How to green the world's deserts and reverse climate change | Allan Savory

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Joanna Zając Korekta: Magda Rittenhouse

The most massive

Potężne tsunami

tsunami perfect storm

Potężne tsunami

is bearing down upon us.

zbliża się w naszym kierunku.

This perfect storm

Katastrofa

is mounting a grim reality, increasingly grim reality,

przerażających rozmiarów.

and we are facing that reality

Wydaje nam się,

with the full belief

że uporamy się z problemem

that we can solve our problems with technology,

dzięki technologii.

and that's very understandable.

To zrozumiałe.

Now, this perfect storm that we are facing

Burza, która nadciąga,

is the result of our rising population,

to rezultat przeludnienia

rising towards 10 billion people,

sięgającego prawie 10 mld ludzi na świecie;

land that is turning to desert,

zmieniania się ziemi w pustynię

and, of course, climate change.

i oczywiście zmian klimatycznych.

Now there's no question about it at all:

Nie ma wątpliwości,

we will only solve the problem

by rozwiązać ten problem, musimy zastępować

of replacing fossil fuels with technology.

paliwa kopalne nowymi technologiami.

But fossil fuels, carbon -- coal and gas --

Ale paliwa, węgiel i gaz ziemny,

are by no means the only thing

to nie jedyna przyczyna

that is causing climate change.

zmian klimatycznych.

Desertification

Pustynnienie

is a fancy word for land that is turning to desert,

polega na przekształcaniu się ziemi w pustynię.

and this happens only when

To my ogołacamy ziemię.

we create too much bare ground.

To my ogołacamy ziemię.

There's no other cause.

Nie ma innych przyczyn.

And I intend to focus

Skupię się

on most of the world's land that is turning to desert.

na większości światowych terenów, które pustynnieją.

But I have for you a very simple message

Mam dla was wiadomość,

that offers more hope than you can imagine.

która budzi nadzieję.

We have environments

W niektórych środowiskach

where humidity is guaranteed throughout the year.

przez cały rok panuje wilgoć.

On those, it is almost impossible

Prawie nigdy nie powstają tam

to create vast areas of bare ground.

obszary gołej ziemi.

No matter what you do, nature covers it up so quickly.

Zawsze zarastają z powrotem.

And we have environments

Są też miejsca,

where we have months of humidity

w których po kilku wilgotny miesiącach

followed by months of dryness,

przychodzą suche.

and that is where desertification is occurring.

Tam właśnie dochodzi do pustynnienia.

Fortunately, with space technology now,

Dziś możemy

we can look at it from space,

przyglądać się temu z kosmosu.

and when we do, you can see the proportions fairly well.

Dość dobrze widać proporcje.

Generally, what you see in green

Kolor zielony nie pustynnieje,

is not desertifying,

Kolor zielony nie pustynnieje,

and what you see in brown is,

kolor brązowy

and these are by far the greatest areas of the Earth.

to większość obszaru ziemi.

About two thirds, I would guess, of the world is desertifying.

Blisko dwie trzecie powierzchni ziemi pustynnieje.

I took this picture in the Tihamah Desert

Zrobiłem to zdjęcie na pustyni Tihama

while 25 millimeters -- that's an inch of rain -- was falling.

podczas obfitych opadów -- 25 mm deszczu.

Think of it in terms of drums of water,

Gdyby stały tam beczki,

each containing 200 liters.

i każda zawierałaby po 200 litrów wody,

Over 1,000 drums of water fell on every hectare

to tego dnia spadło tam

of that land that day.

ponad tysiąc beczek na hektar.

The next day, the land looked like this.

Następnego dnia ziemia wyglądała tak.

Where had that water gone?

Gdzie podziała się cała woda?

Some of it ran off as flooding,

Część spowodowała podtopienia,

but most of the water that soaked into the soil

ale większość, która przedostała się do gleby,

simply evaporated out again,

po prostu ponownie wyparowała.

exactly as it does in your garden

Tak, jak ma to miejsce w ogrodzie,

if you leave the soil uncovered.

jeśli pozostawisz odkrytą glebę.

