Nicholas Negroponte takes OLPC to Colombia

Translator: Liridon Shala Reviewer: Robert Lokaj

It's amazing, when you meet a head of state and you say,

Është e mahnitëshme kur e takoni udhëheqësin e shtetit dhe ju thoni,

"What is your most precious natural resource?" --

"cila është resursi më i nevojshem naturyral?"--

they will not say children at first.

ata nuk do të thon fëmijet së pari.

And then when you say children,

Dhe kur ju thoni fëmija,

they will pretty quickly agree with you.

ata shumë shpejt do të pajtohen me ju.

(Video): We're traveling today with

(Video): Ne po udhëtojm sot me

the Minister of Defense of Colombia,

Ministrin e mbrotjes së Kolombisë,

head of the army and the head of the police,

udhëheqsi i armates dhe udhëheqesi i policisë,

and we're dropping off 650 laptops

dhe ne po shkarkojmë 650 llaptop

today to children

sotë për fëmijet

who have no television, no telephone

të cilet nuk kanë televizjonë, nuk kan telefonë

and have been in a community

dhe kanë qenë në komunitet

cut off from the rest of the world

të izoluar nga bota

for the past 40 years.

për të pakten 40 vitet e fundit.

The importance of delivering laptops to this region

Rëndësia e dërgimit të llaptopëve për këtë regjion

is connecting kids who have otherwise been unconnected

është lidhja e fëmijeve të cilat nuk kan qen të lidhur

because of the FARC,

për arsyeje të FARC,

the guerrillas that started off 40 years ago

guerilet të cilet kishin filluar para 40 viteve

as a political movement and then became a drug movement.

si një lëvizje politike dhe pas u bë një lëvizje e droges.

There are one billion children in the world,

Janë një miljardë fëmij në botë,

and 50 percent of them don't have electricity

dhe 50 përqind e tyre nuk kanë energji elektrike

at home or at school.

në shkollë apo në shtëpi.

And in some countries -- let me pick Afghanistan --

Dhe në disa shtete -- si përshembull Afganistanë --

75 percent of the little girls don't go to school.

75 përqin e vajzave të vogla nuk shkonë në shkollë.

And I don't mean that they drop out of school

Dhe nuk e them ata që e lejn shkollën

in the third or fourth grade -- they don't go.

në klaset e treta dhe të katërta-- ata nuk shkojnë.

So in the three years

Pra në tri vitet

since I talked at TED and showed a prototype,

që unë kam folur në ted dhe kur shfaqa prototipin,

it's gone from an idea

ka kaluar nga një ide

to a real laptop.

tek një llaptop realë

We have half a million laptops today

Kemi gjysmë miljoni llaptop sotë

in the hands of children.

në duart e fëmijeve

We have about a quarter of a million in transit

Dhe pothuajse i kemi një të treten e milionit në tranzit

to those and other children,

për këta dhe për fëmijet e tjerë,

and then there are another quarter of a million more

dhe pastaj kemi edhe një treten e milion tjetër

that are being ordered at this moment.

të cilët janë porositur në këtë moment.

So, in rough numbers, there are a million laptops.

pra në përgjethësi, janë një miljonë llaptop.

That's smaller than I predicted --

Kjo është më e vogel sesa që unë e kisha parashikuar --

I predicted three to 10 million --

E parashikova tre deri në 10 miljonë --

but is still a very large number.

mirpo akoma është një numer mjaft i madhë.

In Colombia, we have about 3,000 laptops.

Në Kolombi, kemi rreth 3,000 llaptop.

It's the Minister of Defense with whom we're working,

Është ministri i mbrotjes ai që ne kemi punuar.

not the Minister of Education, because it is seen as

jo ministri i arsimit, sepse është dukur si strategji

a strategic defense issue

e mbrojtëjes

in the sense of liberating these zones

në sensin e mbulushmeris së këtyre zonave

that had been completely closed off,

të cilat kanë qen të mbylluara,

in which the people who had been causing, if you will,

në të cilin njerëzit kan qen të shkaktuara, nëse mendoni 40 vite

40 years' worth of bombings and kidnappings

të cilat është bombarduar dhe kidnapuar

and assassinations lived.

dhe lufta për mbijetesë.

And suddenly,

Dhe njëherazi

the kids have connected laptops.

fëmijet kanë lidhur llaptopet.

They've leapfrogged.

Ata janë të stërknaqur.

The change is absolutely monumental,

Ndryshimi është absolutisht monomentalë,

because it's not just opening it up,

sepse nuk ëstë vetem hapja,

but it's opening it up to the rest of the world.

mirpo janë të hapur me te gjith boten.

So yes, they're building roads, yes, they're putting in telephone,

Pra po, ata janë duke ndërtuar rrugë, po, janë duke ndërtuar telefona,

yes, there will be television.

po, do të kenë televizione.

But the kids six to 12 years old

Mirpo këta fëmij gjashtë deri në dymbëdhjet vjeq

are surfing the Internet in Spanish and in local languages,

janë duke surfuar internetin në Spanjollisht dhe në gjuhet e tyre lokale,

so the children grow up

pra fëmijet janë të rritur

with access to information,

me akces tek informacionet,

with a window into the rest of the world.

me një dritare të hapur për në të gjith boten.

Before, they were closed off.

Përpara, ishin të mbyllur.

Interestingly enough, in other countries,

Është mjaftë interesante, në shtet të tjera,

it will be the Minister of Finance who sees it

do të ishte ministri i financave ai që do të shihte

as an engine of economic growth.

si një motor për rritje ekonomike.

And that engine is going to see the results in 20 years.

Dhe ky motorë do të shihet si rezultat në 20 vitet e ardhëshme.

