Why we laugh | Sophie Scott

Tłumaczenie: Julia Orska Korekta: Rysia Wand

Hi. I'm going to talk to you today about laughter,

Cześć. Dziś opowiem wam o śmiechu.

and I just want to start by thinking about the first time

Zacznę od momentu,

I can ever remember noticing laughter.

kiedy pierwszy raz zauważyłam śmiech.

This is when I was a little girl. I would've been about six.

Byłam wtedy małą dziewczynką. Mniej więcej sześcioletnią.

And I came across my parents doing something unusual,

Zauważyłam, że rodzice robią coś niezwykłego,

where they were laughing.

bardzo się przy tym śmiejąc.

They were laughing very, very hard.

Śmiali się do rozpuku.

They were lying on the floor laughing.

Tarzali się po podłodze ze śmiechu.

They were screaming with laughter.

Prawie ryczeli ze śmiechu.

I did not know what they were laughing at, but I wanted in.

Nie wiedziałam, co ich rozbawiło, ale też chciałam dołączyć.

I wanted to be part of that,

Chciałam w tym uczestniczyć.

and I kind of sat around at the edge going, "Hoo hoo!" (Laughter)

Przysiadłam się i robiłam "ha ha". (Śmiech)

Now, incidentally, what they were laughing at

Okazało się, że śmiali się

was a song which people used to sing,

z piosenki, którą kiedyś śpiewano

which was based around signs in toilets on trains

o znakach w toaletach pociągów,

telling you what you could and could not do

mówiących, co wolno robić, a czego nie

in toilets on trains.

w pociągowej łazience.

And the thing you have to remember about the English is, of course,

Musicie pamiętać, że my, Anglicy, mamy wyrafinowane poczucie humoru.

we do have an immensely sophisticated sense of humor.

(Laughter)

(Śmiech)

At the time, though, I didn't understand anything of that.

W tamtym momencie nic z tego nie rozumiałam.

I just cared about the laughter,

Obchodził mnie tylko śmiech.

and actually, as a neuroscientist, I've come to care about it again.

Jako neurobiolog znów się nim zainteresowałam.

And it is a really weird thing to do.

Faktycznie - jest to coś dziwnego.

What I'm going to do now is just play some examples

Pokażę wam teraz przykłady

of real human beings laughing,

śmiechu prawdziwych ludzi.

and I want you think about the sound people make and how odd that can be,

Pomyślcie o tych dźwiękach i jakie mogą być niezwykłe

and in fact how primitive laughter is as a sound.

i jakim prymitywnym odgłosem jest śmiech.

It's much more like an animal call than it is like speech.

Bardziej przypomina odgłosy zwierząt niż mowę.

So here we've got some laughter for you. The first one is pretty joyful.

Oto przykłady śmiechu. Pierwszy jest całkiem radosny.

(Audio: Laughing)

(Nagranie: Śmiech)

Now this next guy, I need him to breathe.

Ten następny facet musi oddychać.

There's a point in there where I'm just, like,

W pewnym momencie pomyślałam:

you've got to get some air in there, mate,

"Koleś, wpuść tam trochę powietrza",

because he just sounds like he's breathing out.

bo brzmi, jakby je tylko wypuszczał.

(Nagranie: Śmiech)

(Audio: Laughing)

This hasn't been edited; this is him.

To nie montaż, to naprawdę on.

(Audio: Laughing) (Laughter)

(Nagranie: Śmiech)

(Śmiech)

And finally we have -- this is a human female laughing.

I na koniec śmiech kobiety.

And laughter can take us to some pretty odd places in terms of making noises.

Odgłos śmiechu może naprawdę zaskoczyć.

(Audio: Laughing)

(Nagranie: Śmiech)

She actually says, "Oh my God, what is that?" in French.

Ona pyta po francusku: "O Boże, co to?".

We're all kind of with her. I have no idea.

Pewnie myślimy to samo. Ja przynajmniej nie mam pojęcia.

Now, to understand laughter, you have to look at a part of the body

Aby zrozumieć śmiech, trzeba spojrzeć na część ciała

that psychologists and neuroscientists don't normally spend much time looking at,

zwykle pomijaną przez psychologów i neurologów,

na klatkę piersiową.

which is the ribcage,

and it doesn't seem terribly exciting,

Nic specjalnie ekscytującego,

lecz tak naprawdę wszyscy stale jej używamy.

but actually you're all using your ribcage all the time.