Now, because the fate of water and carbon

Ponieważ woda i dwutlenek węgla

are tied to soil organic matter,

związane są z materią organiczną w glebie,

when we damage soils, you give off carbon.

niszcząc glebę uwalniamy węgiel,

Carbon goes back to the atmosphere.

który trafia ponownie do atmosfery.

Now you're told over and over, repeatedly,

Słyszymy nieustannie,

that desertification is only occurring

że pustynnienie ma miejsce

in arid and semi-arid areas of the world,

tylko w suchych i półsuchych regionach świata;

and that tall grasslands like this one

tam gdzie rosną wysokie trawy

in high rainfall are of no consequence.

i mamy znaczne opady, nie ma problemu.

But if you do not look at grasslands but look down into them,

Lecz jeśli spojrzymy na poziom poniżej traw,

you find that most of the soil in that grassland

okaże się, że większość gleby na tym terenie

that you've just seen is bare and covered with a crust of algae,

jest zupełnie odkryta, pokryta jedynie skorupą glonów,

leading to increased runoff and evaporation.

które przyspieszają odpływ wody i parowanie.

That is the cancer of desertification

Pustynnienie jest niczym rak,

that we do not recognize till its terminal form.

którego nie rozpoznaje się, aż jest za późno.

Now we know that desertification is caused by livestock,

Wiemy dziś, że pustynnienie powodowane jest przez zwierzęta gospodarskie,

mostly cattle, sheep and goats,

głównie bydło, owce i kozy,

overgrazing the plants,

które nadmiernie wyjadają rośliny,

leaving the soil bare and giving off methane.

pozostawiają glebę odkrytą i produkują metan.

Almost everybody knows this,

Wiedzą o tym praktycznie wszyscy,

from nobel laureates to golf caddies,

od noblistów po zwykłych ludzi,

or was taught it, as I was.

tak i mnie uczono.

Now, the environments like you see here,

Widzicie tu piaszczyste tereny Afryki, gdzie dorastałem.

dusty environments in Africa where I grew up,

Widzicie tu piaszczyste tereny Afryki, gdzie dorastałem.

and I loved wildlife,

Kochałem przyrodę

and so I grew up hating livestock

i nienawidziłem zwierząt gospodarskich,

because of the damage they were doing.

bo wyrządzały szkody.

And then my university education as an ecologist

Studiując ekologię na uniwersytecie

reinforced my beliefs.

umocniłem się w tych przekonaniach.

Well, I have news for you.

Lecz mam dla was wiadomość.

We were once just as certain

Sądziliśmy kiedyś,

that the world was flat.

że Ziemia jest płaska.

We were wrong then, and we are wrong again.

Myliliśmy się wtedy i mylimy się dzisiaj.

And I want to invite you now

Opowiem wam

to come along on my journey of reeducation and discovery.

o mojej drodze prowadzącej do oświecenia.

When I was a young man,

W młodości,

a young biologist in Africa,

jako biolog w Afryce,

I was involved in setting aside marvelous areas

zajmowałem się wyznaczaniem terenów

as future national parks.

na przyszłe parki narodowe.

Now no sooner — this was in the 1950s —

To było w latach pięćdziesiątych.

and no sooner did we remove the hunting,

Lecz gdy w imię ratowania zwierząt wypędziliśmy stamtąd

drum-beating people to protect the animals,

dzikie, polujące plemiona

than the land began to deteriorate,

ziemia zaczęła niszczeć,

as you see in this park that we formed.

jak widać na przykładzie tego parku.

Now, no livestock were involved,

Nie było tam żadnych zwierząt gospodarskich,

but suspecting that we had too many elephants now,

ale podejrzewałem, że może tam być zbyt wiele słoni.

I did the research and I proved we had too many,

Przyjrzałem się temu i udowodniłem, że tak jest,

and I recommended that we would have to reduce their numbers

po czym zaleciłem zmniejszenie ich populacji

and bring them down to a level that the land could sustain.

do liczby, która będzie znośna dla ziemi.

