Bart Weetjens: How I taught rats to sniff out land mines

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser

I'm here today to share with you

Ik ben hier vandaag om jullie mee te nemen

an extraordinary journey -

op een buitengewone reis -

extraordinarily rewarding journey, actually -

een buitengewoon lonende reis, eigenlijk -

which brought me into

die me ertoe bracht

training rats

ratten te gaan trainen

to save human lives

om mensenlevens te redden

by detecting landmines

door het detecteren van landmijnen

and tuberculosis.

en tuberculose.

As a child, I had two passions.

Als kind had ik twee passies.

One was a passion for rodents.

Een daarvan was een passie voor knaagdieren.

I had all kinds of rats,

Ik had allerlei soorten van ratten,

mice, hamsters,

muizen, hamsters,

gerbils, squirrels.

gerbils, eekhoorns.

You name it, I bred it, and I sold them to pet shops.

Noem maar op, ik fokte ze en verkocht ze aan dierenwinkels.

(Laughter)

(Gelach)

I also had a passion for Africa.

Ik had ook een passie voor Afrika.

Growing up in a multicultural environment,

Opgroeiend in een multiculturele omgeving,

we had African students in the house,

we hadden Afrikaanse studenten in het huis,

and I learned about their stories,

en ik leerde hun verhalen kennen,

so different backgrounds,

hun verschillende achtergronden,

dependency on imported know-how,

hun afhankelijkheid van geïmporteerde know-how,

goods, services,

goederen, diensten,

exuberant cultural diversity.

een uitbundige culturele diversiteit.

Africa was truly fascinating for me.

Afrika was fascinerend voor mij.

I became an industrial engineer,

Ik werd industrieel ingenieur -

engineer in product development,

ingenieur in productontwikkeling -

and I focused on appropriate detection technologies,

en mijn interesse ging uit naar geschikte detectietechnologieën,

actually the first appropriate technologies

eigenlijk naar technologieën

for developing countries.

geschikt voor ontwikkelingslanden.

I started working in the industry,

Ik begon te werken in de industrie,

but I wasn't really happy to contribute

maar ik was niet echt blij om bij te dragen

to a material consumer society

aan een materiële consumptiemaatschappij

in a linear, extracting

op een lineaire, onttrekkende

and manufacturing mode.

en producerende manier.

I quit my job to focus on the real world problem:

Ik nam ontslag om me te concentreren

landmines.

op een echt wereldprobleem: landmijnen.

We're talking '95 now.

In 1995

Princess Diana is announcing on TV

kondigt prinses Diana op tv aan

that landmines form a structural barrier

dat landmijnen een structurele belemmering vormen

to any development, which is really true.

voor elke ontwikkeling, wat echt waar is.

As long as these devices are there,

Zolang deze tuigen daar liggen,

or there is suspicion of landmines,

of er een vermoeden is van de aanwezigheid van landmijnen,

you can't really enter into the land.

kan je dat land niet echt betreden.

Actually, there was an appeal worldwide

Eigenlijk was er over de hele wereld

for new detectors

een vraag naar nieuwe detectoren

sustainable in the environments

voor duurzame omgevingen

where they're needed to produce,

nodig om te produceren,

which is mainly in the developing world.

wat vooral voor de ontwikkelingslanden het geval is.

We chose rats.

We kozen voor ratten.

Why would you choose rats?

Waarom zou je ratten kiezen?

Because, aren't they vermin?

Zijn ze dan geen ongedierte?

Well, actually rats are,

Nou, eigenlijk zijn ratten -

in contrary to what most people think about them,

in tegenstelling tot wat de meeste mensen over hen denken -

rats are highly sociable creatures.

zeer sociale wezens.

And actually, our product -- what you see here.

En eigenlijk ons product - wat je hier ziet.

There's a target somewhere here.

Er is hier ergens een doel.

You see an operator, a trained African

U ziet hier een medewerker, een opgeleide Afrikaan,

with his rats in front

met zijn ratten vooraan,

who actually are left and right.

daar links en rechts.

There, the animal finds a mine.

