AnnMarie Thomas: Hands-on science with squishy circuits

Tłumaczenie: Karolina Sobczyk Korekta: Marek Kasiak

I'm a huge believer in hands-on education.

Jestem zdecydowaną zwolenniczką łączenia teorii z praktyką,

But you have to have the right tools.

ale powinno się do tego używać odpowiednich narzędzi.

If I'm going to teach my daughter about electronics,

Jeśli zamierzam uczyć moją córkę elektryki

I'm not going to give her a soldering iron.

nie dam jej do ręki lutownicy.

And similarly, she finds prototyping boards

Również płytka prototypowa będzie dla niej powodem do frustracji

really frustrating for her little hands.

z powodu jej malutkich rąk.

So my wonderful student Sam and I

Razem z moim wspaniałym studentem Samem

decided to look at the most tangible thing we could think of:

zdecydowaliśmy przyjrzeć się najbardziej "namacalnej" rzeczy

Play-Doh.

jaką mogliśmy sobie wyobrazić - ciastolinie.

And so we spent a summer

Poświęciliśmy lato

looking at different Play-Doh recipes.

przyglądając się różnym przepisom na ciastolinę.

And these recipes probably look really familiar

Przepisy te zapewne wyglądają znajomo

to any of you who have made homemade play-dough --

wszystkim z was, którzy robili w domu ciastolinę.

pretty standard ingredients you probably have in your kitchen.

Zawierają standardowe składniki, które pewnie każdy z was posiada w swojej kuchni.

We have two favorite recipes --

Mamy dwa ulubione przepisy -

one that has these ingredients

jeden zawiera te składniki

and a second that had sugar instead of salt.

w drugim zastąpiono sól cukrem.

And they're great. We can make great little sculptures with these.

Jest ona po prostu wspaniała. Można z niej robić wspaniałe, małe rzeźby.

But the really cool thing about them is when we put them together.

Ale coś naprawdę niesamowitego dzieje się gdy je łączymy.

You see that really salty Play-Doh?

Ciastolina zawierająca sól

Well, it conducts electricity.

przewodzi prąd elektryczny.

And this is nothing new.

Nie jest to żadna nowość.

It turns out that regular Play-Doh that you buy at the store conducts electricity,

Okazuje się, że ta zwykła ciastolina, którą można kupić w sklepie, również przewodzi prąd.

and high school physics teachers have used that for years.

Dlatego nauczyciele fizyki w liceum używali tej właściwości od lat.

But our homemade play-dough

Nasza domowa ciastolina

actually has half the resistance of commercial Play-Doh.

odznacza się o połowę mniejszym oporem niż ciastolina ze sklepu.

And that sugar dough?

A ta z cukrem?

Well it's 150 times more resistant to electric current

Odznacza się 150 razy większym oporem elektrycznym

than that salt dough.

niż ta słona.

So what does that mean?

Więc co to oznacza?

Well it means if you them together you suddenly have circuits --

Znaczy to, że jeśli je połączysz, raptem uzyskujesz obwody,

circuits that the most creative, tiny, little hands

obwody, które mogą być budowane

can build on their own.

nawet przez niewielkie rączki.

(Applause)

Brawa.

And so I want to do a little demo for you.

Chciałabym przeprowadzić dla was małą demonstrację.

So if I take this salt dough,

Jeśli wezmę słoną ciastolinę,

again, it's like the play-dough you probably made as kids,

jest to ten sam rodzaj, który pewnie robiliście w domu z dziećmi,

and I plug it in --

i podłączę to -

it's a two-lead battery pack, simple battery pack,

jest to zwykła bateria ogniw,

you can buy them at Radio Shack

można je kupić w każdym sklepie ze sprzętem elektrycznym,

and pretty much anywhere else --

i właściwie prawie wszędzie.

we can actually then

Można dzięki temu

light things up.

włączyć to światełko.

But if any of you have studied electrical engineering,

Jeśli ktokolwiek z was studiował inżynierię elektryczną wie,

we can also create a short circuit.

