Charmian Gooch: My wish: To launch a new era of openness in business

Charmian Gooch: Dileğim: İş dünyasında şeffaflık çağını başlatmak

46,270 views

2014-03-20 ・ TED


New videos

Charmian Gooch: My wish: To launch a new era of openness in business

Charmian Gooch: Dileğim: İş dünyasında şeffaflık çağını başlatmak

46,270 views ・ 2014-03-20

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Sezin Aytac Gözden geçirme: Ali Maralcan
00:12
I've come here today
0
12144
1320
Bugün buraya
00:13
to talk to you about a problem.
1
13464
2687
bir problem hakkında konuşmaya geldim.
00:16
It's a very simple yet devastating problem,
2
16151
3527
Bu basit ama çok çarpıcı bir problem,
00:19
one that spans the globe
3
19678
1945
tüm dünyayı kapsayan
00:21
and is affecting all of us.
4
21623
2913
ve hepimizi etkileyen.
00:24
The problem is
5
24536
2085
Problem,
00:26
anonymous companies.
6
26621
2725
anonim şirketler.
00:29
It sounds like a really dry and technical thing,
7
29346
2090
Kulağa oldukça yavan ve teknik bir şey gibi geliyor,
00:31
doesn't it?
8
31436
1056
değil mi?
00:32
But anonymous companies are making it difficult
9
32492
2502
Ancak anonim şirketler,
00:34
and sometimes impossible
10
34994
2552
oldukça kötü suçların sorumlusu olan kişilerin
00:37
to find out
11
37546
1849
bulunmasını zorlaştırıyor
00:39
the actual human beings responsible
12
39395
2999
ve bazen de imkansız kılıyor.
00:42
sometimes for really terrible crimes.
13
42394
5210
00:47
So, why am I here talking to all of you?
14
47604
5042
Peki neden ben burada hepinize bunları anlatıyorum?
00:52
Well, I guess I am a lifelong troublemaker
15
52646
3530
Belki yaşam boyu başbelası olduğum için,
00:56
and when my parents taught my twin brother and I
16
56176
2951
Ailem, ikiz kardeşim ve bana
00:59
to question authority,
17
59127
1906
otoriteyi sorgulamayı öğrettiğinde,
01:01
I don't think they knew where it might lead.
18
61033
2011
bunun nelere sebep olacağını bildiklerini sanmıyorum.
01:03
(Laughter)
19
63044
1355
(Gülüşmeler)
01:04
And, they probably really regretted it
20
64399
1839
Ve muhtemelen pişman oldular,
01:06
during my stroppy teenage years when, predictably,
21
66238
3138
küstah ergenlik dönemlerinde, tahmin edileceği gibi,
01:09
I questioned their authority a lot.
22
69376
2618
ailemin otoritesini çok sorguladım.
01:11
And a lot of my school teachers
23
71994
1595
01:13
didn't appreciate it much either.
24
73589
3128
Ve birçok okul öğretmenim de,
01:16
You see, since the age of about five
25
76717
2135
bunu pek takdir etmedi.
01:18
I've always asked the question, but why?
26
78852
3673
5 yaşımdan itibaren,
sürekli "ama neden" sorusunu sordum.
01:22
But why does the Earth go around the sun?
27
82525
2629
Ama neden dünya güneş etrafında dönüyor?
01:25
But why is blood red?
28
85154
1837
01:26
But why do I have to go to school?
29
86991
2307
Ama kan neden kırmızı?
Ama neden okula gitmek zorundayım?
01:29
But why do I have to respect the teachers
30
89298
2013
Ama neden öğretmenlere ve otoriteye
01:31
and authority?
31
91311
1867
saygı duymak zorundayım?
01:33
And little did I realize
32
93178
1642
01:34
that this question would become the basis
33
94820
2778
Ve anladım ki
bu sorular yapacağım her şeyin
01:37
of everything I would do.
34
97598
2653
temelini oluşturuyordu.
01:40
And so it was
35
100251
1755
20'li yaşlarımda,
01:42
in my twenties, a long time ago,
36
102006
2484
uzun zaman önce,
01:44
that one rainy Sunday afternoon in North London
37
104490
4081
Kuzey Londra'da yağmurlu bir pazar akşamüstü
01:48
I was sitting with Simon Taylor
38
108571
1789
Simon Taylor ve
01:50
and Patrick Alley
39
110360
2008
Patrick Alley ile oturuyordum,
01:52
and we were busy stuffing envelopes
40
112368
1865
o zaman birlikte çalıştığımız Kampanya Grubu'nun
01:54
for a mail out in the office of the campaign group
41
114233
3050
mektup gönderimi için
01:57
where we worked at the time.
42
117283
2255
ofiste mektup zarflarını hazırlıyorduk.
