How state budgets are breaking US schools | Bill Gates

Tłumaczenie: Oskar Kocoł Korekta: Marcin Kasiak

Well, this is about state budgets.

Dziś będę mówił o budżetach stanowych.

This is probably the most boring topic

Pewnie jest to najnudniejszy temat

of the whole morning.

tego poranka.

But I want to tell you, I think it's an important topic

Ale chcę was przekonać, że mimo to, jest bardzo ważny

that we need to care about.

i warto się nim zająć.

State budgets

Budżety stanowe

are big, big money --

to niesamowicie duże pieniądze --

I'll show you the numbers --

za chwilę pokażę wam liczby --

and they get very little scrutiny.

jednak ich przeznaczenie nie jest szczegółowo określone.

The understanding is very low.

Bardzo mało wiem, gdzie trafiają.

Many of the people involved

Wielu ludzi związanych z tworzeniem budżetu,

have special interests or short-term interests

skupia się za bardzo na jednej dziedzinie, lub na krótkoterminowych interesach

that get them not thinking

co sprawia, że nie dbają o to

about what the implications of the trends are.

jakie będą skutki tego co robią.

And these budgets

Budżety te

are the key for our future;

są kluczem do naszej przyszłości;

they're the key for our kids.

są kluczem do przyszłości naszych dzieci.

Most education funding --

Finansowanie edukacji --

whether it's K through 12,

czy to przedszkola, szkoły,

or the great universities or community colleges --

licea albo uniwersytety --

most of the money for those things

większość pieniędzy na nie

is coming out of these state budgets.

pochodzi właśnie ze stanowych budżetów.

But we have a problem.

Ale tkwi w tym pewien haczyk.

Here's the overall picture.

Mamy tu ogólny obraz przychodów.

U.S. economy is big --

Gospodarka Stanów Zjednoczonych jest potężna --

14.7 trillion.

14.7 bilionów dolarów.

Now out of that pie,

Z tej sumy,

the government spends 36 percent.

rząd wydaje 36 procent.

So this is combining the federal level,

Wydatki idą na: część federalną --

which is the largest,

która jest największa --

the state level and the local level.

część stanową, i część lokalną.

And it's really in this combined way

Ale w rzeczywistości ten podział

that you get an overall sense of what's going on,

to bardzo rozmyty obraz tego co dzieje się naprawdę,

because there's a lot of complex things

ponieważ istnieje wiele trudności,

like Medicaid and research money

jak np. opieka zdrowotna dla emerytów, czy pieniądze na badania naukowe,

that flow across those boundaries.

które są finansowane ze wszystkich części.

But we're spending 36 percent.

Wydajemy, na te trzy części 36%.

Well what are we taking in?

Okej, ale ile tak naprawdę idzie na to pieniędzy?

Simple business question.

Proste biznesowe pytanie.

Answer is 26 percent.

Odpowiedź to 26 procent.

Now this leaves 10 percent deficit,

10 procent tych wydatków to deficyt.

sort of a mind-blowing number.

Są to nie mieszczące się w głowie liczby.

And some of that, in fact, is due to the fact

Część z nich jest spowodowana przez

that we've had an economic recession.

niedawny kryzys ekonomiczny.

Receipts go down,

Wpływy spadają,

some spending programs go up,

zwiększyły się wydatki z budżetu,

but most of it is not because of that.

ale nie wszystko spowodowane jest kryzysem.

Most of it is because of ways

Większość z nich jest spowodowana,

that the liabilities are building up

przez zwiększające się zobowiązania

and the trends,

i tendencje -- o których zaraz powiem --

and that creates a huge challenge.

co tworzy przed nami potężne kłopoty.

In fact, this is the forecast picture.

To jest prognoza na najbliższe lata.

There are various things in here:

Na jej kształt wpływa wiele różnych czynników,

I could say we might raise more revenue,

możnaby np. zwiększyć przychody,

or medical innovation will make the spending even higher.

czy zainwestować w badania medyczne, co bardzo zwiększy wydatki.

