John Hunter: Teaching with the World Peace Game

Tłumaczenie: michal kucek Korekta: Małgosia Makowska

I'm very fortunate to be here.

Mam szczęście, że tu jestem.

I feel so fortunate.

Czuję się szczęściarzem.

I've been so impressed by the kindness expressed to me.

Jestem pod wrażeniem tutejszej uprzejmości.

I called my wife Leslie,

Zadzwoniłem do żony,

and I said, "You know, there's so many good people

i powiedziałem: "Jest tu wielu dobrych ludzi

trying to do so much good.

próbujących czynić dobro.

It feels like I've landed in a colony of angels."

Czuję się, jakbym wylądował w kolonii aniołów".

It's a true feeling.

Naprawdę tak czuję.

But let me get to the talk -- I see the clock is running.

Przejdę do rzeczy, bo czas mija.

I'm a public school teacher,

Jestem nauczycielem w publicznej szkole

and I just want to share a story of my superintendent.

i opowiem historię mojej pani dyrektor.

Her name is Pam Moran

Nazywa się Pam Moran.

in Albemarle County, Virginia,

Szkoła jest w hrabstwie Albemarle, w Wirginii,

the foothills of the Blue Ridge Mountains.

u podnóża Pasma Błękitnego.

And she's a very high-tech superintendent.

To nowoczesna dyrektorka.

She uses smart boards, she blogs,

Korzysta z interaktywnych tablic, bloguje,

she Tweets, she does Facebook,

pisze na Tweeterze i Facebooku,

she does all this sort of high-tech stuff.

używa zaawansowanej technologii.

She's a technology leader and instructional leader.

Jest liderką w technologii i usprawnianiu nauczania.

But in her office,

Ale w jej gabinecie

there's this old wooden, weather-worn table, kitchen table --

jest stary, drewniany, zniszczony stół kuchenny...

peeling green paint, it's kind of rickety.

z obdartą zieloną farbą. Cały się chwieje.

And I said, "Pam, you're such a modern, cutting-edge person.

Powiedziałem jej: "Jesteś nowoczesna i awangardowa.

Why is this old table in your office?"

Co robi ten stary stół w twoim gabinecie?"

And she told me, she said,

Odpowiedziała:

"You know, I grew up in Southwestern Virginia,

"Wychowałam się w południowo-zachodniej Wirginii

in the coal mines and the farmlands of rural Virginia,

wśród kopalni węgla i farm rolnych.

and this table was in my grandfather's kitchen.

Ten stół stał w kuchni mojego dziadka.

And we'd come in from playing, he'd come in from plowing and working,

My po zabawie, on po ciężkiej pracy w polu

and we'd sit around that table every night.

siadaliśmy przy nim wieczorem.

And as I grew up, I heard so much knowledge

Kiedy dorastałam, słuchałam kopalni wiedzy,

and so many insights and so much wisdom

wiele wnikliwych uwag, mądrości

come out around this table,

przy tym stole.

I began to call it the wisdom table.

Nazwałam go stołem mądrości.

And when he passed on, I took this table with me and brought it to my office,

Gdy dziadek odszedł, wzięłam stół do mojego biura,

and it reminds me of him.

i on mi go przypomina.

It reminds me of what goes on around an empty space sometimes."

Przypomina, co się czasem dzieje wokół pustej przestrzeni".

The project I'm going to tell you about

Projekt, o którym dziś powiem

is called the World Peace Game,

nazywa się "Gra w pokój na świecie".

and essentially it is also an empty space.

i właściwie jest pustą przestrzenią.

And I'd like to think of it

Chciałbym myśleć o nim

as a 21st century wisdom table, really.

jak o stole mądrości XXI wieku.

It all started back in 1977.

Wszystko zaczęło się w roku 1977.

I was a young man,

Byłem młodym człowiekiem,

and I had been dropping in and out of college.

zaczynałem i rzucałem studia.

And my parents were very patient,

Moi rodzice byli cierpliwi,

but I had been doing intermittent sojourns to India

a ja jeździłem na wypady do Indii,

on a mystical quest.

na mistyczne wyprawy.

And I remember the last time I came back from India --

Pamiętam ostatni powrót z Indii

in my long white flowing robes

w długich, białych, powiewnych szatach

and my big beard and my John Lennon glasses --

z okazałą brodą i w lenonkach.

and I said to my father,

Powiedziałem ojcu:

"Dad, I think I've just about found spiritual enlightenment."

"Chyba znalazłem duchowe oświecenie".

He said, "Well there's one more thing you need to find."

Odparł: "Musisz odnaleźć jeszcze jedną rzecz".

I said, "What is that, dad?" "A job."

