Charmian Gooch: My wish: To launch a new era of openness in business

Translator: Skylar Swe Reviewer: sann tint

I've come here today

ကျွန်မ ဒီနေ့ ပြဿနာတစ်ခု အကြောင်းပြောဖို့

to talk to you about a problem.

ဒီနေရာကို ရောက်လာ ရတာပါ

It's a very simple yet devastating problem,

သိပ်ကို ရိုးရှင်းပေမယ့် ပျက်စီးရာ ပျက်စီးကြောင်း ပြဿနာ တစ်ခုပါ

one that spans the globe

တစ်ကမ္ဘာလုံးကို ပျံ့နှံ့ပြီး

and is affecting all of us.

ကျွန်မတို့ အားလုံးကို သက်ရောက်နေတဲ့ ပြဿနာ တစ်ခုပါ။

The problem is

အဲ့ဒီပြဿနာကတော့

anonymous companies.

အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

It sounds like a really dry and technical thing,

ကြားလိုက်ရတော့ တကယ့်ကို ပျင်းစရာ ကောင်းပြီး

doesn't it?

နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာတစ်ခုလို့ထင်သွားတယ်မဟုတ်လားရှင်

But anonymous companies are making it difficult

ဒါပေမဲ့ ဒီအမည်မဲ့ကုမ္ပဏီတွေဟာ

and sometimes impossible

တစ်ခါတစ်ရံ တကယ့်ကို ဆိုးရွားလှတဲ့ ပြစ်မှုတွေရဲ့

to find out

ပြစ်မှုတွေရဲ့တရားခံ တွေကို ရှာဖွေရခက်ခဲအောင်

the actual human beings responsible

တစ်ခါတစ်ရံ လုံး၀ရှာဖွေဖို့

sometimes for really terrible crimes.

မဖြစ်နိုင်အောင် ကို လုပ်နေပါတယ်။

So, why am I here talking to all of you?

ကျွန်မဒီနေရာမှာ ရှင်တို့တွေကို ဒါတွေဘာကြောင့် ပြောနေတာပါလဲ။

Well, I guess I am a lifelong troublemaker

ကျွန်မအထင် ကျွန်မက ရာသက်ပန် ပြဿနာရှာသူတစ်ယောက်ပဲပေါ့လေ။

and when my parents taught my twin brother and I

ကျွန်မမိဘတွေက ကျွန်မနဲ့ အမြွှာအစ်ကို ကို

to question authority,

လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို မေးခွန်းထုတ်တတ်ရမယ်လို့သင်ပေးတုန်း က

I don't think they knew where it might lead.

တစ်နေ့ဘာဖြစ်လာမယ်ဆိုတာကို သူတို့သိပုံမရပါဘူး

(Laughter)

( ရယ်သံများ )

And, they probably really regretted it

မဟုတ်မခံ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်မှာ

during my stroppy teenage years when, predictably,

မိဘတွေရဲ့လုပ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးခွန်းတွေ အရမ်းထုတ်လာတော့

I questioned their authority a lot.

သူတို့တွေ နောင်တရလာမိတယ် ထင်ပါတယ်။

And a lot of my school teachers

ကျွန်မကျောင်းက ဆရာ ဆရာမတွေကလည်း

didn't appreciate it much either.

ဒီအချက်ကို သဘောမတွေ့လှပါဘူး။

You see, since the age of about five

ဒီမယ်ရှင့် အသက်ငါးနှစ်အရွယ်လောက်ကတည်းက

I've always asked the question, but why?

“ဘာကြောင့်လဲ” ဆိုတဲ့မေးခွန်းကို ကျွန်မအမြဲမေးခဲ့ပါတယ်။

But why does the Earth go around the sun?

ဘာကြောင့်ကမ္ဘာက နေကို လှည့်ပတ်နေရတာလဲ၊

But why is blood red?

သွေးက ဘာကြောင့်နီတာလဲ၊

But why do I have to go to school?

ကျောင်းကို ဘာလို့သွားရတာလဲ

But why do I have to respect the teachers

ဆရာ ဆရာမတွေ အာဏာရှိသူတွေကို

and authority?

ဘာကြောင့်ရိုသေရတာလဲ၊

And little did I realize

အဲဒီ “ ဘာကြောင့်လဲ” ဆိုတဲ့မေးခွန်းဟာ

that this question would become the basis

ကျွန်မတို့ လုပ်သမျှ အားလုံးရဲ့ အခြေခံ ဇာစ်မြစ် ဖြစ်လာမယ်ဆိုတာ

of everything I would do.

အဲ့ဒီအချိန်တုန်းကတော့ မသိခဲ့သလောက်ပါပဲ၊

And so it was

ကျွန်မအသက်နှစ်ဆယ်ကျော်အရွယ်ကလည်း (အလွန်ကြာလေပြီးသော ကာလပေါ့)

in my twenties, a long time ago,

အဲဒီလိုဖြစ်ခဲ့ပြန်ပါတယ်

that one rainy Sunday afternoon in North London

လန်ဒန်မြောက်ပိုင်းရဲ့ မိုးတွေရွာနေတဲ့ တနင်္ဂနွေနေ့လယ်ခင်းတစ်ခုမှာ

I was sitting with Simon Taylor

ဆိုင်မွန်တေလာ နဲ့ ပက်ထရစ်အဲလေ တို့နဲ့

and Patrick Alley

အတူထ်ိုင်နေခိုက်ပေါ့။

and we were busy stuffing envelopes

ကျွန်မတို့အလုပ်လုပ်နေတဲ့ လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့အစည်းရဲ့ရုံးခန်းမှာ

for a mail out in the office of the campaign group

ထွက်စာတစ်စောင်အတွက် စာအိတ်တွေထည့်ပြီး

where we worked at the time.

အလုပ်ရှုပ်နေကြပါတယ်။

And as usual, we were talking about the world's problems.

ထုံးစံအတိုင်း ကမ္ဘာ့ပြဿနာတွေအကြောင်း ကျွန်မတို့ပြောနေပါတယ်။

And in particular, we were talking about

အထူးသဖြင့်တော့ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံက

the civil war in Cambodia.

