Julia Bacha: Pay attention to nonviolence

Tłumaczenie: Rafal Jennek Korekta: Monika Sulima

I'm a filmmaker.

Jestem filmowcem.

For the last 8 years,

Przez ostatnie 8 lat

I have dedicated my life

poświęcałam moje życie,

to documenting the work

żeby udokumentować pracę

of Israelis and Palestinians

Izraelitów i Palestyńczyków,

who are trying to end the conflict

którzy próbują zakończyć konflikt

using peaceful means.

przy użyciu pokojowych środków.

When I travel with my work

Kiedy podróżuję z moją pracą

across Europe and the United States,

przez Europę i Stany Zjednoczone,

one question always comes up:

zawsze pojawia się jedno pytanie:

Where is the Palestinian Gandhi?

Gdzie jest palestyński Gandhi?

Why aren't Palestinians

Dlaczego Palestyńczycy nie stawiają

using nonviolent resistance?

oporu bez użycia przemocy?

The challenge I face when I hear this question

Wyzwanie, któremu stawiam czoło kiedy słyszę to pytanie

is that often I have just returned from the Middle East

jest takie, że często właśnie wracam z Bliskiego Wschodu,

where I spent my time

gdzie spędzałam czas

filming dozens of Palestinians

filmując dziesiątki Pelestyńczyków,

who are using nonviolence

którzy nie używają przemocy,

to defend their lands

żeby bronić swoich ziem

and water resources

i zasobów wody

from Israeli soldiers and settlers.

przed izraelskimi żołnierzami i osadnikami.

These leaders are trying to forge

Ci liderzy próbują utworzyć

a massive national nonviolent movement

olbrzymi narodowy ruch pokojowy,

to end the occupation

żeby zakończyć okupację

and build peace in the region.

i stworzyć pokój w regionie.

Yet, most of you

Jednak większość z was

have probably never heard about them.

prawdopodobnie nigdy o nich nie słyszała.

This divide between what's happening on the ground

Ten podział pomiędzy tym, co dzieje się na ziemi

and perceptions abroad

i wyobrażeniami za granicą,

is one of the key reasons

jest jednym z głównych powodów

why we don't have yet

dla których nie mamy jeszcze

a Palestinian peaceful resistance movement

palestyńskiego pokojowego ruchu oporu,

that has been successful.

który byłby skuteczny.

So I'm here today

Dlatego jestem dzisiaj tutaj,

to talk about the power of attention,

żeby mówić o potędze uwagi,

the power of your attention,

potędze waszej uwagi

and the emergence and development

i o pojawieniu się i rozwoju

of nonviolent movements

ruchów pokojowych

in the West Bank, Gaza and elsewhere --

na Zachodnim Brzegu, Gazie i w innych miejscach,

but today, my case study is going to be Palestine.

ale dzisiaj, moim przykładem będzie Palestyna.

I believe that what's mostly missing

Wierzę, że tym, czego najbardziej brakuje,

for nonviolence to grow

żeby rozwijał się pokój,

is not for Palestinians

nie jest, żeby Palestyńczycy

to start adopting nonviolence,

zaczęli używać pokojowych środków,

but for us to start paying attention

ale żebyśmy my zaczęli przykładać uwagę

to those who already are.

do tych, którzy już to robią.

Allow me to illustrate this point

Pozwólcie mi to przedstawić

by taking you to this village

na przykładzie wioski

called Budrus.

zwanej Budrus.

About seven years ago,

Około siedmiu lat temu,

they faced extinction,

groziło im wiginięcie,

because Israel announced it would build a separation barrier,

ponieważ Izrael ogłosił, że wybuduje barierę separacyjną

and part of this barrier

i część tej bariery

would be built on top of the village.

zostanie wybudowana na górze wioski.

They would lose 40 percent of their land

Straciliby 40 procent swojej ziemi

and be surrounded,

i byliby otoczeni,

so they would lose free access

w ten sposób, że straciliby wolny dostęp

to the rest of the West Bank.

do reszty Zachodniego Brzegu.

Through inspired local leadership,

Przez natchnione lokalne przywództwo,

they launched a peaceful resistance campaign

rozpoczeli pokojową kampanię oporu,

to stop that from happening.

żeby to powstrzymać.

