Ngozi Okonjo-Iweala: How to help Africa? Do business there

Ngozi Okonjo-Iweala: Kinh doanh ở Châu Phi

Thank you very much, Chris. Everybody who came up here

Cảm ơn anh rất nhiều, Chris. Tất cả mọi người lên trên này đều

said they were scared. I don't know if I'm scared,

nói rằng họ sợ. Tôi không biết mình có sợ không

but this is my first time of addressing an audience like this.

nhưng đây là lần đầu tiên tôi nói trước một nhóm khán giả như thế này.

And I don't have any smart technology for you to look at.

Và tôi không có công nghệ thông minh nào cho các bạn nhìn vào.

There are no slides, so you'll just have to be content with me.

Không có slide nào, nên các bạn sẽ phải chịu đựng cùng tôi.

(Laughter)

(Cười).

What I want to do this morning is share with you a couple of stories

Những gì tôi muốn làm vào buổi sáng hôm nay là chia sẻ với các bạn vài câu chuyện

and talk about a different Africa.

và nói về một châu Phi khác.

Already this morning there were some allusions to the Africa

Ngay sáng nay đã có một vài sự ám chỉ đến châu Phi

that you hear about all the time: the Africa of HIV/AIDS,

mà bạn lúc nào cũng nghe đến: châu Phi của HIV/AIDS,

the Africa of malaria, the Africa of poverty, the Africa of conflict,

châu Phi của bệnh sốt rét, của nghèo đói, xung đột,

and the Africa of disasters.

và châu Phi của thảm họa.

While it is true that those things are going on,

Đúng là những điều đó đang diễn ra,

there's an Africa that you don't hear about very much.

vẫn còn có một châu Phi mà bạn không nghe đến nhiều.

And sometimes I'm puzzled, and I ask myself why.

Và đôi khi tôi rất bối rối, tôi tự hỏi mình tại sao.

This is the Africa that is changing, that Chris alluded to.

Đây là một châu Phi đang thay đổi, mà Chris đã ám chỉ tới.

This is the Africa of opportunity.

Châu Phi của cơ hội.

This is the Africa where people want to take charge of

Là một châu Phi nơi người dân muốn có trách nhiệm

their own futures and their own destinies.

về tương lai của bản thân mình và định mệnh của mình.

And this is the Africa where people are looking for partnerships

Đây là châu Phi nơi mọi người tìm kiếm sự hợp tác

to do this. That's what I want to talk about today.

để thực hiện điều đó. Đó là điều tôi muốn nói ngày hôm nay.

And I want to start by telling you

Và tôi muốn bắt đầu bằng việc kể cho bạn nghe

a story about that change in Africa.

về câu chuyện về sự thay đổi đó ở châu Phi.

On 15th of September 2005, Mr. Diepreye Alamieyeseigha,

Vào ngày 15 tháng 9 năm 2005, Ông Diepreye Alamieyeseigha

a governor of one of the oil-rich states of Nigeria,

một ủy viên của một trong những bang có trữ lượng dầu lớn của Nigeria,

was arrested by the London Metropolitan Police on a visit to London.

bị bắt bởi cảnh sát thành phố London trong chuyến thăm đến London.

He was arrested because there were transfers of eight million dollars

Ông bị bắt bởi đã có một số chuyển khoản trị giá 8 triệu đô la

that went into some dormant accounts

vào những tài khoản không hoạt động

that belonged to him and his family.

của ông và gia đình.

This arrest occurred because there was cooperation

Cuộc bắt giữ diễn ra bởi sự hợp tác

between the London Metropolitan Police

giữa cảnh sát thành phố London

and the Economic and Financial Crimes Commission of Nigeria --

và Uỷ Ban Tội Phạm Kinh Tế và Tài Chính Nigeria --

led by one of our most able and courageous people: Mr. Nuhu Ribadu.

lãnh đạo bởi một trong những người có khả năng và dũng cảm nhất của chúng ta: Ngài Nuhu Ribadu.

Alamieyeseigha was arraigned in London.

Alamieyeseigha bị buộc tội ở London.

Due to some slip-ups, he managed to escape dressed as a woman

Do có một vài thay đổi, ông ta đã thoát được trong khi giả dạng phụ nữ

and ran from London back to Nigeria where,

và chạy khỏi London về đến Nigeria,

according to our constitution, those in office

nơi mà theo luật của chúng tôi, những người làm công sở như

as governors, president -- as in many countries --

ủy viên, tổng thống -- như ở rất nhiều nước khác --

have immunity and cannot be prosecuted. But what happened:

được miễn nhiễm và không bị xử tội. Nhưng người dân

people were so outraged by this behavior that it was possible

đã rất nổi giận bởi hành vi này đến nỗi cơ quan lập pháp

for his state legislature to impeach him and get him out of office.

của bang đã kết tội và tống ông ta khỏi nhiệm sở.

