Julia Bacha: Pay attention to nonviolence

Translator: YSLU MA translators 2010-2012 Reviewer: Meri Dallakyan

I'm a filmmaker.

Ես կինոռեժիսոր եմ:

For the last 8 years,

Վերջին 8 տարիներին

I have dedicated my life

կյանքս ամբողջովին նվիրել եմ

to documenting the work

այն իսրայելցիների ու պաղեստինցիների

of Israelis and Palestinians

գործողությունների փաստագրմանը,

who are trying to end the conflict

որոնք փորձում են հակամարտությանը վերջ դնել

using peaceful means.

զուտ խաղաղ ճանապարհով:

When I travel with my work

Երբ աշխատանքիս բերումով ճամփորդում եմ

across Europe and the United States,

Եվրոպայով ու Միացյալ Նահանգներով,

one question always comes up:

միշտ նույն հարցն է ծագում.

Where is the Palestinian Gandhi?

ու՞ր է Պաղեստինի Գանդին:

Why aren't Palestinians

Ինչո՞ւ պաղեստինցիները

using nonviolent resistance?

չեն ցուցաբերում խաղաղ դիմադրություն:

The challenge I face when I hear this question

Բանն այն է,

is that often I have just returned from the Middle East

որ հաճախ ես հենց նոր եմ վերադարձած լինում Մերձավոր Արևելքից,

where I spent my time

որտեղ ողջ ժամանակս անցկացնում եմ

filming dozens of Palestinians

նկարահանելով բազմաթիվ պաղեստինցիների,

who are using nonviolence

որոնք իրենց հողն ու ջրի աղբյուրները

to defend their lands

իսրայելցի զինվորներից և նորաբնակներից

and water resources

պաշտպանում են

from Israeli soldiers and settlers.

խաղաղ դիմադրությամբ:

These leaders are trying to forge

Այս առաջնորդները փորձում են կազմակերպել

a massive national nonviolent movement

զանգվածային ազգային շարժում,

to end the occupation

որը կօգնի ազատվել շրջափակումից

and build peace in the region.

ու խաղաղություն հաստատել տարածաշրջանում:

Yet, most of you

Բայց ձեզանից շատերը,

have probably never heard about them.

հավանաբար, երբևէ չեն էլ լսել նրանց մասին:

This divide between what's happening on the ground

Իրականության և դրսում դրա ընկալման միջև եղած տարբերությունն է

and perceptions abroad

հիմնական պատճառը, թե ինչու մինչ այժմ

is one of the key reasons

պաղեստինյան և ոչ մի

why we don't have yet

խաղաղ դիմադրություն

a Palestinian peaceful resistance movement

հաջողությամբ

that has been successful.

չի պսակվել:

So I'm here today

Այդ պաճառով ես այսօր այստեղ եմ`

to talk about the power of attention,

խոսելու ուշադրության նշանակության,

the power of your attention,

ձեր իսկ ուշադրության նշանակության մասին,

and the emergence and development

ինչպես նաև Արևմտյան ափում, Գազայում և այլուր

of nonviolent movements

սկիզբ առած ու զարգացող

in the West Bank, Gaza and elsewhere --

խաղաղ դիմադրության շարժումների մասին,

but today, my case study is going to be Palestine.

բայց այսօր կկենտրոնանամ հատկապես Պաղեստինի վրա:

I believe that what's mostly missing

Կարծում եմ` հիմնական պատճառը,

for nonviolence to grow

որ խաղաղ դիմադրությունը չի զարգանում,

is not for Palestinians

ոչ թե այն է,

to start adopting nonviolence,

որ պաղեստինցիները չեն սկսել կիրառել այն,

but for us to start paying attention

այլ որ մենք անհրաժեշտ ուշադրություն չենք դարձնում

to those who already are.

խաղաղ դիմադրությունն արդեն կիրառող երկրների վրա:

Allow me to illustrate this point

Ասածս պարզաբանելու համար

by taking you to this village

տեղափոխվենք

called Budrus.

Բուդրուս կոչվող այս գյուղ:

About seven years ago,

Մոտավորապես յոթ տարի առաջ

they faced extinction,

նրանք կանգնած էին բնաջնջման եզրին,

because Israel announced it would build a separation barrier,

քանի որ Իսրայելը հայտարարել էր, որ կառուցելու էր բաժանող պատ,

and part of this barrier

որի մի մասը

would be built on top of the village.