Now, that was a terrible decision for me to have to make,

Była to fatalna decyzja,

and it was political dynamite, frankly.

a zarazem polityczny punkt zapalny.

So our government formed a team of experts

Nasz rząd wyznaczył grupę ekspertów

to evaluate my research.

do oceny moich badań.

They did. They agreed with me,

Przyznali mi rację,

and over the following years,

a przez następne kilka lat

we shot 40,000 elephants to try to stop the damage.

zastrzelono 40 tys. słoni, aby zatrzymać zniszczenia.

And it got worse, not better.

Ale sytuacja tylko się pogorszyła.

Loving elephants as I do,

Bardzo kocham słonie

that was the saddest and greatest blunder of my life,

i jest to najsmutniejszy, największy błąd w moim życiu,

and I will carry that to my grave.

który będę musiał nosić ze sobą aż do śmierci.

One good thing did come out of it.

Wyniknęła z niego jedna dobra rzecz.

It made me absolutely determined

Postanowiłem wówczas,

to devote my life to finding solutions.

że poświęcę się szukaniu rozwiązań.

When I came to the United States, I got a shock,

Kiedy przybyłem do Stanów, przeżyłem szok.

to find national parks like this one

Okazało się, że parki narodowe, jak ten tutaj,

desertifying as badly as anything in Africa.

pustynnieją w takim samym stopniu jak w Afryce.

And there'd been no livestock on this land

A zwierząt gospodarskich nie było na tych terenach

for over 70 years.

od ponad 70 lat.

And I found that American scientists

Amerykańscy naukowcy tymczasem

had no explanation for this

mieli tylko jedno wyjaśnienie:

except that it is arid and natural.

że to jałowa ziemia, naturalne zjawisko.

So I then began looking

Zacząłem badać

at all the research plots I could

tereny na zachodzie Stanów,

over the whole of the Western United States

tereny na zachodzie Stanów,

where cattle had been removed

z których usunięto bydło.

to prove that it would stop desertification,

Miało to rzekomo zatrzymać pustynnienie,

but I found the opposite,

ale działo się inaczej.

as we see on this research station,

Widać to na przykładzie tej stacji badawczej,

where this grassland that was green in 1961,

gdzie w 1961 r. tereny były zielone,

by 2002 had changed to that situation.

a do roku 2002 zmieniły się w to.

And the authors of the position paper on climate change

Autorzy pracy na temat zmian klimatycznych,

from which I obtained these pictures

od których uzyskałem te zdjęcia,

attribute this change to "unknown processes."

przypisywali te zmiany "nieznanym procesom".

Clearly, we have never understood

Najwyraźniej nigdy nie rozumieliśmy,

what is causing desertification,

co jest powodem pustynnienia,

which has destroyed many civilizations

które zniszczyło wiele cywilizacji,

and now threatens us globally.

a dziś zagraża całej planecie.

We have never understood it.

Nigdy tego nie rozumieliśmy.

Take one square meter of soil

Gdy weźmiemy metr kwadratowy ziemi

and make it bare like this is down here,

i pozostawimy ją odkrytą

and I promise you, you will find it much colder at dawn

będzie dużo chłodniejsza o świcie

and much hotter at midday

i dużo cieplejsza w południe

than that same piece of ground if it's just covered with litter,

niż ten sam kawałek ziemi pokryty ściółką.

plant litter.

niż ten sam kawałek ziemi pokryty ściółką.

You have changed the microclimate.

Tak wpływamy na mikroklimat.

Now, by the time you are doing that

Działając w ten sposób,

and increasing greatly the percentage of bare ground

zwiększamy znacznie ilość odsłoniętej ziemi

on more than half the world's land,

na ponad połowie ziemskiego lądu

you are changing macroclimate.

i zmieniamy makroklimat.

But we have just simply not understood

Proces ten rozpoczął się 10 tys. lat temu.

why was it beginning to happen 10,000 years ago?

