What to do when everything feels broken | Daniel Alexander Jones

Vertaald door: Hester van Beers Nagekeken door: Peter van de Ven

"I've got people in me."

"Ik heb mensen in me."

So sang the late Abbey Lincoln.

Dat zong wijlen Abbey Lincoln.

I take that lyric as mantra.

Ik neem die tekst op als een mantra.

"I've got people in me."

"Ik heb mensen in me."

Jomama Jones is the person in me I turn to as a guide.

Jomama Jones is de persoon in mij die ik zie als een gids.

She's my alter ego.

Ze is mijn alter ego.

I've been embodying her in performance since 1995,

Ik belichaam haar in optredens sinds 1995,

and she comes around when she has some insight to offer folks.

en ze komt tevoorschijn als ze inzichten heeft om met mensen te delen.

At this time of radical change,

In deze tijd van radicale verandering

I'm glad to be the vessel for her message to you.

ben ik blij dat ik de boodschapper ben van haar bericht aan jou.

Jomama Jones: What if I told you

Jomama Jones: Wat als ik je zei

it's going to be alright ...

dat het goed komt...

but what if I told you not yet?

maar nu nog niet?

What if I told you there are trials ahead

Wat als ik je zei dat er beproevingen komen

beyond your deepest fears?

erger dan je grootste angsten?

What if I told you will you fall ...

Wat als ik je zei dat je zult vallen...

down, down, down?

dieper, dieper, dieper?

But what if I told you you will surprise yourself?

Maar wat als ik je zei dat je jezelf zult verrassen?

What if I told you will be brave enough?

Wat als ik je zei dat je dapper genoeg zult zijn?

What if I told you

Wat als ik je zei

we won't all make it through?

dat we het niet allemaal zullen redden?

But what if I told you

Maar wat als ik je zei

that is as it must be?

dat dat is hoe het moet zijn?

What if I told you I've seen the future?

Wat als ik je zei dat ik de toekomst heb gezien?

Do you like my hands?

Vind je mijn handen mooi?

They're expressive, yeah?

Ze zijn expressief, hè?

Now look at your hands -- now go on.

Kijk nu naar jouw handen -- doe maar.

There's so much history recorded through their touches

Er ligt zo veel geschiedenis in hun aanrakingen

and marks of the future sketched on their palms.

en tekenen van de toekomst liggen in je handpalmen.

Sometimes hands grip tight,

Soms houden handen iets stevig vast,

sometimes hands let go.

soms laten ze los.

What if I told you

Wat als ik je zei

it's all going to come undone?

dat alles zal instorten?

Hm.

Hm.

Ladies and gentlemen

Dames en heren

and otherwise described,

en anders genoemden,

I am Jomama Jones.

ik ben Jomama Jones.

Some call me a soul sonic superstar,

Sommigen noemen me een soul sonic-superster,

and I agree,

en daar ben ik het mee eens,

though even in my past that was from the future.

ook al was dit in mijn verleden iets van de toekomst.

Let me take you back to girlhood.

Laat me je meenemen naar mijn kindertijd.

Picture this:

Stel je dit voor:

it was Planting Day,

Het was Plantdag,

which was a holiday I invented

wat de feestdag was die ik had bedacht

for the Black youth community group I founded.

voor de zwarte jeugdgroep die ik had opgericht.

I dashed home to put on my gardening ensemble

Ik ging naar huis om mijn tuinpak aan te trekken

when I caught my uncle Freeman red-handed.

toen ik mijn oom Freeman op heterdaad betrapte.

He was standing over my piggy bank with his hammer raised high.

Hij leunde over mijn spaarvarken met zijn hamer in de lucht.

He was fixing to steal my coins.

Hij wilde mijn munten stelen.

And you see,

En zie je,

my uncle Freeman was a handyman.

mijn oom Freeman was klusjesman.

He could fix anything --

Hij kon alles repareren --

a broken chair, a shattered pot --

een kapotte stoel, een gebroken pan --

even bring grandmother's plants back to life.

hij kon zelfs oma's planten weer tot leven brengen.

He had that magic touch with broken things ...

Hij had die magische aanraking bij kapotte dingen...

and broken people.

en kapotte mensen.

He would take me with him on his jobs

Hij nam me mee naar zijn klusjes

and say, "C'mon Jo,

en zei: "Kom op, Jo,

let's go do something to make this world a better place."

laten we iets gaan doen om de wereld beter te maken."

His hands were wide and calloused,

Zijn handen waren groot en eeltig,

and they always reminded me of displaced tree roots.

en ze deden me altijd denken aan uitgerukte boomwortels.

As we worked he would talk with folks

Terwijl we werkten, praatte hij met mensen

about the change he was sure was just around the corner.

over de verandering waarvan hij zeker wist dat die spoedig zou komen.