պետք է անցներ գյուղի ծայրամասով:

They would lose 40 percent of their land

Այսպես նրանք կկորցնեին իրենց տարածքի 40%-ը

and be surrounded,

և կընկնեին շրջափակման մեջ,

so they would lose free access

ինչպես նաև կզրկվեին Արևմտյան ափամերձ տարածք

to the rest of the West Bank.

մուտք գործելու հնարավորությունից:

Through inspired local leadership,

Շնորհիվ տեղական իշխանությունների նախաձեռնության`

they launched a peaceful resistance campaign

նրանք սկսեցին խաղաղ դիմադրության արշավը`

to stop that from happening.

կանխելու այդ ամենի իրականացումը:

Let me show you some brief clips,

Թույլ տվեք մի քանի կարճամետրաժ ֆիլմ ցույց տալ,

so you have a sense

որ ավելի լավ պատկերացնեք,

for what that actually looked like on the ground.

թե իրականում ինչ է կատարվում հենց դեպքի վայրում:

(Music)

(Երաժշտություն)

Palestinian Woman: We were told the wall

Պաղեստինցի կին. «Մեզ ասացին, որ այդ պատը

would separate Palestine from Israel.

կբաժանի Պաղեստինն Իսրայելից:

Here in Budrus,

Բուդրուսում

we realized the wall would steal our land.

բոլորիս համար պարզ էր, որ այդ դեպքում կզրկվեինք մեր հողից»:

Israeli Man: The fence has, in fact,

Իսրայելցի տղամարդ. «Պատն իրականում

created a solution to terror.

լուծեց ահաբեկչության խնդիրը»:

Man: Today you're invited

Տղամարդ. «Այսօր դուք հրավիրված եք

to a peaceful march.

մասնակցելու խաղաղ երթին:

You are joined

Ձեզ են միանում

by dozens of your Israeli brothers and sisters.

իսրայելցի մի քանի տասնյակ եղբայրներ ու քույրեր»:

Israeli Activist: Nothing scares the army

Իսրայելցի ակտիվիստ. «Ոչինչ այդքան չի վախեցնում բանակին,

more than nonviolent opposition.

որքան խաղաղ դիմադրությունը»:

Woman: We saw the men

Կին. «Մենք տեսել ենք, թե ինչպես էին տղամարդիկ

trying to push the soldiers,

փորձում ճնշել զինվորներին,

but none of them could do that.

սակայն նրանց չէր հաջողվում այդ անել:

But I think the girls could do it.

Բայց ես կարծում եմ, որ աղջիկների մոտ դա կստացվի»:

Fatah Party Member: We must empty our minds

Ֆաթահ կուսակցության անդամ. «Մենք պետք է ազատվենք

of traditional thinking.

մեր ավանդական մտածողությունից»:

Hamas Party Member: We were in complete harmony,

Համաս կուսակցության անդամ. «Մենք կատարյալ ներդաշնակության մեջ էինք

and we wanted to spread it to all of Palestine.

և ուզում էին տարածել դա ամբողջ Պաղեստինում»:

Chanting: One united nation.

Երգ. «Մեկ միասնական ազգ,

Fatah, Hamas and the Popular Front!

Ֆաթահ, Համաս և Ժողովրդական ճակատ»:

News Anchor: The clashes over the fence continue.

Լրահոսի մեկնաբան. «Պատի թեմայի շուրջ բախումները շարունակվում են»:

Reporter: Israeli border police were sent to disperse the crowd.

Թղթակից. «Իսրայելի սահմանապահներին կարգադրված է ցրել ամբոխը:

They were allowed to use any force necessary.

Նրանց թույլատրվել է օգտագործել ցանկացած միջոց»:

(Gunshots)

(Կրակոցներ)

Man: These are live bullets.

Տղամարդ. «Սրանք իսկական հրազենի փամփուշտներ են:

It's like Fallujah. Shooting everywhere.

Ֆալլուջայի նման է. ամենուր կրակում են»:

Israeli Activist: I was sure we were all going to die.

Իսրայելցի ակտիվիստ. «Ես համոզված էի, որ բոլորս մահանալու էինք:

But there were others around me who weren't even cowering.