Proces ten rozpoczął się 10 tys. lat temu.

Why has it accelerated lately?

Czemu ostatnio przyspieszył?

We had no understanding of that.

Nie mieliśmy pojęcia.

What we had failed to understand

Nie rozumieliśmy,

was that these seasonal humidity environments of the world,

że środowiska sezonowo wilgotne,

the soil and the vegetation

gleby i rośliny

developed with very large numbers of grazing animals,

rozwinęły się przy udziale znacznej liczby pasących się zwierząt,

and that these grazing animals

które wzrastały wśród polujących stadnie drapieżników.

developed with ferocious pack-hunting predators.

które wzrastały wśród polujących stadnie drapieżników.

Now, the main defense against pack-hunting predators

Główną obroną przed drapieżnikami

is to get into herds,

było gromadzenie się w stada.

and the larger the herd, the safer the individuals.

Im większe stado, tym bezpieczniejsza każda jednostka.

Now, large herds dung and urinate all over their own food,

Duże stada defekowały się na własne jedzenie,

and they have to keep moving,

a następnie ruszały dalej.

and it was that movement

Właśnie ruch

that prevented the overgrazing of plants,

chronił pastwiska przed nadmierną eksploatacją,

while the periodic trampling

a okresowe udeptywanie

ensured good cover of the soil,

zapewniało odpowiednie przykrycie gleby

as we see where a herd has passed.

na obszarze, przez który szło stado.

This picture is a typical seasonal grassland.

Na tym zdjęciu widzimy typową sezonową łąkę.

It has just come through four months of rain,

Właśnie minęły 4 miesiące deszczów,

and it's now going into eight months of dry season.

a teraz zacznie się 8-miesięczny okres suszy.

And watch the change as it goes into this long dry season.

Przyjrzyjmy się zmianom, jakie wtedy zachodzą.

Now, all of that grass you see aboveground

Wszystkie te trawy

has to decay biologically

muszą rozłożyć się biologicznie

before the next growing season, and if it doesn't,

przed następnym okresem wzrostu.

the grassland and the soil begin to die.

W przeciwnym razie łąka i gleba zaczynają niszczeć.

Now, if it does not decay biologically,

Jeśli nie nastąpi rozkład biologiczny,

it shifts to oxidation, which is a very slow process,

ma miejsce utlenianie, bardzo powolny proces,

and this smothers and kills grasses,

który niszczy trawy,

leading to a shift to woody vegetation

pozostawia zdrewniałe rośliny

and bare soil, releasing carbon.

i odsłoniętą glebę, przez co uwalnia węgiel.

To prevent that, we have traditionally used fire.

Aby tego uniknąć zwykle stosowało się wypalanie.

But fire also leaves the soil bare, releasing carbon,

Ale to także pozostawia odsłoniętą glebę i uwalnia węgiel,

and worse than that,

a co gorsza,

burning one hectare of grassland

jeden wypalony hektar ziemi

gives off more, and more damaging, pollutants

uwalnia znacznie więcej szkodliwych substancji

than 6,000 cars.

niż 6 tys. samochodów.

And we are burning in Africa, every single year,

W Afryce każdego roku stosuje się wypalanie

more than one billion hectares of grasslands,

na obszarze ponad miliarda hektarów,

and almost nobody is talking about it.

a prawie nikt o tym nie mówi.

We justify the burning, as scientists,

Naukowcy usprawiedliwiają wypalanie,

because it does remove the dead material

bo w ten sposób pozbywamy się martwego materiału

and it allows the plants to grow.

i pozwalamy na wzrost roślin.

Now, looking at this grassland of ours that has gone dry,

Widzimy, że nasza łąka uschła.

what could we do to keep that healthy?

Co dobrego możemy dla niej zrobić?

And bear in mind, I'm talking of most of the world's land now.

Mówię teraz o większości terenów na świecie.

Okay? We cannot reduce animal numbers to rest it more

Nie możemy obniżyć populacji zwierząt

without causing desertification and climate change.

nie powodując tym samym pustynnienia i zmian klimatycznych.

