A taboo-free way to talk about periods | Aditi Gupta

Translator: Chirantan Saigaonkar Reviewer: Abhinav Garule

पाळी.

रक्त.

मासिक स्त्राव.

घाणेरडं.

रहस्य.

Periods.

लपवणं.

का?

Blood.

Menstruation.

एक नैसर्गिक जैविक प्रक्रिया

Gross.

जी प्रत्येक मुलगी आणि स्त्री दर महिन्याला

Secret.

Hidden.

Why?

तिच्या निम्म्या आयुष्यातून जाते.

A natural biological process

एक घटना जी इतकी महत्वाची आहे

that every girl and woman goes through every month

की आपल्या प्रजातींचे अस्तित्व आणि प्रसार यावर अवलंबून आहे.

for about half of her life.

तरीही आपण ते निषिद्ध मानतो.

A phenomenon that is so significant

याबद्दल बोलताना आपल्याला लाज वाटते.

that the survival and propagation of our species depends on it.

जेव्हा मला माझी पहिली मासिक पाळी आली,

Yet we consider it a taboo.

तेव्हा मला ते इतरांपासून लपवण्यास सांगितले होते

We feel awkward and shameful talking about it.

अगदी माझ्या वडिल आणि भावापासुनही.

When I got my first periods,

नंतर जेव्हा हा धडा आमच्या पाठ्यपुस्तकांमध्ये आला;

I was told to keep it a secret from others --

आमच्या जीवशास्त्राच्या शिक्षकाने हा विषय वगळला.

even from my father and brother.

(हशा)

Later when this chapter appeared in our textbooks,

मी यातून काय शिकले माहीत आहे ?

मी शिकले की याबद्दल बोलणे खरोखरच लाजिरवाणे आहे.

our biology teacher skipped the subject.

(Laughter)

मी माझ्या शरीराची लाज बाळगायला शिकले.

You know what I learned from it?

मी सभ्य राहण्यासाठी मासिक पाळीबद्दल

I learned that it is really shameful to talk about it.

अनभिज्ञ राहायला शिकले.

भारतात विविध भागांत झालेल्या संशोधनात

I learned to be ashamed of my body.

असे दिसून आले आहे की, प्रत्येक 10 पैकी तीन मुलींना

I learned to stay unaware of periods

in order to stay decent.

पहिल्या पाळीबद्दल माहिती नसते.

Research in various parts of India

आणि राजस्थानच्या काही भागात आकडा

shows that three out of every 10 girls are not aware of menstruation

10 पैकी नऊ मुलींना माहीत नसण्याइतपत जास्त आहे.

at the time of their first periods.

तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल,

And in some parts of Rajasthan

मी ज्या मुलींशी बोलले त्यांपैकी बहुतेक मुली,

this number is as high as nine out of 10 girls being unaware of it.

ज्यांना त्यांच्या पहिल्या मासिक पाळीच्या वेळी मासिक पाळीबद्दल माहिती नव्हती

You'd be surprised to know

त्यांना असे वाटले की त्यांना ब्लड कॅन्सर झाला आहे

that most of the girls that I have spoken to,

आणि त्या लवकरच मरणार आहेत.

who did not know about periods at the time of their first menstruation

पुनरुत्पादक मार्गाच्या संसर्गासाठी मासिक पाळीची स्वच्छता

thought that they have got blood cancer

हा एक अतिशय महत्त्वाचा धोक्याचा घटक आहे.

and they're going to die soon.

परंतु भारतात, केवळ 12 टक्के मुली आणि महिलांना त्यांच्या

Menstrual hygiene is a very important risk factor

मासिक पाळीचे व्यवस्थापन करण्यासाठी स्वच्छ मार्ग उपलब्ध आहेत.

for reproductive tract infections.

जर तुम्ही गणित केले तर 88 टक्के

But in India, only 12 percent of girls and women

मुली आणि स्त्रिया त्यांच्या मासिक पाळीचे व्यवस्थापन करताना अस्वच्छ मार्ग वापरतात.

have access to hygienic ways of managing their periods.

त्यातली मी एक होते.

If you do the math,

मी झारखंडमधील गढवा नावाच्या एका छोट्या गावात मोठी झाले,

88 percent of girls and women use unhygienic ways to manage their periods.

जिथे सॅनिटरी नॅपकिन विकत घेणे देखील लज्जास्पद मानले जाते.

I was one of them.