"Co takiego?" "Pracę".

(Laughter)

(Śmiech)

And so they pleaded with me to get a degree in something.

Uprosili mnie, abym zdobył jakieś wykształcenie.

So I got a degree

I tak zrobiłem.

and it turned out to be education.

Wybrałem edukację.

It was an experimental education program.

To był eksperymentalny program edukacyjny.

It could have been dentistry, but the word "experimental" was in it,

Mogłaby to być stomatologia, ale słowo"eksperymentalny" zaważyło

and so that's what I had to go for.

i nie było odwrotu.

And I went in for a job interview

Poszedłem na rozmowę kwalifikacyjną

in the Richmond Public Schools in Virginia, the capital city,

w Szkołach Publicznych Richmond w Wirginii,

bought a three-piece suit -- my concession to convention --

kupiłem trzyczęściowy garnitur... ustępstwo dla konwenansów...

kept my long beard and my afro

ale zachowałem długą brodę i afro na głowie,

and my platform shoes -- at the time it was the '70s --

i buty na platformach... to były lata 70...

and I walked in, and I sat down and had an interview.

Wszedłem, usiadłem i odbyłem rozmowę.

And I guess they were hard up for teachers

Chyba mieli braki kadrowe,

because the supervisor, her name was Anna Aro,

ponieważ kierowniczka Anna Aro

said I had the job teaching gifted children.

powierzyła mi nauczanie zdolnych dzieci.

And I was so shocked, so stunned,

Byłem zszokowany, kompletnie zaskoczony.

I got up and said, "Well, thank you, but what do I do?"

Wstałem i rzekłem: "Dziękuję, co mam robić?"

(Laughter)

(Śmiech)

Gifted education hadn't really taken hold too much.

Nauczanie dzieci zdolnych nie było popularne.

There weren't really many materials or things to use.

Nie było materiałów do wykorzystania.

And I said, "What do I do?"

Zapytalem: "Co mam robić?"

And her answer shocked me. It stunned me.

Odpowiedź mnie zaskoczyła.

Her answer set the template

i ustanowiła szablon

for the entire career I was to have after that.

dla mojej późniejszej kariery.

She said, "What do you want to do?"

Spytała: "Co chcesz robić?"

And that question cleared the space.

To pytanie otwarło przestrzeń.

There was no program directive, no manual to follow,

Nie było dyrektyw, instrukcji,

no standards in gifted education

żadnych standardów

in that way.

w edukacji dla utalentowanych.

And she cleared such a space

A ona otwarła tę przestrzeń,

that I endeavored from then on

którą odtąd próbowałem

to clear a space for my students, an empty space,

otworzyć dla moich studentów, pustą przestrzeń,

whereby they could create and make meaning

którą mogli tworzyć i nadawać jej znaczenie

out of their own understanding.

na swój sposób.

So this happened in 1978,

Było to w 1978 r.

and I was teaching many years later,

i uczyłem przez kolejne lata.

and a friend of mine introduced me to a young filmmaker.

Przyjaciel przedstawił mnie młodemu twórcy filmowemu.

His name is Chris Farina.

Był to Chris Farina.

Chris Farina is here today at his own cost.

Jest tu dziś z nami i pokrył koszty przyjazdu.

Chris, could you stand up and let them see you --

Chris, wstań, żeby wszyscy Cię widzieli...

a young, visionary filmmaker who's made a film.

Młody wizjoner, który stworzył ten film,

(Applause)

(Brawa)

This film is called "World Peace and Other 4th Grade Achievements."

pod tytułem "Pokój na świecie i inne dokonania czwartoklasistów".

He proposed the film to me -- it's a great title.

Zaproponował mi go... to świetny tytuł.

He proposed the film to me,

Zaproponował mi ten film,

and I said, "Yeah, maybe it'll be on local TV,

a ja rzekłem: "Może będzie w lokalnej telewizji

and we can say hi to our friends."

i pozdrowimy naszych przyjaciół".

But the film has really gone places.

Ale film stał się popularny.

Now it's still in debt, but Chris has managed, through his own sacrifice,

Obecnie jest pod kreską, lecz poświęcenie Chrisa

to get this film out.

pozwoliło stworzyć ten film.

So we made a film

Nakręciliśmy go,

and it turns out to be more than a story about me,

i to nie tylko historia o mnie.

more than a story about one teacher.

To więcej niż historia jednego nauczyciela.

It's a story that's a testament to teaching and teachers.

To testament nauczania i nauczycieli.

And it's a beautiful thing.

To piękna rzecz.

And the strange thing is, when I watch the film --

Dziwne, że gdy oglądam ten film...