ပြည်တွင်းစစ်အကြောင်းပြောနေတာပါ။

And we had talked about that many, many times before.

အဲဒီအကြောင်းကို အရင်ကလည်းအကြိမ်ပေါင်းများစွာ ပြောဖြစ်ကြပါတယ်။

But then suddenly we stopped

ဒါပေမဲ့ ဒီတစ်ခါမှာတော့ ပြောနေရာကရုတ်တရက် ရပ်သွားပြီး

and looked at each other

တစ်ယောက်ကို တစ်ယောက်ကြည့်လိုက်မိပါတယ်။

and said, but why don't we try and change this?

ပြီးတော့ ပြောလိုက်မိပါတယ် “ ဒါကိုပြောင်းဖို့ တို့တွေ ဘာလို့ မကြိုးစားကြတာလဲ”။

And from that slightly crazy question,

အဲဒီနည်းနည်းကြောင်တဲ့မေးခွန်းကအစပြုပြီး

over two decades

ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအကြာ

and many campaigns later,

စစ်မြေပြင်က စိန်တွေနဲ့ ငွေကြေးထောက်ပံ့ထားတဲ့ စစ်ပွဲအကြောင်း

including alerting the world

ကမ္ဘာကို တပ်လှန့်အသိပေးလှုံ့ဆော်မှုအပါအဝင်

to the problem of blood diamonds funding war,

များစွာသော လှုံ့ဆော်လှုပ်ရှားမှုတွေ ပြီးသွားတဲ့နောက်

from that crazy question,

အဲဒီအူကြောင် ကြောင်မေးခွန်းက နေ စတင်ခဲ့တဲ့

Global Witness is now an 80-strong team

“ကမ္ဘာ့မြေသက်သေ”အဖွဲ့အစည်းဟာ အခုဆိုရင် လှုံ့ဆော်သူတွေ စုံစမ်းလေ့လာသူတွေ

of campaigners, investigators, journalists and lawyers.

စာနယ်ဇင်းဆရာတွေ ရှေ့နေ တွေ အင်အားပေါင်းရှစ်ဆယ်ကျော်နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းကြီးဖြစ်နေပါပြီ။

And we're all driven by the same belief,

ကျွန်မတို့အားလုံးကို တစ်ခုတည်းသော ယုံကြည်ချက် ကမောင်းနှင်နေတာပါ။

that change really is possible.

အဲဒါကတော့ အပြောင်းအလဲဆိုတာ တကယ် ဖြစ်လာနိုင်တယ် ဆိုတဲ့ ယုံကြည်ချက်ပဲဖြစ်ပါတယ်။

So, what exactly does Global Witness do?

ဒီတော့ “ကမ္ဘာမြေသက်သေ” အဖွဲ့အစည်းကြီးက ဘာတွေလုပ် ပါသလဲ။

We investigate, we report,

ကျွန်မတို့ စုံစမ်းစစ်ဆေးတယ်၊ တင်ပြတယ်၊

to uncover the people really responsible

အဓိကရုဏ်းတွေကို ငွေကြေးထောက်ပံ့တဲ့ နောက်ကွယ်က လူတွေ

for funding conflict --

နိုင်ငံတော်ခိုးယူမှုလို့ လည်းသိကြတဲ့

for stealing millions from citizens around the world,

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံသားတွေဆီက ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ ခိုးယူမှုတွေ

also known as state looting,

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဖျက်ဆီးမှုတွေရဲ့

and for destroying the environment.

နောက်ကွယ်ကလူတွေကို ဖော်ထုတ်တယ်

And then we campaign hard to change the system itself.

အဲဒီနောက် စနစ်တစ်ခုလုံးကို ပြောင်းလဲဖို့ လှုံ့ဆော်မှုတွေ အလေးအနက်လုပ်ဆောင်တယ်။

And we're doing this because so many of the countries

ကျွန်မတို့ ဒါကို လုပ်နေရတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့

rich in natural resources

ရေနံ စိန် နဲ့ သစ်တော စတဲ့ သဘာဝအရင်းအမြစ်

like oil or diamonds or timber

ကြွယ်ဝတဲ့ တိုင်းပြည်တွေဟာ

are home to some of the poorest

ကမ္ဘာပေါ်မှာ အဆင်းရဲဆုံး ဖိနှိပ်ဒဏ်အခံရဆုံး

and most dispossessed people on the planet.

ပြည်သူတွေနေထိုင်ရာ တိုင်းပြည်တွေဖြစ်နေလို့ပါပဲ။

And much of this injustice

ဒီလို တရားမမျှတမှုအတော်များများကို

is made possible

ဖြစ်လာစေနိုင်တာကတော့

by currently accepted business practices.

လက်ရှိလက်ခံကျင့်သုံးနေတဲ့ စီးပွားရေးကျင့်ထုံးတွေပါပဲ။

And one of these is anonymous companies.

အဲဒီထဲမှာ အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီများကလည်း တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်။

Now we've come up against anonymous companies

ကျွန်မတို့ရဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေမှာ

in lots of our investigations,

ဒီအမည်္မဲ့ကုမ္ပဏီများနဲ့ ရင်ဆိုင်တွေ့ဖူးပါတယ်။

like in the Democratic Republic of Congo,

ရင်ဆိုင်တွေ့ဖူးပါတယ် ဥပမာအားဖြင့် ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံမှာ

where we exposed how secretive deals

အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီတွေပါဝင်တဲ့

involving anonymous companies

လျှို့ဝှက်သဘောတူညီမှုများက

had deprived the citizens

ကမ္ဘာ့အဆင်းရဲဆုံးပြည်သူတွေဆီကနေ

of one of the poorest countries on the planet

ဒေါ်လာတစ်ဘီလျံကျော် မတရားယူခဲ့ပုံကို

of well over a billion dollars.

ဖော်ထုတ်ခဲ့တုန်းကပါ။

That's twice the country's health and education budget combined.