01:59
And as usual, we were talking about the world's problems.
43
119538
4085
Ve her zamanki gibi dünya meselelerini konuşuyorduk.
02:03
And in particular, we were talking about
44
123623
1814
Bilhassa Kamboçya'daki iç savaşı konuşuyorduk.
02:05
the civil war in Cambodia.
45
125437
2920
02:08
And we had talked about that many, many times before.
46
128357
4231
Bu konu hakkında daha önce birçok kez konuşmuştuk.
02:12
But then suddenly we stopped
47
132588
2287
Ama aniden durduk.
02:14
and looked at each other
48
134875
1544
ve birbirimize baktık.
02:16
and said, but why don't we try and change this?
49
136419
4229
ve dedik ki neden biz bunu çalışıp değiştirmiyoruz?
02:20
And from that slightly crazy question,
50
140648
2603
Bu biraz çılgınca sorudan sonra
02:23
over two decades
51
143251
1842
geçen 20 yıl
02:25
and many campaigns later,
52
145093
2266
savaşları finanse eden kanlı elmas problemine
02:27
including alerting the world
53
147359
1791
dünya çapında dikkat çekme
02:29
to the problem of blood diamonds funding war,
54
149150
3216
gibi kampanyalardan sonra
02:32
from that crazy question,
55
152366
2061
bu çılgın soru sonucunda
02:34
Global Witness is now an 80-strong team
56
154427
2861
Küresel Tanık; kampanya sorumluları,
02:37
of campaigners, investigators, journalists and lawyers.
57
157288
4522
araştırmacılar, gazeteciler ve avukatlardan oluşan
02:41
And we're all driven by the same belief,
58
161810
2303
80 kişilik güçlü bir ekip.
Hepimiz aynı inançla hareket ediyoruz,
02:44
that change really is possible.
59
164113
4464
ki bu, değişimin gerçekten mümkün olduğu inancıdır.
02:48
So, what exactly does Global Witness do?
60
168577
3119
Peki Küresel Tanık tam olarak ne yapar?
02:51
We investigate, we report,
61
171696
2234
Çatışmaları finanse eden,
02:53
to uncover the people really responsible
62
173930
2722
devlet yağmacılığı olarak da bilinen,
02:56
for funding conflict --
63
176652
1913
02:58
for stealing millions from citizens around the world,
64
178565
3511
dünya çapında vatandaşlardan milyonlar çalan,
çevreye zarar veren,
03:02
also known as state looting,
65
182076
1837
sorumlu kişileri ortaya çıkarmak için
03:03
and for destroying the environment.
66
183913
2609
araştırıyor ve raporluyoruz.
03:06
And then we campaign hard to change the system itself.
67
186522
5164
Daha sonra sistemi değiştirmek için yoğun kampanya yapıyoruz.
03:11
And we're doing this because so many of the countries
68
191686
2761
Bunu yapıyoruz çünkü,
03:14
rich in natural resources
69
194447
1876
petrol, elmas, kereste gibi
03:16
like oil or diamonds or timber
70
196323
2712
doğal kaynaklar açısından zengin olan çoğu ülke,
03:19
are home to some of the poorest
71
199035
2504
en fakir ülkeler arasında.
03:21
and most dispossessed people on the planet.
72
201539
4400
ve bu ülkelerdeki insanlar da
dünyada en az mülkü olan kişiler.
03:25
And much of this injustice
73
205939
1494
Ve bu adaletsizliğin büyük bir bölümü
03:27
is made possible
74
207433
1654
03:29
by currently accepted business practices.
75
209087
3732
son dönemde kabul gören iş hayatı uygulamalarıyla
03:32
And one of these is anonymous companies.
76
212819
4217
mümkün oldu. Bunlardan birisi anonim şirketler.
03:37
Now we've come up against anonymous companies
77
217036
2094
Bu şirketlerle karşı karşıya gelerek,
03:39
in lots of our investigations,
78
219130
2140
03:41
like in the Democratic Republic of Congo,
79
221270
2682
Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki gibi
03:43
where we exposed how secretive deals
80
223952
2752
dünyanın en fakir ülkelerinde
03:46
involving anonymous companies
81
226704
1633
yaptığımız pek çok incelemede,
anonim şirketlerin karıştığı
03:48
had deprived the citizens
82
228337
2185
03:50
of one of the poorest countries on the planet
83
230522
3965
vatandaşlarını milyar dolarlarca yoksullaştıran
03:54
of well over a billion dollars.
84
234487
1876
gizli anlaşmalar ile karşılaştık.
03:56
That's twice the country's health and education budget combined.
85
236363
5531
Bu tutar,
ülkenin sağlık ve eğitim bütçesinin toplamının iki katı.