I saw him mend flagging hopes

Ik zag hem verslappende hoop herstellen

and leave folks with their heads held high.

en mensen achterlaten met opgeheven hoofd.

His hands stirred the sunshine.

Zijn handen beroerden het zonlicht.

And now he was about to break my piggy bank.

En nu stond hij op het punt om mijn spaarvarken kapot te maken.

I said "Step back, man, and show me your hands."

Ik zei: "Ga achteruit, man, en laat me je handen zien."

You know the irony was

Het ironische was

he used to give me all the old coins he'd find under floorboards while working.

dat hij me altijd oude munten gaf die hij onder vloerdelen vond tijdens het werk.

And I put them in the piggy bank

En ik stopte ze in het spaarvarken

along with the money I earned through my childhood side hustles.

samen met het geld dat ik verdiende door mijn bijverdiensten als kind.

But by the spring of 1970,

Maar tegen de lente van 1970

Uncle Freeman had lost his touch ...

was oom Freeman zijn magische aanraking kwijt...

along with most of his jobs.

en ook de meeste klusjes.

He saw a heavy future

Hij zag een zware toekomst

of civil wrongs and Black power outages in his palms.

van burgerlijk onrecht

en Black Power-uitval in zijn handpalmen.

The last straw had come the previous winter

De laatste druppel was in de vorige winter gekomen,

when they had gunned down Fred Hampton.

toen ze Fred Hampton hadden neergeschoten.

Overwhelmed with fear

Overmand door angst

and rage

en woede

and grief,

en rouw,

Uncle Freeman tried to game his future.

zette oom Freeman zijn toekomst op het spel.

He gripped too tight,

Hij verkrampte

and he started playing the numbers.

en begon in de loterij te spelen.

"Well, one of these numbers is gonna hit, little girl.

"Een van deze getallen gaat het zijn, kleine meid.

You got a quarter for your uncle Free -- "

Heb je een kwartje voor je oom Free--"

Sommigen van jullie hebben zo'n familielid.

Now some of y'all have that relative.

But I knew right then and there I had to do something.

Maar ik wist toen dat ik iets moest doen.

I jumped up and I grabbed that hammer

Ik sprong op en greep die hamer

and I brought it crashing down on that pig.

en sloeg ermee op het spaarvarken.

And Uncle Freeman started to weep as I gathered up all the coins.

En oom Freeman begon te huilen terwijl ik alle munten bijeenraapte.

"We're not buying no lottery ticket, Uncle Freeman.

"We kopen geen lot voor de loterij, oom Freeman.

C'mon."

Kom op."

We spent every last cent at the seed store.

We gaven alles uit bij de zadenwinkel.

You know, the kids in my gardening group?

Weet je, die kinderen in mijn tuiniergroep

They didn't bat an eye when I had Uncle Freeman get down

gaven geen kik toen ik oom Freeman liet knielen

and put his hands in the earth again

en zijn handen weer in de aarde liet stoppen

and start breaking up that soil for our seeds.

en de grond liet omspitten voor onze zaadjes.

And my little friend Taesha even came over and started slapping him on the back

En mijn kleine vriendin Taesha kwam zelfs en begon hem op zijn rug te kloppen

saying, "Cry it out, Uncle Freeman.

en zei: "Huil het eruit, oom Freeman.

Cry it out."

Huil het eruit."

"I can't fix this," he sobbed.

"Ik kan dit niet repareren", snikte hij.

It's an ancient-future truism, that.

Dat is een eeuwige waarheid.

He wasn't the first to feel that way, and he wouldn't be the last.

Hij was niet de eerste die zich zo voelde, en hij zou niet de laatste zijn.

Right now, it feels as though everything is breaking beyond repair.

Nu voelt het alsof alles gebroken wordt en niet meer gerepareerd kan worden.

It is.

Dat is ook zo.

But that breaking apart can be a breaking open,

Maar dat breken kan een openbreken zijn,

no matter how violent and uncertain

hoe gewelddadig en onzeker

and fearsome it seems.

en angstwekkend het ook lijkt.

The thing is ...

Het punt is...

we can't do it alone.

we kunnen het niet alleen.

Uncle Freeman cried so much that day as we planted our seeds,

Oom Freeman huilde die dag zoveel terwijl we onze zaadjes plantten,

he was our very own irrigation system.

dat hij ons eigen irrigatiesysteem was.

"I don't know who I am anymore, little girl,"

"Ik weet niet meer wie ik ben, kleine meid",

he said to me at sundown.

zei hij tegen me bij zonsondergang.

"Good, Uncle Freeman.

"Goed zo, oom Freeman.

Good.

Goed zo.

You're new again,

Je bent weer nieuw,

and that's just how we need you."

en zo moeten we je hebben."