Bart Weetjens: How I taught rats to sniff out land mines

بارت ویتجنز: چگونه به موش‌ها یاد دادم که مین را بو بکشند.

Translator: Babak Mohit Reviewer: Shadi Toghi Eshghi

I'm here today to share with you

من امروز برای این اینجا هستم که با شما

an extraordinary journey -

سفر خارق‌العاده‌ای را به اشتراک بگذارم --

extraordinarily rewarding journey, actually -

سفری که، در واقع، به طرز خارق‌العاده‌ای پر برکت بوده --

which brought me into

که من را وارد

training rats

کار آموزش موش‌ها کرد

to save human lives

برای نجات جان انسان‌ها

by detecting landmines

به وسیله ردیابی کردن مین

and tuberculosis.

و سل.

As a child, I had two passions.

در بچگی دو علاقه داشتم.

One was a passion for rodents.

یک برای جوندگان بود.

I had all kinds of rats,

همه نوع شان را داشتم،

mice, hamsters,

موش، همستر،

gerbils, squirrels.

موش صحرائی، سنجاب.

You name it, I bred it, and I sold them to pet shops.

هر چه شما نامش را ببرید، من پرورش می‌دادم، و می‌فروختم به مغازه‌های فروش حیوانات.

(Laughter)

(خنده حضار)

I also had a passion for Africa.

به آفریقا هم علاقه داشتم.

Growing up in a multicultural environment,

در حالی که در محیط چند فرهنگی بزرگ میشدم،

we had African students in the house,

ما دانشجویان آفریقائی در خانه‌مان داشتیم،

and I learned about their stories,

و من داستان‌های آنها را آموختم،

so different backgrounds,

تاریخچه‌هائی بسیار متفاوت،

dependency on imported know-how,

وابستگی به واردات دانش عملی،

goods, services,

و محصولات، و خدمات،

exuberant cultural diversity.

تنوع فرهنگی فراوان.

Africa was truly fascinating for me.

آفریقا واقعا برای من جذاب بود.

I became an industrial engineer,

من مهندس صنایع شدم --

engineer in product development,

مهندس در توسعه محصولات --

and I focused on appropriate detection technologies,

و من بر روی فن‌آوری‌های مناسب ردیابی تمرکز کردم،

actually the first appropriate technologies

در واقع اولین فن‌آوری‌های مناسب

for developing countries.

برای کشورهای در حال توسعه.

I started working in the industry,

کارم را در صنعت شروع کردم،

but I wasn't really happy to contribute

اما واقعا از این راضی نبودم که کارم را اهدا کنم

to a material consumer society

به یک جامعه مصرف‌گرای مادی

in a linear, extracting

که به صورت خطی، برداشتی

and manufacturing mode.

و تولیدی عمل می‌کرد.

I quit my job to focus on the real world problem:

از شغلم بیرون آمدم تا روی یک مسئله واقعی دنیا کار کنم:

landmines.

مین.

We're talking '95 now.

در مورد سال ۱۹۹۵ صحبت می‌کنم.

Princess Diana is announcing on TV

ملکه دیانا در تلوزیون اعلام کرد

that landmines form a structural barrier

که مین یک مانع بنیادین

to any development, which is really true.

در مقابل هر هر گونه توسعه است، که واقعا این درست است.

As long as these devices are there,

تا زمانی که این ابزارها آنجا هستند،

or there is suspicion of landmines,

یا شک به مین وجود داشته باشد،

you can't really enter into the land.

واقعا نمی‌توانید وارد یک زمین بشوید.

Actually, there was an appeal worldwide

در واقع، یک درخواست جهانی وجود داشت

for new detectors

برای ردیاب‌های جدید

sustainable in the environments

در محیط‌های پایدار

where they're needed to produce,

جایی که به تولید آنها نیاز است

which is mainly in the developing world.

که بیشتر در کشوار‌های در حال توسعه است.

We chose rats.

ما موش‌ها را انتخاب کردیم.

Why would you choose rats?

چرا موش‌ها را انتخاب کردیم؟

Because, aren't they vermin?