Wszyscy jej teraz używamy

What you're all doing at the moment with your ribcage,

(i nie przestawajcie!) do oddychania.

and don't stop doing it, is breathing.

Używamy mięśni między żebrami

So you use the intercostal muscles, the muscles between your ribs,

do wdychania i wydychania powietrza,

to bring air in and out of your lungs

just by expanding and contracting your ribcage,

przez ściskanie i rozciąganie klatki piersiowej.

and if I was to put a strap around the outside of your chest

Gdybym otoczyła ją taśmą,

called a breath belt, and just look at that movement,

zobaczylibyście, że faluje.

you see a rather gentle sinusoidal movement, so that's breathing.

To oddychanie.

Wszyscy to robicie. Kontynuujcie.

You're all doing it. Don't stop.

Kiedy zaczynamy mówić,

As soon as you start talking,

you start using your breathing completely differently.

używamy oddechu zupełnie inaczej.

So what I'm doing now is you see something much more like this.

To, co robię teraz, wygląda tak.

In talking, you use very fine movements of the ribcage

Przy mówieniu klatka porusza się delikatnie,

to squeeze the air out --

żeby wydusić powietrze.

and in fact, we're the only animals that can do this.

Żadne inne zwierzę tego nie potrafi.

Dlatego możemy mówić.

It's why we can talk at all.

Now, both talking and breathing has a mortal enemy,

Mowa i oddychanie mają śmiertelnego wroga

and that enemy is laughter,

- śmiech.

because what happens when you laugh

Bo kiedy się śmiejemy,

is those same muscles start to contract very regularly,

te same mięśnie kurczą się regularnie,

and you get this very marked sort of zig-zagging,

co wygląda jak zygzak,

and that's just squeezing the air out of you.

wyciskając z was powietrze.

It literally is that basic a way of making a sound.

To najprostsza metoda na wydawanie dźwięku.

You could be stamping on somebody, it's having the same effect.

Gdyby na kogoś nadepnąć, efekt byłby ten sam.

Wyciskacie powietrze,

You're just squeezing air out,

and each of those contractions -- Ha! -- gives you a sound.

a każdy skurcz - Ha! - wywołuje dźwięk.

Połączone skurcze wywołują spazmy.

And as the contractions run together, you can get these spasms,

and that's when you start getting these -- (Wheezing) -- things happening.

I wtedy wychodzi to (świszczący dźwięk).

Jestem w tym świetna.

I'm brilliant at this. (Laughter)

(Śmiech)

Now, in terms of the science of laughter, there isn't very much,

Jeśli chodzi o naukę, nie znajdziecie zbyt wiele.

but it does turn out that pretty much everything we think we know

Okazuje się, że wszystko, co wiemy,

about laughter is wrong.

jest błędne.

So it's not at all unusual, for example, to hear people to say

Na przykład, mówi się, że człowiek

humans are the only animals that laugh.

to jedyne zwierzę zdolne do śmiechu.

Nietzsche thought that humans are the only animals that laugh.

Tak myślał Nietzsche.

Tak naprawdę różne ssaki się śmieją.

In fact, you find laughter throughout the mammals.

It's been well-described and well-observed in primates,

Widzimy to u naczelnych,

but you also see it in rats,

ale też u szczurów.

and wherever you find it --

I wszędzie,

humans, primates, rats --

u ludzi, naczelnych, szczurów,

you find it associated with things like tickling.

łączy się to z łaskotaniem, co widać wyraźnie u ludzi.

That's the same for humans.

You find it associated with play, and all mammals play.

Również z zabawą, a wszystkie ssaki się bawią.

And wherever you find it, it's associated with interactions.

Zawsze wiąże się to z interakcją.

So Robert Provine, who has done a lot of work on this,

Robert Provine, który wiele nad tym pracował,

has pointed out that you are 30 times more likely to laugh

odkrył, że śmiejemy się 30 razy częściej

if you are with somebody else than if you're on your own,

w towarzystwie niż w samotności.

and where you find most laughter

Najwięcej śmiechu jest

is in social interactions like conversation.

w interakcjach, na przykład w rozmowie.

So if you ask human beings, "When do you laugh?"

Kiedy pytasz kogoś o powód do śmiechu,

they'll talk about comedy and they'll talk about humor and they'll talk about jokes.

będzie mówił o komedii, humorze i żartach.