Today, Alams -- as we call him for short -- is in jail.

Ngày hôm nay, Alams -- theo cách chúng tôi gọi tắt tên ông ta -- đang ở trong tù.

This is a story about the fact that people in Africa

Đây là câu chuyện về sự thật rằng người dân ở châu Phi

are no longer willing to tolerate corruption from their leaders.

không còn muốn chịu đựng tham nhũng của các nhà lãnh đạo,

This is a story about the fact that people want their resources

Đây là câu chuyện về sự thật rằng người dân muốn các tài nguyên được

managed properly for their good, and not taken out to places

quản lý một cách hợp lý vì quyền lợi của họ, và không bị lấy đi

where they'll benefit just a few of the elite.

khi chúng chỉ mang lợi cho một vài người cấp cao.

And therefore, when you hear about the corrupt Africa --

Và do đó, khi bạn nghe về một châu Phi bị tham nhũng --

corruption all the time -- I want you to know that the people

tham nhũng mọi lúc -- tôi muốn bạn hiểu rằng người dân

and the governments are trying hard to fight this

và các chính phủ đang chiến đấu để chống lại điều này

in some of the countries, and that some successes are emerging.

ở một vài nước, và đang có những thành công.

Does it mean the problem is over? The answer is no.

Điều đó có nghĩa là vấn đề đã kết thúc? Câu trả lời là không.

There's still a long way to go, but that there's a will there.

Quãng đường còn rất dài, nhưng đã có quyết tâm.

And that successes are being chalked up on this very important fight.

Và trong cuộc đấu này đang có những thành công được ghi dấu.

So when you hear about corruption,

Do đó khi bạn nghe nói đến tham nhũng,

don't just feel that nothing is being done about this --

đừng chỉ nghĩ rằng không có ai làm gì với nó --

that you can't operate in any African country

rằng bạn không thể làm ăn ở bất cứ nước châu Phi nào

because of the overwhelming corruption. That is not the case.

vì nạn tham nhũng quá mức. Không phải thế.

There's a will to fight, and in many countries, that fight is ongoing

Đã có ý chí chiến đấu và ở nhiều nước, cuộc chiến đó đang diễn ra

and is being won. In others, like mine,

và nó đang dành phần thắng. Ở các nước khác, như nước tôi,

where there has been a long history of dictatorship in Nigeria,

nơi đã có lịch sử lâu đời về sự độc tài ở Nigeria,

the fight is ongoing and we have a long way to go.

cuộc chiến vẫn tiếp diễn và chúng tôi còn có một chặng đường dài.

But the truth of the matter is that this is going on.

Nhưng sự thật của vấn đề là điều này đang diễn ra.

The results are showing:

Kết quả đang cho thấy:

independent monitoring by the World Bank and other organizations

sự giám sát độc lập bởi Ngân hàng thế giới và các tổ chức khác

show that in many instances the trend is downwards

cho thấy rằng trong rất nhiều ví dụ, chiều hướng tham nhũng đang giảm

in terms of corruption, and governance is improving.

và sự lãnh đạo đang được cải tiến.

A study by the Economic Commission for Africa showed

Một nghiên cứu bởi Ủy ban kinh tế Châu Phi cho thấy

a clear trend upwards in governance in 28 African countries.

xu hướng đi lên rõ ràng về sự lãnh đạo của 28 nước châu Phi.

And let me say just one more thing

Và tôi sẽ nói thêm một điều nữa

before I leave this area of governance.

trước khi kết thúc vấn đề lãnh đạo.

That is that people talk about corruption, corruption.

Đó là con người đang nói về tham nhũng, tham nhũng.

All the time when they talk about it

Lúc nào khi họ nói về điều đó

you immediately think about Africa.

bạn ngay lập tức nghĩ đến châu Phi.

That's the image: African countries. But let me say this:

Đó chính là hình ảnh những nước châu Phi. Nhưng tôi sẽ nói rằng

if Alams was able to export eight million dollars into an account in London --

nếu Alams có thể chuyển 8 triệu đô la vào một tài khoản ở London --

if the other people who had taken money, estimated at

nếu những người khác đã lấy tiền ước tính rằng

20 to 40 billion now of developing countries' monies

20 đến 40 tỉ của các nước đang phát triển

sitting abroad in the developed countries -- if they're able to do this,

giờ đang nằm ở các nước phát triển -- nếu họ có thể làm điều đó,

what is that? Is that not corruption?

nó là gì? chẳng phải là tham nhũng đó sao?