ဒီငွေပမာဏဟာ ၎င်းတိုင်းပြည်ရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပညာရေး အသုံးစရိတ်နှစ်မျိုးပေါင်းရဲ့ နှစ်ဆရှိပါတယ်။

Or in Liberia,

ဒါ့အပြင် လိုင်ဘေးရီးယားနိုင်ငံ မှာ

where an international predatory logging company

နိုင်ငံတကာ သစ်ခိုးထုတ်ရေး ကုမ္ပဏီတစ်ခုက နာမည်ခံကုမ္ပဏီတွေကို သုံးပြီး

used front companies as it attempted to grab

လိုင်ဘေးရီးယားနိုင်ငံရဲ့ ထူးခြားလှတဲ့ သစ်တောတွေကို

a really huge chunk of Liberia's unique forests.

အပိုင်သိမ်းဖို့ ကြိုးစားခဲ့တုန်းက

Or political corruption in Sarawak, Malaysia,

မလေးရှားနိုင်ငံ ဆာရာဝပ်ပြည်နယ်မှာ

which has led to the destruction of much of its forests.

နိုင်ငံရေးခြစားမှုကနေ သစ်တောတွေဖျက်ဆီးတွေဖြစ်လာစေတုန်းကလည်း

Well, that uses anonymous companies too.

ဒီအမည်မဲ့ ကုမ္ပဏီများကို အသုံးပြုခဲ့ကြပါတယ်။

We secretly filmed some of the family

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရဲ့မိသားစုဝင်တွေနဲ့ ေ႔ရှနေတစ်ဦးတို့

of the former chief minister and a lawyer

ကျွန်မတို့ရဲ့ အသွင်းပြောင်းစုံထောက်တစ်ဦးကို

as they told our undercover investigator

အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီတွေသုံးပြီး သင်္ကာမကင်းဖွယ်သဘောတူစာချုပ်တွေ ချုပ်ဆိုပုံတွေကို

exactly how these dubious deals are done

အတိအကျပြောပြတာကို

using such companies.

ကျွန်မတို့ လျှို့ဝှက်ရိုက်ကူးခဲ့ပါတယ်။

And the awful thing is,

စိတ်ပျက်စရာကောင်းတာကတော့

there are so many other examples out there

အလားတူကိစ္စမျိုးတွေ

from all walks of life.

ဘဝရပ်တည်မှုမျိုးစုံမှာ ဖြစ်နေတယ်ဆိုတာပါပဲ။

This truly is a scandal of epic proportions

တကယ့်ကို ကြီးမားလှတဲ့ ပမာဏကို မြင်ကွင်းရှေ့မှာပင်

hidden in plain sight.

မျက်ကွယ်ပြုထားတဲ့ ပြဿနာတစ်ရပ်ဆိုတာ အမှန်ပါပဲ

Whether it's the ruthless Mexican drugs cartel,

ရက်စက်လှတဲ့ မက္ကဆီကန် မူးယစ်ဆေးဂိုဏ်း ဇီတာ ဟာ

the Zetas,

အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီများသုံးပြီး

who use anonymous companies to launder profits

အမြတ်ငွေကြေးတွေကို ခဝါချခဲ့သလို

while their drugs-related violence

တစ်ဖက်မှာလည်း သူတို့ရဲ့မူးယစ်ဆက်နွယ်အကြမ်းဖက်မှုတွေက

is tearing communities apart across the Americas.

အမေရိကတိုက်နှစ်ခုလုံးက လူထုတွေကို တစ်စဆီ ဖြစ်အောင် ထိုးနှက်ခဲ့ပါတယ်။

Or the anonymous company,

အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီတစ်ခုက

which bought up Americans' tax debts,

အခွန်ကြွေးတွေဖြစ်စေပြီး

piled on the legal fees

ဥပဒေကြောင်းဆိုင်ရာကုန်ကျစရိတ်ငွေအပုံလိုက်သုံးစွဲကာ

and then gave homeowners a choice:

အိမ်ပိုင်ရှင်တွေကို ရွေးချယ်ခိုင်းပါတယ်

Pay up or lose your home.

အကြွေးဆပ်ရင်ဆပ် မဟုတ်ရင် အိမ်ကိုထိုးအပ်ဆိုတာမျိုးပါ။

Imagine being threatened with losing your home

စဉ်းစားကြည့်ပါရှင်/

sometimes over a debt of just a few hundred dollars,

တစ်ခါတစ်ရံ ဒေါ်လာရာဂဏန်းလောက်အကြွေးတင်တာနဲ့

and not being able to find out

ကိုယ့်တစ်အိမ်လုံးဆုံးရှုံးရမယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်တာမျိုးပါ။

who you were really up against.

ကိုယ်ရင်ဆိုင်နေရတဲ့သူဟာ ဘယ်သူဘယ်ဝါမှန်းတောင် မသိရနိုင်တာမျိုးပါ။

Now anonymous companies

အခုတော့ အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီတွေဟာ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုဥပဒေတွေကို

are great for sanctions busting too.

ချိုးဖောက်ရာမှာလည်း ထူးချွန်လှပါတယ်။

As the Iranian government found out

အီရန် အစိုးရတွေ့ရှိချိန်မှာ

when, through a series of front companies,

အဲဒီ့အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီဟာ အမေရိကန် စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုတွေကြားကပဲ

it owned a building in the very heart of Manhattan,

နာမည်ခံကုမ္ပဏီတွေကနေတစ်ဆင့်

on Fifth Avenue,

ရိပ်သာ ၅ လမ်း မဟတ်တန်မြို့လယ်ခေါင်မှာ

despite American sanctions.

အဆောက်အအုံတစ်လုံးပ်ိုင်ဆိုင်ထားပါတယ်။

And Juicy Couture, home of of the velvet track suit,

ကတ္တီပါအားကစားဝတ်စုံတွေထုတ်လုပ်ရာ ဂျူ့စီကိုချာ နဲ့

and other companies were the unwitting,

အခြားသော ကုမ္ပဏီတွေဟာ ဒီအချက်ကို မသိပဲ

unknowing tenants there.