Ale okazuje się, że śmieje się w towarzystwie.

If you look at when they laugh, they're laughing with their friends.

And when we laugh with people, we're hardly ever actually laughing at jokes.

W towarzystwie rzadko śmiejemy się z żartów.

You are laughing to show people that you understand them,

Pokazujemy ludziom, że ich rozumiemy,

that you agree with them, that you're part of the same group as them.

że zgadzamy się z nimi i jesteśmy grupą.

You're laughing to show that you like them.

Pokazujemy im, że ich lubimy.

You might even love them.

A nawet kochamy.

Robimy to w czasie rozmowy,

You're doing all that at the same time as talking to them,

a śmiech wykonuje wielką, emocjonalną robotę.

and the laughter is doing a lot of that emotional work for you.

Something that Robert Provine has pointed out, as you can see here,

Robert Provine zauważył,

że powód, dla którego się śmiejemy,

and the reason why we were laughing

dla którego ci ludzie na filmach się śmiali

when we heard those funny laughs at the start,

i czemu ja to robiłam na widok rodziców,

and why I was laughing when I found my parents laughing,

jest taki, że to niesamowicie zaraźliwe.

is that it's an enormously behaviorally contagious effect.

Możesz zarazić się od kogoś śmiechem,

You can catch laughter from somebody else,

zwłaszcza, jeżeli znasz tę osobę.

and you are more likely to catch laughter off somebody else if you know them.

Jest to modulowane przez kontekst społeczny.

So it's still modulated by this social context.

Trzeba odłożyć humor na bok

You have to put humor to one side

i pomyśleć o społecznym znaczeniu śmiechu,

and think about the social meaning of laughter

bo to tu są jego korzenie.

because that's where its origins lie.

Now, something I've got very interested in is different kinds of laughter,

Interesują mnie jego różne rodzaje.

and we have some neurobiological evidence about how human beings vocalize

Mamy neurobiologiczne dowody odnośnie ludzkiej wokalizacji.

that suggests there might be two kinds of laughs that we have.

Sugerują one, że są dwa rodzaje śmiechu.

So it seems possible that the neurobiology for helpless, involuntary laughter,

Możliwe, że podłoże mimowolnego śmiechu, którego nie da się powstrzymać

like my parents lying on the floor screaming about a silly song,

i który ogarnął moich rodziców z powodu głupiej piosenki,

might have a different basis to it than some of that more polite

ma inne podstawy niż ten grzeczny śmiech,

social laughter that you encounter, which isn't horrible laughter,

ten społeczny,

but it's behavior somebody is doing as part of their communicative act to you,

który jest zachowaniem będącym częścią komunikacji,

part of their interaction with you; they are choosing to do this.

świadomym elementem interakcji.

In our evolution, we have developed two different ways of vocalizing.

Ewolucja rozwinęła dwa typy wokalizacji.

Mimowolną wokalizację, która jest częścią układu

Involuntary vocalizations are part of an older system

starszego niż świadoma wokalizacja. jak mowa, którą prezentuję teraz.

than the more voluntary vocalizations like the speech I'm doing now.

Wygląda na to, że śmiech może mieć różne korzenie.

So we might imagine that laughter might actually have two different roots.

Zgłębiałam więc ten temat.

So I've been looking at this in more detail.

W tym celu musieliśmy nagrać śmiech różnych osób

To do this, we've had to make recordings of people laughing,

and we've had to do whatever it takes to make people laugh,

i za wszelką cenę ich rozśmieszyć.

and we got those same people to produce more posed, social laughter.

Ci sami ludzie musieli też śmiać się sztucznie.

So imagine your friend told a joke,

Więc wyobraźcie sobie, że kumpel żartuje,

and you're laughing because you like your friend,

śmiejecie się, bo go lubicie,

but not really because the joke's all that.

a nie z żartu.

So I'm going to play you a couple of those.

Puszczę nagrania,

a wy powiecie mi, czy to prawdziwy śmiech,

I want you to tell me if you think this laughter is real laughter,

czy pozowany.

or if you think it's posed.

So is this involuntary laughter or more voluntary laughter?

Czy ten brzmi jak mimowolny czy świadomy?

(Audio: Laughing)

(Nagranie: śmiech)

What does that sound like to you?

Jak sądzicie?

