Why the pencil is perfect | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Krystian Aparta Reviewer: Camille Martínez

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

The sound is a really big part, I think, of the experience of using a pencil,

ခဲတံ သုံးတာရဲ့ အတွေ့အကြုံရဲ့ ကြီးမားတဲ့ အပိုင်းက အသံလို့ ထင်တယ်။

and it has this really audible scratchiness.

ခဲတံခြစ်သံကို ကြားရတယ်လေ။

(Scratching)

(ခဲတံခြစ်ခြင်း)

[Small thing. Big idea.]

[အသေးအဖွဲ] [ဧရာမ စိတ်ကူး]

[Caroline Weaver on the Pencil]

[Caroline Weaver ၏ ခဲတံကြောင်း]

The pencil is a very simple object.

ခဲတံက အလွန်ရိုးရှင်းသော အရာဝတ္ထုတစ်ခုပါ။

It's made of wood with some layers of paint

ဆေးအလွှာတချို့၊ခဲဖျက်တစ်ခုနဲ့ ဂရပ်ဖိုက်၊

an eraser and a core,

ရွှံ့စေးနဲ့ရေကနေ လုပ်ထာားတဲ့

which is made out of graphite, clay and water.

အူတိုင်တစ်ခုပါတဲ့ သစ်သားနဲ့ ပြုလုပ်ထားတာပါ။

Yeah, it took hundreds of people over centuries

ဒီဒီဇိုင်းဖြစ်လာဖို့ ရာစုနှစ်တွေတစ်လျှောက်

to come to this design.

လူတွေ ရာချီ လိုအပ်ခဲ့တယ်။

And it's that long history of collaboration

ဒါက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှူရဲ့ ရှည်လျားတဲ့ သမိုင်းပါ။

that, to me, makes it a very perfect object.

ကျွန်မအတွက်တော့ ပြီးပြည့်စုံတဲ့ အရာဝတ္ထုတစ်ခုပါ။

The story of the pencil starts with graphite.

ခဲတံရဲ့ဇာတ်လမ်းက ဂရပ်ဖိုက်နဲ့ စတယ်။

People started finding really useful applications

လူတွေဟာ ဒီပစ္စည်းအသစ်အတွက် အသုံးတည့်တဲ့ အသုံးချမှုတွေကို

for this new substance.

စတင်ရှာဖွေခဲ့ကြတယ်။

They cut it into small sticks

ဒါကို အချောင်းငယ်လေးတွေအဖြစ် ဖြတ်ပြီး

and wrapped it in string or sheepskin or paper

ဒါကို သိုးသားရေ သို့မဟုတ် စက္ကူထဲမှာ ကြိုးနဲ့ ပတ်ကာ

and sold it on the streets of London

လန်ဒန် လမ်းတွေပေါ်မှာ ရောင်းတယ်။

to be used for writing or for drawing

စာရေးဖို့(သို့)ပုံဆွဲရာမှာ အသုံးပြုဖို့

or, a lot of times, by farmers and shepherds,

(သို့)အကြိမ်များစွာမှာ လယ်သမားတွေနဲ့ သိုးထိန်းတွေက

who used it to mark their animals.

အကောင်တွေကို မှတ်သားဖို့ သုံးတာပါ။

ပြင်သစ်တစ်ခွင်မှာ

Over in France,

Nicolas-Jacques Conté figured out a method of grinding the graphite,

Nicolas-Jacques Conté က အနှစ်လုပ်ဖို့ ဒါကို ရွှံ့စေးမှုန့်၊ရေနဲ့အတူ ရောစပ်ရင်း

mixing it with powdered clay and water to make a paste.