အဲဒီအဆောက်အအုံမှာ ရုံးခန်းတွေငှားရမ်းဖွင့်လှစ်ထားပါတယ်။

There are just so many examples,

သာဓကဖြစ်ရပ်တွေအများကြီးရှိပါတယ်။

the horesemeat scandal in Europe,

ဥရောပ မြင်းသားအရှုပ်တော်ပုံ၊

the Italian mafia, they've used these companies

အီတလီမာဖီးယားဂိုဏ်းတွေမှာ အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီများကို

for decades.

ဆယ်ခုနှစ်ပေါင်းများစွာ သုံးခဲ့ပါတယ်။

The $100 million American Medicare fraud,

ဒေါ်လာသန်းတစ်ရာတန် အမေရိကန်ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုဆိုင်ရာလိမ်လည်မှုနဲ့

the supply of weapons to wars around the world

၁၉၉၀ အစောပိုင်းကာလများရဲ့ အရှေ့ဥရောပက စစ်ပွဲတွေအပါအဝင်

including those

ကမ္ဘာတလွှားမှစစ်ပွဲတွေကို လက်နက်ရောင်းချခဲ့မှုတွေမှာလည်း

in Eastern Europe in the early '90s.

အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီများကို သုံးခဲ့ပါတယ်။

Anonymous companies

မကြာသေးမီလေးကမှဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့

have even come to light

ယူကရိန်းတော်လှန်ရေးမှာတောင်

in the recent revolution in the Ukraine.

အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီများပေါ်ပေါ်ထင်ထင်ဖြစ်လာပါသေးတယ်။

But, for every case that we and others expose

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့အပါအဝင် အခြားသူတွေက ဒီအမှုတွေဖော်ထုတ်နေသည့်တိုင်

there are so many more that will remain hidden away

လက်ရှိစနစ်တွေကြောင့် မဖော်ထုတ်နိုင်သေးတဲ့

because of the current system.

အမှုတွေအများကြီးရှိပါသေးတယ်။

And it's just a simple truth

ရိုးရှင်းတဲ့ အမှန်တရားကတော့

that some of the people responsible for outrageous crimes,

ကြမ်းကြုတ်လှတဲ့ ပြစ်မှုတွေရဲ့ တရားခံတွေ

for stealing from you and me

ကျွန်မတို့ ရှင်တို့ဆီကနေ ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ ခိုးယူခဲ့သူတွေဟာ

and millions of others,

ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ ခိုးယူခဲ့သူတွေဟာကန့်လန်ကာနောက်ကွယ်မှာရှိနေတုန်းပါပဲ။

they are remaining faceless

ကန့်လန်ကာနောက်ကွယ်မှာရှိနေတုန်းပါပဲ

and they are escaping accountability

တရားဥပဒေကို အသုံးချပြီး

and they're doing this with ease,

တာဝန်ခံမှုကို အလွယ်လေး

and they're doing it using legal structures.

ခေါင်းရှောင်နေကြပါတယ်

And really, that is unfair.

တကယ်တော့ ဒါဟာ မတရားပါဘူးရှင်။

Well, you might well ask,

ဒီတော့ ရှင်တို့က ကျွန်မကိုမေးကောင်းမေးပါလိမ့်မယ်

what exactly is an anonymous company,

အမည်္မဲ့ကုမ္ပဏီဆိုတာ ဘာလဲ

and can I really set one up, and use it,

မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မျှမသိဘဲနဲ့

without anyone knowing who I am?

ကုမ္ပဏီတစ်ခုလုံးဖွင့်လှစ် အသုံးချနိုင်တယ်ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်ပါ့မလား။

Well, the answer is, yes you can.

ဖြေရမယ်ဆိုရင်တော့ ဖြစ်န်ိုင်ပါတယ်ဆိုတာပါပဲ။

But if you're anything like me,

ရှင်တို့တွေလည်းကျွန်မလိုမျိုးဆိုရင်

you'll want to see some of that for yourself,

ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ မြင်ဖူးချင်ကြပါမယ်။

so let me show you.

ကျွန်မလက်တွေ့ပြပါရစေ။

Well first you need to work out

ပထမဦးဆုံးအနေနဲ့

where you want to set it up.

ကိုယ်ဘယ်မှာ ကုမ္ပဏီထောင်ချင်လည်းဆိုတာ စဉ်းစားရပါမယ်။

Now, at this point you might be imagining

ဒီအခါ မက်လောက်စရာ အခွန်ကင်းလွတ်ရာ

one of those lovely tropical island tax havens

အပူပိုင်းကျွန်းတစ်ခုခုကို မြင်ယောင်မိပါမယ်

but here's the thing,

အမှန်တော့

shockingly,

တုန်လှုပ်စရာကောင်းလောက်အောင်ပဲ

my own hometown, London,

ကျွန်မရဲ့ဇာတိ လန်ဒန် စင်စစ် ယူကေတစ်ခုလုံးဟာ

and indeed the U.K.,

အမည်မဲ့ ကုမ္ပဏီတစ်ခုတည်ထောင်ဖို့

is one of the best places in the world

ကမ္ဘာ့အလွယ်ကူဆုံးဒေသတွေထဲက တစ်ခုပါ။

to set up an anonymous company.

ယူကေထက် ပိုကောင်းတာရှိပါသေးတယ်။

And the other, even better,

ပြောရမှာတော့ အားနာပါတယ်

I'm afraid that's America.

အမေရိကပါ။

Do you know, in some states across America

ရှင်တို့သိမလားမသိဘူး

you need less identification

အမေရိကရဲ့ ပြည်နယ်တချို့မှာ

to open up a company

ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖွင့်ရတာ စာကြည့်တိုက်ကတ် လုပ်ရလောက်တောင်

than you do to get a library card,

ကိုယ်ရေးအချက်အလက်မလိုပါဘူးလေ။

like Delaware,

ဥပမာအားဖြင့်

which is one of the easiest places

အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီတည်ထောင်ဖို့အလွယ်ကူဆုံးဒေသတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တဲ့

in the world to set up an anonymous company.