Hier vindt het dier een mijn.

It scratches on the soil.

Het krabt in de grond.

And the animal comes back for a food reward.

En het dier komt terug voor een voedselbeloning.

Very, very simple.

Heel, heel simpel.

Very sustainable in this environment.

Zeer duurzaam in deze omgeving.

Here, the animal gets its food reward.

Hier krijgt het dier zijn voedselbeloning.

And that's how it works.

En dat is hoe het werkt.

Very, very simple.

Heel, heel simpel.

Now why would you use rats?

Nu, waarom zou je ratten gebruiken?

Rats have been used since the '50s last century,

Ratten worden gebruikt sinds de jaren '50 van de vorige eeuw

in all kinds of experiments.

in allerlei soorten experimenten.

Rats have more genetic material

Ratten hebben meer genetisch materiaal

allocated to olfaction

voor reukzin

than any other mammal species.

dan alle andere zoogdieren.

They're extremely sensitive to smell.

Ze zijn extreem gevoelig voor geur.

Moreover, they have the mechanisms to map all these smells

Bovendien hebben zij het vermogen om al deze geuren

and to communicate about it.

in kaart te brengen en het resultaat te communiceren.

Now how do we communicate with rats?

Hoe communiceren we met ratten?

Well don't talk rat,

Nou, we praten geen 'rats'

but we have a clicker,

maar we hebben een klikker,

a standard method for animal training,

een standaardmethode voor diertraining,

which you see there.

wat je daar ziet.

A clicker, which makes a particular sound

Een klikker, die een bepaald geluid maakt

with which you can reinforce particular behaviors.

waarmee je bepaald gedrag kan versterken.

First of all, we associate the click sound with a food reward,

Allereerst, associëren we het klikgeluid met een voedselbeloning,

which is smashed banana and peanuts together in a syringe.

die gegeven wordt uit een spuit met gemalen bananen en pinda's.

Once the animal knows click, food,

Zodra het dier de combinatie "klik, voedsel,

click, food, click, food --

klik, voedsel, klik, voedsel" -

so click is food --

dus klik is voedsel - begrijpt

we bring it in a cage with a hole,

brengen we het in een kooi met een gat,

and actually the animal learns

en leert het dier

to stick the nose in the hole

zijn neus in dat gat te steken

under which a target scent is placed,

waaronder een op te sporen geurstof is geplaatst,

and to do that for five seconds --

en om dat vijf seconden lang vol te houden -

five seconds, which is long for a rat.

vijf seconden, dat is lang voor een rat.

Once the animal knows this, we make the task a bit more difficult.

Zodra het dier dit weet, maken we de taak een beetje moeilijker.

It learns how to find the target smell

Het leert hoe de geurstof te zoeken

in a cage with several holes, up to 10 holes.

in een kooi met een een tiental gaatjes.

Then the animal learns

Dan leert het dier

to walk on a leash in the open

buiten aan de leiband te lopen

and find targets.

en stoffen op te sporen.

In the next step, animals learn

In de volgende stap, leren de dieren

to find real mines in real minefields.

om echte mijnen in echte mijnenvelden te vinden.

They are tested and accredited

Ze zijn getest en erkend

according to International Mine Action Standards,

volgens de International Mine Action Standards,

just like dogs have to pass a test.

net zoals honden moeten ze een examen afleggen.

This consists of 400 square meters.

Dat bestaat uit 400 vierkante meter.

There's a number of mines

Er zijn daar een aantal mijnen

placed blindly,

blindelings geplaatst.

and the team of trainer and their rat

En het team van trainer en rat

have to find all the targets.

moeten alle doelen weten te vinden.

If the animal does that, it gets a license

Als het dier dat doet, krijgt het een licentie

as an accredited animal

van erkend dier om

to be operational in the field --

operationeel te zijn in het veld -

just like dogs, by the way.

net als honden overigens.

Maybe one slight difference:

Misschien een klein verschil:

we can train rats at a fifth of the price

we kunnen ratten trainen aan een vijfde van de prijs

of training the mining dog.

van de opleiding van een mijnzoekende hond.