ဂရက်ဖိုက်ကို ကြိတ်တဲ့ နည်းတစ်ခုကို ကြံဆခဲ့တယ်။

From there, this paste was filled into a mold and fired in a kiln,

ဒီကနေ အနှစ်ကို မိုတစ်ခုထဲမှာ ဖြည့်ပြီး ဖိုတစ်လုံးထဲမှာ အပူပေးတယ်။

and the result was a really strong graphite core

ရလဒ်က မကျိုးနိုင်တဲ့၊ ချောမွတ်ပြီး သုံးလို့ရနိုင်တဲ့

that wasn't breakable, that was smooth, usable --

တကယ့်ကို ခိုင်ခံ့တဲ့ ဂရက်ဖိုက်ကို အူတိုင်တစ်ချောင်းပါ။

it was so much better than anything else that existed at the time,

ဒါက အဲဒီအချိန်က ရှိတဲ့ အခြားအရာတွေထက် အများကြီး ပိုကောင်းခဲ့ပြိး

and to this day, that's the method that's still used in making pencils.

ယနေ့အထိ သုံးနေဆဲဖြစ်တဲ့ ခဲတံလုပ်တဲ့ နည်းစနစ်ပါ။

Meanwhile, over in America, in Concord, Massachusetts,

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အမေရိကတစ်ခွင်၊ Concord Massachusetts မှာ

it was Henry David Thoreau who came up with the grading scale

Henry David Thoreau က ခဲတံရဲ့ မာဆင့်အမျိုးမျိုးအတွက်

for different hardnesses of pencil.

အဆင့်သတ်မှတ်တဲ့ စိတ်ကူးရလာခဲ့တယ်။

It was graded one through four,

တစ်ကနေ လေးအထိ အဆင့်သတ်မှတ်တာဖြစ်ပြီး

number two being the ideal hardness for general use.

နံပါတ် နှစ်က အထွေထွေသုံးအတွက် စံမာဆင့်ပါ။

The softer the pencil, the more graphite it had in it,

ခဲတံက ပိုနူးညံ့လေလေ အထဲမှာ ဂရက်ဖိုက်ကို ပိုများလေလေ၊

and the darker and smoother the line will be.

မျဥ်းက ပိုနက်ပြိး ပိုချောမွေ့လေလေဖြစ်မှာပါ။

The firmer the pencil, the more clay it had in it

ခဲတံက ပိုခိုင်မာလေလေ၊ ရွှံ့စေးပါတာ ပိုများလေလေ၊

and the lighter and finer it will be.

ပိုအရောင်နုပြိး ပိုမှိန်လေလေဖြစ်မယ်။

Originally, when pencils were handmade, they were made round.

အစတုန်းက ခဲတံတွေကို လက်နဲ့လုပ်စဥ်က ခဲတံအလုံးတွေလုပ်ခဲ့တယ်။

There was no easy way to make them,

လုပ်ဖို့ လွယ်တဲ့ နည်းလမ်းမရှိခဲ့ဘဲ

and it was the Americans who really mechanized the craft.

ဒီလက်မှုအတတ်ကို စက်မှုဖြစ်အောင်လုပ်ခဲ့ သူတွေက အမေရိကန်တွေပါ။

A lot of people credit Joseph Dixon

သစ်သားချပ်တွေကို ဖြတ်၊ သစ်သားမှာ

for being one of the first people to start developing actual machines

မျှော့ကြောင်းတွေ ထစ်၊ ဒါတွေကို ကော်သုတ်တာလို အရာတွေ လုပ်ဖို့

to do things like cut wood slats, cut grooves into the wood,

တကယ့်စက်တွေကို စတင်တီထွင်ဖို့ ပထမဆုံးဖြစ်တဲ့ Joseph Dixon ကို လူများစွာက

apply glue to them ...

ဂုဏ်ပြုခဲ့ကြတယ်။

And they figured out it was easier and less wasteful

ဆဋ္ဌဂံ ခဲတံတစ်ချောင်း လုပ်ဖို့က ပိုလွယ်ကူပြီး အဖြုန်း

to do a hexagonal pencil,

ပိုနည်းတယ်လို့ မှန်းဆခဲ့ကြပြီး

and so that became the standard.

ဒီလိုနဲ့ ဒါက စံဖြစ်လာတယ်။

Since the early days of pencils,

ခဲတံတွေ အစောပိုင်း ကာလတွေကတည်းက

people have loved that they can be erased.