ဒယ်လာဝဲ လို ပြည်နယ်မျိုးပေါ့။

Okay, so let's say it's America,

ကောင်းပြီ အမေရိကမှာ

and let's say it's Delaware,

ဒယ်လာဝဲမှာ ကုမ္ပဏီထောင်ပြီပဲထားပါတော့

and now you can simply go online

ရှင်ကအွန်လိုင်းပေါ်တက်ပြီး

and find yourself a company service provider.

ကုမ္ပဏီဝန်ဆောင်မှုပေးသူကို ရှာဖွေရုံပါပဲ။

These are the companies that can set your one up for you,

ကုမ္ပဏီတစ်ခုထောင်တဲ့နေရာမှာ ဝန်ဆောင်မှုပေးတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေရှိပါတယ်။

and remember, it's all legal, routine business practice.

ဒါဟာ တကယ့်ကို တရားဝင် သမားစဉ်ကျ စီးပွားရေးကျင့်ထုံးတစ်ခုဆိုတာလည်းမမေ့လိုက်ပါနဲ့ရှင်။

So, here's one,

ဒီမှာ နမူနာတစ်ခုပါ

but there are plenty of others to choose from.

ရွေးချယ်စရာအလားတူကုမ္ပဏီတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။

And having made your choice,

ရွေးပြီးသွားရင် ကိုယ်တည်ထောင်ချင်တဲ့

you then pick what type of company you want

ကုမ္ပဏီအမျိုးအစားကို ရွေးရပါမယ်။

and then fill in a contact, name and address.

ပြီးတဲ့နောက် ဆက်သွယ်ရန် အမည်နဲ့ လိပ်စာ ဖြည့်သွင်းရပါမယ်။

But don't worry,

စိတ်မပူပါနဲ့၊

it doesn't have to be your name.

ကိုယ့်နာမည်အရင်းဖြစ်စရာမလိုပါဘူး။

It can be your lawyer's

ကိုယ့်ရှေ့နေ အမည်

or your service provider's,

ဒါမှမဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုပေးသူရဲ့ အမည်ကို ဖြည့်လည်းရပါတယ်။

and it's not for the public record anyway.

ဒီအချက်တွေကို အများပြည်သူရှေ့ ချပြမှာလည်းမဟုတ်ပါဘူး

And then you add the owner of the company.

အဲဒါတွေပြီးသွားတဲ့နောက်မှာ ကုမ္ပဏီပိုင်ရှင်အမည်ကို ဖြည့်သွင်းရပါမယ်။

Now this is the key part,

ဒီအပိုင်းက အဓိကအပိုင်းပါ၊

and again it doesn't have to be you,

ဒီနေရာမှာလည်း ရှင့်နာမည်အရင်းဖြစ်ဖို့မလိုပြန်ပါဘူးလေ။

because you can get creative,

တီထွင်ကြံဆလို့ရပါတယ်။

because there is a whole universe out there of nominees

ရွေးစရာနာမည်ခံတွေ တစ်ပုံတစ်ခေါင်းကြီးပါ

to choose from.

နာမည်ခံဆိုတာကတော့ တရားဝင် အခကြေးငွေ ယူပြီး

And nominees are the people that you

ကိုယ်တည်ထောင်ထားတဲ့ ကုမ္ပဏီရဲ့

can legally pay to be your company's owner.

ပိုင်ရှင်အမည်ခံပေးကြသူတွေပါ။

And if you don't want to involve anyone else,

တကယ်လို့ ရှင်က ဘယ်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကို မပါဝင်မပတ်သက်စေချင်ဘူးဆိုရင်

it doesn't even have to be an actual human being.

လူအစစ်ဖြစ်စရာတောင် မလိုပါဘူး။

It could be another company.

အခြားကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်လို့ ရပါတယ်။

And then finally,

နောက်ဆုံးအနေနဲ့

give your company a name

ကုမ္ပဏီကို အမည်ပေး

add a few more details and make your payment.

အချက်အလက်အချို့ ဖြည့်ပြီး ငွေပေးချေလိုက်ရုံပါပဲလေ။

And then the service provider

အဲဒီမှာ ဝန်ဆောင်မှုပေးတဲ့ဝက်ဆိုက်က

will take a few hours or more to process it.

နာရီပိုင်းလိုက်အချိန်ယူပြီး ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားပါလိမ့်မယ်။

But there you are,

ဒီမှာအောင်မြင်သွားပြီးသွားပါပြီ။

in 10 minutes of online shopping

ဆယ်မိနစ်လောက် အွန်လ်ိုင်းရှော့ပင်းထွက်လိုက်ရုံနဲ့

you can create yourself an anonymous company.

ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ကုမ္ပဏီတစ်ခု ထောင်ပြီးသွားပါပြီ။

And not only is it easy,

လွယ်ကူရုံတင်မက

really, really easy and cheap,

အကုန်အကျသက်သာလွန်းလှပါတယ်။

it's totally legal too.

အပြည့်အဝလည်း တရားဝင် ပါတယ်။

But the fun doesn't have to end there,

ပျော်စရာက ဒီမှာတင် မဆုံးသေးပါဘူး၊

maybe you want to be even more anonymous.

ဒီထက်ပိုပြီးတော့ အမည်မဲ့လုပ်ချင်နိုင်ပါသေးတယ်။

Well, that's no problem either.

ဒါလည်းပြဿနာမရှိပါဘူး

You can simply keep adding layers,

ဒီထက် အလွှာတွေ ကုမ္ပဏီပိုင် ကုမ္ပဏီတွေ

companies owned by companies.

ထပ်ဖြည့်လို့ရပါသေးပါတယ်

You can have hundreds of layers

နိုင်ငံပေါင်းများစွာမှာ

with hundreds of companies spread across

ကုမ္ပဏီရာပေါင်းများစွာကို သုံးပြီး

lots of different countries,

အလွှာတွေ ရာပေါင်းများစွာလုပ်ထားလို့ရပါတယ်။

like a giant web,

ဧရာမကွန်ရက်ကြီးတစ်ခုလိုပါပဲ။

each layer adds anonymity.