This is our team in Mozambique:

Dit is ons team in Mozambique.

one Tanzanian trainer,

Een Tanzaniaanse trainer,

who transfers the skills

die de vaardigheden aanleert

to these three Mozambican fellows.

aan drie Mozambikaanse kerels.

And you should see the pride in the eyes of these people.

En je moet de trots zien in de ogen van deze mensen.

They have a skill,

Ze hebben een vaardigheid,

which makes them much less dependent

waardoor ze veel minder afhankelijk zijn

on foreign aid.

van buitenlandse hulp.

Moreover, this small team

Bovendien werkt dit kleine team

together with, of course, you need the heavy vehicles

samen met - natuurlijk heb je die zware voertuigen nodig -

and the manual de-miners to follow-up.

de manuele ontmijners voor de follow-up.

But with this small investment in a rat capacity,

Maar met deze kleine investering in een de mogelijkheden van een rat

we have demonstrated in Mozambique

hebben we in Mozambique aangetoond

that we can reduce the cost-price per square meter

dat we de kostprijs per vierkante meter

up to 60 percent

met tot 60 procent kunnen verminderen.

of what is currently normal --

Op dit moment is twee dollar per vierkante meter normaal -

two dollars per square meter, we do it at $1.18,

wij doen het op 1,18 dollar,

and we can still bring that price down.

en we kunnen die prijs nog verder omlaagbrengen.

Question of scale.

Kwestie van schaal.

If you can bring in more rats,

Als we met meer meer ratten kunnen gaan werken,

we can actually make the output even bigger.

kunnen we nog een groter resultaat bereiken.

We have a demonstration site in Mozambique.

We hebben een demonstratiesite in Mozambique.

Eleven African governments

11 Afrikaanse regeringen

have seen that they can become less dependent

hebben gezien dat ze minder afhankelijk worden

by using this technology.

met behulp van deze technologie.

They have signed the pact for peace

Zij hebben het een vredespact ondertekend

and treaty in the Great Lakes region,

en voor het gebied van de Grote Meren een verdrag gesloten.

and they endorse hero rats

Ze ondersteunen deze heldhaftige ratten

to clear their common borders of landmines.

om hun gemeenschappelijke grensgebieden van landmijnen te ontdoen.

But let me bring you to a very different problem.

Maar laat ik nu een heel ander probleem aansnijden.

And there's about 6,000 people last year

Vorig jaar liepen ongeveer 6.000 mensen

that walked on a landmine,

op een landmijn,

but worldwide last year,

maar wereldwijd stierven vorig jaar,

almost 1.9 million died from tuberculosis

bijna 1,9 miljoen mensen aan tuberculose

as a first cause of infection.

als een eerste oorzaak van infectie.

Especially in Africa

Vooral in Afrika

where T.B. and HIV are strongly linked,

waar TBC en HIV sterk verbonden zijn,

there is a huge common problem.

is het een enorm veel voorkomend probleem.

Microscopy, the standard WHO procedure,

Microscopie, de standaard WHO procedure,

reaches from 40 to 60 percent reliability.

geeft 40 tot 60 procent betrouwbaarheid.

In Tanzania -- the numbers don't lie --

In Tanzania - de cijfers liegen niet -

45 percent of people -- T.B. patients --

krijgt 45 procent van de mensen - TBC patiënten -

get diagnosed with T.B. before they die.

de diagnose TBC voordat ze sterven.

It means that, if you have T.B.,

Het betekent dat, als je TBC hebt,

you have more chance that you won't be detected,

je heb meer kans dat je niet wordt gedetecteerd,

but will just die from T.B. secondary infections and so on.

maar gewoon zal sterven door TBC, secundaire infecties en zo verder.

And if, however,

Indien je echter

you are detected very early, diagnosed early,

zeer vroeg ontdekt wordt, een vroegtijdige diagnose,

treatment can start,

kan de behandeling beginnen.

and even in HIV-positives, it makes sense.

En zelfs voor HIV-positieven is het zinvol.