လူတွေဟာ ဖျက်လို့ရတာကို နှစ်သက်ခဲ့ကြတယ်။

Originally, it was bread crumbs

အစတုန်းက ခံတံ အမှတ်အသားတွေကို

that were used to scratch away pencil marks

ခြစ်ဖို့ သုံးတာက ပေါင်မုန့်အစတွေ၊နောက်တော့

and later, rubber and pumice.

ရာဘာနဲ့ရေမြှုပ်ကျောက်ပါ။

The attached eraser happened in 1858,

တွဲထားတဲ့ ခဲဖျက်က အမေရိကန် စာရေးကိရိယာဆိုင်ပိုင်ရှင်

when American stationer Hymen Lipman patented the first pencil

Hayman Lipman က တွဲထားတဲ့ ခဲဖျက်တစ်ခုပါ တဲ့ ပထမဆုံး ခဲတံကို မူပိုင်ခွင့်လုပ်တဲ့

with an attached eraser,

၁၈၅၈ မှာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တယ်။

which really changed the pencil game.

ဒါက ခဲတံ ကစားပွဲကို ပြောင်းလဲစေခဲ့တယ်။

The world's first yellow pencil was the KOH-I-NOOR 1500.

ကမ္ဘာ့ ပထမဆုံး အဝါရောင် ခဲတံက KOH-I-NOOR 1500 ပါ။

KOH-I-NOOR did this crazy thing

ဒီရူးသွပ်မှုကိုလုပ်ရာမှာ

where they painted this pencil with 14 coats of yellow paint

KOH-I-NOOR က ခဲတံကို ဆေးအဝါရောင် ၁၄ ထပ် ခြယ်ခဲ့ပြီး

and dipped the end in 14-carat gold.

အဖျားကို ၁၄ ကာရက် ရွှေထဲမှာ စိမ်ခဲ့တယ်။

There is a pencil for everyone,

လူတိုင်းအတွက် ခဲတံရှိပြီး

and every pencil has a story.

ခဲတံတိုင်းမှာ ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ရှိတယ်။

The Blackwing 602 is famous for being used by a lot of writers,

The Blackwing 602 က စာရေးဆရာတွေ အများအပြား သုံးတာကြောင့် ကျော်ကြားတယ်။

especially John Steinbeck and Vladimir Nabokov.

အထူးသဖြင့် John Steinbeck နဲ့ Vladimir Nabokov ပါ။

And then, you have the Dixon pencil company.

ဒီနောက် Dixon ခဲတံကုမ္ပဏီရှိတယ်။

They're responsible for the Dixon Ticonderoga.

သူတို့က Dixon Ticonderoga အတွက် တာဝန်ယူတယ်။

It's an icon,

ဒါက လူတွေ ခဲတံအကြောင်း

it's what people think of when they think of a pencil

တွေးတဲ့အခါနဲ့ ကျောင်းအကြောင်းကို တွေးတဲ့အခါ

and what they think of when they think of school.

တွေးကြတဲ့ အထင်ကရ တစ်ခုပါ။

And the pencil's really a thing that, I think,

ခဲတံက တကယ့် အရေးပါတဲ့အရာလို့ ကျွန်မ ထင်တယ်။

the average user has never thought twice about,

သာမန် သုံးစွဲသူတစ်ယောက်ဟာ ဒါကို ဘယ်လိုနဲ့ ဘာကြောင့်

how it's made or why it's made the way it is,

ဒီလိုလုပ်တာကို နှစ်ခါ တွေးဖူးကြမှာ မဟုတ်ဘူး။

because it's just always been that way.

ဘာလို့လဲဆိုတော့ အမြဲ ဒီလိုဖြစ်ခဲ့လို့ပါ။

In my opinion, there's nothing that can be done

ကျွန်မရဲ့ အမြင်အရတော့ ခဲတံကို ပိုကောင်းစေဖို့

to make the pencil better than it is.

ဘာမှ မလုပ်နိုင်ပါဘူး။

It's perfect.

ဒါက ပြည့်စုံနေပြီးသားလေ။