04:01
Or in Liberia,
86
241894
1321
Ya da Liberya'da,
04:03
where an international predatory logging company
87
243215
2848
talan ederek ağaç kesimi yapan uluslararası bir firma
04:06
used front companies as it attempted to grab
88
246063
2563
Liberya'nın türüne az rastlanır ormanlarının
04:08
a really huge chunk of Liberia's unique forests.
89
248626
4189
büyük bir kısmını katlederken,
paravan bir şirket kulladı.
04:12
Or political corruption in Sarawak, Malaysia,
90
252815
3083
Ya da Sarawak Malezya'daki politik yolsuzluk,
04:15
which has led to the destruction of much of its forests.
91
255898
3195
bu da ülkedeki çoğu ormanın yıkımı ile sonuçlandı.
04:19
Well, that uses anonymous companies too.
92
259093
4141
Burada da anonim şirketleri kullandılar.
04:23
We secretly filmed some of the family
93
263234
2289
Eski bir bakan ve avukatın ailelerini gizlice filme aldık,
04:25
of the former chief minister and a lawyer
94
265523
2797
gizli araştırma yapan arkadaşımıza
04:28
as they told our undercover investigator
95
268320
2272
bu firmaları kullanarak,
04:30
exactly how these dubious deals are done
96
270592
2752
şaibeli anlaşmaların nasıl yapıldığını anlattılar.
04:33
using such companies.
97
273344
3076
04:36
And the awful thing is,
98
276420
1773
Kötü olan şu ki,
04:38
there are so many other examples out there
99
278193
3306
dışarıda, her kesimde,
04:41
from all walks of life.
100
281499
4004
daha buna benzer çok örnek var.
04:45
This truly is a scandal of epic proportions
101
285503
4218
Bu gizli kalmış oldukça büyük ve önemli bir skandal.
04:49
hidden in plain sight.
102
289721
2765
04:52
Whether it's the ruthless Mexican drugs cartel,
103
292486
2779
Bu ister acımasız Meksika uyuşturucu karteli Zeta olsun,
04:55
the Zetas,
104
295265
1043
04:56
who use anonymous companies to launder profits
105
296308
2654
Amerika'da uyuşturucu ticareti ile
04:58
while their drugs-related violence
106
298962
1946
sebep oldukları şiddet ile aileleri parçalayan,
05:00
is tearing communities apart across the Americas.
107
300908
4618
ve para aklama için bu şirketleri kullanan.
05:05
Or the anonymous company,
108
305526
1948
Ya da,
05:07
which bought up Americans' tax debts,
109
307474
2271
Amerikalıların vergi borçlarını satın alıp,
05:09
piled on the legal fees
110
309745
1792
resmi ödemeler biriktiği için,
05:11
and then gave homeowners a choice:
111
311537
1384
05:12
Pay up or lose your home.
112
312921
3014
ev sahiplerine borcu ödeme ya da evden çıkma
05:15
Imagine being threatened with losing your home
113
315935
2678
seçeneği sunan anonim şirketler olsun.
Evinizin elinizden alınması ile tehdit edilğinizi düşünün,
05:18
sometimes over a debt of just a few hundred dollars,
114
318613
2714
05:21
and not being able to find out
115
321327
1370
bazen sadece bir kaç yüz dolar borç sebebiyle,
05:22
who you were really up against.
116
322697
3536
ve karşınızda kim olduğunu bilmeden.
05:26
Now anonymous companies
117
326233
1439
Şimdi bu firmalar, yaptırımları aşmak
05:27
are great for sanctions busting too.
118
327672
2874
konusunda da oldukça iyiler.
05:30
As the Iranian government found out
119
330546
2546
Amerikan yaptırımlarına rağmen,
05:33
when, through a series of front companies,
120
333092
1835
İran hükümeti, paravan bir çok şirket aracılığı ile,
05:34
it owned a building in the very heart of Manhattan,
121
334927
3093
Manhattan'ın göbeğinde, 5. Cadde'de,
05:38
on Fifth Avenue,
122
338020
2294
bir bina sahibi olduğunu öğrendi.
05:40
despite American sanctions.
123
340314
2895
05:43
And Juicy Couture, home of of the velvet track suit,
124
343209
3134
Kadife eşofmanları ile ünlü Juicy Couture ve diğer markalar,
05:46
and other companies were the unwitting,
125
346343
2729
bu durumdan habersiz kiracılardı.
05:49
unknowing tenants there.
126
349072
3107
05:52
There are just so many examples,
127
352179
2131
O kadar çok örnek var ki,
05:54
the horesemeat scandal in Europe,
128
354310
2456
Avrupa'daki at eti skandalı,
05:56
the Italian mafia, they've used these companies
129
356766
2497
İtalyan mafyası bu firmaları
05:59
for decades.
130
359263
1789
on yıllar boyunca kullandı.