In this country, if you receive stolen goods, are you not prosecuted?

Ở đất nước này, nếu bạn nhận đồ ăn cắp, chẳng nhẽ bạn không bị xử phạt?

So when we talk about this kind of corruption, let us also think

Do đó khi chúng ta nói đến kiểu tham nhũng này, chúng ta hãy nghĩ về

about what is happening on the other side of the globe --

những điều đang xảy ra ở bên kia địa cầu --

where the money's going and what can be done to stop it.

nơi tiền đang được chuyển đến và làm cách nào để chặn nó.

I'm working on an initiative now, along with the World Bank,

Tôi đang làm một kế hoạch cùng với Ngân hàng thế giới,

on asset recovery, trying to do what we can

về phụ hồi tài sản, cố gắng làm những gì có thể

to get the monies that have been taken abroad --

để lấy lại số tiền bị đem ra ngoài --

developing countries' moneys -- to get that sent back.

số tiền của các nước đang phát triển -- để đem trở lại.

Because if we can get the 20 billion dollars sitting out there back,

Bởi nếu chúng ta có thể lấy lại 20 tỉ đô ở bên ngoài về,

it may be far more for some of these countries

đối với nhiều nước nó sẽ còn nhiều hơn

than all the aid that is being put together.

tất cả các khoản viện trợ cộng lại.

(Applause)

(Vỗ tay).

The second thing I want to talk about is the will for reform.

Vấn đề thứ hai tôi muốn nói đến là ý chí cải cách.

Africans, after -- they're tired, we're tired

Những người châu Phi -- họ đã mỏi mệt, chúng tôi cũng mệt

of being the subject of everybody's charity and care.

khi phải làm mục tiêu của sự hảo tâm là quan tâm của mọi người.

We are grateful, but we know that

Chúng tôi rất biết ơn, nhưng cũng biết rằng

we can take charge of our own destinies if we have the will to reform.

chúng tôi có thể tự lo đến vận mệnh của mình nếu có ý chí thay đổi.

And what is happening in many African countries now is a realization

Và những điều đang diễn ra ở nhiều nước châu Phi hiện giờ là sự nhận thức

that no one can do it but us. We have to do it.

rằng không ai có thể làm được điều đó ngoài chúng tôi. Chúng tôi phải làm điều đó.

We can invite partners who can support us, but we have to start.

Chúng tôi có thể mời các cộng sự để ủng hộ mình, nhưng chúng tôi cần phải tự bắt đầu.

We have to reform our economies, change our leadership,

Chúng tôi phải thay đổi nền kinh tế, thay đổi sự lãnh đạo,

become more democratic, be more open to change and to information.

trở nên dân chủ hơn, mở rộng hơn cho sự thay đổi và cho thông tin.

And this is what we started to do

Và đây là những gì chúng tôi đã làm

in one of the largest countries on the continent, Nigeria.

ở một trong những nước rộng nhất châu lục, Nigeria.

In fact, if you're not in Nigeria, you're not in Africa.

Trên thực tế, nếu bạn không ở Nigeria có nghĩa là bạn không ở châu Phi.

I want to tell you that.

Tôi muốn nói với bạn điều đó.

(Laughter)

(Cười)

One in four sub-Saharan Africans is Nigerian,

Một trong bốn người châu Phi bán Sahara là người Nigeria,

and it has 140 million dynamic people -- chaotic people --

và nó có 140 triệu người -- hỗn độn --

but very interesting people. You'll never be bored.

những là những người rất thú vị. Bạn sẽ không bao giờ biết chán.

(Laughter)

(Cười).

What we started to do was to realize

Những gì chúng tôi bắt đầu làm là nhận thức rằng

that we had to take charge and reform ourselves.

chúng tôi phải nhận trách nhiệm và đổi mới mình.

And with the support of a leader

Và với sự ủng hộ của một nhà lãnh đạo

who was willing, at the time, to do the reforms,

người sẵn sàng, tại thời điểm đó, để thực hiện những cải cách

we put forward a comprehensive reform program,

chúng tôi sẽ tiến hành một chương trình cải cách toàn diện

which we developed ourselves.

mà chúng tôi đã tự mình phát triển.

Not the International Monetary Fund. Not the World Bank,

Không phải Quỹ tiền tệ quốc tế. Không phải Ngân hàng thế giới,

where I worked for 21 years and rose to be a vice president.

nơi tôi đã làm việc 21 năm và làm đến chức phó chủ tịch.