We cannot burn it without causing

Nie możemy zastosować ognia

desertification and climate change.

nie powodując pustynnienia i zmian klimatycznych.

What are we going to do?

Co możemy zrobić?

There is only one option,

Pozostaje jedno rozwiązanie,

I'll repeat to you, only one option

powtórzę: tylko jedno rozwiązanie

left to climatologists and scientists,

dla klimatologów i naukowców.

and that is to do the unthinkable,

Trzeba zrobić coś niewyobrażalnego.

and to use livestock,

Musimy posłużyć się zwierzętami gospodarskimi

bunched and moving,

w przemieszczających się stadach,

as a proxy for former herds and predators,

na wzór poprzednich stad i drapieżników,

and mimic nature.

naśladując naturę.

There is no other alternative left to mankind.

Ludzkość nie ma innego wyboru.

So let's do that.

Zatem zróbmy tak.

So on this bit of grassland, we'll do it, but just in the foreground.

Zrobimy tak na części naszego terenu.

We'll impact it very heavily with cattle to mimic nature,

Zgromadzimy duże ilości zwierząt, tak jak dzieje się to w naturze.

and we've done so, and look at that.

Zrobiliśmy tak i oto, co uzyskaliśmy.

All of that grass is now covering the soil

Trawy przykrywają teraz glebę

as dung, urine and litter or mulch,

wraz z odchodami i ściółką.

as every one of the gardeners amongst you would understand,

Kto jest ogrodnikiem, zrozumie,

and that soil is ready to absorb and hold the rain,

że gleba może teraz wchłonąć deszczową wodę,

to store carbon, and to break down methane.

zatrzymać węgiel i rozłożyć metan.

And we did that,

Osiągnęliśmy to

without using fire to damage the soil,

bez użycia ognia, który uszkodziłby glebę,

and the plants are free to grow.

a rośliny mogą teraz wzrastać.

When I first realized

Kiedy uświadomiłem sobie,

that we had no option as scientists

że naukowcy nie mają wyboru

but to use much-vilified livestock

i muszą posłużyć się tak wzgardzonymi zwierzętami gospodarskimi

to address climate change and desertification,

aby zatrzymać zmiany klimatyczne i pustynnienie,

I was faced with a real dilemma.

stanąłem przed dylematem.

How were we to do it?

W jaki sposób to przeprowadzić?

We'd had 10,000 years of extremely knowledgeable pastoralists

Przez 10 tys. lat pasterze

bunching and moving their animals,

przemieszczali się ze swoimi stadami,

but they had created the great manmade deserts of the world.

a jednak przyczynili się do pustynnienia znacznych obszarów.

Then we'd had 100 years of modern rain science,

Potem przez 100 lat współczesnej nauki

and that had accelerated desertification,

znacznie przyspieszyliśmy ten proces,

as we first discovered in Africa

jak widać na przykładzie Afryki

and then confirmed in the United States,

oraz Stanów Zjednoczonych.

and as you see in this picture

Widać to na tym zdjęciu

of land managed by the federal government.

terenów zarządzanych przez rząd federalny.

Clearly more was needed

Najwyraźniej potrzeba czegoś więcej

than bunching and moving the animals,

niż samo przemieszczanie stad.

and humans, over thousands of years,

Przez tysiące lat

had never been able to deal with nature's complexity.

ludzkość nie rozumiała tego zjawiska.

But we biologists and ecologists

Biolodzy i ekolodzy

had never tackled anything as complex as this.

nie radzą sobie z tak skomplikowanymi procesami.

So rather than reinvent the wheel,

Zamiast ponownie wynajdywać koło,

I began studying other professions to see if anybody had.

zacząłem więc szukać odpowiedzi w innych dziedzinach.