म्हणून जेव्हा मला मासिक पाळी येऊ लागली,

I grew up in a small town called Garhwa, in Jharkhand,

तेव्हा मी चिंध्या वापरणं सुरु केलं.

where even buying a sanitary napkin is considered shameful.

प्रत्येक वापरानंतर मी ते धुवून पुन्हा वापरत असे.

So when I started getting my periods,

पण ते साठवण्यासाठी,

I began with using rags.

मी ते लपवून अंधाऱ्या , ओलसर ठिकाणी ठेवायचे

जेणेकरुन मला मासिक पाळी येत असल्याचे कोणालाही कळू नये.

After every use I would wash and reuse them.

वारंवार धुतल्यामुळे चिंध्या खडबडीत व्हायच्या

But to store them,

I would hide and keep it in a dark, damp place

आणि त्यांचा वापर करून मला अनेकदा पुरळ आणि इन्फेक्शन व्हायचे.

so that nobody finds out that I'm menstruating.

मी त्या गावातून बाहेर जाईपर्यंत पाच वर्षे ते वापरले होते.

Due to repeated washing the rags would become coarse,

and I would often get rashes and infections using them.

मासिक पाळीने माझ्या आयुष्यात आलेली आणखी समस्या

I wore these already for five years until I moved out of that town.

म्हणजे आमच्या मुली आणि स्त्रिया

मासिक पाळी सुरू असताना त्यांच्यावर लादलेली सामाजिक बंधने.

Another issue that periods brought in my life

मला वाटते की तुम्हा सर्वांना याची जाणीव असेल

those of the social restrictions

पण तरीही मी ज्यांना माहित नाही त्यांच्यासाठी सांगते .

that are imposed upon our girls and women when they're on their periods.

मला लोणच्याला हात लावण्याची खाण्याची अनुमती नसे.

I think you all must be aware of it,

मला सोफ्यावर किंवा कुटुंबातील सदस्यांच्या पलंगावर बसण्याची अनुमती नसे.

but I'll still list it for the few who don't.

I was not allowed to touch or eat pickles.

मला माझ्या बेडशीटवर डाग नसला तरीही प्रत्येक

पाळीनंतर धुवावे लागायचे.

I was not allowed to sit on the sofa or some other family member's bed.

मला अपवित्र मानले जात होते

आणि धार्मिक महत्त्व असलेल्या कोणत्याही वस्तूची पूजा, स्पर्श करण्यास मनाई होती.

I had to wash my bed sheet after every period,

even if it was not stained.

तुम्हाला मंदिरांच्या बाहेर पाळीच्या

I was considered impure

मुली , स्त्रियांना प्रवेश नसणारे फलक दिसतील.

and forbidden from worshipping or touching any object of religious importance.

गंमत म्हणजे,

बहुतेक वेळा ही वृद्ध स्त्रीच असते

You'll find signposts outside temples

जी कुटुंबातील तरुण मुलींवर असे निर्बंध लादते.

denying the entry of menstruating girls and women.

Ironically,

शेवटी, ते असे निर्बंध विनाअट स्वीकारून मोठे झाले असतात.

most of the time it is the older woman

who imposes such restrictions on younger girls in a family.

आणि कोणत्याही हस्तक्षेपाअभावी

पिढ्यानपिढ्या प्रसारित होणारी मिथक

After all, they have grown up accepting such restrictions as norms.

आणि गैरसमज आहे.

And in the absence of any intervention,

या क्षेत्रात कामाच्या अनेक वर्षांत,

मी अशा कथा देखील पाहिल्या ज्यात

it is the myth and misconception

मुलींना जेवण आणि भांडी वेगळी धुवावी लागतात.

that propagate from generation to generation.

त्यांना पाळी दरम्यान आंघोळीचीही परवानगी नाही

During my years of work in this field,

आणि काही घरांमध्ये कुटुंबातील इतर सदस्यांपासून देखील एकटे असतात.

I have even come across stories

where girls have to eat and wash their dishes separately.

भारतातील सुमारे 85 टक्के मुली आणि स्त्रिया

They're not allowed to take baths during periods,

and in some households they are even secluded from other family members.

त्यांच्या मासिक पाळीच्या वेळी एक किंवा अधिक प्रतिबंधात्मक प्रथा पाळतात.

About 85 percent of girls and women in India

एका तरुण मुलीच्या आत्मसन्मान ,

आत्मविश्वासावर याचा काय परिणाम होतो याची कल्पना करू शकता का?

would follow one or more restrictive customs on their periods every month.