چون، مگر آفت نیستند؟

Well, actually rats are,

ولی، موش‌ها در واقع --

in contrary to what most people think about them,

برخلاف آنچه اکثر مردم در موردشان تصور می‌کنند --

rats are highly sociable creatures.

موش‌ها موجوداتی به شدت اجتماعی هستند.

And actually, our product -- what you see here.

و در واقع، محصول ما -- آن‌چه در این‌جا می‌بینید.

There's a target somewhere here.

یک جایی این‌جا یک هدف هست.

You see an operator, a trained African

و شما یک اپراتور، یک آفریقائی تعلیم دیده را می‌بینید

with his rats in front

و موش‌هایش در پیشش

who actually are left and right.

یا در واقع در چپ و راستش.

There, the animal finds a mine.

در اینجا حیوان یک مین پیدا می‌کند.

It scratches on the soil.

و خاک را نشانه گذاری می‌کند.

And the animal comes back for a food reward.

و حیوان بر‌می‌گردد برای جایزه غذا.

Very, very simple.

خیلی، خیلی ساده.

Very sustainable in this environment.

خیلی پایدار در این محیط.

Here, the animal gets its food reward.

در این‌جا حیوان غذای جایزه‌اش را می‌گیرد.

And that's how it works.

و این این‌جور کار می‌کند.

Very, very simple.

خیلی، خیلی ساده.

Now why would you use rats?

خوب حالا شما چرا از موش استفاده کردید؟

Rats have been used since the '50s last century,

از موش‌ها از ۱۹۵۰، از قرن پیش

in all kinds of experiments.

در همه رقم آزمایش استفاده شده است.

Rats have more genetic material

میزان مواد ژنتیکی که موش‌ها

allocated to olfaction

به حس بویائی اختصاص می‌دهند

than any other mammal species.

از هر گونه پستانداری بیشتر است.

They're extremely sensitive to smell.

آنها به بو بسیار حساسند.

Moreover, they have the mechanisms to map all these smells

علاوه بر این، آنها مکانیزم های آن را دارند که تمام این بو‌ها را نقشه کنند

and to communicate about it.

و راجع به آن اطلاع رسانی کنند.

Now how do we communicate with rats?

ما چگونه با موش‌ها ارتباط برقرار می‌کنیم؟

Well don't talk rat,

خوب لازم نیست موشی صحبت کنید،

but we have a clicker,

ولی ما وسیله تق‌تق کننده داریم،

a standard method for animal training,

یک روش متداول برای آموزش حیوانات،

which you see there.

که شما می‌توانید آن‌جا ببینید.

A clicker, which makes a particular sound

یک تق‌تق کننده، که صدای خاصی تولید می‌کند

with which you can reinforce particular behaviors.

که شما به وسیله آن می‌توانید رفتارهای خاص را تشویق نمائید.

First of all, we associate the click sound with a food reward,

اول از همه، ما صدای تق‌تق را با جایزه غذا ارتباط می‌دهیم،

which is smashed banana and peanuts together in a syringe.

[جایزه غذا] که ترکیب موز و بادام‌ زمینی له شده است داخل یک سرنگ است.

Once the animal knows click, food,

وقتی حیوان فهمید تق، غذا،

click, food, click, food --

تق، غذا، تق، غذا --

so click is food --

پس تق غذا می‌شود --

we bring it in a cage with a hole,

ما آن [حیوان] را داخل قفسی می‌آوریم که سوراخی دارد،

and actually the animal learns

و در واقع حیوان می‌اموزد

to stick the nose in the hole

که دماغش را داخل سوراخ قرار دهد

under which a target scent is placed,

که در زیر آن بوی هدف قرار داده شده است،

and to do that for five seconds --

و این کار را به مدت پنج ثانیه انجام دهد --

five seconds, which is long for a rat.

پنج ثانیه، که برای موش [زمانی] طولانی است.

Once the animal knows this, we make the task a bit more difficult.

وقتی حیوان این را آموخت، ما کارش را اندکی مشکل‌تر می‌کنیم.