It is an increasingly difficult picture,

Jest to ilustracja bardzo trudna,

even assuming the economy does quite well --

nawet zakładając, że gospodarka będzie miała się dobrze --

probably better than it will do.

prawdopodobnie lepiej niż w rzeczywistości.

This is what you see

Jest to bardzo przybliżony,

at this overall level.

ogólny model.

Now how did we get here?

Ale teraz, w jaki sposób to się stało?

How could you have a problem like this?

Skąd wziął się taki problem?

After all, at least on paper,

Przecież -- przynajmniej na papierze --

there's this notion that these state budgets are balanced.

wydaje się, że budżety stanowe są zrównoważone.

Only one state says

Tylko jeden z pośród 50 stanów

they don't have to balance the budget.

twierdzi, że ma nie zbalansowany budżet.

But what this means actually

Ale w rzeczywistości cały ten spokój,

is that there's a pretense.

to tylko pozory.

There's no real, true balancing going on,

Zbalansowane budżety nie istnieją!

and in a sense, the games they play to hide that

I w pewnym sensie, gierki, które są rozgrywane przez rządzących

actually obscure the topic so much

dokładnie maskują ten temat tak dobrze,

that people don't see things

że ludzie w ogóle nie widzą

that are actually pretty straight-forward challenges.

bardzo jasnych problemów.

When Jerry Brown was elected,

Kiedy Jerry Brown <gubernator Kalifornii> wygrał wybory,

this was the challenge that was put to him.

stał przed wielkim wyzwaniem.

That is, through various gimmicks and things,

Polegało ono na tym, że z powodu różnych "magicznych sztuczek" poprzedników,

a so-called balanced budget

doprowadziły tak zwany "budżet zrównoważony"

had led him to have 25 billion missing

do tego, że brakowało 25 miliardów

out of the 76 billion in proposed spending.

do planowanego na 76 miliardów budżetu.

Now he's put together some thoughts:

Musiał dokładnie przemyśleć jak wyjść z tego bagna:

About half of that he'll cut,

Połowa potrzebnej sumy będzie z cięć,

another half,

a drugą połowę

perhaps in a very complex set of steps,

uzyskamy z nałożonych

taxes will be approved.

w bardzo dziwny sposób podatków.

But even so,

Ale nawet jeśli tak zrobi,

as you go out into those future years,

to w następnych latach

various pension costs, health costs go up enough,

koszty związane z emeryturami, opieką medyczną wzrosną tak,

and the revenue does not go up enough.

że będą o wiele większe niż przychody.

So you get a big squeeze.

Jesteś więc bardzo ograniczony w swym działaniu.

What were those things that allowed us to hide this?

Więc czym były te "gierki", które maskowały cały ten problem?

Well, some really nice little tricks.

Cóż, były one bardzo przemyślane.

And these were somewhat noticed.

Część z nich została zresztą zauważona.

The paper said, "It's not really balanced.

Nagłówki gazet mówiły: "Budżet nie jest zbalansowany."

It's got holes.

"Budżet jest pełen dziur."

It perpetuates deficit spending.

"Powiększa się deficyt budżetowy."

It's riddled with gimmicks."

"Jedno wielkie kłamstwo."

And really when you get down to it,

Gdy to słyszysz, zdajesz sobie sprawę z powagi sytuacji,

the guys at Enron never would have done this.

ale kolesie z Enron'u <przedsiębiorstwo energetyczne - bankructwo w 2001> kpili sobie z tego.

This is so blatant,

Było to tak jawne,

so extreme.

tak skrajnie głupie.

Is anyone paying attention

Czy jesteście może ciekawi,

to some of the things these guys do?

co zrobili ci ludzie, aby rozwiązać ten problem deficytu?

They borrow money.

Pożyczyli pieniądze.