06:01
The $100 million American Medicare fraud,
131
361052
5759
100 milyon dolarlık Amerikan sağlık hizmetleri yolsuzluğu,
06:06
the supply of weapons to wars around the world
132
366811
3772
90'ların başında,
06:10
including those
133
370583
1027
Doğu Avrupa'daki savaşlar da dahil olmak üzere.
06:11
in Eastern Europe in the early '90s.
134
371610
2786
dünya çapındaki savaşlara silah tedariki.
06:14
Anonymous companies
135
374396
1278
Bu şirketler,
06:15
have even come to light
136
375674
1656
yakın zamanda Ukrayna'daki devrim
06:17
in the recent revolution in the Ukraine.
137
377330
4366
sırasında da karşımıza çıktı.
06:21
But, for every case that we and others expose
138
381696
4505
Fakat,
mevcut sistem sebebiyle,
06:26
there are so many more that will remain hidden away
139
386201
3217
ortaya çıkardıklarımız kadar,
06:29
because of the current system.
140
389418
2397
oldukça fazla gizli kalanlar da olacak.
06:31
And it's just a simple truth
141
391815
1959
Bu basit bir gerçek ki,
06:33
that some of the people responsible for outrageous crimes,
142
393774
4617
kabul edilemez suçlardan sorumlu olan, sizden, benden ve diğer...
06:38
for stealing from you and me
143
398391
2240
...milyonlarca kişiden çalan bu kişiler,
06:40
and millions of others,
144
400631
2044
gizli kalıyor ve sorumluluktan kaçıyorlar,
06:42
they are remaining faceless
145
402675
1183
06:43
and they are escaping accountability
146
403858
2485
ve bunu kolay bir şekilde yapıyorlar.
06:46
and they're doing this with ease,
147
406343
2172
06:48
and they're doing it using legal structures.
148
408515
3415
Bunu yasal sistemi kullanarak yapıyorlar.
06:51
And really, that is unfair.
149
411930
5021
Bu gerçekten hiç adil değil.
06:56
Well, you might well ask,
150
416951
1939
Haklı olarak sorabilirsiniz,
06:58
what exactly is an anonymous company,
151
418890
2894
bu anonim şirketler nasıl bir şey?
ve kimse beni bilmeden böyle bir şirket kurabilir miyim?
07:01
and can I really set one up, and use it,
152
421784
2408
07:04
without anyone knowing who I am?
153
424192
2728
07:06
Well, the answer is, yes you can.
154
426920
1731
Cevap, evet, yapabilirsiniz.
07:08
But if you're anything like me,
155
428651
1715
Ama eğer benim gibi biriyseniz,
07:10
you'll want to see some of that for yourself,
156
430366
2012
bunu kendiniz görmek istersiniz.
07:12
so let me show you.
157
432378
1708
Öyleyse size göstereyim.
07:14
Well first you need to work out
158
434086
1317
Öncelikle nerede kurmak istiyorsunuz,
07:15
where you want to set it up.
159
435403
2038
buna karar vermeniz gerekir.
07:17
Now, at this point you might be imagining
160
437441
1977
Bu noktada vergi cenneti olan güzel adaları
07:19
one of those lovely tropical island tax havens
161
439418
3518
düşünüyor olabilirsiniz.
07:22
but here's the thing,
162
442936
2005
Ancak tam tersine,
07:24
shockingly,
163
444941
1197
benim memleketim Londra,
07:26
my own hometown, London,
164
446138
2344
07:28
and indeed the U.K.,
165
448482
1329
ve Büyük Britanya
07:29
is one of the best places in the world
166
449811
2722
bu tür şirketlerin kurulumu için
en iyi yerler.
07:32
to set up an anonymous company.
167
452533
2904
07:35
And the other, even better,
168
455437
2689
Peki diğeri,
07:38
I'm afraid that's America.
169
458126
3923
daha bile iyi
maalesef Amerika. Biliyor musunuz?...
07:42
Do you know, in some states across America
170
462049
2456
Amerika'da bazı eyaletlerde,
07:44
you need less identification
171
464505
2317
07:46
to open up a company
172
466822
1467
şirket kurarken,
kütüphane üyeliğinden daha az
07:48
than you do to get a library card,
173
468289
3117
kimlik bilgisi istenmekte.
07:51
like Delaware,
174
471406
1256
07:52
which is one of the easiest places
175
472662
2082
Örneğin Delaware
07:54
in the world to set up an anonymous company.
176
474744
4239
anonim şirket kurmak için
dünyadaki en iyi yer.
07:58
Okay, so let's say it's America,
177
478983
1601
08:00
and let's say it's Delaware,
178
480584
2075
Evet diyelim şirketi kuracağımız yer Amerika, Delaware
08:02
and now you can simply go online
179
482659
1863
şimdi internete girip
08:04
and find yourself a company service provider.