You can actually cure T.B.,

Je kunt eigenlijk TBC genezen,

even in HIV-positives.

zelfs bij HIV-positieven.

So in our common language, Dutch,

In mijn taal, het Nederlands,

the name for T.B.

is de naam voor TBC

is "tering,"

tering,

which, etymologically,

wat etymologisch

refers to the smell of tar.

verwijst naar de geur van teer.

Already the old Chinese

Reeds de oude Chinezen

and the Greek, Hippocrates,

en de Grieken, Hippocrates,

have actually published,

publiceerden en

documented, that T.B. can be diagnosed

documenteerden dat TBC kan worden gediagnosticeerd

based on the volatiles

gebaseerd op de geur van vluchtige stoffen

exuding from patients.

uitgewasemd door patiënten.

So what we did is we collected some samples --

Dus verzamelden we een aantal stalen -

just as a way of testing --

om het uit te testen -

from hospitals,

van ziekenhuizen,

trained rats on them

trainden daarmee ratten

and see if this works,

om te zien of dit werkte,

and wonder, well,

en we bereikten

we can reach 89 percent sensitivity,

89 procent gevoeligheid,

86 percent specificity

86 procent specificiteit

using multiple rats in a row.

door achtereenvolgens verschillende ratten te gebruiken.

This is how it works,

Dit is hoe het werkt.

and really, this is a generic technology.

En echt, dit is een algemeen inzetbare technologie.

We're talking now explosives, tuberculosis,

We praten nu over explosieven, tuberculose,

but can you imagine,

maar je kan je voorstellen,

you can actually put anything under there.

dat je daar eigenlijk van alles mee kan opzoeken.

So how does it work?

Dus hoe werkt het?

You have a cassette with 10 samples.

Je hebt een cassette met 10 monsters.

You put these 10 samples at once in the cage.

Je plaatst deze 10 monsters samen in de kooi.

An animal only needs two hundredths of a second

Een dier heeft slechts twee honderdsten van een seconde

to discriminate the scent, so it goes extremely fast.

nodig om de geur te herkennen, het gaat dus zeer snel.

Here it's already at the third sample.

Hier is het al bij het derde monster.

This is a positive sample.

Dit is een positief monster.

It gets a click sound and comes for the food reward.

Het krijgt een klik-geluid en komt voor de voedselbelonig.

And by doing so, very fast,

En door dit te doen, zeer snel,

we can have like a second-line opinion

kunnen we een tweede opinie geven

to see which patients are positive,

om te zien welke patiënten positief zijn,

which are negative.

welke negatief zijn.

Just as an indication,

Net als een indicatie,

whereas a microscopist can process

overwegende dat een microscopist

40 samples in a day,

40 monsters in een dag kan verwerken,

a rat can process

kan een rat

the same amount of samples

diezelfde hoeveelheid monsters verwerken

in seven minutes only.

in zeven minuten.

A cage like this --

Een kooi als deze -

(Applause)

(Applaus)

A cage like this -- provided that you have rats,

Een kooi zoals deze - op voorwaarde dat je de ratten hebt,

and we have now currently

en we hebben nu op dit moment

25 tuberculosis rats --

25 tuberculose ratten -

a cage like this, operating throughout the day,

een kooi als deze, die de hele dag operatief is,

can process 1,680 samples.

kan 1.680 monsters verwerken.

Can you imagine the potential offspring applications --

Kunt u zich de mogelijke, hieruit voortvloeiende toepassingen voorstellen:

environmental detection

milieu-detectie

of pollutants in soils,

van verontreinigende stoffen in de bodem,

customs applications,

applicaties op douanegebied,

detection of illicit goods in containers and so on.

opsporing van illegale goederen in containers en ga zo maar door.

But let's stick first to tuberculosis.

Maar laten we het eerst bij tuberculose houden.

I just want to briefly highlight,

Ik wil even opmerken,

the blue rods

dat de blauwe balken

are the scores of microscopy only

de scores van de microscopie alleen zijn

at the five clinics in Dar es Salaam

in de vijf klinieken in Dar es Salaam

on a population of 500,000 people,

op een bevolking van 500.000 mensen,

where 15,000 reported to get a test done.

waarvan er 15.000 een test ondergingen.