No one can do it for you. You have to do it for yourself.

Không ai có thể làm điều đó cho bạn. Bạn phải tự mình làm.

We put together a program that would, one: get the state

Chúng tôi tiến hành một chương trình mà: bước một: đưa nhà nước

out of businesses it had nothing -- it had no business being in.

ra khỏi việc kinh doanh mà nó không có liên quan gì đến.

The state should not be in the business

Nhà nước không nên tham gia vào việc

of producing goods and services

sản xuất hàng hóa và dịch vụ

because it's inefficient and incompetent.

bởi nó không có hiệu quả và không có tính cạnh tranh.

So we decided to privatize many of our enterprises.

Do đó chúng tôi đã quyết định tư nhân hóa rất nhiều doanh nghiệp của mình.

(Applause)

(Vỗ tay).

We -- as a result, we decided to liberalize many of our markets.

Kết quả là, chúng tôi đã quyết định tự do hóa rất nhiều thị trường.

Can you believe that prior to this reform --

Bạn có tin được rằng trước khi cải cách --

which started at the end of 2003, when I left Washington

bắt đầu vào cuối năm 2003, khi tôi rời Washinton

to go and take up the post of Finance Minister --

về nhận vị trí bộ trưởng Tài chính --

we had a telecommunications company that was only able to develop

chúng tôi có một công ty viễn thông chỉ đủ để phát triển

4,500 landlines in its entire 30-year history?

4,500 đường dây đấu đất trong suốt 30 năm lịch sử?

(Laughter)

(Cười).

Having a telephone in my country was a huge luxury.

Có điện thoại ở đất nước tôi là sự xa xỉ lớn.

You couldn't get it. You had to bribe.

Bạn không thể có được nó. Bạn phải hối lộ để có nó.

You had to do everything to get your phone.

Phải làm bất cứ điều gì để có được đường điện thoại.

When President Obasanjo supported and launched

Khi tổng thống Obasanjo ủng hộ và tiến hành

the liberalization of the telecommunications sector,

tự do hóa ngành viễn thông,

we went from 4,500 landlines to 32 million GSM lines, and counting.

chúng tôi phát triển từ 4,500 đường dây đến 32 triệu đường GSM và vẫn còn nhiều nữa.

Nigeria's telecoms market is the second-fastest growing in the world,

Thị trường viễn thông ở Nigeria là thị trường phát triển nhanh thứ hai thế giới,

after China. We are getting investments of about a billion dollars a year

sau Trung Quốc. Chúng tôi đang thu hút đầu tư khoảng 1 tỉ đô la mỗi năm

in telecoms. And nobody knows, except a few smart people.

cho truyền thông. Và không ai biết tới thị trường này, trừ một vài người thông minh.

(Laughter)

(Cười).

The smartest one, first to come in,

Người thông minh nhất tiến vào đầu tiên

was the MTN company of South Africa.

chính là công ty MTN của Nam Phi.

And in the three years that I was Finance Minister,

Và trong vòng 3 năm tôi là Bộ trưởng Tài chính,

they made an average of 360 million dollars profit per year.

họ kiếm được lợi nhuận trung bình 360 triệu đô một lăm.

360 million in a market -- in a country that is a poor country,

360 triệu trong một thị trường -- ở một đất nước là nước nghèo,

with an average per capita income just under 500 dollars per capita.

với thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt dưới 500 đô.

So the market is there.

Vậy là vẫn có thị trường.

When they kept this under wraps, but soon others got to know.

Khi họ che dấu nó, vẫn nhanh chóng có những người khác biết được điều đó.

Nigerians themselves began to develop

Người Nigeria bắt đầu tự phát triển

some wireless telecommunications companies,

một vài công ty truyền thông không dây,

and three or four others have come in.

và ba hoặc bốn công ty nữa tiến vào thị trường.

But there's a huge market out there,

Nhưng có một thị trường rộng lớn

and people don't know about it, or they don't want to know.

và mọi người không biết hoặc không muốn biết về nó.

So privatization is one of the things we've done.

Do vậy tư nhân hóa là một trong những thứ mà chúng tôi đã làm.

The other thing we've also done is to manage our finances better.

Một việc khác chúng tôi làm quản lý tài chính tốt hơn.

Because nobody's going to help you and support you

Bởi vì không ai sẽ giúp đỡ hoặc ủng hộ bạn

if you're not managing your own finances well.

nếu bạn không biết quản lý tốt tài chính của chính mình.