It learns how to find the target smell

باید یاد بگیرد که بوی هدف را بیابد.

in a cage with several holes, up to 10 holes.

در قفسی که چند سواخ دارد، تا ۱۰ سوراخ.

Then the animal learns

سپس حیوان یاد می‌گیرد

to walk on a leash in the open

که با یک قلاده در فضای باز راه برود

and find targets.

و هدف‌یابی کند.

In the next step, animals learn

در گام بعد، حیوان می‌آموزد

to find real mines in real minefields.

که در یک میدان مین واقعی مین‌ واقعی بیابد.

They are tested and accredited

امتحان می‌شوند و گواهی می‌گیرند

according to International Mine Action Standards,

بر اساس استانداردهای بین‌المللی مین‌یابی،

just like dogs have to pass a test.

دقیقا مانند سگ‌ها باید امتحان پس بدهند.

This consists of 400 square meters.

که این شامل ۴۰۰ متر مربع است.

There's a number of mines

که در آن تعدادی مین وجود دارد

placed blindly,

که به صورت کور کاشته شده‌اند.

and the team of trainer and their rat

و یک تیم شامل آموزگار و موشش

have to find all the targets.

باید تمام هدف‌ها را بیابند.

If the animal does that, it gets a license

اگر حیوان این کار را کرد، گواهی می‌گیرد

as an accredited animal

که حیوان تائید شده است

to be operational in the field --

برای عملیات صحرائی --

just like dogs, by the way.

در ضمن، این دقیقا مانند سگ‌ها است.

Maybe one slight difference:

شاید یک تفاوت مختصر دارد:

we can train rats at a fifth of the price

ما می‌توانیم موش‌ها را با هزینه‌ یک پنجم

of training the mining dog.

آموزش سگ‌ مین‌یاب آموزش دهیم.

This is our team in Mozambique:

این گروه ما است در موزامبیک.

one Tanzanian trainer,

یک آموزگار تانزانیائی،

who transfers the skills

که این تخصص را آموزش می‌دهد

to these three Mozambican fellows.

به این سه نفر اهل موزامبیک.

And you should see the pride in the eyes of these people.

و شما باید حس غروری که در چشمان این آدم‌ها است را ببینید.

They have a skill,

آنها تخصصی دارند،

which makes them much less dependent

که از وابستگی آنها به

on foreign aid.

کمک خارجی به شدت کاهش می‌دهد.

Moreover, this small team

علاوه بر این، این گروه کوچک

together with, of course, you need the heavy vehicles

همراه با، واضح است، که شما به وسایل سنگین

and the manual de-miners to follow-up.

و مین‌روبهای عملیاتی نیاز دارند که کار را پی‌گیری کنند.

But with this small investment in a rat capacity,

ولی با این سرمایه‌گذاری کوچک در ظرفیت موش‌ها،

we have demonstrated in Mozambique

ما این مساله را در موزامبیک نشان دادیم

that we can reduce the cost-price per square meter

که ما می‌توانیم هزینه هر متر مربع را

up to 60 percent

تا ۶۰ درصد کاهش بدهیم.

of what is currently normal --

از آن چیزی که الان معیار است --

two dollars per square meter, we do it at $1.18,

دو دلار برای هر متر مربع، ما با ۱/۱۸ این کار را انجام می‌دهیم،

and we can still bring that price down.

و هنوز هم می‌توانیم این قیمت را پائین بیاوریم.

Question of scale.

مساله حجم کار است.

If you can bring in more rats,

اگر موش‌های بیشتری را بتوانید بیاورید،

we can actually make the output even bigger.

ما به راستی می‌توانیم برون‌رو را حتی بزگترش کنیم.

We have a demonstration site in Mozambique.

یک مکان نمایشی در موزامبیک داریم.

Eleven African governments

۱۱ دولت آفریقائی

have seen that they can become less dependent

دیده‌اند که می‌توانند وابستگی‌شان را

by using this technology.

با استفاده از این فن‌آوری کاهش دهند.