They're not supposed to, but they figure out a way.

Choć nie powinni to i tak znaleźli sposób.

They make you pay more in withholding

Więcej zatrzymywane jest z twojej pensji

just to help their cash flow out.

żeby tylko utrzymać płynność finansową.

They sell off the assets.

Wyprzedali aktywa.

They defer the payments.

Wstrzymali wypłaty.

They sell off the revenues from tobacco.

Odsprzedali zyski z przemysłu tytoniowego.

And California's not unique.

Co więcej, Kalifornia to nie wyjątek.

In fact, there's about five states that are worse

Istnieje co najmniej pięć stanów, które są w gorszym położeniu,

and only really four states

ale tylko cztery

that don't face this big challenge.

nie mają problemów w tej sferze.

So it's systemic across the entire country.

A więc to zagadnienie jest powszechne w całym kraju.

It really comes from the fact

Zagadnienie, który narodziło się,

that certain long-term obligations --

gdy pewne długoterminowe zobowiązania --

health care, where innovation makes it more expensive,

jak opieka zdrowotna, której unowocześnianie sporo kosztuje,

early retirement and pension, where the age structure gets worse for you,

wcześniejsze emerytury, których koszty są potęgowane przez obecne struktury wiekowe,

and just generosity --

i czasem zwykła rozrzutność --

that these mis-accounting things

sprawiły, że te niezliczone wydatki

allow to develop over time,

wzrosły jeszcze bardziej.

that you've got a problem.

I tak wpadliśmy w tarapaty.

This is the retiree health care benefits.

Oto zyski z opieki zdrowotnej emerytów.

Three million set aside, 62 billion dollar liability --

Tylko trzy miliony przychodu, a potrzebne jest 63 miliardy --

much worse than the car companies.

o wiele gorzej niż w przypadku spółek motoryzacyjnych.

And everybody looked at that

Każdy kiedy patrzył na te dane

and knew that that was headed toward a huge problem.

wiedział, że wszystko zmierza w złym kierunku.

The forecast for the medical piece alone

Prognozy dla sektora medycznego przewidują,

is to go from 26 percent of the budget

że wzrośnie on z 26,

to 42 percent.

do 42 procent budżetu.

Well what's going to give?

Co ucierpi na tym wzroście?

Well in order to accommodate that,

Aby podołać temu problemowi,

you would have to cut education spending in half.

trzeba będzie zmniejszyć o połowę wydatki na edukację.

It really is this young versus the old

Jest to w pewnym stopniu

to some degree.

pojedynek pokoleń: "młodzi kontra starzy".

If you don't change that revenue picture,

To jest pewne. Jeśli nie zmieni się wielkość przychodów,

if you don't solve what you're doing in health care,

to znaczy, nie rozwiążecie kłopotów służby zdrowia,

you're going to be deinvesting in the young.

i będziecie oszczędzać na młodym pokoleniu.

The great University of California university system,

Wspaniały Uniwersytet Kalifornijski

the great things that have gone on,

zaprzestanie tylu niesamowitych działań,

won't happen.

które teraz prowadzi.

So far it's meant layoffs,

Do tej pory oznaczało to zwolnienia,

increased class sizes.

i zwiększenie klas.

Within the education community there's this discussion of,

Już dziś wśród nauczycieli trwają dyskusje:

"Should it just be the young teachers who get laid off,

"Czy powinni być zwolnieni młodzi nauczyciele,

or the less good teachers who get laid off?"

czy ci gorsi, którzy mają mniejsze osiągnięcia?"

And there's a discussion: if you're going to increase class sizes,

Oczywiście pojawiają się kolejne dylematy: jeśli chcecie zwiększyć klasy,

where do you do that? How much effect does that have?

gdzie znajdziecie na nie miejsce? Jak duży będzie miało to wpływ na edukację?