Let me show you some brief clips,

Pozwólcie mi, że pokażę wam kilka krótkich klipów,

so you have a sense

żebyście mieli posmak tego,

for what that actually looked like on the ground.

jak to tam naprawdę wyglądało.

(Music)

(Muzyka)

Palestinian Woman: We were told the wall

Palestyńska Kobieta: Powiedziano nam, że mur

would separate Palestine from Israel.

odgrodzi Palestynę od Izraela.

Here in Budrus,

Tu w Budrusie

we realized the wall would steal our land.

zrozumieliśmy, że mur odebrałby naszą ziemię.

Israeli Man: The fence has, in fact,

Izraelita: Płot faktycznie

created a solution to terror.

stworzył rozwiązanie dla terroryzmu.

Man: Today you're invited

Mężczyzna: Dzisiaj jesteście zaproszeni

to a peaceful march.

do marszu pokojowego.

You are joined

Jesteście złączeni

by dozens of your Israeli brothers and sisters.

z dziesiątkami waszych izraelskich braci i sióstr.

Israeli Activist: Nothing scares the army

Izraelski Aktywista: Nic nie przeraża armii tak,

more than nonviolent opposition.

jak pokojowa opozycja.

Woman: We saw the men

Kobieta: Widzieliśmy mężczyzn

trying to push the soldiers,

próbujących przepchnąć żołnierzy,

but none of them could do that.

ale żadnemu się to nie udało.

But I think the girls could do it.

Ale ja myślę, że dziewczyny mogłyby to zrobić.

Fatah Party Member: We must empty our minds

Członek Partii Fatah: Musimy oczyścić nasze umysły

of traditional thinking.

z tradycyjnego myślenia.

Hamas Party Member: We were in complete harmony,

Członek Partii Hamasu: Byliśmy w całkowitej harmonii

and we wanted to spread it to all of Palestine.

i chcieliśmy rozszerzyć to na całą Palestynę.

Chanting: One united nation.

Śpiewy: Jeden zjednoczony naród.

Fatah, Hamas and the Popular Front!

Fatah, Hamas i Front Ludowy!

News Anchor: The clashes over the fence continue.

Wiadomości: Potyczki o mur nadal trwają.

Reporter: Israeli border police were sent to disperse the crowd.

Reporter: Izraelska policja graniczna została wezwana, żeby rozproszyć tłum.

They were allowed to use any force necessary.

Wolno im było używać siły jeśli to konieczne.

(Gunshots)

(Strzały)

Man: These are live bullets.

Mężczyzna: To jest ostra amunicja.

It's like Fallujah. Shooting everywhere.

To tak jak Fallujah. Wszędzie strzały.

Israeli Activist: I was sure we were all going to die.

Izraelski Aktywista: Byłem pewien, że zginiemy,

But there were others around me who weren't even cowering.

ale inni wokół mnie nie nawet się nie kulili się.

Israeli Soldier: A nonviolent protest

Żołnierz izraelski: Pokojowy protest

is not going to stop the [unclear].

nie zatrzyma [niewyraźne].

Protester: This is a peaceful march.

Protestant: To jest marsz pokojowy.

There is no need to use violence.

Nie ma potrzeby, żeby używać przemocy.

Chanting: We can do it! We can do it!

Śpiewy: Uda nam się, uda nam się.

We can do it!

Uda nam się!

Julia Bacha: When I first heard

Julia Bacha: Kiedy pierwszy raz usłyszałam

about the story of Budrus,

historię Budrusu,

I was surprised

byłam zaskoczona,

that the international media had failed to cover

że międzynarodowe media nie mówiły o tych

the extraordinary set of events

nadzwyczajnych wydarzeniach,

that happened seven years ago,

które miały miejsce siedem lat temu,

in 2003.

w 2003.

What was even more surprising

A nawet bardziej zaskakujący był fakt,

was the fact that Budrus was successful.

że Budrus zakończył się powodzeniem.

The residents, after 10 months of peaceful resistance,

Mieszkańcy, po 10-ciu miesiącach pokojowego oporu,

convinced the Israeli government

przekonali izraelski rząd,

to move the route of the barrier off their lands

żeby przeniósł barierę poza ich ziemię

and to the green line,

na zieloną linię,

which is the internationally recognized boundary

która jest międzynarodowo uznaną granicą

between Israel and the Palestinian Territories.

pomiędzy Izraelem i Terytoriami Palestyńskimi.