And I found there were planning techniques

Trafiłem na techniki planistyczne,

that I could take and adapt to our biological need,

które mógłbym wykorzystać na nasze potrzeby.

and from those I developed what we call

Na ich podstawie stworzyłem

holistic management and planned grazing,

zarządzanie holistyczne i planowane wypasanie,

a planning process,

proces planowania,

and that does address all of nature's complexity

który bierze pod uwagę złożoność natury,

and our social, environmental, economic complexity.

oraz społeczne, środowiskowe i ekonomiczne czynniki.

Today, we have young women like this one

Dziś młode kobiety, jak ta tutaj,

teaching villages in Africa

nauczają w afrykańskich wsiach

how to put their animals together into larger herds,

jak formować zwierzęta w stada,

plan their grazing to mimic nature,

planować ich wypas,

and where we have them hold their animals overnight --

gdzie trzymać je przez noc.

we run them in a predator-friendly manner,

Zaganiamy je w sposób przypominający drapieżniki,

because we have a lot of lands, and so on --

a ponieważ dysponujemy rozległymi terenami

and where they do this and hold them overnight

możemy zaganiać je na noc,

to prepare the crop fields,

by przygotować pola uprawne.

we are getting very great increases in crop yield as well.

Tym samym otrzymujemy też znaczny wzrost plonów.

Let's look at some results.

Przyjrzyjmy się efektom.

This is land close to land that we manage in Zimbabwe.

Oto teren sąsiadujący z obszarem, którym się zajmujemy w Zimbabwe.

It has just come through four months of very good rains

Minęły 4 miesiące deszczów,

it got that year, and it's going into the long dry season.

nadchodzi długi okres suszy.

But as you can see, all of that rain, almost of all it,

Prawie cała woda z opadów

has evaporated from the soil surface.

wyparowała z powierzchni ziemi.

Their river is dry despite the rain just having ended,

Rzeka jest sucha, mimo kończącej się właśnie pory deszczów,

and we have 150,000 people

a 150 tysięcy mieszkańców

on almost permanent food aid.

musi korzystać ciągle z pomocy żywnościowej.

Now let's go to our land nearby on the same day,

Zobaczmy teraz nasz pobliski teren w tym samym dniu,

with the same rainfall, and look at that.

gdzie spadło tyle samo wody.

Our river is flowing and healthy and clean.

Rzeka płynie tu swobodnie i jest czysta.

It's fine.

Rzeka płynie tu swobodnie i jest czysta.

The production of grass, shrubs, trees, wildlife,

Trawa, krzewy, drzewa, rośliny,

everything is now more productive,

wszystko jest teraz zdrowsze.

and we have virtually no fear of dry years.

Nie musimy się już obawiać pory suchej.

And we did that by increasing the cattle and goats

A wszystko to dzięki zwiększeniu liczby bydła i kóz

400 percent,

o 400 procent,

planning the grazing to mimic nature

planowaniu wypasu w sposób naśladujący naturę

and integrate them with all the elephants, buffalo,

oraz zintegrowaniu wszystkiego ze słoniami, bawołami,

giraffe and other animals that we have.

żyrafami i innymi okolicznymi zwierzętami.

But before we began, our land looked like that.

Jednak zanim zaczęliśmy, ziemia wyglądała tak.

This site was bare and eroding for over 30 years

Ten teren przez 30 lat był odkryty i erodował,

regardless of what rain we got.

bez względu na obfitość deszczów.

Okay? Watch the marked tree and see the change

Popatrzcie na zaznaczone drzewo i obejrzyjcie zmiany,

as we use livestock to mimic nature.

które nastąpiły przy wykorzystaniu zwierząt gospodarskich.

This was another site

Oto inny teren,

where it had been bare and eroding,

odkryty i erodujący,

and at the base of the marked small tree,

u podstaw zaznaczonego drzewa

we had lost over 30 centimeters of soil. Okay?

brakowało ponad 30 cm gleby.

And again, watch the change

Zaobserwujcie zmianę,

just using livestock to mimic nature.

wywołaną planowanym wypasem zwierząt.

And there are fallen trees in there now,

Teraz jest tam kilka przewróconych drzew,

because the better land is now attracting elephants, etc.

ponieważ teren stał się atrakcyjny dla słoni.