Widownia: Pozowany. S.S.: Pozowany? Pozowany.

Audience: Posed. Sophie Scott: Posed? Posed.

A ten?

How about this one?

(Audio: Śmiech)

(Audio: Laughing)

(Śmiech)

(Laughter)

I'm the best.

Jestem najlepsza.

(Śmiech. Brawa)

(Laughter) (Applause)

Not really.

Naprawdę.

No, that was helpless laughter,

To był mimowolny śmiech.

and in fact, to record that, all they had to do was record me

Tutaj wystarczyło nagrać mnie,

gdy obserwowałam koleżankę,

watching one of my friends listening to something I knew she wanted to laugh at,

która słuchała czegoś, starając się nie zaśmiać.

and I just started doing this.

What you find is that people are good at telling the difference

Ludzie są dobrzy w rozróżnianiu

odmiennych rodzajów śmiechu.

between real and posed laughter.

Są to dla nas różne rzeczy.

They seem to be different things to us.

Coś podobnego widzimy u szympansów.

Interestingly, you see something quite similar with chimpanzees.

Inaczej śmieją się łaskotane,

Chimpanzees laugh differently if they're being tickled

a inaczej podczas zabawy.

than if they're playing with each other,

Coś takiego widzimy tutaj:

and we might be seeing something like that here,

mimowolny śmiech od łaskotek jest inny niż społeczny.

involuntary laughter, tickling laughter, being different from social laughter.

Akustycznie bardzo się różnią.

They're acoustically very different.

Prawdziwy śmiech jest dłuższy i o wyższym tonie.

The real laughs are longer. They're higher in pitch.

Kiedy śmiejesz się szczerze,

When you start laughing hard,

wyciskasz powietrze z płuc

you start squeezing air out from your lungs

pod wyższym ciśnieniem niż gdy robisz to świadomie.

under much higher pressures than you could ever produce voluntarily.

Nie zaśpiewałabym tak wysoko.

For example, I could never pitch my voice that high to sing.

Masz skurcze i wydajesz świszczące dźwięki.

Also, you start to get these sort of contractions and weird whistling sounds,

To znak, że prawdziwy śmiech jest prosty

all of which mean that real laughter is extremely easy,

or feels extremely easy to spot.

i łatwo rozpoznawalny.

In contrast, posed laughter, we might think it sounds a bit fake.

Z kolei ten pozowany, wydaje się trochę sztuczny.

Actually, it's not, it's actually an important social cue.

Choć tak naprawdę nie jest. To ważna wskazówka społeczna.

We use it a lot, we're choosing to laugh in a lot of situations,

Używamy go w wielu sytuacjach.

and it seems to be its own thing.

Jest to oddzielne zjawisko.

So, for example, you find nasality in posed laughter,

W pozowanym śmiechu słychać nosowe dźwięki,

that kind of "ha ha ha ha ha" sound

jak na przykład ten odgłos "ha ha ha".

that you never get, you could not do, if you were laughing involuntarily.

W mimowolnym śmiechu go nie ma.

So they do seem to be genuinely these two different sorts of things.

Więc są to dwie odrębne rzeczy.

We took it into the scanner to see how brains respond

Użyliśmy skanera do zbadania reakcji mózgu na śmiech.

when you hear laughter.

And when you do this, this is a really boring experiment.

Jest to dość nudny eksperyment.

We just played people real and posed laughs.

Puściliśmy prawdziwy i pozowany śmiech.

We didn't tell them it was a study on laughter.

Nie mówiliśmy o celu.

We put other sounds in there to distract them,

Puściliśmy też inne dźwięki dla odwrócenia uwagi.

and all they're doing is lying listening to sounds.

Badani mieli tylko leżeć i słuchać dźwięków.

We don't tell them to do anything.

Nie mówiliśmy im, co mają robić.

Nonetheless, when you hear real laughter and when you hear posed laughter,

A mózg i tak reagował inaczej

na różne rodzaje śmiechu.

the brains are responding completely differently,

significantly differently.

Zupełnie inaczej.

What you see in the regions in blue, which lies in auditory cortex,

Na niebiesko zaznaczone są sektory słuchowe kory mózgowej

are the brain areas that respond more to the real laughs,

i części mózgu reagujące na prawdziwy śmiech.

and what seems to be the case,

Wydaje się,

when you hear somebody laughing involuntarily,

że śmiech mimowolny to dźwięk,

jakiego nie słyszymy w innym kontekście.

you hear sounds you would never hear in any other context.

