 150 million dollars.

Ve 25 milyon doları 150 milyon dolara çıkardık.

The banks -- these banks are now consolidated, and that strengthening

Artık birleştirilmiş durumdaki bu bankalar ve

of the banking system has attracted a lot of investment from outside.

bankacılık sisteminin güçlendirilmesi dışarıdan birçok yatırım çekti.

Barclays Bank of the U.K. is bringing in 500 million.

İngiltere'nin Barclays Bank'ı 500 milyon değerinde yatırım yapıyor.

Standard Chartered has brought in 140 million.

Standard Chartered 140 milyon değerinde yatırım yaptı.

And I can go on. Dollars, on and on, into the system.

Ve böyle devam edebilirim. Dolarlar gittikçe sisteme girdi.

We are doing the same with the insurance sector.

Sigorta sektöründe de aynı şeyi yapıyoruz.

So in financial services, a great deal of opportunity.

Yani finansal hizmetlerde, çok büyük imkanlar var.

In tourism, in many African countries, a great opportunity.

Turizmde, birçok Afrika ülkesinde, büyük imkanlar var.

And that's what many people know East Africa for:

Ve birçok insan Doğu Afrika'yı bunlarla tanıyor:

the wildlife, the elephants, and so on.

vahşi yaşam, filler, vesaire.

But managing the tourism market in a way

Ama turizm piyasasının, insanlara gerçekten yarar sağlanabilecek şekilde

that can really benefit the people is very important.

idare edilmesi oldukça önemli.

So what am I trying to say? I'm trying to tell you

Yani ne söylemeye çalışıyorum? Sizlere

that there's a new wave on the continent.

kıtada yeni bir dalganın olduğunu söylemeye çalışıyorum.

A new wave of openness and democratization in which, since 2000,

Açıklık ve demokratikleştirme konularında yeni bir dalga ve 2000 yılından beri

more than two-thirds of African countries have had

Afrika ülkelerinin üçte ikisinden fazlası

multi-party democratic elections.

çok partili demokratik seçimler yaptı.

Not all of them have been perfect, or will be,

Bunların hepsi mükemmel değildi veya mükemmel olmayacak

but the trend is very clear.

ancak trend çok bariz.

I'm trying to tell you that since the past three years,

Sizlere, son üç yıldan beri

the average rate of growth on the continent has moved

kıtadaki ortalama büyüme oranının

from about 2.5 percent to about five percent per annum.

yıllık yüzde 2,5'ten yüzde 5'e çıktığını anlatmaya çalışıyorum.

This is better than the performance of many OECD countries.

Bu birçok OECD ülkesinden çok daha iyi bir performanstır.

So it's clear that things are changing.

Yani değişikliklerin gerçekleştiği bariz.

Conflicts are down on the continent;

Kıtadaki iç savaşlar azaldı;

from about 12 conflicts a decade ago,

on yıl önce 12 iç savaş var iken,

we are down to three or four conflicts --

şimdi üç ila dört iç savaş kaldı.

one of the most terrible, of course, of which is Darfur.

En kötülerinden biri elbette ki Darfur iç savaşı.

And, you know, you have the neighborhood effect where

Ve bilirsiniz, komşu etkisi diye bir şey söz konusu,

if something is going on in one part of the continent,

eğer kıtanın bir yerinde bir şeyler oluyorsa,

it looks like the entire continent is affected.

sanki bütün kıtada oluyormuş gibi görünür.

But you should know that this continent is not --

Ama bilmelisiniz ki bu kıta,

is a continent of many countries, not one country.

birçok ülkeden oluşan bir kıta, tek bir ülkeden değil.

And if we are down to three or four conflicts,

Ve üç ila dört iç savaşa düşmüş olmamız,

it means that there are plenty of opportunities to invest

pek çok fırsatın olduğu istikrarlı,

in stable, growing, exciting economies

büyüyen, heyecan verici ekonomilere birçok

where there's plenty of opportunity.

yatırım yapma imkanının olduğu anlamına geliyor.

And I want to just make one point about this investment.

Ve bu yatırımlar hakkında bir noktaya değinmek istiyorum.

The best way to help Africans today

Günümüzde Afrikalılara yardım etmenin en iyi yolu

is to help them to stand on their own feet.

onlara kendi ayakları üzerinde durmaları için yardım etmektir.

And the best way to do that is by helping create jobs.

Ve bunu en iyi şekilde iş olanakları yaratmalarına yardım ederek yapabilirsiniz.

There's no issue with fighting malaria and putting money in that

Sıtma hastalığına karşı savaşmanız ve buna para harcamanız

and saving children's lives. That's not what I'm saying. That is fine.

ve çocukların hayatlarını kurtarmanız sorun değil. Ben bunu söylemiyorum. Bu hoş.

But imagine the impact on a family: if the parents can be employed

Ama bir aile üzerinde yarattığı etkiyi düşünün: eğer veliler işe alınırsa

and make sure that their children go to school,

ve çocuklarının okula gitmelerini sağlayabilirlerse

that they can buy the drugs to fight the disease themselves.

o zaman bu hastalıklarla savaşmak için ilaçları kendileri satın alabilirler.