They have signed the pact for peace

آنها پیمان صلحی را امضا کرده‌اند

and treaty in the Great Lakes region,

برای ناحیه دریاچه‌های بزرگ.

and they endorse hero rats

و آنها این موش‌های قهرمان را تائید کرده‌اند

to clear their common borders of landmines.

که مرز‌های مشترکشان را مین‌زدائی کنند.

But let me bring you to a very different problem.

ولی اجازه دهید مشکلی بسیار متفاوت را مطرح کنم.

And there's about 6,000 people last year

و تقریبا ۶۰۰۰ نفر بودند که پارسال

that walked on a landmine,

بر روی مین قدم گذاشتند،

but worldwide last year,

ولی همان پارسال در دنیا،

almost 1.9 million died from tuberculosis

تقریبا ۱/۹ میلیپن نفر بر اثر بیماری سل

as a first cause of infection.

به عنوان علت اولیه عفونت مردند.

Especially in Africa

به خصوص در آفریقا

where T.B. and HIV are strongly linked,

که سل و اچ-آی-وی ایدز به شدت مرتبط هستند،

there is a huge common problem.

این مشکل مشترک عظیمی است.

Microscopy, the standard WHO procedure,

تشخیص میکروسکوپی، که روش معیار سازمان بهداشت جهانی است،

reaches from 40 to 60 percent reliability.

اعتبارش بین ۴۰ تا ۶۰ درصد است.

In Tanzania -- the numbers don't lie --

در تانزانیا -- اعداد دروغ نمی‌گویند --

45 percent of people -- T.B. patients --

۴۵ درصد افراد -- بیماران مسلول --

get diagnosed with T.B. before they die.

تشخیص قبل از این که بمیرند تشخیص داده می شوند.

It means that, if you have T.B.,

این یعنی، اگر شما سل داشته باشید،

you have more chance that you won't be detected,

احتمال آن که هرگز بیماری تان تشخیص داده نشود بیشتر است،

but will just die from T.B. secondary infections and so on.

و شما از عفونت‌های ثانویه سل می‌میرید.

And if, however,

اما اگر،

you are detected very early, diagnosed early,

بیماری شما زود تشخیص داده شود

treatment can start,

می‌شود درمان را شروع کرد.

and even in HIV-positives, it makes sense.

و این حتی در آدم‌هائی که اچ-آی-وی دارند، منطقی است.

You can actually cure T.B.,

واقعا می‌شود سل را درمان کرد،

even in HIV-positives.

حتی در آدم‌های اچ-آی-وی مثبت

So in our common language, Dutch,

در زبان من، هلندی،

the name for T.B.

اسمی برای بیماری سل وجود دارد

is "tering,"

که «ترینگ» (tering) است،

which, etymologically,

که، از دیدگاه لغت‌شناسی،

refers to the smell of tar.

بر می‌گردد به بوی قیر.

Already the old Chinese

چینی‌های قدیم،

and the Greek, Hippocrates,

و یونانی‌ها، بقراط،

have actually published,

واقعا نوشته بودند،

documented, that T.B. can be diagnosed

استناد کرده بودند، که سل را می‌توان

based on the volatiles

بر مبنای بوهائی که

exuding from patients.

از بیمار می‌آید تشخیص داد.

So what we did is we collected some samples --

بنا براین کاری که ما کردیم این بود که یک تعداد نمونه --

just as a way of testing --

فقط برای آزمایش --

from hospitals,

از بیمارستان‌ها جمع‌آوری کردیم،

trained rats on them

و موش‌ها را بر مبنای آنها تعلیم دادیم

and see if this works,

که ببینیم آیا این کار می‌کند،

and wonder, well,

و با تعجب، خوب،

we can reach 89 percent sensitivity,

ما به حساسیت ۸۹ درصد

86 percent specificity

و اعتبار ۸۶ درصد می‌توانیم دست پیدا کنیم

using multiple rats in a row.

با استفاده از موش‌های متعدد بر روی یک ردیف.

This is how it works,

این جور کار می‌کند.

and really, this is a generic technology.