180
484522
3098
şirket kurulum hizmeti sunan bir firma bulabilirsiniz.
08:07
These are the companies that can set your one up for you,
181
487620
2983
Bu firmalar,
08:10
and remember, it's all legal, routine business practice.
182
490603
4142
sizin yerinize kuruluşu yaparlar.
Unutmayın tüm bunlar,
08:14
So, here's one,
183
494745
1639
yasal, rutin iş uygulamaları.
08:16
but there are plenty of others to choose from.
184
496384
2927
Burada bir tanesi var,
diğer pek çok seçenek arasından seçebilirsiniz.
08:19
And having made your choice,
185
499311
1631
08:20
you then pick what type of company you want
186
500942
2506
Daha sonra ne tür bir firma istiyorsunuz,
08:23
and then fill in a contact, name and address.
187
503448
3116
bunu seçebilirsiniz.
Daha sonra iletişim bilgilerini dolduruyorsunuz.
08:26
But don't worry,
188
506564
1184
08:27
it doesn't have to be your name.
189
507748
1559
Merak etmeyin,
sizin adınız olması gerekmiyor.
08:29
It can be your lawyer's
190
509307
1482
08:30
or your service provider's,
191
510789
1899
Avukatınız olabilir, ya da
şirket kurulumu hizmeti veren firma olabilir.
08:32
and it's not for the public record anyway.
192
512688
3835
Zaten halka açık kayıtlar değil.
08:36
And then you add the owner of the company.
193
516523
2557
Daha sonra şirket sahibinin adını ekliyorsunuz.
Burası oldukça kritik.
08:39
Now this is the key part,
194
519080
1939
Gene sizin olmanız gerekmiyor.
08:41
and again it doesn't have to be you,
195
521019
1880
08:42
because you can get creative,
196
522899
2103
Yaratıcı olabilirsiniz,
08:45
because there is a whole universe out there of nominees
197
525002
3549
çünkü dışarıda tüm evrende,
seçebileceğiniz bir sürü aday var.
08:48
to choose from.
198
528551
1847
08:50
And nominees are the people that you
199
530398
2336
Bu adaylar sizin resmi olarak ödeme yapacağınız,
08:52
can legally pay to be your company's owner.
200
532734
4836
şirketinizin sahibi görünecek kişiler.
08:57
And if you don't want to involve anyone else,
201
537570
1842
Eğer kimseyi dahil etmek istemiyorsanız,
08:59
it doesn't even have to be an actual human being.
202
539412
2863
gerçek bir kişi olmasına bile gerek yok.
09:02
It could be another company.
203
542275
3088
Başka bir şirket olabilir.
09:05
And then finally,
204
545363
1430
Ve son olarak,
09:06
give your company a name
205
546793
1729
şirketinize bir isim verin.
09:08
add a few more details and make your payment.
206
548522
2731
Birkaç detay daha ve sonra
ödemenizi yapın.
09:11
And then the service provider
207
551253
1420
Hizmet veren firma,
09:12
will take a few hours or more to process it.
208
552673
2783
1-2 saat ya da daha fazla süre içinde,
işleminizi yapacaktır.
09:15
But there you are,
209
555456
1239
09:16
in 10 minutes of online shopping
210
556695
2380
Ve bu işte bu şekilde
10 dakikalık online alışveriş ile,
09:19
you can create yourself an anonymous company.
211
559075
4214
kendinize bir anonim şirket kurabilirsiniz.
09:23
And not only is it easy,
212
563289
1388
Sadece çok kolay değil,
09:24
really, really easy and cheap,
213
564677
2607
aynı zamanda ucuz ve tamamen yasal da.
09:27
it's totally legal too.
214
567284
2288
09:29
But the fun doesn't have to end there,
215
569572
3724
Eğlencenin burada bitmesi gerekmiyor.
Belki daha da gizli kalmak istiyorsunuz.
09:33
maybe you want to be even more anonymous.
216
573296
2799
09:36
Well, that's no problem either.
217
576095
2103
Bu da problem değil.
09:38
You can simply keep adding layers,
218
578198
2758
Basitçe yeni katmanlar ekleyebilirsiniz,
09:40
companies owned by companies.
219
580956
2100
Başka şirketler tarafından kurulan şirketler.
09:43
You can have hundreds of layers
220
583056
1380
Yüzlerce şirket ile yüzlerce katman ekleyebilirsiniz,
09:44
with hundreds of companies spread across
221
584436
2088
09:46
lots of different countries,
222
586524
2657
farklı ülkelere yayılmış şekilde.
09:49
like a giant web,
223
589181
1330
Dev bir ağ gibi,
09:50
each layer adds anonymity.
224
590511
2189
her katman gizliliği daha da arttırmakta.