It's not going to happen, you know, in one year,

Nuk do të ndodh, ju e dini, për një vitë,

but it's an important, deeply economic

mirpo është një rëndësi e madhe ekonomike

and cultural change

dhe një ndyrshim kulturor

that happens through children.

i cili ndodh nepërmjet fëmijeve.

Thirty-one countries in total are involved,

Tridhjet e një shtete në total janë të përfshira,

and in the case of Uruguay,

dhe në qështjen e Uruguay,

half the children already have them,

gjysma e fëmijeve pothuajse kanë,

and by the middle of 2009,

dhe në mes të viti 2009,

every single child in Uruguay will have a laptop --

secili fëmij në Uruguay do të ketë një llaptopë --

a little green laptop.

një llaptop të vogël të gjelbert.

Now what are some of the results?

Tani qfar janë disa nga rezultatet?

Some of the results

disa nga rezultatet

that go across every single country

të cilat kanë akces në secilin shtet

include teachers saying

përfshir edhe mësuesit duke then

they have never loved teaching so much,

që kurr nuk e kan adhuruar mësimëdhenjen kaq shumë,

and reading comprehension

dhe leximi

measured by third parties -- not by us -- skyrockets.

matur nga pjesët e treta -- jo nga ne mrekullishtë.

Probably the most important thing we see

Ndoshta gjëja më e rendësishme që ne shofim

is children teaching parents.

është fëmijet duke mësuar prinderit.

They own the laptops. They take them home.

Ata posedojnë llaptop. I marrin në shtëpi.

And so when I met with three children from the schools,

Dhe kur u takova me tre nxënsit nga shkolla,

who had traveled all day to come to Bogota,

të cilet kanë udhëtuar gjithë diten për të ardhur në Bogota,

one of the three children brought her mother.

njëri nga tre fëmijet solli me vete edhe mamanë e tijë.

And the reason she brought her mother

dhe arësyja përse ajo e solli maman e saj

is that this six-year-old child

ishte se fëmiju gjashtë vjeq

had been teaching her mother

kan qen duke mësuar maman e saj

how to read and write.

si të lexoj dhe të shkruaj.

Her mother had not gone to primary school.

Mamaja e saj nuk ishte vijuar shkollen fillore.

And this is such an inversion,

Dhe ky është një inversion i madhë,

and such a wonderful example

dhe ky është një shembull shumë i mirë

of children being the agents of change.

i fëmijeve që po behen agjent të ndryshimit.

So now, in closing, people say,

Pra tani, në fund njerizit thonë,

now why laptops?

tani përse llaptop?

Laptops are a luxury; it's like giving them iPods. No.

Llaptopet janë lluks; është sikuse t'ju dhëjm iPod. Jo.

The reason you want laptops

Arësyaja përse ju dëshironi llaptop

is that the word is education, not laptop.

është se bota është edukim, jo llaptop.

This is an education project, not a laptop project.

Ky është një projekt edukimi, jo një projekt lloptësh.

They need to learn learning. And then, just think --

Ata kanë nevoj të mësojnë mësimet. Dhe pataj vetem mendoj --

they can have, let's say, 100 books.

ata mund të ken, le të themi 100 libra.

In a village, you have 100 laptops,

Në një fshat, ju keni 100 llaptop,

each with a different set of 100 books,

secili me një set të ndryshem të 100, librave

and so that village suddenly has 10,000 books.

dhe kështu fshti papritmas behet me 10,000 libra.

You and I didn't have 10,000 books when we went to primary school.

Ju dhe unë nuk patem 10,000 libra kur ishin në shkollen fillore.

Sometimes school is under a tree,

Nganjëher shkolla është përfundi një peme,

or in many cases, the teacher has only a fifth-grade education,

apo në shumicen e rasteve, mësuesit kanë vetem pesë klasa të edukimit,

so you need a collaborative model of learning,

pra ju duhet një bashkëveprim i modelit të mësimit,

not just building more schools and training more teachers,

jo vetem ndërtimi i shkollave dhe trajnimi i më shumë nxënsve,

which you have to do anyway.

të cilat duhet berë në gjdomenyrë.

So we're once again doing "Give One, Get One."

Ne akom jemi duke e berë "jep një, merr një."

Last year, we ran a "Give One, Get One" program,

Vitin e kaluar, kemi vepruar " jep një, merr një" progrm,

and it generated over 100,000 laptops

dhe kemi garantuar mbi 100,000 llaptop

that we were then able to give free.

që pastaj ti japim pa pagesë.

And by being a zero-dollar laptop,

Dhe të qenit një llaptop zero dollaresh,

we can go to countries that can't afford it at all.

ne mund tu'a japim shteteve të cilat nuk mund ta përballojnë.

And that's what we did. We went to Haiti,

Dhe mu këtë e kemi berë. Ne shkuam në Haiti,

we went to Rwanda, Afghanistan,

ne shkuam në Rwanda, Afganistan,

Ethiopia, Mongolia.

Etiopi, Mongoli.

Places that are not markets,

Vende të cilat nuk janë tregje,

seeding it with the principles of

duke ndarë me principe të

saturation, connectivity, low ages, etc.

durimit, lidhjeve, vjetërsist etj.

And then we can actually roll out large numbers.

Dhe pastaj ne mundemi të ofrojmë numra të mëdha.

So think of it this way:

Pra unë mendoj se është menyra:

think of it as inoculating children

mendo për të sikurse një fëmij në ekupator

against ignorance.

kunder injurances.

And think of the laptop as a vaccine.

Dhe unë e mendoj llaptopin si një vakcinë.

You don't vaccinate a few children.

Ju nuk i vakcinoni vetem disa fëmij.

You vaccinate all the children in an area.

Ju i vakcinoni të gjithë fëmijet në një zonë.