အလွှာတစ်ခုစီက အမည်မဲ့နေပါမယ်

Each layer makes it more difficult

အလွှာတစ်ခုတိုးတိုင်း ဥပဒေလိုက်နာရေးဆောင်ရွက်ဖို့နဲ့

for law enforcement and others

အခြားသူတွေက ပိုင်ရှင်အစစ်ကို ရှာဖို့

to find out who the real owner is.

ပိုလို့ခက်ခဲသွားပါတယ်။

But whose interests is this all serving?

ဒီလိုတွေလုပ်နေတာ ဘယ်သူတွေအကျိုးအတွက်ပါလဲ၊

It might be in the interests of the company

ကုမ္ပဏီတစ်ခု သို့မဟုတ် ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးတစ်ယောက်

or a particular individual,

အကျိုးအတွက်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

but what about all of us, the public?

ဒါဆိုရင် ပြည်သူတွေအကျိူးအတွက်ကော၊

There hasn't even been a global conversation yet

ကုမ္ပဏီတွေကို ဒီလို အလွဲသုံးစားလုပ်တာ

about whether it's okay

ပြဿနာမရှိဘူးလားဆိုတာ

to misuse companies in this way.

တစ်ကမ္ဘာလုံးနဲ့ ချီပြီး မဆွေးနွေးကြသေးပါဘူး၊

And what does it all mean for us?

ဒါဟာကျွန်မတို့ကို ဘယ်လိုသက်ရောက်နိုင်မလဲ၊

Well, an example that really haunts me

ကျွန်မဟိုတစ်လောက ကြားလိုက်ရတဲ့ ဥပမာတစ်ခုကြောင့်

is one I came across recently.

တကယ့်ကိုခြောက်ခြားရပါတယ်၊

And it's that of a horrific fire

လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်ခုနှစ်တစ်ခုက

in a nightclub in Buenos Aires

ဘရေးနားဆားရေး က ညကလပ်တစ်ခု မှာ

about a decade ago.

ဆိုးရွားလှတဲ့ မီးလောင်ကျွမ်းမှုတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

It was the night before New Year's Eve.

နှစ်သစ်ကူးမယ့်ည မတိုင်ခင် တစ်ရက်အလို ညပါ။

Three thousand very happy revelers,

ပျော်မြူးနေတဲ့ လူသုံးထောင်ကျော်မှာ

many of them teenagers,

အများအပြားဟာ ဆယ်ကျော်သက်တွေပါ။

were crammed into a space meant for 1,000.

ဒီလူတွေကို လူတစ်ထောင်အတွက်သာ ရည်ရွယ်တဲ့ နေရာကို ထိုးသိပ်ထည့်ခဲ့ပါတယ်။

And then tragedy struck,

ကံဆိုးတာက မီးလည်းလောင်ရော

a fire broke out

ပလတ်စတစ်အလှဆင်ပစ္စည်းတွေက

plastic decorations were melting from the ceiling

မျက်နှာကျက်ကနေ အရည်ပျော်ကျလာပါတယ်။

and toxic smoke filled the club.

အဆိပ်သင့်မီးခိုးတွေ ကလပ်တစ်ခုလုံးကို ပြည့်သွားပါတယ်။

So people tried to escape

လူတွေထွက်ဖို့ကြိုးစားကြတော့

only to find that some of the fire doors

မီးဘေးအရေးပေါ်တံခါးအချို့ဟာ

had been chained shut.

အသေပိတ်ထားတာ ဖြစ်နေပါတယ်။

Over 200 people died.

လူပေါင်း ၂၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

Seven hundred were injured trying to get out.

၇၀၀ ကျော်ဟာ အပြင်ထွက်ဖို့ကြိုးစားရင်း ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်

And as the victims' families and the city and the country

ဒီဖြစ်ရပ်ကို ကိုယ်တွေ့ခံစားခဲ့ရသူတွေရဲ့ မိသားစုတွေအပါအဝင်

reeled in shock,

တစ်မြို့လုံး တစ်နိုင်ငံလုံးတုန်လှုပ်သွားပါတယ်။

investigators tried to find out who was responsible.

စုံစမ်းထောက်လှမ်းသူတွေက ဘယ်သူမှာတာဝန်ရှိလဲဆိုတာ ဖော်ထုတ်ဖို့ကြိုးစားကြပါတယ်။

And as they looked for the owners of the club,

ကလပ်ရဲ့ ပ်ိုင်ရှင်အစစ်အမှန်ကို ရှာတော့

they found instead anonymous companies,

အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီများကိုသာ တွေ့ရပါတယ်။

and confusion surrounded the identities of those

ဒီကုမ္ပဏီတွေနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ်တွေကို ရှာဖွေရာမှာ

involved with the companies.

ရှုပ်ထွေးမှုတွေဖြစ်လာပါတယ်။

Now ultimately, a range of people were charged

အဆုံးမတော့ လူတစ်စုကို တရားစွဲခဲ့ပြီး

and some went to jail.

အဲဒီထဲကမှ အချို့ကို ထောင်ချခဲ့ပါတယ်။

But this was an awful tragedy,

သို့တ်ိုင် ဒါဟာ တကယ့်ကို စိတ်မချမ်းသာစရာ ကြေကွဲစရာဖြစ်ရပ်ပါ။

and it shouldn't have been so difficult

ဒီသေဆုံးမှုတွေရဲ့

just to try and find out who was responsible

တာဝန်ရှိသူတွေကို ရှာဖွေရာမှာ

for those deaths.

ဒီလောက်မခက်ခဲသင့်ပါဘူး။

Because in an age

အခုလို သတင်းအချက်အလက်တွေ

when there is so much information

ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းရနိုင်တဲ့ ခေတ်မှာ

out there in the open,

ကုမ္ပဏီပိုင်ဆိုင်မှုရဲ့

why should this crucial information

အရေးပါတဲ့ အချက်အလက်က

about company ownership

ဘာလို့ ဖုံးကွယ်ထားလို့ရသေးတာလဲ။

stay hidden away?

အခွန်ရှောင်ရှားသူတွေ

Why should tax evaders, corrupt government officials,

အကျင့်ပျက်အစိုးရအရာရှိတွေ

arms traders and more,

လက်နက်ကုန်သည်တွေ ဒီ့ပြင်လူတွေရဲ့

be able to hide their identities from us, the public?