And Nigeria, with the oil sector, had the reputation

Ở Nigeria, với ngành dầu khí, đã có tai tiếng

of being corrupt and not managing its own public finances well.

về nạn tham nhũng và không quản lý tài chính công tốt.

So what did we try to do? We introduced a fiscal rule

Chúng tôi đã cố gắng làm gì? Chúng tôi giới thiệu một bộ luật tài khóa

that de-linked our budget from the oil price.

tách rời ngân sách khỏi giá dầu.

Before we used to just budget on whatever oil we bring in,

Trước đó chúng tôi sử dụng ngân quỹ cho mọi số lượng dầu làm ra

because oil is the biggest, most revenue-earning sector

bởi vì dầu khí là ngành lớn nhất và đem lại doanh thu cao nhất

in the economy: 70 percent of our revenues come from oil.

cho nền kinh tế: 70% lợi nhuận của chúng tôi đến từ dầu.

We de-linked that, and once we did it, we began to budget

Chúng tôi tách rời điều đó, và ngay khi chúng tôi làm thế, chúng tôi bắt đầu đặt ngân quỹ

at a price slightly lower than the oil price

tại giá thấp hơn giá dầu một chút

and save whatever was above that price.

và có thể tiết kiệm được phần chênh lệch.

We didn't know we could pull it off; it was very controversial.

Chúng tôi không biết mình có thành công được không, thời điểm đó rất gây tranh cãi.

But what it immediately did was that the volatility

Nhưng những cái nó làm được ngay lập tức đó là sự thay đổi nhanh chóng

that had been present in terms of our economic development --

đã từng có trong sự phát triển kinh tế --

where, even if oil prices were high, we would grow very fast.

nơi mà, khi giá dầu càng lên cao, chúng tôi phát triển càng nhanh.

When they crashed, we crashed.

Khi dầu mất giá, chúng tôi cũng bị khốn đốn.

And we could hardly even pay anything, any salaries, in the economy.

Và chúng tôi hầu như không thể chi trả bất cứ cái gì, kể cả tiền lương.. trong nền kinh tế.

That smoothened out. We were able to save, just before I left,

Cải cách mọi thứ dễ chịu đi. Chúng tôi có thể tiết kiệm được, ngay trước khi tôi thôi nhiệm,

27 billion dollars. Whereas -- and this went to our reserves --

27 tỉ đô. Và nó đi vào dự trữ quốc gia --trong khi đó-

when I arrived in 2003, we had seven billion dollars in reserves.

khi tôi đến vào năm 2003, chúng tôi chỉ có dự trữ 7 tỉ đô.

By the time I left, we had gone up to almost 30 billion dollars. And

Vào lúc tôi đi, chúng tôi đã tăng đến mức gần 30 tỉ đô. Và khi

as we speak now, we have about 40 billion dollars in reserves

chúng ta đang ngồi đây, chúng tôi có 40 tỉ đô dự trữ

due to proper management of our finances.

nhờ vào sự quản lý tài chính hợp lý.

And that shores up our economy, makes it stable.

Và nó thúc đẩy nền kinh tế, khiến nó trở nên bền vững.

Our exchange rate that used to fluctuate all the time

Tỉ giá hối đoái đã từng dao động mọi lúc

is now fairly stable and being managed so that business people

giờ khá ổn định và đang được quản lý, để những nhà kinh doanh

have a predictability of prices in the economy.

có khả năng dự đoán giá cả của nền kinh tế.

We brought inflation down from 28 percent to about 11 percent.

Chúng tôi hạ mức lạm phát từ 28% xuống còn 11%.

And we had GDP grow from an average of 2.3 percent the previous decade

Và tăng GDP từ trung bình 2.3% ở thập kỉ trước lên

to about 6.5 percent now.

tới khoảng 6.5% hiện giờ.

So all the changes and reforms we were able to make

Do vậy tất cả những thay đổi và cải cách mà chúng tôi có thể làm được

have shown up in results that are measurable in the economy.

đã có hiệu quả có thể đo được trong nền kinh tế.

And what is more important, because we want to get away from oil

Và điều quan trọng hơn, vì chúng tôi muốn thoát khỏi dầu,

and diversify -- and there are so many opportunities

đa dạng hóa nền kinh tế -- và còn rất nhiều cơ hội

in this one big country, as in many countries in Africa --

khác ở đất nước to lớn này, cũng như nhiều nước khác ở châu Phi --

what was remarkable is that much of this growth came

điều đáng lưu ý là rất nhiều trong số những tăng trưởng này đến

not from the oil sector alone, but from non-oil.

không đến từ ngành dầu khí, mà từ các ngành phi dầu khí.