I have the eerie sensation of seeing it --

mam to niesamowite poczucie...

I saw myself literally disappear.

jakbym dosłownie zniknął.

What I saw

To, co ujrzałem

was my teachers coming through me.

to moi nauczyciele mówiący przeze mnie.

I saw my geometry teacher in high school, Mr. Rucell's

Widziałem pana Rucella, nauczyciela geometrii w liceum,

wry smile under his handlebar mustache.

jego krzywy uśmiech spod wąsa.

That's the smile I use -- that's his smile.

Uśmiech, którego używam... jego uśmiech.

I saw Jan Polo's flashing eyes.

Widziałem błyszczące oczy Jana Polo

And they weren't flashing in anger,

i nie błyszczały złością,

they were flashing in love, intense love for her students.

błyszczały głęboką miłością do uczniów.

And I have that kind of flash sometimes.

I ja miewam taki błysk.

And I saw Miss Ethel J. Banks

Widziałem Ethel J. Banks,

who wore pearls and high-heels to elementary school every day.

codzień noszącą perły i szpilki w podstawówce.

And you know, she had that old-school teacher stare.

Miała to staroświeckie belferskie spojrzenie.

You know the one.

Wiecie jakie.

(Laughter)

(Śmiech)

"And I'm not even talking about you behind me,

"Nie mowię o tych za mną,

because I've got eyes in the back of my head."

bo mam oczy z tyłu głowy".

(Laughter)

(Śmiech)

You know that teacher?

Znacie takiego nauczyciela?

I didn't use that stare very often,

Nie używałem tego spojrzenia zbyt często,

but I do have it in my repertoire.

ale mam je w swoim repertuarze.

And Miss Banks was there as a great mentor for me.

Pani Banks to mój wielki mentor.

And then I saw

Później ujrzałem

my own parents, my first teachers.

własnych rodziców, moich pierwszych nauczycieli.

My father, very inventive, spatial thinker.

Mój ojciec, bardzo pomysłowy wszechstronny myśliciel.

That's my brother Malcolm there on the right.

Mój brat Malcolm - tam po prawej.

And my mother,

A to moja mama,

who taught me in fourth grade

która uczyła mnie w 4 klasie

in segregated schools in Virginia,

w szkołach segregacyjnych w Wirginii,

who was my inspiration.

która była moją inspiracją.

And really, I feel as though,

Mam wrażenie jak gdybym,

when I see the film --

oglądając ten film...

I have a gesture she does, like this --

gestykulował jak mama...

I feel like I am a continuation of her gesture.

Mam wrażenie kontynuacji jej gestów.

I am one of her teaching gestures.

Jestem częścią jej nauczycielskiej gestykulacji.

And the beautiful thing was,

Cudownie,

I got to teach my daughter in elementary school, Madeline.

że uczyłem moją córkę w podstawówce.

And so that gesture of my mother's

Ten gest mojej mamy

continues through many generations.

używany jest od wielu pokoleń.

It's an amazing feeling

To niesamowite uczucie

to have that lineage.

mieć takie pochodzenie.

And so I'm here standing on the shoulders of many people.

Jestem tu stojąc na ramionach wielu osób.

I'm not here alone.

Nie jestem tu sam

There are many people on this stage right now.

Jest teraz ze mną wiele osób na scenie.

And so this World Peace Game I'd like to tell you about.

Oto "Gra w pokój na świecie", o której opowiedziem.

It started out like this:

Zaczęło się tak:

it's just a four-foot by five-foot plywood board

zwyczajna tablica ze skejki 120 cm na 150 cm

in an inner-city urban school, 1978.

w szkole miejskiej w centrum miasta w 1978 r.

I was creating a lesson for students on Africa.

Przygotowywałem zajęcia dla uczniów o Afryce.

We put all the problems of the world there,

Wymieniliśmy wszystkie problemy świata,

and I thought, let's let them solve it.

i pomyślałem, że pozwolę im je rozwiązać.

I didn't want to lecture or have just book reading.

Nie chciałem wykładu ani czytania książki.

I wanted to have them be immersed

Chciałem by zanurzyli się w temacie

and learn the feeling of learning through their bodies.

i poczuli naukę na własnym ciele.

So I thought, well they like to play games.

Pomyślałem, że lubią gry.

I'll make something -- I didn't say interactive;

Wymyślę coś... nie powiedziałem interaktywnego...

we didn't have that term in 1978 --

tego pojęcia nie było w 1978...

but something interactive.

ale miało to być interaktywne.

And so we made the game,

Zatem stworzyliśmy grę,

and it has since evolved

i odtąd stała się

to a four-foot by four-foot by four-foot

mierzącą 120 na 120 na 120 cm

Plexiglass structure.

konstrukcją z pleksiglasu.