The resistance in Budrus

Opór w Budrusie

has since spread

przeniósł sie od tamtego czasu

to villages across the West Bank

na wioski wzdłóż Zachodniego Brzegu

and to Palestinian neighborhoods in Jerusalem.

i palestyńskie sąsiedztwa w Jerozolimie.

Yet the media remains mostly silent

Jednakże media nadal przeważnie milczą

on these stories.

o tych wydarzeniach.

This silence carries profound consequences

Milczenie niesie ze sobą poważne konsekwencje

for the likelihood

dla prawdopodobieństwa,

that nonviolence can grow,

że pokój może się rozwijać,

or even survive,

albo nawet przetrwać,

in Palestine.

w Palestynie.

Violent resistance

Opór z użyciem przemocy

and nonviolent resistance

i opór bez użycia przemocy

share one very important thing in common;

mają jedną bardzo istotną cechę wspólną -

they are both a form of theater

oba są formą teatru,

seeking an audience to their cause.

który poszukuje widzów.

If violent actors

Jeśli tylko agresywni aktorzy

are the only ones constantly getting front-page covers

są ciągle opisywani na pierwszych stronach gazet

and attracting international attention

i przyciągają światową uwagę

to the Palestinian issue,

do sprawy palestyńskiej,

it becomes very hard

pokojowym liderom

for nonviolent leaders

jest coraz trudniej

to make the case to their communities

przekonać ich lokalne społeczeństwa,

that civil disobedience

że cywilne nieposłuszeństwo

is a viable option

jest realną opcją

in addressing their plight.

w ich trudnym położeniu.

The power of attention

Potęga uwagi

is probably going to come as no surprise

prawdopodobnie nie będzie zaskoczeniem

to the parents in the room.

dla rodziców na sali.

The surest way

Najpewniejszą metodą,

to make your child throw increasingly louder tantrums

żeby dziecko dostawało coraz głośniejszych napadów złości

is by giving him attention

jest zwrócić na nie uwagę wtedy,

the first time he throws a fit.

kiedy zaczyna krzyczeć.

The tantrum will become

Napad złości stanie się tym,

what childhood psychologists call

co psycholodzy nazywają

a functional behavior,

zachowaniem funkcjonalnym,

since the child has learned

ponieważ dziecko nauczyło się,

that he can get parental attention out of it.

że zwróci na siebię w ten sposób uwagę rodziców.

Parents can incentivize or disincentivize behavior

Rodzice mogą zachęcić, albo zniechęcić do pewnego zachowania

simply by giving or withdrawing

po prostu poprzez zwracanie uwagi na ich dzieci,

attention to their children.

albo ignorowanie ich.

But that's true for adults too.

Ale to jest prawdą również wśród dorosłych.

In fact, the behavior

Tak naprawdę,

of entire communities and countries

można wpłynąć na zachowanie

can be influenced,

całych społeczeństw i krajów,

depending on where

w zależności od tego,

the international community chooses

na czym społeczność międzynarodowa zdecyduje się

to focus its attention.

skupić swoją uwagę.

I believe that at the core of ending the conflict in the Middle East

Wierzę, że najważniejsze w zakończeniu konfliktu na Bliskim Wschodzie

and bringing peace

i przyniesieniu pokoju,

is for us

jest, żebyśmy

to transform nonviolence

zamienili nieużywanie przemocy

into a functional behavior

w zachowanie funkcjonalne,

by giving a lot more attention

poprzez skupianie naszej uwagi

to the nonviolent leaders on the ground today.

na pokojowych liderach, którzy teraz działają w tym regionie.

In the course of taking my film to villages

W czasie, kiedy pokazywałam mój film w wioskach

in the West Bank, in Gaza and in East Jerusalem,

na Zachodnim Brzegu i w Strefie Gazy i we Wschodniej Jerozolimie,

I have seen the impact

widziałam wpływ,

that even one documentary film can have

jaki jeden film dokumentalny może mieć

in influencing the transformation.

na wywołanie zmian.

In a village called Wallajeh,

W wiosce zwanej Wallajeh,

which sits very close to Jerusalem,

położonej bardzo blisko Jerozolimy,

the community was facing

społeczność była

a very similar plight to Budrus.

w równie ciężkiej sytuacji co Budrus.