Agriculture grew at better than eight percent.

Nông nghiệp tăng trưởng hơn 8%.

As telecoms sector grew, housing and construction,

Cũng như ngành viễn thông, nhà ở và xây dựng,

and I could go on and on. And this is to illustrate to you that

và tôi có thể liệt kê mãi mãi. Điều này nhằm minh họa với bạn rằng

once you get the macro-economy straightened out,

một khi bạn có được nền kinh tế vĩ mô ổn định,

the opportunities in various other sectors are enormous.

những cơ hội ở các ngành khác là vô cùng.

We have opportunities in agriculture, like I said.

Như tôi nói, chúng tôi có nhiều cơ hội trong nông nghiệp,

We have opportunities in solid minerals. We have a lot of minerals

chúng tôi có cơ hội ở quặng khoáng. Chúng tôi có rất nhiều khoáng sản

that no one has even invested in or explored. And we realized

mà chưa ai từng đầu tư hoặc khám phá. Và chúng tôi nhận ra rằng

that without the proper legislation to make that possible,

thiếu những pháp chế thích hợp để biến nó thành có thể,

that wouldn't happen. So we've now got a mining code

thì điều đó sẽ không xảy ra. Giờ chúng tôi đã có luật khoáng sản

that is comparable with some of the best in the world.

có thể so sánh với một vài luật tốt nhất trên thế giới.

We have opportunities in housing and real estate.

Chúng tôi có những cơ hội về nhà cửa và địa ốc.

There was nothing in a country of 140 million people --

Đã từng không có một thứ gì trong đất nước 140 triệu người --

no shopping malls as you know them here.

không có khu mua sắm như bạn đang thấy.

This was an investment opportunity for someone

Đây là một cơ hội đầu tư cho người

that excited the imagination of people.

thực sự muốn đầu tư.

And now, we have a situation in which the businesses in this mall

Và giờ chúng tôi có những doanh nghiệp ở khu mua sắm này

are doing four times the turnover that they had projected.

đạt được gấp 4 lần doanh thu dự kiến.

So, huge things in construction, real estate,

Vậy đó, một vấn đề lớn khác là các ngành xây dựng, địa ốc,

mortgage markets. Financial services:

thị trường nhà đất. Dịch vụ tài chính:

we had 89 banks. Too many not doing their real business.

chúng tôi có 89 nhà băng,rất nhiều trong số đó không thực sự làm công việc của mình.

We consolidated them from 89 to 25 banks by requiring

Chúng tôi củng cố lại từ 89 xuống còn 25 nhà bằng bằng cách yêu cầu

that they increase their capital -- share capital.

họ tăng vốn -- vốn đầu tư.

And it went from about 25 million dollars to 150 million dollars.

Và nó tăng từ 25 triệu lên đến 150 triệu đô.

The banks -- these banks are now consolidated, and that strengthening

Ngành ngân hàng -- những ngân hàng đang được củng cố, và ổn định lại

of the banking system has attracted a lot of investment from outside.

hệ thống ngân hàng đã thu hút được rất nhiều đầu tư bên ngoài.

Barclays Bank of the U.K. is bringing in 500 million.

Ngân hàng Barclays của nước Anh đang mang đến 500 triệu.

Standard Chartered has brought in 140 million.

Standard Chartered mang đến 140 triệu.

And I can go on. Dollars, on and on, into the system.

Và tôi có thể liệt kê thêm. Những đồng đô la, cứ nhiều nữa được đưa vào hệ thống.

We are doing the same with the insurance sector.

Cũng tương tự với ngành bảo hiểm.

So in financial services, a great deal of opportunity.

Vậy trong dịch vụ tài chính, chúng tôi có rất nhiều cơ hội.

In tourism, in many African countries, a great opportunity.

Ngành du lịch, rất nhiều nước châu Phi cũng có cơ hội lớn.

And that's what many people know East Africa for:

Và đó là điều nhiều người biết đến Đông Phi với

the wildlife, the elephants, and so on.

cuộc sống hoang dã, những chú voi, và nhiều nữa.

But managing the tourism market in a way

Nhưng quản lý thị trường du lịch theo một cách

that can really benefit the people is very important.

có thể làm lợi cho mọi người là rất quan trọng.

So what am I trying to say? I'm trying to tell you

Vậy tôi đang cố nói gì? Tôi đang cố nói với bạn rằng

that there's a new wave on the continent.

có một làn sóng mới trong lục địa.

