Trash cart superheroes | Mundano

Tłumaczenie: Jolanta Grigg Korekta: Rysia Wand

Our world has many superheroes.

Nasz świat zna wielu superbohaterów,

But they have the worst of all superpowers: invisibility.

którzy mają tę najgorszą z supermocy:

niewidzialność.

For example, the catadores,

Na przykład "catadores",

workers who collect recyclable materials for a living.

ludzie zarabiający zbieraniem śmieci.

Catadores emerged from social inequality, unemployment,

Narodzili się z bezrobocia, nierówności społecznej,

and the abundance of solid waste

ogromu śmieci i braków w systemie wywózki.

from the deficiency of the waste collection system.

Catadores provide a heavy, honest and essential work

Catadores wykonują uczciwie ciężką pracę

that benefits the entire population. But they are not acknowledged for it.

dla dobra całego społeczeństwa.

Nie spotykają się z uznaniem.

Here in Brazil, they collect 90 percent of all the waste that's actually recycled.

W Brazylii zbierają 90% odpadów podlegających recyklingowi.

Most of the catadores work independently,

Większość catadores pracuje samotnie,

picking waste from the streets and selling to junk yards at very low prices.

zbierając śmieci na ulicy i sprzedając je za grosze na skupach złomu.

They may collect over 300 kilos

Mogą zebrać ponad 300 kg

in their bags, shopping carts, bicycles and carroças.

w torbach, wózkach sklepowych, na rowerach i carroças...

Carroças are carts built from wood or metal

- wózkach z drewna i metalu

and found in several streets in Brazil,

typowych dla ulic Brazylii,

much like graffiti and street art.

tak jak graffiti i sztuka uliczna.

And this is how I first met these marginalized superheroes.

Tak pierwszy raz spotkałem tych niepozornych bohaterów.

I am a graffiti artist and activist

Jestem artystą graffiti i aktywistą.

and my art is social, environmental and political in nature.

Moja sztuka dotyczy tematów społecznych, ekologicznych i politycznych.

In 2007, I took my work beyond walls and onto the carroças,

W 2007 roku zacząłem malować carroças zamiast ścian.

as a new urban support for my message.

Znalazłem nowy środek przekazu w mieście,

But at this time, giving voice to the catadores.

a co więcej, udzieliłem głosu samym catadores.

By adding art and humor to the cause, it became more appealing,

Przez dodanie sztuki i humoru temat wzbudził zainteresowanie,

which helped call attention to the catadores

co zwróciło uwagę na catadores i podniosło ich poczucie własnej wartości.

and improve their self-esteem.

And also, they are famous now on the streets, on mass media and social.

Teraz są znani na ulicach, w mediach i social mediach.

So, the thing is,

Odkąd zająłem się tą sprawą, nie przestaję pracować.

I plunged into this universe and have not stopped working since.

I have painted over 200 carroças in many cities

Pomalowałem ponad 200 carroças w różnych miastach.

and have been invited to do exhibitions and trips worldwide.

Mam zaproszenia na wystawy i wizyty na całym świecie.

And then I realized that catadores, in their invisibility,

Zauważyłem, że catadores

are not exclusive to Brazil.

są niewidoczni nie tylko w Brazylii.

I met them in Argentina, Chile,

Spotkałem ich także w Argentynie, w Chile,

Bolivia, South Africa, Turkey

Boliwii, Południowej Afryce, Turcji,

and even in developed countries such as the United States and Japan.

nawet w rozwiniętych krajach, jak USA czy Japonia.

And this was when I realized that I needed to have more people join the cause

Uświadomiłem sobie, że potrzebuję pomocy,

because it's a big challenge.

bo jest to wielkie wyzwanie.

And then, I created a collaborative movement called Pimp My Carroça --

Stworzyłem więc ruch, który nazwałem: "Odpicuj moją carroçę"...

(Laughter) -- which is a large crowdfunded event.

(Śmiech)

...finansowany społecznościowo.

Thank you.

Dziękuję

(Applause).

(Brawa)

So Pimp My Carroça is a large crowdfunded event

"Odpicuj moją Carroçę" jest finansowane społecznościowo,

to help catadores and their carroças.

żeby pomóc catadores i ich carroças.

Catadores are assisted by well-being professionals and healthcare,

Catadores są pod opieka profesjonalistów i służby zdrowia:

like physicians, dentists, podiatrists, hair stylists, massage therapists

lekarzy, dentystów, ortopedów,

fryzjerów i fizjoterapeutów

and much more.

i wielu innych.

But also, they also receive safety shirts, gloves, raincoats and eyeglasses

Co więcej dostają kamizelki, rękawice, płaszcze przeciwdeszczowe, okulary,

to see in high-definition the city,

żeby widzieć miasto w pełnym uroku.

while their carroças are renovated by our incredible volunteers.

Wolontariusze nie tylko odnawiają wózki,

And then they receive safety items, too:

zakładają też elementy zwiększające bezpieczeństwo:

reflective tapes, horns and mirrors.

taśmy odblaskowe, klaksony i lusterka.

Then, finally, painted by a street artist

Na koniec maluje je uliczny artysta.

and become part of part of this huge, amazing mobile art exhibition.

Tak stają się maleńką częścią tej cudownej ruchomej wystawy.

Pimp My Carroça took to the streets of São Paulo, Rio de Janeiro and Curitiba.

Efekty pracy można zobaczyć na ulicach São Paulo, Rio de Janeiro i Kurytyby.

But to meet the demand in other cities, including outside of Brazil,

Żeby sprostać wymaganiom w innych miastach, nawet poza Brazylią,

we have created Pimpx, which is inspired by TEDx,

stworzyliśmy Pimpx, zainspirowany przez TEDx,

and it's a simplified, do-it-yourself, crowdfunded edition of Pimp My Carroça.

prostą, finansowaną społecznościowo wersję "Odpicuj moją Carroçę".

So now everybody can join.

Teraz każdy może do nas dołączyć.

W ciągu dwóch lat

In two years, over 170 catadores, 800 volunteers and 200 street artists

ponad 170 catadores, 800 wolontariuszy,

200 artystów i ponad 1000 sponsorów

and more than 1,000 donors

have been involved in the Pimp My Carroça movement,

zaangażowało się w ten projekt.

whose actions have even been used in teaching recycling at a local school.

"Odpicuj mi Carroça" wykorzystano też w szkołach

podczas zajęć na temat recyklingu.

So catadores are leaving invisibility behind

Catadores przestali być niewidziani.

and becoming increasingly respected and valued.

Są coraz bardziej szanowni i docenianiami.

Because of their pimped carroças, they are able to fight back to prejudice,

Dzięki odpicowanym carroças mogą zwalczać uprzedzenia,

increase their income and their interaction with society.

zwiększyć dochody i interakcje ze społeczeństwem.

So now, I'd like to challenge you to start looking at and acknowledging

Teraz, chciałbym rzucić wam wyzwanie.

Zacznijcie zauważać i darzyć szacunkiem

the catadores and other invisible superheroes from your city.

catadores i innych superbohaterów swoich miast.

Try to see the world as one, without boundaries or frontiers.

Spróbujcie widzieć świat bez granic, bez uprzedzeń.

Believe it or not,

Wierzcie mi lub nie,

there are over 20 million catadores worldwide.

na całym świecie żyje 20 mln cartadores

So next time you see one,

Następnym razem, kiedy jednego z nich zobaczycie,

recognize them as a vital part of our society.

pamiętajcie, że jest ważną częścią naszego społeczeństwa.

Muito obrigado, thank you.

Muito orbigado, dziękuję.

(Applause).

(Brawa)