Christina Warinner: Tracking ancient diseases using ... plaque

Translator: Nussaba Visatemongkolchai Reviewer: Unnawut Leepaisalsuwanna

Have you ever wondered

คุณเคยนึกสงสัยบ้างไหมคะ

what is inside your dental plaque?

ว่ามีอะไรอยู่ในขี้ฟันของคุณ?

Probably not, but people like me do.

ดิฉันคิดว่าไม่ แต่ว่าคนอย่างดิฉันคิดค่ะ

I'm an archeological geneticist

ดิฉันเป็นนักพันธุศาสตร์ทางโบราณคดี

at the Center for Evolutionary Medicine

ที่ Center for Evolutionary Medicine

at the University of Zurich,

ที่ University of Zurich

and I study the origins and evolution of human health and disease

และดิฉันศึกษาต้นกำเนิดและวิวัฒนาการทางสุขภาพและโรคของคน

by conducting genetic research

ด้วยการทำการทดลอง

on the skeletal and mummified remains of ancient humans.

กับกระดูกและมัมมี่ของมนุษย์โบราณ

And through this work, I hope to better understand

ด้วยการทำการทดลองต่างๆนี้ ดิฉันหวังที่จะได้เข้าใจ

the evolutionary vulnerabilities of our bodies,

ความอ่อนแอของร่างกายมนุษย์ที่เกิดจากวิวัฒนาการให้มากขึ้น

so that we can improve

เพื่อที่เราจะได้พัฒนา

and better manage our health in the future.

และดูแลสุขภาพร่างกายของเราได้ดีขึ้นในอนาคต

There are different ways to approach evolutionary medicine,

เรามีวิธีหลายวิธีในการศึกษาการแพทย์ด้วยทฤษฎีวิวัฒนาการ

and one way is to extract human DNA

วิธีหนึ่งคือการสกัดดีเอ็นเอ

from ancient bones.

จากกระดูกโบราณค่ะ

And from these extracts,

จากสิ่งที่เราสกัดออกมาได้

we can reconstruct the human genome at different points in time

เราสามารถสร้างจีโนม(ข้อมูลทางพันธุกรรม) ของคนในยุคต่างๆขึ้นมาได้ใหม่

and look for changes that might be related to adaptations,

และมองหาข้อเปลี่ยนแปลงที่อาจจะเกี่ยวข้องกับการปรับตัว

risk factors and inherited diseases.

สิ่งที่ก่อให้เกิดโรค และโรคที่สืบทอดต่อๆกันมา

But this is only one half of the story.

แต่ที่ดิฉันพูดมานี้เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งของเรื่องทั้งหมดนะคะ

The most important health challenges today

สิ่งที่เป็นปัญหาต่อสุขภาพในปัจจุบันนี้

are not caused by simple mutations in our genome,

ไม่ได้มาจากการกลายพันธุ์แบบเรียบง่ายๆ

but rather result from a complex and dynamic interplay

แต่ว่าเป็นผลกระทบต่อกันและกันอันซับซ้อน

between genetic variation,

ของการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม

diet, microbes and parasites

อาหาร จุลินทรีย์ ปรสิต

and our immune response.

และระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายเรา

All of these diseases

โรคทั้งหมดนี้ เช่น โรคภูมิแพ้ โรคอ้วน โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ

have a strong evolutionary component

ต่างมีส่วนที่มาจากวิวัฒนาการ

that directly relates to the fact

ที่สืบทอดมาจากความจริงที่ว่า

that we live today in a very different environment

พวกเราอาศัยอยูู่ในสภาพแวดล้อม

than the ones in which our bodies evolved.

ที่ต่างจากที่ร่ายกายเราวิวัฒนาการมา

And in order to understand these diseases,

และเพื่อที่จะเข้าใจในโรคเหล่านี้

we need to move past studies of the human genome alone

เราต้องไม่หยุดที่แค่การศึกษาจีโนมของมนุษย์เพียงอย่างเดียว

and towards a more holistic approach

และหันมามองภาพรวม

to human health in the past.

เพื่อศึกษาสุขภาพของมนุษย์ในอดีต

But there are a lot of challenges for this.

แต่ว่าเรามีปัญหาค่ะ

And first of all, what do we even study?

สิ่งแรกเลย เราจะเอาอะไรมาศึกษา?

Skeletons are ubiquitous; they're found all over the place.