A new wave of openness and democratization in which, since 2000,

Một làn sóng của sự mở cửa và dân chủ hóa mà, kể từ năm 2000,

more than two-thirds of African countries have had

hơn hai phần ba các nước châu Phi đã có

multi-party democratic elections.

bầu cử dân chủ nhiều đảng.

Not all of them have been perfect, or will be,

Không phải tất cả họ đều hoàn hảo, hoặc sẽ hoàn hảo,

but the trend is very clear.

nhưng xu hướng là rất rõ rệt.

I'm trying to tell you that since the past three years,

Tôi đang cố nói với bạn rằng kể từ 3 năm trở lại đây,

the average rate of growth on the continent has moved

tỉ lệ tăng trưởng trung bình của châu lục đã tăng

from about 2.5 percent to about five percent per annum.

từ 2.5 đến khoảng 5% một năm.

This is better than the performance of many OECD countries.

Điều này tốt hơn ở các nhiều nước OECD.

So it's clear that things are changing.

Vậy đã rõ ràng là mọi thứ đang thay đổi.

Conflicts are down on the continent;

Mâu thuẫn dần lắng ở châu lục;

from about 12 conflicts a decade ago,

từ khoảng 12 xung đột ở thập kỉ trước,

we are down to three or four conflicts --

chúng ta còn có 3 đến 4 xung đột.

one of the most terrible, of course, of which is Darfur.

Một trong những xung đột lớn nhất, tất nhiên, là Darfur.

And, you know, you have the neighborhood effect where

Và bạn biết đấy, bạn phải chịu hiệu ứng của các nước láng giềng nơi mà

if something is going on in one part of the continent,

nếu một vài vấn đề đang xảy ra ở một phần của châu lục,

it looks like the entire continent is affected.

nó làm dường như cả châu lục bị ảnh hưởng.

But you should know that this continent is not --

Nhưng bạn cũng nên biết rằng châu lục này không vậy --

is a continent of many countries, not one country.

nó là châu lục của rất nhiều nước, không phải chỉ một nước.

And if we are down to three or four conflicts,

Và nếu chúng ta giảm xuống còn 3 đến 4 xung đột,

it means that there are plenty of opportunities to invest

nó có nghĩa là có rất nhiều cơ hội để đầu tư

in stable, growing, exciting economies

vào những nền kinh tế hấp dẫn, đang phát triển ổn định

where there's plenty of opportunity.

khi có rất nhiều cơ hội đầu tư.

And I want to just make one point about this investment.

Và tôi chỉ muốn nêu một điểm về sự đầu tư này.

The best way to help Africans today

Phương pháp tốt nhất để giúp những người châu Phi ngày nay

is to help them to stand on their own feet.

là giúp họ đứng lên bằng chính đôi chân của mình.

And the best way to do that is by helping create jobs.

Và cách tốt nhất để làm điều đó là giúp tạo thêm việc làm.

There's no issue with fighting malaria and putting money in that

Tôi không phản đối việc chống lại căn bệnh sốt rét và thêm tiền vào đó

and saving children's lives. That's not what I'm saying. That is fine.

để cứu sống trẻ em. Điều này thất sự rất tuyệt.

But imagine the impact on a family: if the parents can be employed

Nhưng hãy tưởng tưởng tầm ảnh hưởng đến một gia đình: nếu bố mẹ có việc làm

and make sure that their children go to school,

và đảm bảo rằng con cái họ được đến trường,

that they can buy the drugs to fight the disease themselves.

họ có thể mua thuốc để chống lại bệnh tật.

If we can invest in places where you yourselves make money

Nếu chúng ta có thể đầu tư vào những nơi mà bạn tự kiếm được tiền

whilst creating jobs and helping people stand on their own feet,

trong lúc tạo ra nhiều việc làm và giúp mọi người đứng vững tự thân mình,

isn't that a wonderful opportunity? Isn't that the way to go?

đó không phải là cơ hội rất tuyệt vời sao? Chẳng phải đó chính là cách làm đúng?

And I want to say that some of the best people to invest in

Và tôi muốn nói rằng một trong những người tốt nhất nên đầu tư

on the continent are the women.

vào châu lục này chính là phụ nữ.

(Applause)

(Vỗ tay).

I have a CD here. I'm sorry that I didn't say anything on time.

Tôi có chiếc CD ở đây. Tôi xin lỗi là tôi đã không nói mọi thứ đúng giờ.

Otherwise, I would have liked you to have seen this.

Không thì tôi đã có thể cho các bạn xem cái này.

It says, "Africa: Open for Business."

Nó có tựa "Châu Phi: Mở cửa cho việc kinh doanh"

And this is a video that has actually won an award

Và nó là một bộ phim đã được giải

as the best documentary of the year.

phim tư liệu hay nhất của năm.