If we can invest in places where you yourselves make money

Sizin paralarınızı kendinizin kazanabildiğiniz yerlere yatırım yapabilirsek eğer,

whilst creating jobs and helping people stand on their own feet,

ve onlara iş olanakları oluşturup, kendi ayakları üzerinde durmaları için yardım edersek,

isn't that a wonderful opportunity? Isn't that the way to go?

bu muhteşem bir imkan olmaz mı? Bu takip etmemiz gereken yol değil mi?

And I want to say that some of the best people to invest in

Ve kıtada yatırım yapılabilecek en iyi insanlar

on the continent are the women.

kadınlardır.

(Applause)

(Alkış.)

I have a CD here. I'm sorry that I didn't say anything on time.

Bir CD’m var. Hiçbir şeyi vaktinde söylemediğim için kusura bakmayın.

Otherwise, I would have liked you to have seen this.

Tam aksine, bunu seyretmiş olmanızı isterdim.

It says, "Africa: Open for Business."

Konusu "Afrika: Ticarete Açık."

And this is a video that has actually won an award

Ve bu video yakın zaman önce yılın en iyi

as the best documentary of the year.

belgesel ödülünü aldı.

Understand that the woman who made it

Bunu yapan kadınların Tanzanya'da olacağını anlamalısınız,

is going to be in Tanzania, where they're having the session in June.

orada haziran ayında toplantı yapacaklar.

But it shows you Africans, and particularly African women, who

Ama Afrikalıları gösteriyor ve özellikle de,

against all odds have developed businesses, some of them world-class.

bütün farklara rağmen şirketler kuran, bazıları ise dünya çapında şirketler kuran Afrikalı kadınlarını gösteriyor.

One of the women in this video, Adenike Ogunlesi,

Bu videodaki kadınlardan biri, Adenike Ogunlesi,

making children's clothes --

çocuk kıyafetleri tasarlıyor.

which she started as a hobby and grew into a business.

Bu işe bir hobi olarak başlamış ve bir şirket haline dönüşmüş.

Mixing African materials, such as we have,

Elimizde olan Afrika malzemelerini

with materials from elsewhere.

başka yerlerden gelen malzemeler ile birleştiriyor.

So, she'll make a little pair of dungarees with corduroys,

Şimdi, Afrika malzemeleri ile birleştirmiş olduğu fitilli kumaştan

with African material mixed in. Very creative designs,

küçük bir kot pantolon tasarlayacak. Çok yaratıcı tasarımlar.

has reached a stage where she even had an order from Wal-Mart.

Öyle bir seviyeye gelmiş ki Wal-Mart'tan bile sipariş almış.

(Laughter)

(Gülüşmeler.)

For 10,000 pieces.

10,000 adet kadar.

So that shows you that we have people who are capable of doing.

Dolayısıyla, bu size bizlerde de bunları yapmaya ehilli olan insanların olduğunu gösteriyor.

And the women are diligent. They are focused; they work hard.

Ve kadınlar çalışkandır: dikkatlidirler; harıl harıl çalışırlar.

I could go on giving examples:

Sizlere örnek vermeye devam edebilirim:

Beatrice Gakuba of Rwanda, who opened up a flower business

Ruanda'dan Beatrice Gakuba, bir çiçekçilik işyeri açtı

and is now exporting to the Dutch auction in Amsterdam each morning

ve şimdi her sabah Amsterdam'daki Hollanda ihalelerine ihracat yapıyor,

and is employing 200 other women and men to work with her.

ve yanında 200 kadın ve erkek çalıştırıyor.

However, many of these are starved for capital to expand,

Herneyse ama bunların çoğunun büyüyebilmek için sermayeye ihtiyaçları var,

because nobody believes outside of our countries

çünkü bizim ülkelerimiz dışında hiç kimse

that we can do what is necessary. Nobody thinks in terms of a market.

gerekli olan şeyleri yapabileceğimize inanmıyor. Hiç kimse piyasa açısından düşünmüyor.

Nobody thinks there's opportunity.

Hiç kimse bu imkanları düşünmüyor.

But I'm standing here saying that those who miss the boat now,

Ama burada durup şunu söylüyorum: Şu anda gemiyi kaçıranlar,

will miss it forever.

ömür boyu kaçıracaklar.

So if you want to be in Africa, think about investing.

Yani Afrika'da olmak istiyorsanız yatırım yapmayı düşünün.

Think about the Beatrices, think about the Adenikes of this world,

Bu dünyadaki Beatrice'leri düşünün, Adenike'leri düşünün,

who are doing incredible things, that are bringing them

onlar, kendilerini küresel ekonomiye getiren muhteşem şeyler yaparken

into the global economy, whilst at the same time making sure

aynı zamanda erkek ve bayan arkadaşlarının

that their fellow men and women are employed,

çalışmalarını sağlıyorlar

and that the children in those households get educated

ve bu ailelerin çocuklarının eğitilmesini sağlıyorlar

because their parents are earning adequate income.

çünkü velileri bunun için yeterli para kazanıyor.

So I invite you to explore the opportunities.

Dolayısıyla, sizleri fırsatları keşfetmeye davet ediyorum.

When you go to Tanzania, listen carefully,

Tanzanya'ya gittiğiniz zaman, dikkatlice dinleyin,

because I'm sure you will hear of the various openings that there will be

çünkü eminim ki size kıtanın, insanların ve sizin

for you to get involved in something that will do good

faydanıza olacak bir şeylere katılmanız için

for the continent, for the people and for yourselves.

çeşitli fırsatlardan bahsedilecektir.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış.)