This land in Mexico was in terrible condition,

Ten teren w Meksyku był w okropnym stanie.

and I've had to mark the hill

Zaznaczyłem wzgórze,

because the change is so profound.

by lepiej widać było olbrzymie zmiany.

(Applause)

(Oklaski)

I began helping a family in the Karoo Desert in the 1970s

W latach 70. pomogłem rodzinie na pustyni Karoo

turn the desert that you see on the right there

w przemienieniu pustynnych obszarów

back to grassland,

w tereny zielone.

and thankfully, now their grandchildren are on the land

Na szczęście teraz ich wnukowie

with hope for the future.

mogą tam żyć z nadzieją na przyszłość.

And look at the amazing change in this one,

Spójrzcie na kolejną wielką zmianę.

where that gully has completely healed

Wąwóz zupełnie odżył,

using nothing but livestock mimicking nature,

jedynie przy pomocy planowanego wypasu.

and once more, we have the third generation of that family

Już trzecie pokolenie może się cieszyć tym terenem.

on that land with their flag still flying.

Już trzecie pokolenie może się cieszyć tym terenem.

The vast grasslands of Patagonia

Rozległe łąki Patagonii

are turning to desert as you see here.

zmieniają się w pustynię.

The man in the middle is an Argentinian researcher,

Na środku zdjęcia jest argentyński naukowiec,

and he has documented the steady decline of that land

który dokumentował stopniowe niszczenie tego terenu,

over the years as they kept reducing sheep numbers.

kiedy to przez lata zmniejszano populacje owiec.

They put 25,000 sheep in one flock,

Zebrano 25 tys. owiec w jedno stado

really mimicking nature now with planned grazing,

i naśladowano naturę przez planowy wypas.

and they have documented a 50-percent increase

Wydajność ziemi wzrosła o 50 procent

in the production of the land in the first year.

w ciągu pierwszego roku.

We now have in the violent Horn of Africa

Dzisiaj na obszarze Rogu Afryki

pastoralists planning their grazing to mimic nature

pasterze wypasają zwierzęta naśladując naturę

and openly saying it is the only hope they have

i mówią otwarcie, że to jedyna nadzieja

of saving their families and saving their culture.

na uratowanie ich rodzin i zachowanie własnej kultury.

Ninety-five percent of that land

Na 95 procentach tych terenów

can only feed people from animals.

ludzie żyją wyłącznie z wypasu zwierząt.

I remind you that I am talking about

Przypomnę, że ciągle chodzi o większość terenów ziemi,

most of the world's land here that controls our fate,

od których zależny jest nasz los,

including the most violent region of the world,

w tym o najniebezpieczniejsze tereny na świecie,

where only animals can feed people

gdzie jedynie zwierzęta mogą wyżywić ludzi,

from about 95 percent of the land.

na 95 procentach tych obszarów.

What we are doing globally is causing climate change

Nasze globalne działania mają wpływ na zmiany klimatyczne,

as much as, I believe, fossil fuels,

jak sądzę, na równi z paliwami kopalnianymi,

and maybe more than fossil fuels.

a być może w większym stopniu.

But worse than that, it is causing hunger, poverty,

Co gorsza, jesteśmy przyczyną głodu, biedy,

violence, social breakdown and war,

przemocy, podziałów społecznych i wojen.

and as I am talking to you,

W tej chwili

millions of men, women and children

miliony mężczyzn, kobiet i dzieci

are suffering and dying.

cierpią i umierają.

And if this continues,

Jeśli nic nie zmienimy,

we are unlikely to be able to stop the climate changing,

nie będziemy w stanie zatrzymać zmian klimatycznych,

even after we have eliminated the use of fossil fuels.

nawet jeśli porzucimy paliwa kopalniane.

I believe I've shown you how we can work with nature

Wierzę jednak, że pokazałem, jak współpracować z naturą

at very low cost

naprawdę niewielkim kosztem,

to reverse all this.

aby to wszystko cofnąć.