Understand that the woman who made it

Hãy hiểu rằng người phụ nữ làm ra nó

is going to be in Tanzania, where they're having the session in June.

chuẩn bị đến Tanzaniz, nơi người ta có buổi họp vào tháng 6.

But it shows you Africans, and particularly African women, who

Nhưng nó cho bạn thấy người châu Phi, và phụ nữ châu Phi nói riêng, những người

against all odds have developed businesses, some of them world-class.

đã phát triển doanh nghiệp, một vài trong số đó có đẳng cấp thế giới.

One of the women in this video, Adenike Ogunlesi,

Một trong những phụ nữ trong bộ phim này, Adenike Ogunlesi

making children's clothes --

đang sản xuất quần áo trẻ em --

which she started as a hobby and grew into a business.

và bà đã bắt đầu từ một việc giải trí và phát triển nó thành việc kinh doanh.

Mixing African materials, such as we have,

Pha trộn những nguyên liệu châu Phi mà chúng tôi có

with materials from elsewhere.

với những vật liệu từ các nơi khác.

So, she'll make a little pair of dungarees with corduroys,

Do đó, bà ấy đã làm một đôi quần lao động với nhung kẻ,

with African material mixed in. Very creative designs,

với nguyên liệu từ châu Phi trong đó. Những mẫu thiết kế rất sáng tạo.

has reached a stage where she even had an order from Wal-Mart.

Và đã phát triển đến độ bà ấy còn có đơn đặt hàng từ Wal-Mart.

(Laughter)

(Cười)

For 10,000 pieces.

Cho 10:00 chiếc.

So that shows you that we have people who are capable of doing.

Nó cho bạn thấy rằng chúng tôi có những người có khả năng.

And the women are diligent. They are focused; they work hard.

Và phụ nữ thường rất chăm chỉ: họ tập trung và làm việc chăm chỉ.

I could go on giving examples:

Tôi có thể tiếp tục đưa ra nhiều ví dụ:

Beatrice Gakuba of Rwanda, who opened up a flower business

Beatrice Gakuba ở Rwanda, người đã mở doanh nghiệp hoa

and is now exporting to the Dutch auction in Amsterdam each morning

và giờ đang xuất khẩu sang khu đấu giá của người Hà lan ở Amsterdam mỗi buổi sáng,

and is employing 200 other women and men to work with her.

và đang tuyển dụng 200 phụ nữ và đàn ông khác để làm việc cùng bà.

However, many of these are starved for capital to expand,

Tuy vậy, rất nhiều trong số này đang cần đến vốn để mở rộng,

because nobody believes outside of our countries

bởi không ai tin rằng vượt ra ngoài đất nước của chúng tôi

that we can do what is necessary. Nobody thinks in terms of a market.

những điều chúng tôi có thể làm là cần thiết. Không ai nghĩ đến một thị trường.

Nobody thinks there's opportunity.

Không ai nghĩ đến cơ hội.

But I'm standing here saying that those who miss the boat now,

Nhưng tôi đứng ở đây và nói rằng những người lỡ cơ hội ngày hôm nay,

will miss it forever.

sẽ lỡ nó mãi mãi.

So if you want to be in Africa, think about investing.

Do đó nếu bạn muốn ở châu Phi, hãy nghĩ đến việc đầu tư.

Think about the Beatrices, think about the Adenikes of this world,

Nghĩ đến những Beatrice và Adenike của thế giới này,

who are doing incredible things, that are bringing them

những người đang làm những điều tuyệt diệu, mang họ lại với

into the global economy, whilst at the same time making sure

nền kinh tế thế giới, trong lúc đảm bảo rằng

that their fellow men and women are employed,

những người đàn ông và phụ nữ của đất nước họ có việc làm,

and that the children in those households get educated

và lũ trẻ trong nhà được giáo dục

because their parents are earning adequate income.

bởi bố mẹ chúng đang có mức lương xứng đáng.

So I invite you to explore the opportunities.

Do đó tôi mời bạn đến khám phá những cơ hội.

When you go to Tanzania, listen carefully,

Khi bạn đến Tanzania, hãy lắng nghe kĩ lưỡng,

because I'm sure you will hear of the various openings that there will be

bởi tôi chắc chắn rằng bạn sẽ nghe đến rất nhiều sự khai trương mà sẽ có

for you to get involved in something that will do good

chỗ cho bạn tham gia và làm lợi

for the continent, for the people and for yourselves.

cho lục địa này, cho người dân và cho bản thân bạn.

Thank you very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)