Բայց ինձ հետ կային նաև մարդիկ, ովքեր անգամ չէին էլ պատսպարվում»:

Israeli Soldier: A nonviolent protest

Իսրայելցի զինծառայող. «Խաղաղ բողոքի ցույցը

is not going to stop the [unclear].

չի կարող դադարեցնել…... (հստակ չի լսվում)»:

Protester: This is a peaceful march.

Բողոքի ակցիայի մասնակից. «Սա խաղաղ ցույց է:

There is no need to use violence.

Կարիք չկա բռնության դիմել»:

Chanting: We can do it! We can do it!

Երգ. «Մենք դա կարող ենք անել: Մենք դա կարող ենք անել:

We can do it!

Մենք դա կարող ենք անել»:

Julia Bacha: When I first heard

Ջուլիա Բաչա. «Երբ առաջին անգամ լսեցի

about the story of Budrus,

Բուդրուսի պատմությունը,

I was surprised

զարմացա,

that the international media had failed to cover

որ միջազգային լրատվամիջոցները չէին անդրադարձել

the extraordinary set of events

ուշագրավ իրադարձությունների այդ շարքին,

that happened seven years ago,

որոնք տեղի էին ունեցել յոթ տարի առաջ`

in 2003.

2003 թվականին:

What was even more surprising

Բայց ավելի զարմանալի է այն,

was the fact that Budrus was successful.

որ Բուդրուսը հաջողության հասավ:

The residents, after 10 months of peaceful resistance,

Բնակիչները մոտ 10 ամսվա խաղաղ ցույցերից հետո

convinced the Israeli government

Իսրայելի կառավարությանը համոզեցին

to move the route of the barrier off their lands

տեղափոխել այդ պարիսպն իրենց տարածքից

and to the green line,

մինչև կանաչ գոտի,

which is the internationally recognized boundary

որն էլ Իսրայելի ու Պաղեստինի տարածքների միջև

between Israel and the Palestinian Territories.

միջազգայնորեն ընդունված սահմանն է:

The resistance in Budrus

Այդ ժամանակից ի վեր Բուդրուսի դիմադրությունը

has since spread

տարածվել է

to villages across the West Bank

Արևմտյան ափի բոլոր գյուղերում,

and to Palestinian neighborhoods in Jerusalem.

ինչպես նաև Երուսաղեմի պաղեստինյան մի շարք շրջաններում:

Yet the media remains mostly silent

Սակայն մամուլը մեծ մասամբ շարունակում է չխոսել

on these stories.

այս պատմությունների մասին:

This silence carries profound consequences

Այս լռության արդյունքում

for the likelihood

Պաղեստինում խաղաղ դիմադրության

that nonviolence can grow,

զարգացումը

or even survive,

կարող է կասեցվել

in Palestine.

կամ ընդհանրապես վերանալ»:

Violent resistance

Բռնի

and nonviolent resistance

և խաղաղ դիմադրություններն

share one very important thing in common;

ունեն մեկ շատ կարևոր ընդհանրություն.

they are both a form of theater

երկուսն էլ յուրատեսակ թատրոն են,

seeking an audience to their cause.

որոնք փնտրում են իրենց հանդիսատեսին:

If violent actors

Երբ միայն բռնի միջոցառումներ ձեռնարկողներն են

are the only ones constantly getting front-page covers

անդադար զբաղեցնում թերթերի առաջին էջերն

and attracting international attention

ու գրավում միջազգային ուշադրությունը

to the Palestinian issue,

դեպի պաղեստինյան հարցը,

it becomes very hard

խաղաղ գործողություններ

for nonviolent leaders

իրականացնող առաջնորդների համար

to make the case to their communities

չափազանց դժվար է դառնում

that civil disobedience

բացատրել իրենց հայրենակիցներին,

is a viable option

որ քաղաքացիական անհնազանդությունն

in addressing their plight.

իրավիճակից դուրս գալու տարբերակ է:

The power of attention

Ուշադրության կարևորությունն,

is probably going to come as no surprise

ամենայն հավանականությամբ,

to the parents in the room.