โครงกระดูกน่ะมีอยู่ทั่วๆไป

But of course, all of the soft tissue has decomposed,

แต่แน่นอนค่ะ เนื้อเยื่ออ่อนทั้งหลายก็ถูกย่อยสลายไปหมดแล้ว

and the skeleton itself

และตัวกระดูกเอง

has limited health information.

ก็บอกอะไรเราไม่ได้มากนักเกี่ยวกับร่างกาย

Mummies are a great source of information,

มัมมี่ก็เป็นแหล่งข้อมูลที่ดี

except that they're really geographically limited

เสียแต่ว่าพวกมันอยู่ในพื้นที่

and limited in time as well.

และช่วงเวลาที่จำกัด

Coprolites are fossilized human feces,

Coprolite คือฟอสซิลมูล

and they're actually extremely interesting.

และจริงๆแล้วพวกมันน่าสนใจมากเลยนะคะ

You can learn a lot about ancient diet and intestinal disease,

คุณสามารถเรียนรู้มากมายเกี่ยวกับอาหารโบราณและโรคเกี่ยวกับลำไส้

but they are very rare.

แต่มันหายากมาก

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

So to address this problem,

ดังนั้นเพื่อแก้ปัญหานี้

I put together a team of international researchers

ดิฉันจึงตั้งทีมนักวิจัยนานาชาติ

in Switzerland, Denmark and the U.K.

จากประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เดนมาร์ก และสหราชอาณาจักร

to study a very poorly studied, little known material

เพื่อศึกษาสิ่งหนึ่งที่ไม่ค่อยมีใครเคยศึกษามาก่อน

that's found on people everywhere.

แต่มีอยู่ในคนทุกๆคน

It's a type of fossilized dental plaque

มันคือขี้ฟันที่เกาะสะสมมานานๆ

that is called officially dental calculus.

ที่เราเรียกอย่างเป็นทางการว่า dental calculus

Many of you may know it by the term tartar.

พวกคุณทั้งหลายอาจจะรู้จักมันในนาม หินปูนนั่นเองค่ะ

It's what the dentist cleans off your teeth

มันคือสิ่งที่หมอฟันขัดออกจากฟันของคุณ

every time that you go in for a visit.

เวลาคุณไปในหาหมอฟัน

And in a typical dentistry visit,

และแต่ละครั้งที่คุณไปหาหมอ

you may have about 15 to 30 milligrams removed.

คุณอาจมีหินปูนประมาณ 15 ถึง 30 มิลลิกรัม

But in ancient times before tooth brushing,

แต่ในสมัยโบราณ ก่อนที่จะมีการแปรงฟัน

up to 600 milligrams might have built up on the teeth

หินปูนมากกว่า 600 มิลลิกรัม สามารถก่อตัวขึ้นบนฟัน

over a lifetime.

ในช่วงชีวิตหนึ่งๆ

And what's really important about dental calculus

และสิ่งที่สำคัญเกี่ยวกับหินปูนจริง ๆ

is that it fossilizes just like the rest of the skeleton,

คือมันก็กลายเป็นฟอสซิล เช่นเดียวกับโครงกระดูกที่เหลือ

it's abundant in quantity before the present day

มีปริมาณมากมายในช่วงก่อนปัจจุบัน

and it's ubiquitous worldwide.

และพบได้ทั่วโลก

We find it in every population around the world at all time periods

เราพบหินปูนในประชากรทั่วโลก ในทุกช่วงเวลา

going back tens of thousands of years.

ย้อนหลังไปเป็นหมื่นๆปี

And we even find it in neanderthals and animals.

เราสามารถพบมันได้ในมนุษย์ยุคหิน(Neanderthal)และสัตว์

And so previous studies

การศึกษาก่อนหน้านี้

had only focused on microscopy.

โฟกัสกับการใช้กล้องจุลทรรศน์เท่านั้น

They'd looked at dental calculus under a microscope,

นักวิจัยดูหินปูนภายใต้กล้องจุลทรรศน์

and what they had found was things like pollen

และพบสิ่งจำพวกละอองเกสร

and plant starches,

แป้งจากพืช

and they'd found muscle cells from animal meats

และได้พบเซลล์กล้ามเนื้อจากเนื้อสัตว์

and bacteria.

และแบคทีเรีย

And so what my team of researchers, what we wanted to do,

สิ่งที่ทีมนักวิจัยของดิฉันอยากทำ

is say, can we apply

คืออยากรู้ว่า เราสามารถ

genetic and proteomic technology

นำเทคโนโลยีมาใช้ใน

to go after DNA and proteins,

การตรวจสอบดีเอ็นเอและโปรตีน

and from this can we get better taxonomic resolution

และจากนี้เราสามารถนำมาเสริมความเข้าใจ

to really understand what's going on?