And it has four Plexiglass layers.

Składa się z czterech warstw pleksy.

There's an outer space layer

Jest warstwa przestrzeni kosmicznej

with black holes and satellites

z czarnymi dziurami, satelitami

and research satellites and asteroid mining.

i satelitami badawczymi, i górnictwem asteroidowym.

There's an air and space level

Jest poziom przestrzeni podniebnej

with clouds that are big puffs of cotton we push around

z chmurami z dużych kłębów bawełny przesuwanymi dokoła

and territorial air spaces and air forces,

i terytorialnymi przestrzeniami powietrznymi oraz lotnictwem wojskowym

a ground and sea level with thousands of game pieces on it --

Poziom lądowy i morski z tysiącami elementów do gry...

even an undersea level

Jest nawet poziom podwodny

with submarines and undersea mining.

z łodziami podwodnymi i podwodnym górnictwem.

There are four countries around the board.

Na planszy znajdują się cztery państwa.

The kids make up the names of the countries -- some are rich; some are poor.

Dzieci wymyślają ich nazwy... jedne są bogate, inne biedne.

They have different assets, commercial and military.

Państwa mają rożne aktywa: komercyjne i zbrojne.

And each country has a cabinet.

Każde ma radę ministrów.

There's a Prime Minister, Secretary of State, Minister of Defense

Jest premier, sekretarz stanu, minister obrony narodowej

and a CFO, or Comptroller.

oraz rewident księgowy.

I choose the Prime Minister based on my relationship with them.

Wybieram stanowisko premiera ze względu na nasze relacje.

I offer them the job, they can turn it down,

Oferuję im pracę, a oni mogą odmówić.

and then they choose their own cabinet.

Wybierają swoją własną radę ministrów.

There's a World Bank, arms dealers and a United Nations.

Jest Bank Światowy, są dealerzy broni i ONZ.

There's also a weather goddess

Jest też bogini pogody,

who controls a random stock market and random weather.

kontrolująca zmienność na giełdzie i w pogodzie.

(Laughter)

(Śmiech)

That's not all.

To nie wszystko.

And then there's a 13-page crisis document

Jest 13 stronicowy dokument kryzysowy

with 50 interlocking problems.

z 50 współzależnymi problemami.

So that, if one thing changes, everything else changes.

Gdy jedna rzecz się zmienia, wszystko się zmienia.

I throw them into this complex matrix,

Wrzucam dzieci do wnętrza tej kompleksowej struktury,

and they trust me because we have a deep, rich relationship together.

a one mi ufają, ze względu na naszą głęboką wieź.

And so with all these crises,

Tak samo ze wszystkimi kryzysami,

we have -- let's see -- ethnic and minority tensions;

mamy... niech pomyślę... napięcia etniczne i mniejszościowe,

we have chemical and nuclear spills,

wycieki toksycznych i radioaktywnych odpadów,

nuclear proliferation.

rozprzestrzenianie broni jądrowej.

There's oil spills, environmental disasters,

Są wycieki ropy na morzu, katastrofy ekologiczne,

water rights disputes, breakaway republics,

spory dotyczące prawa wodnego, zbuntowane republiki,

famine, endangered species and global warming.

głód, gatunki zagrożone wyginięciem i globalne ocieplenie.

If Al Gore is here,

Jeśli Al Gore tu jest,

I'm going to send my fourth-graders from Agnor-Hurt and Venable schools to you

to wyślę do niego moich czwartoklasistów z Agnor-Hurt i Venable.

because they solved global warming in a week.

Oni rozwiązali problem globalnego ocieplenia w ciągu tygodnia.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

And they've done it several times too.

Dokonali już tego kilkakrotnie.

(Laughter)

(Śmiech)

So I also have in the game a saboteur --

Mam też sabotażystę w grze...

some child -- it's basically a troublemaker --

jedno z dzieci, które jest podżegaczem...

and I have my troublemaker put to use

czyli mam sprawcę kłopotów.

because they, on the surface,

Tacy, na pozór,

are trying to save the world and their position in the game.

starają się ocalić świat i swoją pozycję w grze.

But they're also trying to undermine everything in the game.

Podważają wszystko, czego dotyczy gra.

And they do it secretly through misinformation

Czynią to w tajemnicy poprzez mylne informacje,

and ambiguities and irrelevancies,

niejasności i rozpraszanie uwagi,

trying to cause everyone to think more deeply.

starając się skłonić innych do głębszego myślenia.

The saboteur is there,

Sabotażysta jest tu.

and we also read from Sun Tzu's "The Art of War."