դահլիճում նստած ծնողների համար նորություն չէ:

The surest way

Ձեր երեխային զայրույթի պոռթկումը

to make your child throw increasingly louder tantrums

հանդարտեցնելու ամենաարդյունավետ միջոցն այն է,

is by giving him attention

որ դուք պետք է ուշադիր լինեք նրա հանդեպ այն ժամանակ,

the first time he throws a fit.

երբ նա այդ հոգեվիճակում հայտնվում է առաջին անգամ:

The tantrum will become

Այդ վատ տրամադրությունը

what childhood psychologists call

կարող է հանգեցնել մանկական հոգեբանների բնորոշմամբ

a functional behavior,

«ֆունկցիոնալ պահվածքի»,

since the child has learned

», քանի որ երեխան արդեն հասկացել է,

that he can get parental attention out of it.

որ նա դրանով կարող է գրավել ծնողների ուշադրությունը:

Parents can incentivize or disincentivize behavior

Ծնողները կարող են խրախուսել կամ հավանություն չտալ իրենց երեխաների պահվածքին`

simply by giving or withdrawing

կա՛մ ուշադրություն դարձնելով,

attention to their children.

կա՛մ պարզապես անտեսելով:

But that's true for adults too.

Մեծահասակների դեպքում իրավիճակը նույնն է:

In fact, the behavior

Իրականում, այն փաստը,

of entire communities and countries

թե ինչի վրա է միջազգային հանրությունը

can be influenced,

կենտրոնացնում ուշադրությունը,

depending on where

կարող է մեծապես ազդել

the international community chooses

անգամ համայնքների

to focus its attention.

և երկրների վրա:

I believe that at the core of ending the conflict in the Middle East

Կարծում եմ, որ Մերձավոր Արևելքում ստեղծված

and bringing peace

այդ հակամարտության, ինչպես նաև

is for us

խաղաղության ձգտելու հիմքում

to transform nonviolence

ընկած է այն, որ մենք պետք է

into a functional behavior

վերափոխենք այդ խաղաղ գործողությունները

by giving a lot more attention

ֆունկցիոնալ գործելակերպի,

to the nonviolent leaders on the ground today.

այսպիսով ավելի շատ կենտրոնանալով այսօրվա առաջնորդների խաղաղ դիմադրությունների վրա:

In the course of taking my film to villages

Արևմտյան ափի, Գազայի, Արևելյան Երուսաղեմի

in the West Bank, in Gaza and in East Jerusalem,

գյուղերում ֆիլմեր նկարահանելով`

I have seen the impact

ես տեսա,

that even one documentary film can have

թե այդ ամենի վրա ինչ ազդեցություն կարող է ունենալ

in influencing the transformation.

անգամ մեկ վավերագրական ֆիլմը:

In a village called Wallajeh,

Ուոլոջահ կոչվող գյուղում,

which sits very close to Jerusalem,

որը շատ մոտ է Երուսաղեմին,

the community was facing

համայնքն ուներ

a very similar plight to Budrus.

նույն Բուդրուսի խնդիրը:

They were going to be surrounded, lose a lot of their lands

Նրանք էլ էին շրջափակման մեջ ընկնելու, զրկվելու էին իրենց տարածքների մեծ մասից,

and not have freedom of access,

ինչպես նաև դեպի Արևմտյան ափ կամ Երուսաղեմ

either to the West Bank or Jerusalem.

ազատ մուտք գործելու հնարավորությունից:

They had been using nonviolence for about two years

Մոտ երկու տարի նրանք դիմել էին խաղաղ դիմադրության,

but had grown disenchanted

սակայն հիասթափվել էին,

since nobody was paying attention.

որովհետև ոչ ոք ուշադրություն չէր դարձրել իրենց:

So we organized a screening.

Այդ իսկ պատճառով մենք կազմակերպեցինք մեր ֆիլմի ցուցադրումը:

A week later,

Մեկ շաբաթ անց

they held the most well-attended

նրանք անցկացրին բոլոր ժամանակների

and disciplined

ամենազանգվածային

demonstration to date.

ու կազմակերպված հավաքը:

The organizers say

Նախաձեռնողներն ասում են,

that the villagers, upon seeing the story of Budrus

որ երբ գյուղացիները տեսան Բ

documented in a film,

ուդրուսի մասին ֆիլմը, զգացին,

felt that there were indeed people

որ իրականում գոյություն ունեն այնպիսի մարդիկ,

following what they were doing,

որոնք հետևողական են իրենց աշխատանքում,

that people cared.