09:52
Each layer makes it more difficult
225
592700
2230
09:54
for law enforcement and others
226
594930
1689
Her katman,
09:56
to find out who the real owner is.
227
596619
3383
yasa uygulayıcılarının,
gerçek sorumluları bulmasını,
daha da zorlaştırır.
10:00
But whose interests is this all serving?
228
600002
4090
Bu kimin çıkarına hizmet etmektedir?
10:04
It might be in the interests of the company
229
604092
2126
Şirket kurucularına ve bazı bireylere hizmet edebilir,
10:06
or a particular individual,
230
606218
1766
10:07
but what about all of us, the public?
231
607984
2388
peki ya bizler, toplum.
10:10
There hasn't even been a global conversation yet
232
610372
2769
Şirketlerin bu şekilde kötüye kullanılması üzerine
10:13
about whether it's okay
233
613141
1420
10:14
to misuse companies in this way.
234
614561
3235
küresel çapta bir tek tartışma bile olmadı.
10:17
And what does it all mean for us?
235
617796
3878
Peki bu bizim için ne anlama geliyor?
10:21
Well, an example that really haunts me
236
621674
2553
Beni etkileyen son zamanlarda karşılaştığım bir örnek,
10:24
is one I came across recently.
237
624227
2378
10:26
And it's that of a horrific fire
238
626605
1949
Yaklaşık 10 yıl önce,
10:28
in a nightclub in Buenos Aires
239
628554
1785
Buenos Aires'te bir gece klubünde çıkan korkunç yangındı.
10:30
about a decade ago.
240
630339
2951
10:33
It was the night before New Year's Eve.
241
633290
2270
Yılbaşından bir gün önceydi.
10:35
Three thousand very happy revelers,
242
635560
2168
Çoğu ergenlik çağında olan,
10:37
many of them teenagers,
243
637728
1037
10:38
were crammed into a space meant for 1,000.
244
638765
3195
3000 kişi 1000 kişilik bir mekana sıkıştırılmıştı
10:41
And then tragedy struck,
245
641960
1173
ve trajedi başladı, büyük bir yangın çıktı.
10:43
a fire broke out
246
643133
1603
10:44
plastic decorations were melting from the ceiling
247
644736
2084
Tavandaki plastik dekorasyonlar erimeye,
10:46
and toxic smoke filled the club.
248
646820
1976
mekan toksik gazlar ile dolmaya başlamıştı,
10:48
So people tried to escape
249
648796
2065
bazı kişiler kaçmak için yangın merdivenlerine ulaştığında
10:50
only to find that some of the fire doors
250
650861
2633
kilitli olduğunu gördüler.
10:53
had been chained shut.
251
653494
3661
10:57
Over 200 people died.
252
657155
2433
200'den fazla kişi öldü.
10:59
Seven hundred were injured trying to get out.
253
659588
3759
700 kişi dışarı çıkmaya çalışırken yaralandı.
11:03
And as the victims' families and the city and the country
254
663347
3545
Kurbanların aileleri,
tüm şehir ve ülke şok içindeyken,
11:06
reeled in shock,
255
666892
1544
11:08
investigators tried to find out who was responsible.
256
668436
3546
incelemeyi yapanlar kimin sorumlu olduğunu
bulmaya çalıştı.
11:11
And as they looked for the owners of the club,
257
671982
2491
Kulübün sahibini ararken, karşılarında
11:14
they found instead anonymous companies,
258
674473
3558
anonim şirketler buldular.
11:18
and confusion surrounded the identities of those
259
678031
2294
Bu şirketler ile ilgili olanların
11:20
involved with the companies.
260
680325
2507
kimler olduğuna dair büyük bir karmaşa vardı.
11:22
Now ultimately, a range of people were charged
261
682832
2462
Nihai olarak bir grup kişi yargılandı,
11:25
and some went to jail.
262
685294
2027
ve bazıları hapse girdi.
11:27
But this was an awful tragedy,
263
687321
1833
Ama bu korkunç bir trajediydi.
11:29
and it shouldn't have been so difficult
264
689154
1983
Bu ölümlerden kimlerin sorumlu olduğunu,
11:31
just to try and find out who was responsible
265
691137
3910
bulmak bu kadar zor olmamalıydı.
11:35
for those deaths.
266
695047
2961
11:38
Because in an age
267
698008
1945
Çünkü bu çağda,
11:39
when there is so much information
268
699953
2254
bu kadar bilgi serbest erişime açıkken,
11:42
out there in the open,
269
702207
1997
şirket sahipleri hakkındaki,
11:44
why should this crucial information
270
704204
1674
11:45
about company ownership
271
705878
1510
bu önemli bilgi neden gizli?
11:47
stay hidden away?