ဥပဓိရုပ်အမှန်ကို ပြည်သူတွေမသိအောင် ဖုံးကွယ်ထားလို့ရသေးတာလဲ။

Why should this secrecy be such an accepted business practice?

ဒီလိုသတင်းထိမ်ချန်မူဟာ လက်သင့်ခံထားတဲ့ စီးပွားရေးကျင့်ထုံးတစ်ခုဖြစ်နေတာလဲ။

Anonymous companies

အမည်မဲ့ကုမ္ပဏီတွေဟာ လက်ရှိမှာ

might be the norm right now

စံနှုန်းညီဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်၊

but it wasn't always this way.

ဒါပေမဲ့ အတိတ်မှာတော့ အမြဲတမ်းအဲဒီလို မဟုတ်ခဲ့ပါဘူး။

Companies were created

ကုမ္ပဏီတွေကို တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ ပုံစံဟာ

to give people a chance to innovate

ရှိသမျှ ပုံအောလောင်းစရာမလိုအောင်

and not have to put everything on the line.

အခွင့်အရေးပေးထားခဲ့တာပါ။

Companies were created to limit financial risk,

ငွေကြေးဆိုင်ရာ စွန့်စားရမှုတွေ ကန့်သတ်န်ိုင်အောင် ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။

they were never intended to be used as a moral shield.

ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာ ဒိုင်းတစ်ခုသဖွယ် သုံးဖို့မဟုတ်ပါဘူး။

Companies were never intended to be anonymous,

ကုမ္ပဏီတွေကို အမည်မဲ့ဖြစ်လာဖို့ ဘယ်တုန်းကမှ ဦးမတည်ခဲ့ပါဘူး။

and they don't have to be.

အမည်မဲ့ဖြစ်ဖို့ကို မလိုပါဘူး။

And so I come to my wish.

ဒီတော့ ကျွန်မရဲ့ စိတ်ဆန္ဒကို ပြောရတော့ပါမယ်။

My wish is for us to know

ကျွန်မရဲ့ စိတ်ဆန္ဒကတော့ ကုမ္ပဏီတွေကို

who owns and controls companies

မည်သူကပိုင်ဆိုင်တယ် ၊မည်သူကထိန်းချုပ်နေတယ်ဆိုတာ ကျွန်မတို့ သိချင်ပါတယ်။

so that they can no longer be used anonymously

အများပြည်သူအကျိုးကို ထိခိုက်စေပြီးတော့

against the public good.

ကုမ္ပဏီတွေကို အမည်မဲ့ ထိန်းချုပ်နေတာတွေကို ရပ်တန်းက ရပ်စေချင်ပါတယ်။

Together let's ignite world opinion,

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အယူအဆသစ်ပေါ်ထွန်းလာစေပြီး

change the law,

ဥပဒေကိုပြင်ဆင်ပြောင်းလဲကြပါစို့လား ရှင်။

and launch a new era of openness in business.

ပွင့်လင်းမြင်သာတဲ့စီးပွားရေး ခေတ်သစ်တစ်ခုကို ဖွင့်လှစ်ကြပါစို့

So what might this look like?

ဒီလိုသာဆိုရင် ဘယ်လိုဖြစ်လာမလဲစဉ်းစားကြည့်ရအောင်

Well, imagine if you could go online

အွန်လိုင်းပေါ်တက်ပြီး

and look up the real owner of a company.

ကုမ္ပဏီတစ်ခုရဲ့ ပိုင်ရှင်ကို ရှာကြည့်တယ်ပဲထားပါတော့၊

Imagine if this data were open and free,

ဒီအချက်အလက်က ပေါ်ပေါ်ထင်ထင်ဖြစ်ပြီး

accessible across borders

ပြည်သူတွေ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ

for citizens and businesses

ဥပဒေလေးစားလိုက်နာရေးလုပ်ငန်းတွေ အားလုံး

and law enforcement alike.

လွတ်လွတ်လပ်လပ်ကြည့်နိုင်မယ်ဆိုရင်

Imagine what a game changer that would be.

တကယ့်ကို အပြောင်းအလဲကြီး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

So how are we going to do this?

ဒါတကယ်ဖြစ်လာနိုင်အောင် ကျွန်မတို့ဘာတွေလုပ်ရပါမလဲ

Well, there is only one way.

လုပ်စရာတစ်နည်းပဲရှိပါတယ်။

Together, we have to change the law globally

ကျွန်မတို့ အတူတကွပူးပေါင်းပြီး

to create public registries

ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ ပိုင်ရှင်အစစ်အမှန် ကို တင်ပြရအောင်

which list the true owners of companies

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဥပဒေတွေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ လိုပါတယ်။

and can be accessed by all

ကြားခံကွင်းဆက်တွေ မရှိပဲ မည်သူမဆို

with no loopholes.

လွယ်လွယ်ကူကူသိနိုင်အောင် လုပ်ရပါမယ်။

And yes, this is ambitious,

ဟုတ်ကဲ့ ဒါဟာ ရည်မှန်းချက်ကြီးပါ၊

but there is momentum on this issue,

ဒါပေမဲ့ ဒီလုပ်ငန်းမှာ အရှိန်အဟုန်ရလာပါပြီ၊

and over the years I have seen

ဒီနှစ်တွေအတွင်း အရှိန်အဟုန်ရဲ့ စွမ်းအားကို

the sheer power of momentum,

ကျွန်မကိုယ်တွေ့ကြုံဖူးပါပြီ။

and it's just starting on this issue.

အခု ဒီလုပ်ငန်းမှာလည်း အရှိန်အဟုန်ရစပြုလာပါပြီ။

There is such an opportunity right now.

အခု အချိန်မှာဒါဟာအခွင့်အခါကောင်းပါပဲ။

And the TED community

တီထွင်ကြံဆသူတွေ တွေးခေါ်မျှော်မြင်တတ်သူတွေ ပါဝင်တဲ့

of creative and innovative thinkers and doers

TED အသိုက်အဝန်းအနေနဲ့

across all of society

လူမှုအဖွဲ့အစည်းအားလုံးက လက်တွေ့ဆောင်ရွက်သူတွေ

could make the crucial difference.