że możemy również spowodować zwarcie.

If I push these together, the light turns off.

Jeśli zetkniemy te dwa kawałki to światełko zgaśnie.

Right, the current wants to run through the play-dough, not through that LED.

Prąd płynie przez ciastolinę, nie przez diodę.

If I separate them again, I have some light.

Jeśli znów je rozdzielę - mamy światło.

Well now if I take that sugar dough,

Gdy wezmę ciastolinę z cukrem,

the sugar dough doesn't want to conduct electricity.

nie przewodzi ona elektryczności.

It's like a wall to the electricity.

Jest jakby murem dla elektryczności.

If I place that between, now all the dough is touching,

Jeśli umieszczę ją pomiędzy i połączę kawałki

but if I stick that light back in,

wciskając z powrotem diodę

I have light.

znów mamy światło.

In fact, I could even add some movement to my sculptures.

Tak właściwie, mogę też dodać ruchomy element do moich rzeźb.

If I want a spinning tail, let's grab a motor,

Jeśli chcę zrobić wiatraczek, biorę silniczek,

put some play-dough on it, stick it on

umieszczam na nim trochę ciastoliny, wciskam go

and we have spinning.

i mamy wirujący element.

(Applause)

Brawa.

And once you have the basics,

Jak już opanujecie podstawy

we can make a slightly more complicated circuit.

można tworzyć troszkę bardziej skomplikowane obwody.

We call this our sushi circuit. It's very popular with kids.

Nazywamy go obwodem sushi. Zyskał sobie sporą popularność wśród dzieci.

I plug in again the power to it.

Podłączam zasilanie.

And now I can start talking about parallel and series circuits.

Teraz mogę już mówić o połączeniach równoległych i szeregowych.

I can start plugging in lots of lights.

Mogę włączyć wiele światełek.

And we can start talking about things like electrical load.

Mogę również zacząć mówić o rzeczach takich jak zapotrzebowanie energetyczne.

What happens if I put in lots of lights

Co się stanie gdy włączę dużo światełek

and then add a motor?

a później dodam silniczek?

It'll dim.

Będą mrugać.

We can even add microprocessors

Możemy nawet dodać mikroprocesory

and have this as an input

stosować to jako wejście

and create squishy sound music that we've done.

i tworzyć muzykę.

You could do parallel and series circuits

Można tworzyć połączenia równoległe i szeregowe

for kids using this.

na potrzeby dzieci.

So this is all in your home kitchen.

A to wszystko w kuchni waszego domu.

We've actually tried to turn it into an electrical engineering lab.

Rzeczywiście próbowaliśmy zmienić ją w laboratorium inżynierii elektrycznej.

We have a website, it's all there. These are the home recipes.

Mamy stronę internetową, na której to wszystko można znaleźć. Są to przepisy do wykonania w domu.

We've got some videos. You can make them yourselves.

Mamy tam również filmy wideo. Sami również możecie je nakręcić.

And it's been really fun since we put them up to see where these have gone.

Umieściliśmy je na stronie by pokazać, gdzie nasze pomysły zawędrowały. Była to prawdziwa przyjemność.

We've had a mom in Utah who used them with her kids,

Od matki ze stanu Utah,

to a science researcher in the U.K.,

przez naukowców w Wielkiej Brytanii,

and curriculum developers in Hawaii.

aż po twórców programów nauczania na Hawajach, wszyscy z tego korzystają.

So I would encourage you all to grab some Play-Doh,

Zachęcam więc was byście złapali kawałek ciastoliny,

grab some salt, grab some sugar and start playing.

trochę soli, trochę cukru i zacznijcie zabawę.

We don't usually think of our kitchen as an electrical engineering lab

Z reguły nie myślimy o kuchni jako o laboratorium inżynierii elektrycznej

or little kids as circuit designers,

czy o dzieciach jako o projektantach obwodów,

but maybe we should.

a może powinniśmy.

Have fun. Thank you.

Życzę dobrej zabawy. Dziękuję.

(Applause)

Brawa.