It's very unambiguous,

To jednoznaczne

and it seems to be associated with greater auditory processing

i utożsamiane z procesem słuchowym

of these novel sounds.

przetwarzania tych nowych dźwięków.

In contrast, when you hear somebody laughing in a posed way,

Przeciwnie, przy pozowanym śmiechu

what you see are these regions in pink,

działają te różowe rejony,

which are occupying brain areas associated with mentalizing,

odpowiadające za psychikę

i rozważanie, co myślą inni.

thinking about what somebody else is thinking.

And I think what that means is,

To chyba znaczy,

even if you're having your brain scanned, which is completely boring

że nawet gdy skanują ci mózg,

co jest bardzo nudne i niezbyt interesujące,

and not very interesting,

gdy słyszysz czyjeś "ha ha ha",

when you hear somebody going, "A ha ha ha ha ha,"

you're trying to work out why they're laughing.

starasz się dowiedzieć, dlaczego to robi.

Laughter is always meaningful.

Śmiech zawsze coś znaczy.

You are always trying to understand it in context,

Zawsze chcemy poznać kontekst.

even if, as far as you are concerned, at that point in time,

Nawet jeśli w danym momencie

to zachowanie nie dotyczy nas.

it has not necessarily anything to do with you,

I tak chcemy wiedzieć, z czego śmieją się inni.

you still want to know why those people are laughing.

Sprawdziliśmy, jak ludzie w różnym wieku

Now, we've had the opportunity to look at how people hear real and posed laughter

słyszą prawdziwy i pozowany śmiech.

across the age range.

Przeprowadziliśmy eksperyment online z Royal Society.

So this is an online experiment we ran with the Royal Society,

and here we just asked people two questions.

Zadaliśmy badanym dwa pytania.

Najpierw słyszeli śmiech,

First of all, they heard some laughs,

a następnie mieli powiedzieć, czy brzmi szczerze.

and they had to say, how real or posed do these laughs sound?

Czerwony to prawdziwy, niebieski to pozowany.

The real laughs are shown in red and the posed laughs are shown in blue.

Widać szybki rozwój.

What you see is there is a rapid onset.

Z wiekiem coraz lepiej idzie nam rozpoznawanie śmiechu.

As you get older, you get better and better at spotting real laughter.

So six-year-olds are at chance, they can't really hear the difference.

Możliwe, że sześciolatki nie zauważą różnicy.

By the time you are older, you get better,

Z wiekiem nabierasz wprawy,

but interestingly, you do not hit peak performance in this dataset

ale najlepiej radzą sobie

until you are in your late 30s and early 40s.

dopiero osoby po trzydziestce i starsze.

You don't understand laughter fully by the time you hit puberty.

Nie rozumiesz do końca śmiechu na początku dojrzewania.

You don't understand laughter fully by the time your brain has matured

Ani wtedy, gdy mózg osiąga dojrzałość.

at the end of your teens.

Uczysz się o śmiechu przez cały wstęp do dorosłego życia.

You're learning about laughter throughout your entire early adult life.

If we turn the question around and now say not, what does the laughter sound like

Jeśli zadamy pytanie nie o to, jak brzmi śmiech:

in terms of being real or posed, but we say,

szczerze, czy nie,

how much does this laughter make you want to laugh,

ale o to, jak bardzo nas rozśmiesza i jak bardzo jest zaraźliwy,

how contagious is this laughter to you, we see a different profile.

ujrzymy inny profil.

And here, the younger you are,

Im młodsza osoba,

the more you want to join in when you hear laughter.

tym bardziej zaraźliwy jest dla niej śmiech.

Remember me laughing with my parents when I had no idea what was going on.

Jak mój śmiech z rodzicami, choć nie wiedziałam, o co chodzi.

You really can see this.

To naprawdę widać.

Wszyscy - starsi i młodsi

Now everybody, young and old,

finds the real laughs more contagious than the posed laughs,

łatwiej zarażają się prawdziwym śmiechem, niż pozowanym.

Z wiekiem mniej nas bawi.

but as you get older, it all becomes less contagious to you.

Now, either we're all just becoming really grumpy as we get older,

Albo stajemy się ponurakami na starość,

or it may mean that as you understand laughter better,

albo zaczynamy rozumieć śmiech

and you are getting better at doing that,

i lepiej go używać.

you need more than just hearing people laugh to want to laugh.