Czytamy też "Sztukę Wojny" Sun Tzu.

Fourth-graders understand it -- nine years old --

Czwartoklasiści rozumieją to... dziewięciolatkowie...

and they handle that and use that

i dają radę to wykorzystać

to understand how to, not follow --

by zrozumieć, jak nie podążać...

at first they do --

a na początku tak czynią...

the paths to power and destruction,

ścieżkami prowadzącymi do władzy i destrukcji,

the path to war.

i do wojny.

They learn to overlook short-sighted reactions

Uczą się unikać pochopnych decyzji

and impulsive thinking,

i impulsywnego myślenia.

to think in a long-term, more consequential way.

Uczą się logicznie i konsekwentnie wybiegać w przyszłość.

Stewart Brand is here, and one of the ideas for this game came from him

Jeden z pomysłów do gry pochodzi od obecnego tu Stewarda Brand'a

with a CoEvolution Quarterly article

z artykułu w kwartalniku " Coevolution"

on a peace force.

na temat sił pokojowych.

And in the game, sometimes students actually form a peace force.

Bywa, że uczniowie tworzą pokojową siłę w grze.

I'm just a clock watcher.

Sprawdzam tylko czas.

I'm just a clarifier. I'm just a facilitator.

Tylko objaśniam i pomagam.

The students run the game.

Uczniowie prowadzą grę.

I have no chance to make any policy whatsoever

Nie mam wpływu na strategię

once they start playing.

od początku gry.

So I'll just share with you ...

Podzielę się czymś z wami....

(Video) Boy: The World Peace Game is serious.

(Video) Chłopiec: "Gra w pokój na świecie" to poważna sprawa.

You're actually getting taught something like how to take care of the world.

Uczysz się dbania o cały świat.

See, Mr. Hunter is doing that

Pan Hunter to robi,

because he says his time has messed up a lot,

gdyż jego pokolenie sporo namieszało

and he's trying to tell us

i próbuje nam powiedzieć

how to fix that problem.

jak naprawić ten problem.

John Hunter: I offered them a --

John Hunter: Zaoferowalem im...

(Applause)

(Brawa)

Actually, I can't tell them anything because I don't know the answer.

Nie mogę im nic powiedzieć, bo nie znam odpowiedzi.

And I admit the truth to them right up front: I don't know.

Mówię zaraz na początku... po prostu nie wiem.

And because I don't know, they've got to dig up the answer.

Ja nie wiem, to oni muszą szukać odpowiedzi.

And so I apologize to them as well.

Ale też ich przepraszam.

I say, "I'm so sorry, boys and girls,

Mówię: "Przepraszam was

but the truth is

ale prawdą jest,

we have left this world to you in such a sad and terrible shape,

że zostawiliśmy wam świat w opłakanym stanie,

and we hope you can fix it for us,

z nadzieją, że możecie go naprawić

and maybe this game will help you learn how to do it."

i może ta gra nauczy was tego".

It's a sincere apology,

To szczere przeprosiny,

and they take it very seriously.

i oni biorą to serio.

Now you may be wondering what all this complexity looks like.

Zastanawiacie się, jak ta kompleksowość wygląda.

Well when we have the game start, here's what you see.

Gdy zaczynamy grę, oto co widzicie.

(Video) JH: All right, we're going into negotiations as of now. Go.

(Nagranie) JH: Teraz zaczynamy negocjacje. Do dzieła.

(Chatter)

(Rozmowy)

JH: My question to you is, who's in charge of that classroom?

JH: Mam pytanie? Kto rządzi w klasie?

It's a serious question: who is really in charge?

To ważne pytanie: kto naprawdę dowodzi?

I've learned to cede control of the classroom

Nauczyłem się oddawać kontrolę nad klasą uczniom

over to the students over time.

na czas trwania gry.

There's a trust and an understanding

Wymaga to zaufania i zrozumienia

and a dedication to an ideal

i zaangażowania w ideę,

that I simply don't have to do

której nie muszę wprowadzać,

what I thought I had to do as a beginning teacher:

jak wówczas, gdy byłem początkującym nauczycielem:

control every conversation and response in the classroom.

kontrola każdej konwersacji i odpowiedzi w klasie.

It's impossible. Their collective wisdom

To niemożliwe. Ich zbiorowa mądrość

is much greater than mine,

znacznie przewyższa moją,

and I admit it to them openly.

i przyznaję im to otwarcie.

So I'll just share with you some stories very quickly

Podzielę się z wami kilkoma historiami

of some magical things that have happened.

o magicznych rzeczach, które miały miejsce.