အားလုံး ဒီအပြောင်းအလဲကြီးကို ဖန်တီးလို့ရပါတယ်။

You really can make this change happen.

ဒါတကယ်ဖြစ်လာအောင် ရှင်တို့တကယ်ပဲ လုပ်နိုင်ပါတယ်

Now, a simple starting point

အခုလက်ရှိ အလွယ်တကူစတင်နိုင်တာကတော့

is the address behind me

ကျွန်မနောက်က ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် စာမျက်နှာပေါ်မှာ

for a Facebook page that you can join now

ကျွန်မတို့ရဲ့ လှုံ့ဆော်ရေးကြီးကို ထောက်ခံအားပေးကာ

to support the campaign and spread the word.

ကမ္ဘာကြီးကို သတင်းစကားပါးပေး ဖို့ပါပဲ။

It's going to be a springboard

ဒါဟာ ကျွန်မတို့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လှုံ့ဆော်ရေးကြီးရဲ့

for our global campaigning.

တာထွက်မှတ်ဖြစ်လာမှာပါ။

And the techies among you,

ဒီထဲကနည်းပညာရှင်တွေရှင့်

you could really help us create a prototype

ရှင်တို့ဟာ “ ပိုင်ဆိုင်မှုကို အများပြည်သူသိ မှတ်ပုံတင်သွင်းမှု ” ရှေ့ပြေးပုံစံ ကိုဖန်တီးရာမှာ

public registry

ကျွန်မတို့ကိုကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။

to demonstrate what a powerful tool this could be.

ဒါဟာဘယ်လောက်အင်အားရှိတဲ့ ကိရိယာဖြစ်န်ိုင်တယ်ဆိုတာသက်သေပြနိုင်မှာပါ

Campaign groups from around the world

ကမ္ဘာတစ်လွှားက လှုံ့ဆော်ရေးအဖွဲ့အစည်းတွေလည်း

have come together to work on this issue.

ဒီလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်လာကြပါပြီ။

The U.K. government is already on board;

ယူကေအစိုးရကလည်း ပါဝင်လာပြီး

it supports these public registries.

“ ပိုင်ဆိုင်မှုကို အများပြည်သူသိ မှတ်ပုံတင်သွင်းမှု ” ကိုထောက်ခံအားပေးပါတယ်

And just last week,

လွန်ခဲ့တဲ့အပတ်ကပဲ ဥရောပလွှတ်တော်မှာ

the European Parliament came on board

အများပြည်သူသိ မှတ်ပုံတင်သွင်းမှုကို ၆၀ဝမဲ ၃ဝမဲ နဲ့

with a vote 600 to 30 in favor of public registries.

အတည်ပြုပေးလိုက်ပါပြီ

That is momentum.

ဒါဟာကျွန်မပြောတဲ့ အရှိန်အဟုန်ပါပဲ။

(Applause)

( လက်ခုပ်သံများ )

But it's early days.

ဒါပေမဲ့ ဒါဟာအစပဲရှိပါသေးတယ်။

America still needs to come on board,

အမေရိကနဲ့ အခြားတိုင်းပြည်တွေ

as do so many other countries.

ပါဝင်လာဖို့လိုပါသေးတယ်။

And to succeed we will all together

ဒီလုပ်ငန်းစဉ်အောင်မြင်ဖို့ နိုင်ငံရေးသမားတွေကို

need to help and push our politicians,

အတူတကွ တွန်းအားပေးဖို့လိုပါတယ်။

because without that,

မဟုတ်ရင် အစစ်အမှန် ပေါက်ရောက်အောင်မြင်တဲ့

real far-reaching, world-shifting change

ကမ္ဘာကြီးကိုပြောင်းလဲစေနိုင်တဲ့

just isn't going to happen.

ဒီအပြောင်းအလဲ ဟာဖြစ်လာမှာမဟုတ်ပါဘူး။

Because this isn't just about changing the law,

ဒါဟာ ဥပဒေကို ပြောင်းလဲရုံတင်မဟုတ်ပါဘူး

this is about starting a conversation

ကုမ္ပဏီတွေအနေနဲ့ ဘာတွေလုပ်လို့လုပ်ရတယ် ဘာတော့ မရဘူး

about what it's okay for companies to do,

ကုမ္ပဏီဖွဲ့စည်းပုံကို ဘယ်လိုသာ အသုံးပြုရမယ်ဆိုတာတွေ

and in what ways is it acceptable to use company structures.

ဆွေးနွေးမှုကိုပါ စရမှာပါ။

This isn't just a dry policy issue.

ဒါဟာ ခြောက်ကပ်ကပ်နဲ့ပျင်းစရာ မူဝါဒရေးရာကိစ္စတစ်ခုသာ မဟုတ်ပါဘူး

This is a human issue

ကျွန်မတို့အားလုံးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့

which affects us all.

လူထုရေးရာကိစ္စပါ။

This is about being on the right side of history.

ဒါဟာသမိုင်းမှာ မှန်ကန်တဲ့ဘက်မှာ ရပ်တည်ခြင်းပါ။

Global citizens, innovators, business leaders, individuals,

ကမ္ဘာနိုင်ငံသားတို့ တီထွင်ကြံဆသူတွေ၊ စီးပွားရေးပညာရှင်တွေနဲ့

we need you.

ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးစီချင်းတိုင်းကို ကျွန်မတို့လိုအပ်ပါတယ်။

Together, let's kickstart this global movement.

ကျွန်မတို့အတူအကွ ဒီကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာလှုပ်ရှားမှုကြီးကို စတင်ကြပါစို့။

Let's just do it,

လုပ်သာလုပ်ကြပါစို့။

let's end anonymous companies.

ဒီအမည်မဲ့ကုမ္ပဏီများကို ရပ်တန်းက ရပ်ပစ်ကြပါစို့ရှင်။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ရှင်။

(Applause)

( လက်ခုပ်သံများ )