Żeby się śmiać, nie wystarczy usłyszeć śmiech.

You need the social stuff there.

Potrzebujemy elementu społecznego.

So we've got a very interesting behavior

To ciekawe zachowanie.

about which a lot of our lay assumptions are incorrect,

Związane z nim założenia były błędne.

but I'm coming to see that actually there's even more to laughter

W śmiechu musi być coś więcej

than it's an important social emotion we should look at,

niż ważne społeczne emocje,

because it turns out people are phenomenally nuanced

bo okazuje się, że ludzie używają go

in terms of how we use laughter.

w sposób subtelny i zróżnicowany.

There's a really lovely set of studies coming out

Niedługo ukaże się zestaw badań

from Robert Levenson's lab in California,

kalifornijskiego laboratorium Roberta Levensona,

where he's doing a longitudinal study with couples.

który prowadzi długookresowe testy par.

He gets married couples, men and women, into the lab,

Sprowadza małżeństwa do laboratorium

and he gives them stressful conversations to have

i podrzuca stresujące tematy do rozmów.

while he wires them up to a polygraph so he can see them becoming stressed.

Podłącza ich do poligrafu i obserwuje poziom stresu.

So you've got the two of them in there, and he'll say to the husband,

Trzyma ich tam razem i pyta męża:

"Tell me something that your wife does that irritates you."

"Powiedz, co irytuje cię w żonie".

And what you see is immediately --

I od razu widać,

just run that one through your head briefly, you and your partner --

postawcie się tylko w takiej sytuacji,

you can imagine everybody gets a bit more stressed as soon as that starts.

wszyscy od razu się stresują.

You can see physically, people become more stressed.

Widać to po objawach fizycznych.

What he finds is that the couples who manage that feeling of stress

Okazuje się, że pary, które redukują stres

with laughter, positive emotions like laughter,

przez pozytywne emocje, jak śmiech,

not only immediately become less stressed,

od razu odczuwają niższy poziom stresu

i fizycznie od razu czują się lepiej.

they can see them physically feeling better,

they're dealing with this unpleasant situation better together,

Wspólnie radzą sobie z tą sytuacją.

they are also the couples that report

Są to pary, które przyznają,

high levels of satisfaction in their relationship

że ich związek jest satysfakcjonujący

i które zostają ze sobą na dłużej.

and they stay together for longer.

So in fact, when you look at close relationships,

Kiedy patrzymy na związki,

śmiech staje się wyznacznikiem,

laughter is a phenomenally useful index

of how people are regulating their emotions together.

jak ludzie wspólnie regulują emocje.

We're not just emitting it at each other to show that we like each other,

Nie tylko pokazujemy sobie, że się lubimy,

we're making ourselves feel better together.

ale wspólnie poprawiamy sobie humor.

Now, I don't think this is going to be limited to romantic relationships.

Nie ogranicza się to do związków romantycznych.

I think this is probably going to be a characteristic

Podobna zasada funkcjonuje

w związkach emocjonalnych, jak w przyjaźni,

of close emotional relationships such as you might have with friends,

which explains my next clip,

co wyjaśnia moje kolejne wideo.

which is of a YouTube video of some young men in the former East Germany

To nagranie chłopaka z byłego NRD,

on making a video to promote their heavy metal band,

klip promocyjny jego zespołu heavy metalowego.

Klip ma być macho i bardzo poważny.

and it's extremely macho, and the mood is very serious,

and I want you to notice what happens in terms of laughter

Ale zobaczcie, co się dzieje, jeśli chodzi o śmiech,

when things go wrong

gdy coś idzie nie tak.

and how quickly that happens, and how that changes the mood.

Jak szybko to nastąpiło i jak zmieniło nastrój.

He's cold. He's about to get wet. He's got swimming trunks on,

On ma na sobie kąpielówki. Jest zmino. Zaraz będzie mokry.

got a towel.

Bierze ręcznik.

Ice.

Lód.

Co się może stać?

What might possibly happen?

Video starts.

Zaczyna się film.

Serious mood.

Poważny nastrój.

Zaczynamy.

And his friends are already laughing. They are already laughing, hard.

Znajomi zaczynają się śmiać, nawet bardzo.

He's not laughing yet.