و این، در واقع، یک فن‌اوری عمومی است.

We're talking now explosives, tuberculosis,

ما الان داریم در مورد مواد منفجره، و سل صحبت می‌کنیم،

but can you imagine,

اما می‌توانید تصورش را بکنید،

you can actually put anything under there.

که در واقع می‌توان هر چیزی را آن ریز قرار دهیم.

So how does it work?

حالا چه جور کار می‌کند؟

You have a cassette with 10 samples.

شما یک سینی دارید با ۱۰ نمونه.

You put these 10 samples at once in the cage.

شما این ۱۰ نمونه را با هم داخل قفس می‌گذارید.

An animal only needs two hundredths of a second

و حیوان تنها دو صدم ثانیه وقت می‌خواهد

to discriminate the scent, so it goes extremely fast.

که بو را تفکیک کند، پس بسیار سریع می‌رود.

Here it's already at the third sample.

اینجا می بینیم که به نمونه سوم رسیده.

This is a positive sample.

این یک نمونه مثبت است.

It gets a click sound and comes for the food reward.

صدای تق را می‌شنود و می‌آید برای جایزه غذائی‌اش.

And by doing so, very fast,

و به وسیله این کار، خیلی سریع،

we can have like a second-line opinion

ما می‌توانیم یک نظر ثانویه داشته باشیم

to see which patients are positive,

که ببینیم کدام یک از بیمار‌ها مثبت هستند،

which are negative.

و کدام‌شان منفی.

Just as an indication,

فقط به عنوان یک معیار،

whereas a microscopist can process

اگر یک متخصص میکروسکوپ میتواند

40 samples in a day,

۴۰ نمونه در روز را جواب دهد،

a rat can process

یک موش

the same amount of samples

این تعداد نمونه را

in seven minutes only.

تنها در هفت دقیقه می‌تواند پردازش کند.

A cage like this --

قفسی مانند این --

(Applause)

(تشویق حضار)

A cage like this -- provided that you have rats,

قفسی مانند این -- اگر موش‌هایش را داشته باشید،

and we have now currently

و ما در حال حاضر

25 tuberculosis rats --

۲۵ موش برای سل داریم --

a cage like this, operating throughout the day,

قفسی مانند این، که در طول روز کار می‌کند،

can process 1,680 samples.

می‌تواند ۱۶۸۰ نمونه را پردازش کند.

Can you imagine the potential offspring applications --

آیا می‌توانید تصور کاربردهای ثاویه این را بکنید [؟] --

environmental detection

تشخیص محیط زیستی

of pollutants in soils,

برای مواد آلاینده در خاک،

customs applications,

کاربرد در گمرکات،

detection of illicit goods in containers and so on.

یافتن مواد غیرقانونی در بار و غیره.

But let's stick first to tuberculosis.

اما بگذارید اول به همان سل بچسپیم.

I just want to briefly highlight,

من فقط می‌خواهم به طور خلاصه روی نکته ای تاکید کنم

the blue rods

آن ستون‌های آبی

are the scores of microscopy only

نتایج آزمایشات میکروسکوپی به تنهائی

at the five clinics in Dar es Salaam

از پنج درمانگاه در دارالسلام [تانزانیا] است

on a population of 500,000 people,

به روی جمیعتی از ۵۰۰ هزار نفر،

where 15,000 reported to get a test done.

که ۱۵هزار تن از آنها گزارش دادند که آزمایش داشته‌اند.

Microscopy for 1,800 patients.

۱۸۰۰ بیمار کار میکروسکوپ داشتند.

And by just presenting the samples once more to the rats

و تنها به وسیله ارئه کردن این نمونه‌ها برای یک بار به موش‌ها

and looping those results back,

و گزارش مجدد نتایج،

we were able to increase case detection rates

ما قادر بودیم میزان تشخیص را

by over 30 percent.

بیش از ۳۰ درصد افزایش دهیم.

