Why the pencil is perfect | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Krystian Aparta Reviewer: Camille Martínez

Аудармашы: Elmira Islam Редактор: Ainur Akhmetova

The sound is a really big part, I think, of the experience of using a pencil,

Менің ойымша, қарындаш шығаратын дыбыс өте манызды.

and it has this really audible scratchiness.

Оның сықырлайтын дауысы да бар.

(Scratching)

(Сызу)

[Small thing. Big idea.]

[Шағын нәрсе. Үлкен идея.]

[Caroline Weaver on the Pencil]

[Кэролайн Уивер қарындаш туралы]

The pencil is a very simple object.

Қарындаш – өте қарапайым нәрсе.

It's made of wood with some layers of paint

Қарындаш ағаштан, бояудан,

an eraser and a core,

өшіргіштен және өзектен тұрады.

which is made out of graphite, clay and water.

Өзегі графиттен, саздан және судан жасалған.

Yeah, it took hundreds of people over centuries

Бұл дизайнды жүздеген адам

to come to this design.

ғасырлар бойы жасаған.

And it's that long history of collaboration

Қарындаш – көптеген адамның ұзақ уақыт бойғы еңбегінің жемісі,

that, to me, makes it a very perfect object.

қарындашты үйренудің жетік үлгісі деп есептеймін.

The story of the pencil starts with graphite.

Қарындаш тарихы графиттен басталады.

People started finding really useful applications

Адамдар бұл минералды ойлап тапқан кезде

for this new substance.

жиі қолдана бастады.

They cut it into small sticks

Графитті майда таяқшаларға бөліп,

and wrapped it in string or sheepskin or paper

жіппен байлап, қойдың терісіне немесе қағазға орады

and sold it on the streets of London

сөйтіп, Лондон көшелерінде жазу немесе

to be used for writing or for drawing

сурет салудың құралы ретінде сатылды.

or, a lot of times, by farmers and shepherds,

Үй жануарларын таңбалау үшін

who used it to mark their animals.

малшылар мен фермерлер сатып алды.

Over in France,

Францияда Никола Жак Конте

Nicolas-Jacques Conté figured out a method of grinding the graphite,

графитті шаңға ұсақтап, балшық пен суға араластыру

mixing it with powdered clay and water to make a paste.

жолымен алынатын графит қоспасы әдісін ойлап тапты.

From there, this paste was filled into a mold and fired in a kiln,

Одан кейін қоспаны қалыпқа келтіріп, пешке күйдірді,

and the result was a really strong graphite core

соңында сынбайтын, тегіс, қолдануға ыңғайлы, берік

that wasn't breakable, that was smooth, usable --

графит өзегін жасап шығарды, сол уақытта қарындашқа ұқсас

it was so much better than anything else that existed at the time,

қолданылған нәрседен де сапалырақ болатын.

and to this day, that's the method that's still used in making pencils.

Бұл әдіс әлі күнге дейін қарындаш өндірісінде қолданылады.

Meanwhile, over in America, in Concord, Massachusetts,

Сол уақытта Америкада, Конкорд қаласы, Массачусетс штатында

it was Henry David Thoreau who came up with the grading scale

Генри Дэвид Торо қарындаш грифелінің қаттылығын анықтау үшін

for different hardnesses of pencil.

шкала қолдануды ұсынды.

It was graded one through four,

Қаттылық 1-ден 4-ке дейін өзгеріп отырды.

number two being the ideal hardness for general use.

Көпшілік қаттылықтың 2 өлшемін қолданды.

The softer the pencil, the more graphite it had in it,

Қарындаш құрамында графит көбірек болған сайын

and the darker and smoother the line will be.

ол жұмсақ, қою және тегіс жазылды.

The firmer the pencil, the more clay it had in it

Ал грифельде балшық басым болса қаттырақ

and the lighter and finer it will be.

әрі ашық, жіңішке жазды.

Originally, when pencils were handmade, they were made round.

Бастапқыда қарындашты қолдан дөңгелек етіп жасады.

There was no easy way to make them,

Бұны дайындау оңай тиген жоқ,

and it was the Americans who really mechanized the craft.

Өндірісті америкалықтар механикаландырды.

A lot of people credit Joseph Dixon

Ағаш өзектерін қиып, астауларды ізбелеп

for being one of the first people to start developing actual machines

тігіп, желімдейтін станок өндірісін бастағандардың

to do things like cut wood slats, cut grooves into the wood,

бірі ретінде Джозеф Диксон

apply glue to them ...

есімі аталады.

And they figured out it was easier and less wasteful

Ол алты қырлы қарындаштарды жасаған

to do a hexagonal pencil,

оңай және қисынды деп тұжырымдады.

and so that became the standard.

Бұл үлгі ретінде қабылданды.

Since the early days of pencils,

Алғашқы қарындаштар шыққанда

people have loved that they can be erased.

адамдар жазылғанды өшіру оңай болады

Originally, it was bread crumbs

деп есептеді. Бұл үшін олар

that were used to scratch away pencil marks

нан ұсақтарын, каучук пен пемзаны

and later, rubber and pumice.

қолдана бастады.

The attached eraser happened in 1858,

Өшіргіші бар қарындаштар 1858 жылы алғаш рет пайда болды.

when American stationer Hymen Lipman patented the first pencil

Канцелярлық тауар иесі америкалық Хайман Липман алғашқы өшіргіші бар

with an attached eraser,

қарындашты патенттеді, бұл

which really changed the pencil game.

қарындаш жасау ісінде ірі жетістік еді.

The world's first yellow pencil was the KOH-I-NOOR 1500.

KOH-I-NOOR 1500 әлемде алғашқы сары қарындаш еді. KOH-I-NOOR фирмасы

KOH-I-NOOR did this crazy thing

бұл қарындашқа 14 қабат сары

where they painted this pencil with 14 coats of yellow paint

бояу жағып, ұшын 14 караттық алтынға малығандығы үшін

and dipped the end in 14-carat gold.

танымал болды.

There is a pencil for everyone,

Түрлі талғамдағы қарындашты

and every pencil has a story.

табуға болады, әрбір қарындаштың жеке тарихы бар.

The Blackwing 602 is famous for being used by a lot of writers,

Blackwing 602 қарындашын жазушылар, ішінде Джон Стейнбек пен

especially John Steinbeck and Vladimir Nabokov.

Владимир Набоков бар, қолданғандықтан танымал болды.

And then, you have the Dixon pencil company.

Dixon компаниясы да қарындаш өндірумен аты шыққан.

They're responsible for the Dixon Ticonderoga.

Бұл Dixon Ticonderoga-ны шығарды.

It's an icon,

Бұл аңызға айналды,

it's what people think of when they think of a pencil

бұларды адамдар қарындаш жайында әңгімелескенде,

and what they think of when they think of school.

мектепті еске алғанда ауызға ала бастайды.

And the pencil's really a thing that, I think,

Қарындашты қолданушылар

the average user has never thought twice about,

бұл қалай жасалды, не үшін дәл осы қалыппен

how it's made or why it's made the way it is,

шықты деген мәселелерге ой жүгіртпейді,

because it's just always been that way.

көрген қалпында қолдана береді.

In my opinion, there's nothing that can be done

Менің ойымша, қарындаштарды

to make the pencil better than it is.

бұдан артық жасау мүмкін емес.

It's perfect.

Мінсіз деп есептеймін.