We are already doing so

Dzisiaj działamy

on about 15 million hectares

na blisko 15 milionach hektarów

on five continents,

na pięciu kontynentach.

and people who understand

Ludzie znający się na węglu lepiej ode mnie

far more about carbon than I do

Ludzie znający się na węglu lepiej ode mnie

calculate that, for illustrative purposes,

szacują,

if we do what I am showing you here,

że jeśli będziemy działać w ten sposób,

we can take enough carbon out of the atmosphere

zaabsorbujemy wystarczającą ilość węgla z atmosfery

and safely store it in the grassland soils

i zatrzymamy go w glebie

for thousands of years,

na tysiące lat.

and if we just do that on about half the world's grasslands

Jeśli będziemy tak działać na połowie ziemskich terenów uprawnych,

that I've shown you,

Jeśli będziemy tak działać na połowie ziemskich terenów uprawnych,

we can take us back to pre-industrial levels,

uda nam się wrócić do poziomu sprzed czasów przemysłowych

while feeding people.

przy okazji wykarmiając ludzi.

I can think of almost nothing

Nie jestem w stanie wymyślić nic,

that offers more hope for our planet,

co zapewniałoby lepszą przyszłość naszej planecie.

for your children,

naszym dzieciom,

and their children, and all of humanity.

oraz ich dzieciom i całej ludzkości.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)

Thank you. (Applause)

Dziękuję. (Oklaski)

Thank you, Chris.

Dziękuję, Chris.

Chris Anderson: Thank you. I have,

Chris Anderson: Dziękuję.

and I'm sure everyone here has,

Zapewne jak wszyscy z nas, mam

A) a hundred questions, B) wants to hug you.

A) sto pytań, B) ochotę cię przytulić.

I'm just going to ask you one quick question.

Zadam jedno szybkie pytanie.

When you first start this and you bring in a flock of animals,

Kiedy gromadzisz zwierzęta w stado,

it's desert. What do they eat? How does that part work?

co jedzą na pustyni? Jak to działa?

How do you start?

Jak zacząć?

Allan Savory: Well, we have done this for a long time,

Allan Savory: Zajmowaliśmy się tym przez długi czas

and the only time we have ever had to provide any feed

i musieliśmy zapewniać im pożywienie

is during mine reclamation,

jedynie w czasie rekultywacji kopalni,

where it's 100 percent bare.

gdzie nie ma zupełnie nic.

But many years ago, we took the worst land in Zimbabwe,

Wiele lat temu, na najgorszej ziemi w Zimbabwe

where I offered a £5 note

oferowałem 5 funtów

in a hundred-mile drive

za znalezienie źdźbła trawy na odcinku stu mil,

if somebody could find one grass

za znalezienie źdźbła trawy na odcinku stu mil,

in a hundred-mile drive,

za znalezienie źdźbła trawy na odcinku stu mil,

and on that, we trebled the stocking rate,

dzięki czemu potroiliśmy stado

the number of animals, in the first year with no feeding,

w ciągu pierwszego roku na pustyni,

just by the movement, mimicking nature,

wyłącznie dzięki przemieszczaniu się

and using a sigmoid curve, that principle.

i zastosowaniu zasady krzywej sigmoidalnej.

It's a little bit technical to explain here, but just that.

Musiałbym więcej wyjaśnić, ale na tym to polegało.

CA: Well, I would love to -- I mean, this such an interesting and important idea.

CA: To niesamowicie ciekawa i ważna idea.

The best people on our blog are going to come and talk to you

Najlepsi ludzie z naszego bloga zgłoszą się do ciebie

and try and -- I want to get more on this

by porozmawiać więcej na ten temat.

that we could share along with the talk.AS: Wonderful.

AS: Wspaniale.

CA: That is an astonishing talk, truly an astonishing talk,

CA: To prawdziwie zadziwiający wykład,

and I think you heard that we all are cheering you on your way.

wszyscy gorąco ci kibicujemy. Dziękuję bardzo.

Thank you so much.AS: Well, thank you. Thank you. Thank you, Chris.

AS: Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)