In this game we had a little girl,

Mieliśmy w grze małą dziewczynkę,

and she was the Defense Minister of the poorest nation.

która była ministrem obrony najbiedniejszego kraju.

And the Defense Minister -- she had the tank corps and Air Force and so forth.

Miała do dyspozycji oddziały pancerne, siły powietrzne itd.

And she was next door to a very wealthy, oil-rich neighbor.

Graniczyła z sąsiadem bardzo bogatym w złoża ropy.

Without provocation,

Bez żadnej prowokacji,

suddenly she attacked, against her Prime Minister's orders,

nagle zaatakowała, pomimo zakazu od premiera,

the next-door neighbor's oil fields.

sąsiednie pola naftowe.

She marched into the oil field reserves,

Wkroczyła na pola rezerw ropy naftowej,

surrounded it, without firing a shot,

otoczyła je, bez wystrzelenia jednego pocisku,

and secured it and held it.

zabezpieczyła je i trzymała pod kontrolą.

And that neighbor was unable to conduct any military operations

Sąsiad nie był w stanie podjąć żadnych działań militarnych,

because their fuel supply was locked up.

bo dostęp do zasobów paliw został odcięty.

We were all upset with her, "Why are you doing this?

Byliśmy zasmuceni jej zachowaniem. "Dlaczego to robisz?

This is the World Peace Game. What is wrong with you?"

To gra w pokój na świecie. Co sie z toba dzieje?"

(Laughter)

(Śmiech)

This was a little girl and, at nine years old,

Ta mała dziwięciolatka,

she held her pieces and said, "I know what I'm doing."

trzymała swoje pionki i rzekła: " Wiem co robię".

To her girlfriends she said that.

Powiedziała koleżankom,

That's a breach there.

że naruszono tam zasady.

And we learned in this, you don't really ever want to cross

Zrozumieliśmy, że nikt tak naprawdę nie zaatakowałby

a nine year-old girl with tanks.

dziewięciolatki z czołgami.

(Laughter)

(Śmiech)

They are the toughest opponents.

Oni są najmocniejszymi przeciwnikami.

And we were very upset.

Byliśmy bardzo zasmuceni.

I thought I was failing as a teacher. Why would she do this?

Pomyślałem, że zawiodłem. Dlaczego miałaby to zrobić?

But come to find out, a few game days later --

Dowiem się tego, po kilku dniach gry...

and there are turns where we take negotiation from a team --

i dochodzi do przejęcia negocjacji od zespołu poprzedników...

actually there's a negotiation period with all teams,

istnieje faza negocjacji ze wszystkimi z drużyn,

and each team takes a turn,

i każda drużyna przejmuje kolejkę,

then we go back in negotiation, around and around,

potem wracamy do negocjacji i tak w kółko,

so each turn around is one game day.

Każda pełna kolejka oznacza jeden dzień gry.

So a few game days later it came to light

Po kilku dniach okazało sie,

that we found out this major country

że to potężne państwo

was planning a military offensive

planowało zbrojną ofensywę,

to dominate the entire world.

by zdominować świat.

Had they had their fuel supplies, they would have done it.

Gdyby mieli zapasy paliwa, zrobiliby to.

She was able to see the vectors and trend lines and intentions

Ona dostrzegła te wytyczne, zamiary oraz intencje

long before any of us

o wiele wcześniej niż my,

and understand what was going to happen

zrozumiała zbliżające się niebezpieczeństwo

and made a philosophical decision

i podjęła filozoficzną decyzję

to attack in a peace game.

dotyczącą ataku w grze.

Now she used a small war to avert a larger war,

Wykorzystała małą wojnę, by uniknąć większej,

so we stopped and had a very good philosophical discussion

a więc zatrzymaliśmy się i przedyskutowalismy

about whether that was right,

czy było to właściwe,

conditional good, or not right.

w tych warunkach dobre, czy niewłaściwe.

That's the kind of thinking that we put them in, the situations.

To ten rodzaj myślenia, do którego ich skłaniamy, sytuacyjny.

I could not have designed that in teaching it.

Nie przewidzałbym tego ucząc o tym.

It came about spontaneously through their collective wisdom.

Wynikło to spontanicznie z ich wspólnej mądrości.

(Applause)

(Brawa)

Another example, a beautiful thing happened.

Kolejny piękny przykład.

We have a letter in the game.

Mamy w grze list.

If you're a military commander and you wage troops --

Kiedy jesteś dowódcą oddziałów...

the little plastic toys on the board -- and you lose them,

to plastikowe żołnierzyki na planszy... i stracisz ich,

I put in a letter.

wprowadzam list do gry.