And unfortunately, as you get into that, people get confused and think,

Niestety, kiedy ludzie zastanawiają się nad tym często zmieszani myślą:

well maybe you think that's okay.

"Cóż, widocznie tak ma być."

In fact, no, education spending should not be cut.

Nie, nie może. Wydatki na edukację nie mogą być zmniejszone.

There's ways, if it's temporary,

Wprawdzie są pomysły, aby -- jeśli to konieczne --

to minimize the impact,

cięcia były jak najmniej gwałtowne

but it's a problem.

ale nie jest to łatwe.

It's also really a problem for where we need to go.

Tworzy to kolejny duży problem, który warto poruszyć.

Technology has a role to play.

Technologia odgrywa bardzo ważną rolę w nauce.

Well we need money to experiment with that,

Potrzebujemy pieniędzy żeby z nią eksperymentować,

to get those tools in there.

żeby zastosować te narzędzia.

There's the idea of paying teachers for effectiveness,

Innym pomysłem jest płaca nauczycieli za ich efektywność,

measuring them, giving them feedback,

mierzenia ich osiągnięć, dawania im wskazówek,

taking videos in the classroom.

nagrywania ich lekcji.

That's something I think is very, very important.

Uważam, że jest to naprawdę bardzo bardzo ważna sprawa.

Well you have to allocate dollars

Trzeba ulokować pieniądze

for that system

w takim systemie

and for that incentive pay.

i w stymulujących wypłatach.

In a situation where you have growth,

W sytuacji kiedy masz wzrost,

you put the new money into this.

w to właśnie należy lokować zarobione pieniądze --

Or even if you're flat, you might shift money into it.

nawet kiedy nie ma zysków, można część pieniędzy tam przesunąć

But with the type of cuts we're talking about,

Ale przy takich cięciach, o jakich mówimy,

it will be far, far harder

będzie o wiele wiele trudniej

to get these incentives for excellence,

wprowadzić takie zachęty za doskonałość,

or to move over

albo co więcej

to use technology in the new way.

wprowadzać nowe zastosowania dla technologii.

So what's going on?

Więc, w czym problem?

Where's the brain trust

Gdzie są doradcy

that's in error here?

którzy się tak pomylili?

Well there really is no brain trust.

Tak na prawdę nie ma żadnych doradców.

(Laughter)

(Śmiech)

It's sort of the voters. It's sort of us showing up.

To wyborcy, po części to my.

Just look at this spending.

Tylko popatrzcie na porównanie:

California will spend over 100 billion,

Kalifornia wydaje ponad 100 miliardów,

Microsoft, 38,

Microsoft 38,

Google, about 19.

Google, około 19.

The amount of IQ in good numeric analysis,

Cały geniusz analizy wydatków,

both inside Google and Microsoft

zarówno w Google i Microsoft,

and outside, with analysts and people of various opinions --

jak i poza nimi, opiera się na dyskusji ludzi o różnych opiniach --

should they have spent on that?

może powinniśmy wydać na to?

No, they wasted their money on this. What about this thing? --

Nie, to głupota, czyż nie lepsze jest to? --

it really is quite phenomenal.

to jest naprawdę zjawiskowe.

Everybody has an opinion.

Każdy ma swoje zdanie.

There's great feedback.

Istnieje olbrzymia współpraca.

And the numbers are used to make decisions.

Decyzje podejmuje się na podstawie liczb.

If you go over the education spending and the health care spending --

Natomiast w przypadku wydatków na edukację i opiekę medyczną --

particularly these long-term trends --

szczególnie tych długoterminowych trendów --

you don't have that type of involvement

tutaj nie ma takiego zaangażowania

on a number that's more important

a sprawa jest o wiele ważniejsza

in terms of equity, in terms of learning.

w sensie słuszności i nauki.

So what do we need to do?

Więc co powinniśmy zrobić?

We need better tools.

Potrzebujemy lepszych metod.

We can get some things out on the Internet.