ในการจำแนกสิ่งมีชีวิต

And what we found

และสิ่งที่เราค้นพบ

is that we can find many commensal and pathogenic bacteria

คือว่า เราพบทั้งแบคทีเรียที่ดีและไม่ดี

that inhabited the nasal passages and mouth.

ที่อยู่ในโพรงจมูกและปาก

We also have found immune proteins

เรายังพบโปรตีนภูมิคุ้มกัน

related to infection and inflammation

ที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อและการอักเสบ

and proteins and DNA related to diet.

อีกทั้งโปรตีนและดีเอ็นเอที่เกี่ยวข้องกับอาหาร

But what was surprising to us, and also quite exciting,

แต่สิ่งที่น่าประหลาดใจและน่าตื่นเต้นสำหรับพวกเรา

is we also found bacteria

คือ เรายังพบแบคทีเรีย

that normally inhabit upper respiratory systems.

ที่ปกติอยู่ในระบบทางเดินหายใจส่วนบน

So it gives us virtual access to the lungs,

ดังนั้นมันจึงเสมือนว่าเราได้ไปศึกษาข้างในปอด

which is where many important diseases reside.

ซึ่งเป็นที่อาศัยอยู่ของโรคสำคัญๆจำนวนมาก

And we also found bacteria

และเราก็ยังพบแบคทีเรีย

that normally inhabit the gut.

ที่ปกติจะพบได้ในลำไส้

And so we can also now virtually gain access

และเราก็เหมือน

to this even more distant organ system

ได้ศึกษาระบบอวัยวะที่ไกลออกไปอีก

that, from the skeleton alone,

ทั้งหมดนี่ จากแค่การศึกษาโครงกระดูก

has long decomposed.

ที่ได้เน่าเปื่อยไปแล้วมานานแล้วเพียงอย่างเดียว

And so by applying ancient DNA sequencing

และด้วยการเรียงหาลำดับ base ของดีเอ็นเอ (DNA sequencing)

and protein mass spectrometry technologies

และการนำเทคโนโลยีโปรตีนแมสสเปกโตรเมทรี่ (การหามวลของโปรตีน)

to ancient dental calculus,

มาใช้กับหินปูนโบราณนี้

we can generate immense quantities of data

เราจะได้ข้อมูลจำนวนมหาศาล

that then we can use to begin to reconstruct a detailed picture

ที่เราสามารถนำมาใช้อธิบาย

of the dynamic interplay

ผลกระทบต่อกันและกัน

between diet, infection and immunity

ระหว่างอาหาร การติดเชื้อ และภูมิคุ้มกัน

thousands of years ago.

ได้ช่วงหลายพันปีที่ผ่านมา

So what started out as an idea,

สิ่งที่เราเริ่มต้นเป็นเพียงแค่ความคิดๆหนึ่ง

is now being implemented

ตอนนี้กำลังถูกนำมาใช้งาน

to churn out millions of sequences

และบอกลำดับของดีเอ็นเอนับล้าน

that we can use to investigate

ที่เราสามารถนำมาใช้ตรวจสอบ

the long-term evolutionary history of human health and disease,

ประวัติศาสตร์อันยาวนานของสุขภาพและโรคของมนุษย์

right down to the genetic code of individual pathogens.

ลึกลงไปถึงรหัสพันธุกรรมของเชื้อโรคแต่ละตัวๆ

And from this information

และจากข้อมูลนี้

we can learn about how pathogens evolve

เราสามารถเรียนรู้เกี่ยวกับวิธีที่เชื้อโรคพัฒนาขึ้นมา

and also why they continue to make us sick.

และเหตุผลว่าทำไมพวกมันยังทำให้เราป่วย

And I hope I have convinced you

และดิฉันหวังว่า ดิฉันได้โน้มน้าวคุณ

of the value of dental calculus.

ให้นึกถึงคุณค่าของหินปูน

And as a final parting thought,

เอาล่ะค่ะ ก่อนที่จะจากกัน

on behalf of future archeologists,

ในนามของนักโบราณคดีในอนาคต

I would like to ask you to please think twice

ดิฉันขอให้พวกคุณทุกคนคิดดีๆเสียก่อน

before you go home and brush your teeth.

ก่อนที่คุณจะกลับบ้านไปแปรงฟันนะคะ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

Thank you.

ขอบคุณค่ะ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)