You have to write a letter to their parents --

Musicie napisać list do ich rodziców...

the fictional parents of your fictional troops --

fikcyjni rodzice fikcyjnych oddziałów...

explaining what happened and offering your condolences.

wyjaśniając sytuację i wyrażając ubolewanie.

So you have a little bit more thought

Wymaga to większego zastanowienia

before you commit to combat.

zanim zdecydujecie się na walkę.

And so we had this situation come up --

I mieliśmy taką sytuację...

last summer actually,

dokładnie zeszłego lata,

at Agnor-Hurt School in Albemarle County --

w szkole Agnor-Hurt w hrabstwie Albemarle...

and one of our military commanders got up to read that letter

jeden z dowódców wstał, żeby przeczytać list

and one of the other kids said, "Mr. Hunter,

a jedno z dzieci powiedziało:

let's ask -- there's a parent over there."

Poprośmy o to tego rodzica".

There was a parent visiting that day, just sitting in the back of the room.

Tego dnia odwiedził nas rodzic, siedzący z tyłu klasy.

"Let's ask that mom to read the letter.

"Poprośmy tę mamę o przeczytałanie listu.

It'll be more realer if she reads it."

Będzie to bardziej realne".

So we did, we asked her, and she gamely picked up the letter.

Poprosiliśmy i ona dzielnie wzięła list.

"Sure." She started reading. She read one sentence.

Zaczęła czytać. Przeczytała jedno zdanie.

She read two sentences.

Potem drugie.

By the third sentence, she was in tears.

Przy trzecim rozpłakała się.

I was in tears.

Ja też się rozpłakałem.

Everybody understood

Każdy zrozumiał,

that when we lose somebody, the winners are not gloating.

że tracąc kogoś, zwycięzcy nie triumfują.

We all lose.

Wszyscy przegrywamy.

And it was an amazing occurrence and an amazing understanding.

To było wyjątkowe zdarzenie i zdumiewające zrozumienie.

I'll show you what my friend David says about this.

Oto opinia mojego przyjaciela Davida.

He's been in many battles.

Uczestniczył on w wielu bitwach.

(Video) David: We've really had enough of people attacking.

(Video) David: Mieliśmy wystarczającą liczbę ludzi do ataku.

I mean, we've been lucky [most of] the time.

i dużo szczęścia przez większość czasu.

But now I'm feeling really weird

Ale teraz czuję się dziwnie,

because I'm living what Sun Tzu said one week.

bo żyję słowami Sun Tzu,

One week he said,

który powiedział:

"Those who go into battle and win

"Ci, co idą ona wojnę i wygrywają

will want to go back,

będą chcieli powrócić,

and those who lose in battle

a ci, którzy przegrali,

will want to go back and win."

będą chcieli wrócić i wygrać".

And so I've been winning battles,

Ja wygrywalem bitwy

so I'm going into battles, more battles.

i szedłem na kolejne bitwy.

And I think it's sort of weird to be living

To dziwne żyć w sposób,

what Sun Tzu said.

o którym mówił Sun Tzu.

JH: I get chills every time I see that.

Przechodzą mnie ciarki, gdy to oglądam.

That's the kind of engagement you want to have happen.

To rodzaj zaangażowania, którego pragniesz.

And I can't design that, I can't plan that,

Ja nie umiem tego zaprojektować, zaplanować

and I can't even test that.

nie mogę nawet tego wypróbować.

But it's self-evident assessment.

Ale to oczywista ocena.

We know that's an authentic assessment of learning.

To autentyczna ocena nauczania.

We have a lot of data, but I think sometimes we go beyond data

Mamy wiele danych, ale czasami trzeba wykroczyć poza nie

with the real truth of what's going on.

z prawdą o tym, co się dzieje.

So I'll just share a third story.

Teraz trzecia historia.

This is about my friend Brennan.

O moim przyjacielu Brennanie.

We had played the game one session after school

Graliśmy jedną partię gry po szkole,

for many weeks, about seven weeks,

przez około 7 tygodni,

and we had essentially solved all 50 of the interlocking crises.

rozwiązaliśmy 50 współzależnych problemów.

The way the game is won is all 50 problems have to be solved

To warunek wygranej,

and every country's asset value

a wartość aktywów każdego państwa

has to be increased above its starting point.

musi być wyższa niż na początku gry.

Some are poor, some are wealthy. There are billions.

Jedni są biedni, inni bogaci. W grze są miliardy.

The World Bank president was a third-grader one time.

Raz prezydentem światowego banku był trzecioklasista.

He says, "How many zeros in a trillion? I've got to calculate that right away."

Pyta: "Ile zer jest w trylionie? Muszę to zaraz obliczyć".