Throughout last year,

در طول سال گذشته،

we've been -- depending on which intervals you take --

ما -- بر طبق اینکه کدام مقطع زمانی را انتخاب کنید --

we've been consistently

به صورت مستمر

increasing case detection rates

میزان تشخیص‌مان را

in five hospitals in Dar es Salaam

در این پنج بیمارستان در در دارالسلام

between 30 and 40 percent.

بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش دادیم.

So this is really considerable.

پس این واقعا قابل توجه است.

Knowing that a missed patient by microscopy

با علم به این که بیماری که توسط میکروسکوپ آزمایش نمی‌شود

infects up to 15 people,

تا ۱۵ نفر را می‌تواند آلوده کند --

healthy people, per year,

آدم‌های سالم را -- در هر سال،

you can be sure

می‌توانید مطمئن باشید

that we have saved lots of lives.

که ما جان‌های زیادی را نجات دادیم.

At least our hero rats have saved lots of lives.

یا لا‌اقل موش‌های قهرمان‌مان جان‌های زیادی را نجات داده‌اند.

The way forward for us

راهی که در پیش گرفتیم برای

is now to standardize this technology.

ما الان این است که این فن‌آوری را هنجارش کنیم.

And there are simple things

و اینها چیز‌های ساده‌ای هستند

like, for instance, we have a small laser in the sniffer hole

به عنوان مثال، ما یک اشعه (laser) کوچک در سوراخ‌های بو داریم

where the animal has to stick for five seconds.

که حیوان باید به مدت پنج ثانیه به روی نمونه بچسپد.

So, to standardize this.

ما باید این را استاندارد کنیم.

Also, to standardize the pellets,

و باید اندازه توپی‌ها را استاندارد کنیم،

the food rewards,

و غذای جایزه را،

and to semi-automate this

و این کار را به صورت نیمه خودکار در آوریم

in order to replicate this on a much larger scale

برای این‌که بتوانیم این کار را در ابعاد بسیار بزرگتر یکسان‌سازی کنیم

and affect the lives of many more people.

و بر روی زندگی افراد بیشتری تاثیر بگذاریم.

To conclude, there are also other applications at the horizon.

برای جمع‌بندی، کاربرد‌های دیگری هم در افق دید ما هست.

Here is a first prototype

این اولین نمونه

of our camera rat,

موش دوربینی ما است،

which is a rat with a rat backpack

که یک موش است با یک کوله‌پشتی موشی

with a camera that can go under rubble

که می‌توان دوربینی را در داخل آن جا‌سازی کرد

to detect for victims

برای یافتن قربانیان

after earthquake and so on.

بعد از زلزله و موارد این‌چنین.

This is in a prototype stage.

این در مرحله آزمایش است.

We don't have a working system here yet.

و ما هنوز یک سامانه عملیاتی نداریم.

To conclude, I would actually like to say,

در پایان، باید این را اضافه کنم،

you may think this is about rats, these projects,

که ممکن است شما فکر کنید که این طرح‌ها برای موش‌هاست،

but in the end it is about people.

ولی در نهایت برای انسان‌هاست.

It is about empowering vulnerable communities

برای قدرتمند سازی جوامع آسیب پذیر است

to tackle difficult, expensive

و برای دست و پنجه نرم کردن با کار‌های انسان‌ دوستانه مشکل، گران‌قیمت

and dangerous humanitarian detection tasks,

و خطرناک است،

and doing that with a local resource,

و این کار را با امکانات محلی --

plenty available.

که وافر هستند انجام دادن.

So something completely different

پس چیزی بسیار متفاوت این است

is to keep on challenging your perception

که دائما به دیدگاه‌تان شک کنید

about the resources surrounding you,

در مورد امکاناتی که در اطرافتان هستند،

whether they are environmental,

چه امکانات محیط زیستی،

technological, animal, or human.

فن‌آوری، حیوانی، یا انسانی.

And to respectfully harmonize with them

و خودتان را با آنها هما‌هنگ کنید

in order to foster a sustainable world.

برای پرورش کاری پایدار.

Thank you very much.

بسیار سپاس‌گزارم.

(Applause)

(تشویق حضار)