272
707388
1706
11:49
Why should tax evaders, corrupt government officials,
273
709094
3725
Vergi kaçıranlar,
yolsuzluk yapan devlet adamları,
11:52
arms traders and more,
274
712819
2252
silah tacirleri,
ve diğerleri,
11:55
be able to hide their identities from us, the public?
275
715071
4038
neden bizden, toplumdan
kimliklerini saklayabiliyorlar?
11:59
Why should this secrecy be such an accepted business practice?
276
719109
5629
Bu gizlilik neden iş dünyasında
kabul edilen bir uygulama?
12:04
Anonymous companies
277
724738
1688
12:06
might be the norm right now
278
726426
2209
Anonim olmayan şirketler,
şu anda kabul görmüş standart bir
12:08
but it wasn't always this way.
279
728635
2006
uygulama olabilir ama
12:10
Companies were created
280
730641
1797
bu her zaman böyle değildi.
Şirketler, bireylere tüm sahip olduklarını
12:12
to give people a chance to innovate
281
732438
2272
riske atmadan, yenilik yapma fırsatını
12:14
and not have to put everything on the line.
282
734710
3663
vermek için yaratıldı.
Şirketler, finansal riski
12:18
Companies were created to limit financial risk,
283
738373
3342
sınırlandırmak için yaratıldı.
12:21
they were never intended to be used as a moral shield.
284
741715
4950
Ahlaki bir kalkan olarak kullanılması
hiçbir zaman hedeflenmedi.
12:26
Companies were never intended to be anonymous,
285
746665
2274
Şirketlerin kurucularının gizli olması,
12:28
and they don't have to be.
286
748939
2416
hiçbir zaman hedeflenmedi,
ve olmak zorunda değil.
12:31
And so I come to my wish.
287
751355
2890
Böylece, dileğimi paylaşmak istiyorum
12:34
My wish is for us to know
288
754245
2801
Dileğim, hepimizin firmaların sahiplerinin,
kim olduğunu ve kimler tarafından
12:37
who owns and controls companies
289
757046
2726
12:39
so that they can no longer be used anonymously
290
759772
2750
kontrol edildiğini bilmemiz.
Bu şekilde, şirketler gizlice
12:42
against the public good.
291
762522
2630
toplumun aleyhine kullanılamazlar.
12:45
Together let's ignite world opinion,
292
765152
2666
Hep birlikte, dünyadaki görüşü harekete geçirip,
12:47
change the law,
293
767818
1477
kanunu değiştirip,
12:49
and launch a new era of openness in business.
294
769295
4880
iş dünyasında şeffaflığın,
olduğu bir çağ yaratalım.
12:54
So what might this look like?
295
774175
1632
Peki bu neye benzer?
12:55
Well, imagine if you could go online
296
775807
2569
İnternet üzerinden,
şirket sahiplerinin kim olduğuna,
12:58
and look up the real owner of a company.
297
778376
3117
bakabildiğinizi düşünün.
13:01
Imagine if this data were open and free,
298
781493
2772
Düşünün ki bu veriler ücretsiz,
13:04
accessible across borders
299
784265
1711
tüm ülkelerden erişilebilir,
13:05
for citizens and businesses
300
785976
1799
tüm vatandaşların, iş adamlarının,
13:07
and law enforcement alike.
301
787775
1688
kanunları uygulayanların kullanımına
13:09
Imagine what a game changer that would be.
302
789463
4468
açık olsun.
Düşünün bu nasıl değişikliklere yol açar.
13:13
So how are we going to do this?
303
793931
2503
Peki bunu nasıl yapacağız?
13:16
Well, there is only one way.
304
796434
1446
Sadece bir yol var.
13:17
Together, we have to change the law globally
305
797880
3251
Hep birlikte, kanunu
13:21
to create public registries
306
801131
1941
tüm dünyada değiştirmeliyiz.
13:23
which list the true owners of companies
307
803072
2855
Şirketlerin gerçek sahiplerinin kayıtlı olduğu
13:25
and can be accessed by all
308
805927
2036
halka açık, herkesin erişim sağlayabildiği
13:27
with no loopholes.
309
807963
2129
suistimale açık olmayan,
kayıtlar oluşturmalıyız.
13:30
And yes, this is ambitious,
310
810092
3732
Evet, bu iddialı bir hedef
13:33
but there is momentum on this issue,
311
813824
2391
ama bu konuda hareket başladı,
13:36
and over the years I have seen
312
816215
2044
geçen yıllar içinde bu hareketin gücünü gördüm,
13:38
the sheer power of momentum,
313
818259
2332
ve bu daha başlangıç.
13:40
and it's just starting on this issue.
314
820591
2384
13:42
There is such an opportunity right now.
315
822975
3278
Şu anda çok büyük bir fırsat var.