But he was setting fiscal policy in that game

Wprowadził do gry politykę fiskalną

for high school players who were playing with him.

dla swoich współgraczy.

So the team that was the poorest

Zatem najbiedniejsza drużyna

had gotten even poorer.

pogłębiała swoje ubóstwo.

There was no way they could win.

Nie mogli wygrać.

And we were approaching four o'clock, our cut-off time --

Zbliżała się godzina 16, czas zakończenia...

there was about a minute left --

pozostała około minuta...

and despair just settled over the room.

i desperacja ogarnęła klasę.

I thought, I'm failing as a teacher.

Pomyślałem, że zawodzę jako nauczyciel.

I should have gotten it so they could have won.

Powinienem był sprawić, by oni wygrali.

They shouldn't be failing like this.

Nie powinni tak przegrywać.

I've failed them.

Zawiodłem ich.

And I was just feeling so sad and dejected.

Bylem smutny i przygnębiony.

And suddenly, Brennan walked over to my chair

Wówczas Brennan podszedł do mnie.

and he grabbed the bell, the bell I ring

złapał dzwonek, którym dzwonię

to signal a change or a reconvening of cabinets,

na znak zmiany, bądź zwołania rady ministrów,

and he ran back to his seat, rang the bell.

pobiegł na swoje miejsce i zadzwonił.

Everybody ran to his chair: there was screaming;

Wszyscy podbiegli do niego, było mnóstwo wrzasku,

there was yelling, waving of their dossiers.

krzyku, machania segregatorami.

They get these dossiers full of secret documents.

Segregatory pełne są tajnych dokumentów.

They were gesticulating; they were running around.

Gestykulowali, biegali dookoła.

I didn't know what they were doing. I'd lost control of my classroom.

Nie miałem pojęcia, co robią. Straciłem kontrolę.

Principal walks in, I'm out of a job.

Wchodzi dyrektor... już straciłem pracę.

The parents were looking in the window.

Rodzice zaglądali przez okno.

And Brennan runs back to his seat. Everybody runs back to their seat.

Brennan biegnie na miejsce, inni też.

He rings the bell again. He says, "We have" --

Znowu dzwoni i mówi: "Mamy...

and there's 12 seconds left on the clock --

zostało 12 sekund...

"we have, all nations, pooled all our funds together.

wszystkie narody świata połączyły swe kapitały

And we've got 600 billion dollars.

i mamy łącznie 600 miliardów dolarów.

We're going to offer it as a donation to this poor country.

Przekażmy je w formie darowizny najbiedniejszemu państwu.

And if they accept it, it'll raise their asset value and we can win the game.

Wówczas ich aktywa wzrosną, a my możemy wygrać.

Will you accept it?"

Zgadzacie się?"

And there are three seconds left on the clock.

Jest 12 sekund do końca.

Everybody looks at this prime minister of that country,

Wszystkie oczy patrzą na premiera tego kraju,

and he says, "Yes."

a on mówi: "Tak".

And the game is won.

Gra jest wygrana.

Spontaneous compassion

Spontaniczne współczucie,

that could not be planned for,

które nie mogło być planowane

that was unexpected and unpredictable.

było nieoczekiwane i nieprzewidywalne.

Every game we play is different.

Każda nasza gra jest inna.

Some games are more about social issues,

Niektóre gry dotyczą problemów społecznych,

some are more about economic issues.

niektóre ekonomicznych.

Some games are more about warfare.

Inne działań wojennych.

But I don't try to deny them that reality of being human.

Nie próbuję zaprzeczać ich postępowania zgodnego z ludzką naturą.

I allow them to go there

Pozwalam im na to, aby

and, through their own experience, learn, in a bloodless way,

przez własne doświadczenia, uczyli się bez przelewu krwi,

how not to do what they consider to be the wrong thing.

nie czynić zła.

And they find out what is right

I dowiedzieć się, co jest właściwe

their own way, their own selves.

na własny sposób.

And so in this game,

Tak dzieje się w tej grze.

I've learned so much from it,

Nauczyła mnie tak wiele,

but I would say

ale powiedziałbym,

that if only

że jeśli tylko uczniowie

they could pick up a critical thinking tool

wyniosą umiejętność krytycznego,

or creative thinking tool

bądź kreatywnego myślenia,

from this game

z tej gry

and leverage something good for the world,

i wprowadzą coś dobrego na świecie,

they may save us all.

mogą nas wszystkich uratować.

If only.

Jeśli tylko.

And on behalf of all of my teachers

W imieniu wszystkich moich nauczycieli,

on whose shoulders I'm standing,

na ramionach których dziś stoję

thank you. Thank you. Thank you.

dziękuję.

(Applause)

(Brawa)