Część z nich możemy znaleźć dzięki Internetowi.

I'm going to use my website

Zamierzam na swojej stronie internetowej

to put up some things that will give the basic picture.

umieścić kilka rzeczy, które dadzą ogólny obraz.

We need lots more.

Ale potrzebujemy o wiele więcej.

There's a few good books,

Istnieje kilka dobrych książek,

one about school spending and where the money comes from --

jedna z nich mówi o wydatkach na szkolnictwo i skąd czerpać na nie pieniądze --

how that's changed over time, and the challenge.

przedstawia jak zmieniały się one w czasie i co możemy zmienić.

We need better accounting.

Potrzebujemy lepszego zarządzania pieniędzmi.

We need to take the fact

Musimy przyjąć fakt,

that the current employees, the future liabilities they create,

że aktualni pracownicy i przyszłe zobowiązania jakie się z nimi wiążą,

that should come out of the current budget.

muszą być uwzględnieni w bieżącym budżecie.

We need to understand why they've done the pension accounting

Musimy zrozumieć dlaczego istnieje taki system

the way they have.

emerytalny i jak on funkcjonuje.

It should be more like private accounting.

Powinien bardziej przypominać dział księgowy w firmie.

It's the gold standard.

To jest złota zasada.

And finally, we need to really reward politicians.

I na koniec, musimy wynagradzać naszych polityków.

Whenever they say there's these long-term problems,

Kiedy mówią nam o tych długoterminowych problemach,

we can't say, "Oh, you're the messenger with bad news?

nie możemy ich zastraszać mówiąc: "Przynosisz nam złe wieści?

We just shot you."

Po prostu cię zastrzelimy."

In fact, there are some like these:

Są tacy politycy jak

Erskine Bowles, Alan Simpson and others,

Erskine Bowles, Alan Simpson czy inni,

who have gone through and given proposals

którzy długo myśleli, i wysunęli propozycje

for this overall federal health-spending state-level problem.

jak ulepszyć na poziomie krajowym finansowanie opieki medycznej.

But in fact, their work was sort of pushed off.

Ale niestety ich wysiłki poszły na marne.

In fact, the week afterwards,

Co więcej, tydzień po tym,

some tax cuts were done

doszło do zmniejszenia niektórych podatków

that made the situation even worse

co jeszcze pogorszyło sytuację bardziej,

than their assumptions.

niż przypuszczano.

So we need these pieces.

Potrzebujemy tych elementów.

Now I think this is a solvable problem.

Sądzę, że ten problem jest do rozwiązania.

It's a great country with lots of people.

Żyjemy w wielkim kraju z ogromną ilością ludzi.

But we have to draw those people in,

Ale musimy przyciągnąć tych ludzi do siebie,

because this is about education.

aby rozwiać czarne chmury nad edukacją.

And just look at what happened with the tuitions

Popatrzcie tylko, co działo się z opłatami

with the University of California

na Uniwersytecie Kalifornijskim

and project that out for another three, four, five years --

i wyobraźcie sobie, co stanie się za 3, 4, czy 5 lat.

it's unaffordable.

Stanie się zbyt drogi.

And that's the kind of thing --

Inwestowanie w młode pokolenie

the investment in the young --

należy do takich działań,

that makes us great, allows us to contribute.

które czyni nas lepszymi, pozwala nam przekazać osiągnięcia.

It allows us to do the art,

Pozwala nam rozwijać sztukę,

the biotechnology, the software

biotechnologię, oprogramowanie

and all those magic things.

i wiele innych niesamowitych rzeczy.

And so the bottom line is

Niech morałem mojej wypowiedzi będzie to,

we need to care about state budgets

że musimy zacząć martwić się budżetami stanowymi,

because they're critical for our kids and our future.

ponieważ są one niezwykle istotne

Thank you.

dla naszych dzieci i naszej przyszłości. Dziękuję

(Applause)

(Brawa)