և սրտացավ:

So they kept on going.

Այսպիսով, նրանք շարունակեցին իրենց գործը:

On the Israeli side,

Իսրայելյան կողմում

there is a new peace movement called Solidariot,

գոյություն ունի մի նոր շարժում, որը կոչվում է «Սոլիդարիոտ»`

which means solidarity in Hebrew.

եբրայերենից թարգմանաբար «համերաշխություն»:

The leaders of this movement have been using Budrus

Այս շարժման կողմնակիցներն ընդօրինակում էին Բուդրուսի փորձը՝

as one of their primary recruiting tools.

որպես աշխատող մեխանիզմ:

They report

Նրանք ասում են,

that Israelis who had never been active before,

որ իսրայելցիները, որոնք նախկինում շատ պասիվ են եղել,

upon seeing the film,

ֆիլմը դիտելուց հետո

understand the power of nonviolence

հասկացել են խաղաղ դիմադրության ուժն

and start joining their activities.

ու սկսել են համախմբվել:

The examples of Wallajeh

Ուոլոջահի և «Սոլիդարիոտ»

and the Solidariot movement

շարժման օրինակը ցույց է տալիս,

show that even a small-budget independent film

որ նույնիսկ փոքր բյուջեով անկախ ֆիլմը

can play a role

կարող է իր դերն ու նշանակությունն ունենալ

in transforming nonviolence

խաղաղ դիմադրությունը

into a functional behavior.

ֆունկցիոնալ գործելակերպ դարձնելու հարցում:

Now imagine the power

Հիմա պատկերացրե՛ք,

that big media players could have

թե նրանք ինչպիսի կարևորություն ձեռք կբերեին,

if they started covering

եթե ազդեցիկ լրատվամիջոցներն

the weekly nonviolent demonstrations

ամեն շաբաթ լուսաբանեին

happening in villages

խաղաղ դիմադրության ցույցերը,

like Bil'in, Ni'lin,

որոնք տեղի էին ունենում Բիլին, Նիլին,

Wallajeh,

Ուոլոջահ,

in Jerusalem neighborhoods

Երուսաղեմի մոտակա

like Sheikh Jarrah and Silwan --

Շեյխ Ջերա և Սիլվան գյուղերում:

the nonviolent leaders

Այս դեպքում խաղաղ դիմադրության առաջնորդները

would become more visible,

կդառնային ավելի ճանաչված

valued and effective

ու գնահատված,

in their work.

իսկ նրանց գործն` ավելի արդյունավետ:

I believe

Կարծում եմ`

that the most important thing

շատ կարևոր է

is to understand

գիտակցել, որ

that if we don't pay attention to these efforts,

եթե մենք ուշադրություն չդարձնենք այս ջանքերին,

they are invisible,

ապա դրանք անտեսանելի կմնան,

and it's as if they never happened.

ասես նման բան երբևէ չի էլ եղել:

But I have seen first hand

Սակայն ես իմ աչքերով եմ տեսել ու համոզվել,

that if we do,

որ խաղաղ դիմադրությունը կզարգանա,

they will multiply.

եթե անհրաժեշտ ուշադրություն հատկացվի դրան:

If they multiply,

Հետևաբար

their influence will grow

կաճի նաև դրա ազդեցությունն

in the overall Israeli-Palestinian conflict.

ամբողջ իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտության մեջ:

And theirs is the kind of influence

Իսկ դա այնպիսի ազդեցություն է,

that can finally

որը կարող է վերջնականապես

unblock the situation.

լուծել այդ իրավիճակը:

These leaders have proven that nonviolence works

Այս առաջնորդներն ապացուցել են, որ խաղաղ դիմադրությունը

in places like Budrus.

գործում է այնպիսի վայրերում, ինչպիսին Բուդրուսն է:

Let's give them attention

Եկե՛ք մենք էլ ուշադրություն դարձնենք դրանց,

so they can prove it works everywhere.

որպեսզի ապացուցվի, որ այն ամենուր գործում է:

Thank you.

Շնորհակալություն:

(Applause)

(Ծափահարություններ)