Microscopy for 1,800 patients.

Microscopie voor 1.800 patiënten.

And by just presenting the samples once more to the rats

En door de monsters nogmaals aan de ratten te presenteren

and looping those results back,

en die resultaten opnieuw te overlopen,

we were able to increase case detection rates

waren we in staat om

by over 30 percent.

meer dan 30 procent meer gevallen te detecteren.

Throughout last year,

Gedurende het afgelopen jaar,

we've been -- depending on which intervals you take --

hebben we - afhankelijk van welke intervallen werden gekozen -

we've been consistently

consequent

increasing case detection rates

de detectiegevallen

in five hospitals in Dar es Salaam

in vijf ziekenhuizen in Dar es Salaam

between 30 and 40 percent.

tussen de 30 en 40 procent laten toenemen.

So this is really considerable.

Dat is echt veel.

Knowing that a missed patient by microscopy

Wetende dat een door microscopie gemiste patiënt

infects up to 15 people,

per jaar tot 15 personen infecteert -

healthy people, per year,

gezonde mensen dus -

you can be sure

kan je er zeker van zijn

that we have saved lots of lives.

dat we veel levens hebben gered.

At least our hero rats have saved lots of lives.

Ten minste hebben onze helden van ratten veel levens gered.

The way forward for us

Onze bedoeling is nu

is now to standardize this technology.

deze technologie te standaardiseren.

And there are simple things

En er zijn eenvoudige dingen.

like, for instance, we have a small laser in the sniffer hole

Zo hebben we, bijvoorbeeld, een kleine laser in het snuffelgat

where the animal has to stick for five seconds.

waar het dier gedurende vijf seconden moet blijven.

So, to standardize this.

Om dit dus te standaardiseren.

Also, to standardize the pellets,

Ook het standaardiseren van de voedselballetjes,

the food rewards,

de voedselbeloningen,

and to semi-automate this

en dit te semi-automatiseren

in order to replicate this on a much larger scale

om dit op een veel grotere schaal te repliceren

and affect the lives of many more people.

en van invloed te zijn op de levens van veel meer mensen.

To conclude, there are also other applications at the horizon.

Tot slot zijn er ook andere toepassingen in het vooruitzicht.

Here is a first prototype

Hier is een eerste prototype

of our camera rat,

van onze camerarat,

which is a rat with a rat backpack

dat is een rat met een rattenrugzak

with a camera that can go under rubble

met een camera, die onder het puin kan gaan

to detect for victims

om slachtoffers op te sporen

after earthquake and so on.

na aardbevingen enzovoort.

This is in a prototype stage.

Dit is in een prototype.

We don't have a working system here yet.

We hebben hier nog geen werkend systeem.

To conclude, I would actually like to say,

Tot slot zou ik nog willen willen zeggen:

you may think this is about rats, these projects,

je zou misschien de indruk kunnen hebben dat deze projecten over ratten gaan

but in the end it is about people.

maar uiteindelijk gaat het over mensen.

It is about empowering vulnerable communities

Het gaat over het versterken van kwetsbare gemeenschappen

to tackle difficult, expensive

om deze moeilijke, dure

and dangerous humanitarian detection tasks,

en gevaarlijke humanitaire detectietaken aan te pakken,

and doing that with a local resource,

en dat te doen met een lokale hulpbron

plenty available.

die volop beschikbaar is.

So something completely different

Het komt er dus op neer

is to keep on challenging your perception

je waarnemingsvermogen te blijven ontwikkelen

about the resources surrounding you,

over de middelen om je heen,

whether they are environmental,

of ze nu komen van het milieu,

technological, animal, or human.

van de technologie of van dieren of mensen.

And to respectfully harmonize with them

En om respectvol met hen te harmoniseren

in order to foster a sustainable world.

om er een duurzaam werk van te maken.

Thank you very much.

Dank u zeer.

(Applause)

(Applaus)