13:46
And the TED community
316
826253
2029
TED topluluğunun
13:48
of creative and innovative thinkers and doers
317
828282
3365
farklı toplumlardaki
yaratıcı, yenilikçi düşünce sahipleri ve uygulayıcıları
13:51
across all of society
318
831647
1897
13:53
could make the crucial difference.
319
833544
3259
önemli bir fark yaratabilir.
13:56
You really can make this change happen.
320
836803
3834
Bu değişimi gerçekten yapabilirsiniz.
14:00
Now, a simple starting point
321
840637
1802
Basit bir başlangıç noktası olarak,
14:02
is the address behind me
322
842439
1466
arkamdaki facebook sayfamız.
14:03
for a Facebook page that you can join now
323
843905
2359
Kampanyayı duyurmak ve desteklemek için bize katılabilirsiniz.
14:06
to support the campaign and spread the word.
324
846264
2746
14:09
It's going to be a springboard
325
849010
1424
14:10
for our global campaigning.
326
850434
1961
Bu, küresel kampanyamız için
bir sıçrama tahtası olacak.
14:12
And the techies among you,
327
852395
1475
14:13
you could really help us create a prototype
328
853870
3373
Aranızdaki teknik kişiler
halka açık şirket kayıt sisteminin prototipini yaparak
14:17
public registry
329
857243
1720
14:18
to demonstrate what a powerful tool this could be.
330
858963
4876
bunun ne kadar güçlü bir araç olacağını göstererek,
bize gerçekten yardım edebilir.
14:23
Campaign groups from around the world
331
863839
2511
Tüm dünyadan kampanya grupları
14:26
have come together to work on this issue.
332
866350
4860
bu konu üzerinde çalışmak için bir araya geldi.
14:31
The U.K. government is already on board;
333
871210
3280
Britanya Hükümeti destekleyenler
14:34
it supports these public registries.
334
874490
2402
arasına katıldı bile.
Halka açık bu kayıtları destekliyor.
14:36
And just last week,
335
876892
1898
14:38
the European Parliament came on board
336
878790
2708
Daha geçen hafta,
Avrupa Parlementosu destekleyenler arasına katıldı,
14:41
with a vote 600 to 30 in favor of public registries.
337
881498
5066
600 oya karşı, 30 oy ile.
14:46
That is momentum.
338
886564
2425
Bu değişim demektir.
14:48
(Applause)
339
888989
3828
(Alkış)
14:53
But it's early days.
340
893985
2305
Ama bunlar erken dönemler.
14:56
America still needs to come on board,
341
896290
2492
Amerika ve diğer birçok ülke,
14:58
as do so many other countries.
342
898782
3577
destekleyenler arasına katılmalı.
15:02
And to succeed we will all together
343
902359
3109
Başarmak için hepimiz politikacılarımıza,
15:05
need to help and push our politicians,
344
905468
2444
destek olmalı, onları zorlamalıyız.
15:07
because without that,
345
907912
1587
15:09
real far-reaching, world-shifting change
346
909499
1968
Çünkü bu olmadan,
kapsamlı, dünyayı değiştiren,
15:11
just isn't going to happen.
347
911467
2701
gerçek bir değişim olmayacak.
15:14
Because this isn't just about changing the law,
348
914168
2689
Çünkü bu, sadece bir kanun değişikliği değil,
15:16
this is about starting a conversation
349
916857
2092
şirketlerin neleri yapmasının doğru olduğu,
15:18
about what it's okay for companies to do,
350
918949
2393
ve ne tür şirket yapılarının kullanılmasının uygun olduğu
15:21
and in what ways is it acceptable to use company structures.
351
921342
5034
konusunda bir diyalog başlatma konusu.
15:26
This isn't just a dry policy issue.
352
926376
2773
Bu sade bir prensip konusu değil.
15:29
This is a human issue
353
929149
1488
Hepimizi etkileyen insani bir konu.
15:30
which affects us all.
354
930637
2658
15:33
This is about being on the right side of history.
355
933295
6404
Tarihin doğru tarafında olmak ile ilgili bir konu.
15:39
Global citizens, innovators, business leaders, individuals,
356
939699
5358
Dünya vatandaşları, yenilikçiler, iş liderleri, bireyler,
15:45
we need you.
357
945057
1987
sizlere ihtiyacımız var.
15:47
Together, let's kickstart this global movement.
358
947044
3510
Hep birlikte,
hadi bu küresel hareketin başlama vuruşunu yapalım.
15:50
Let's just do it,
359
950554
1345
Hadi yapalım,
15:51
let's end anonymous companies.
360
951899
3302
hadi bu şirketleri sonlandıralım.
15:55
Thank you.
361
955201
2104
Teşekkürler.
15:57
(Applause)
362
957305
3446
(Alkışlar)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7