On jeszcze nie.

(Śmiech)

(Laughter)

Ale już zaczyna.

He's starting to go now.

And now they're all off.

No i padli.

(Laughter)

(Śmiech)

They're on the floor.

Tarzają się ze śmiechu.

(Laughter)

(Śmiech)

The thing I really like about that is it's all very serious

Podoba mi się, że to wszystko jest takie poważne,

until he jumps onto the ice, and as soon as he doesn't go through the ice,

dopóki nie wskoczył na lód.

Jak tylko okazuje się, że się nie przebił,

but also there isn't blood and bone everywhere,

ale też nie ma krwi czy złamanych kości,

his friends start laughing.

koledzy zaczynają się śmiać.

And imagine if that had played him out with him standing there going,

A gdyby stanął i powiedział:

"No seriously, Heinrich, I think this is broken,"

"Poważnie, Heinrich, chyba coś złamałem",

zrobiłoby się nieprzyjemnie.

we wouldn't enjoy watching that. That would be stressful.

Albo gdyby rozbawiony biegał ze złamaną nogą,

Or if he was running around with a visibly broken leg laughing,

a oni mówiliby: "Chyba trzeba jechać do szpitala",

and his friends are going, "Heinrich, I think we need to go to the hospital now,"

też nie byłoby zabawne.

Śmiech działa,

that also wouldn't be funny.

bo z bolesnej, upokarzającej sytuacji

The fact that the laughter works,

it gets him from a painful, embarrassing, difficult situation,

powstaje coś zabawnego.

into a funny situation, into what we're actually enjoying there,

To ciekawe wykorzystanie śmiechu,

and I think that's a really interesting use,

z którym stale się stykamy.

and it's actually happening all the time.

Pamiętam, że coś takiego wydarzyło się

For example, I can remember something like this happening

na pogrzebie mojego ojca.

at my father's funeral.

Nie, nie skakaliśmy w bieliźnie po lodzie.

We weren't jumping around on the ice in our underpants.

Nie jesteśmy z Kanady.

We're not Canadian.

(Śmiech. Oklaski)

(Laughter) (Applause)

These events are always difficult, I had a relative who was being a bit difficult,

Takie wydarzenia są trudne.

Jeden krewny niczego ułatwiał.

my mum was not in a good place,

Mama przechodziła ciężkie chwile.

and I can remember finding myself just before the whole thing started

Pamiętam, że przed rozpoczęciem

telling this story about something that happened in a 1970s sitcom,

mówiłam coś o jakiejś komedii z lat 70.

and I just thought at the time, I don't know why I'm doing this,

Nie wiedziałam, po co to robię,

and what I realized I was doing

aż uświadomiłam sobie,

was I was coming up with something from somewhere

że szukałam czegoś,

I could use to make her laugh together with me.

z czego mogłybyśmy się wspólnie pośmiać.

It was a very basic reaction to find some reason we can do this.

Wyszukanie czegoś zabawnego było podstawową reakcją.

We can laugh together. We're going to get through this.

Pośmiejemy się razem, przetrwamy.

We're going to be okay.

Wszystko będzie dobrze.

Wszyscy ciągle to robimy.

And in fact, all of us are doing this all the time.

You do it so often, you don't even notice it.

Tak często, że nawet tego nie zauważamy.

Everybody underestimates how often they laugh,

Zdaje nam się, że śmiejemy się rzadziej, niż istotnie.

and you're doing something, when you laugh with people,

Wspólny śmiech udostępnia nam

that's actually letting you access a really ancient evolutionary system

stary system ewolucyjny,

that mammals have evolved to make and maintain social bonds,

który rozwinęły ssaki, by utrzymać więzi społeczne,

and clearly to regulate emotions, to make ourselves feel better.

regulować emocje, poprawiać sobie nastrój.

It's not something specific to humans -- it's a really ancient behavior

To nie tylko ludzka cecha, to stare zachowanie,

which really helps us regulate how we feel and makes us feel better.

które pomaga nam regulować samopoczucie i poprawiać humor.

In other words, when it comes to laughter,

Innymi słowy, jeśli chodzi o śmiech:

"Jesteśmy, skarbie, tylko ssakami".

you and me, baby, ain't nothing but mammals. (Laughter)

(Śmiech) Dziękuję.

Thank you.

Thank you. (Applause)

Dziękuję.

(Brawa)