They were going to be surrounded, lose a lot of their lands

Mieli zostać otoczeni, stracić dużo swojej ziemi

and not have freedom of access,

i nie mieć możliwości dostępu

either to the West Bank or Jerusalem.

ani na Zachodni Brzeg, ani do Jerozolimy.

They had been using nonviolence for about two years

Używali pokojowych metod przez około dwa lata,

but had grown disenchanted

ale stopniowo się zniechęcili,

since nobody was paying attention.

ponieważ nikt nie zwracał na nich uwagi.

So we organized a screening.

Więć zorganizowaliśmy pokaz.

A week later,

Tydzień później,

they held the most well-attended

zorganizowali, jak dotychczas, największą

and disciplined

i najbardziej zdyscyplinowaną

demonstration to date.

demonstrację.

The organizers say

Organizatorzy mówią,

that the villagers, upon seeing the story of Budrus

że wieśniacy, po obejrzeniu historii Budrusu

documented in a film,

udokumentowanej na filmie,

felt that there were indeed people

czuli, że istnieją naprawdę ludzie,

following what they were doing,

którzy robią to samo co oni

that people cared.

i że ludziom naprawdę zależy.

So they kept on going.

Więc nie przestali.

On the Israeli side,

Po stronie izraelskiej

there is a new peace movement called Solidariot,

powstał nowy ruch pokojowy, zwany Solidariot,

which means solidarity in Hebrew.

co po hebrajsku oznacza "solidarność".

The leaders of this movement have been using Budrus

Liedrzy tego ruchu używali Budrusu

as one of their primary recruiting tools.

jako jednego z narzędzi do rekrutacji.

They report

Mówią,

that Israelis who had never been active before,

że Izraelici, którzy nigdy wcześniej nie byli aktywni,

upon seeing the film,

po obejrzeniu filmu,

understand the power of nonviolence

zrozumieli potęgę pokojowych metod

and start joining their activities.

i zaczynają wspólnie działać.

The examples of Wallajeh

Przykład Wallajeh

and the Solidariot movement

i ruchu Solidariot

show that even a small-budget independent film

pokazuje, że nawet niskobudżetowy, niezależny film

can play a role

może odegrać rolę

in transforming nonviolence

w przemianie pokojowych metod

into a functional behavior.

w funkcjonalne zachowanie.

Now imagine the power

Wyobraźcie sobie teraz potęgę,

that big media players could have

jaką wielkie media mogłyby odegrać,

if they started covering

jeśli zaczęłyby relacjonować

the weekly nonviolent demonstrations

cotygodniowe pokojowe demonstracje

happening in villages

w takich wioskach

like Bil'in, Ni'lin,

jak Bil'in, Ni'lin,

Wallajeh,

Wallajeh,

in Jerusalem neighborhoods

w takich częściach Jerozolimy

like Sheikh Jarrah and Silwan --

jak Sheikh Jarrah i Silwan.

the nonviolent leaders

Pokojowi liderzy

would become more visible,

staliby się bardziej widoczni,

valued and effective

doceniani i efektywni

in their work.

w swojej pracy.

I believe

Wierzę,

that the most important thing

że najważniejszą rzeczą jest,

is to understand

aby zrozumieć,

that if we don't pay attention to these efforts,

że jeśli nie będziemy koncentrować uwagi na te starania,

they are invisible,

pozostaną one niewidoczne

and it's as if they never happened.

i to będzie tak, jakby się nigdy nie wydarzyły.

But I have seen first hand

Ale sama widziałam,

that if we do,

że jeśli to zrobimy,

they will multiply.

te starania się pomnożą.

If they multiply,

Jeśli się pomnożą,

their influence will grow

ich wpływ w ogólnym konflikcie

in the overall Israeli-Palestinian conflict.

izraelsko-palestyńskim będzie wzrastał.

And theirs is the kind of influence

I ich wpływ

that can finally

może w końcu

unblock the situation.

odblokować sytuację.

These leaders have proven that nonviolence works

Ci liderzy udowodnili, że pokojowe metody działają

in places like Budrus.

w takich miejscach jak Budrus.

Let's give them attention

Zwróćmy na nich uwagę,

so they can prove it works everywhere.

żeby mogli udowodnić, że działają one wszędzie.

Thank you.

Dziekuję.

(Applause)

(Brawa)