यामुळे तिच्या व्यक्तिमत्त्वावर,

तिच्या शैक्षणिक कामगिरीवर

Can you imagine what this does

to the self-esteem and self-confidence of a young girl?

आणि तिच्या सुरुवातीच्या काळात

वाढण्याच्या प्रत्येक पैलूवर होणारा मानसिक आघात?

The psychological trauma that this inflicts,

affecting her personality,

मी 13 वर्षे या सर्व प्रतिबंधात्मक चालीरीतींचे धार्मिक रीतीने पालन केले,

her academic performance

and every single aspect of growing up during her early formative years?

जोपर्यंत माझा जोडीदार तुहिनशी

चर्चा होईपर्यंत पाळीबद्दलची माझी धारणा कायमची बदलली.

I religiously followed all these restrictive customs for 13 years,

2009 मध्ये, तुहिन आणि मी डिझाइनमध्ये पदव्युत्तर शिक्षण घेत होतो.

until a discussion with my partner, Tuhin,

changed my perception about menstruation forever.

आम्ही एकमेकांच्या प्रेमात पडलो

आणि मी त्याच्याशी पीरियड्सवर चर्चा करत होते.

In 2009, Tuhin and I were pursuing our postgraduation in design.

तुहीनला पाळीबद्दल जास्त माहिती नव्हती.

We fell in love with each other

(हशा)

and I was at ease discussing periods with him.

Tuhin knew little about periods.

मुलींना वेदनादायक पेटके येतात आणि आम्हाला दर महिन्याला रक्तस्त्राव होतो

(Laughter)

हे जाणून तो आश्चर्यचकित झाला.

(हशा)

हो.

He was astonished to know that girls get painful cramps

मासिक पाळी येणाऱ्या मुली आणि महिलांवर

त्यांच्याच कुटुंबाकडून आणि समाजाकडून लादलेल्या बंधनांबद्दल

and we bleed every month.

(Laughter)

Yeah.

त्याला पूर्ण धक्का बसला.

He was completely shocked to know

माझ्या क्रॅम्प्समध्ये मला मदत करण्यासाठी,

about the restrictions that are imposed upon menstruating girls and women

तो इंटरनेटवर जाऊन मासिक पाळीबद्दल अधिक जाणून घ्यायचा .

by their own families and their society.

जेव्हा त्याने त्याला मिळालेली माहिती

मला सांगितली तेव्हा मला कळले की मला पाळीबद्दल कमी माहिती आहे.

In order to help me with my cramps,

he would go on the Internet and learn more about menstruation.

आणि माझ्या अनेक समजुती प्रत्यक्षात मिथक बनल्या.

When he shared his findings with me,

तेव्हा आम्हाला आश्चर्य वाटले:

I realized how little I knew about menstruation myself.

जर आम्ही इतके सुशिक्षित असूनही,

And many of my beliefs actually turned out to be myths.

मासिक पाळीबद्दल इतके चुकीचे माहित आहे ,

तर लाखो मुलीही अशा असतील ज्यांना हे माहित नसेल.

That's when we wondered:

if we, being so well educated,

अभ्यास करण्यासाठी --

were so ill-informed about menstruation,

समस्या योग्य प्रकारे समजून घेण्यासाठी

there would be millions of girls out there who would be ill-informed, too.

मी मासिक पाळीबद्दल जागरूकतेचा अभाव आणि त्यामागील मूळ कारणांच्या अभ्यासासाठी

एक वर्षभर संशोधन केले.

To study --

to understand the problem better,

मासिक पाळीची माहिती नसणे आणि गैरसमज

I undertook a year-long research to study the lack of awareness about menstruation

ही एक ग्रामीण अडचण आहे असे सर्वसाधारणपणे मानले जात असले

and the root cause behind it.

While it is generally believed

तरी, माझ्या संशोधनामध्ये

मला असे आढळून आले

that menstrual unawareness and misconception is a rural phenomenon,

की हे शहरातही तितकेच घडते.

during my research,

I found that it is as much an urban phenomenon as well.

अनेक पालक आणि शिक्षकांशी बोलत असताना,

And it exists with the educated urban class, also.

मला असे आढळले की त्यांच्यापैकी अनेकांना मुलींना

मासिक पाळी येण्याआधी पाळी येण्याविषयी शिकवायचे होते.

While talking to many parents and teachers,

I found that many of them actually wanted to educate girls about periods

आणि --

परंतु त्यांच्याकडे योग्य मार्ग नव्हते.

before they have started getting their menstrual cycle.

आणि हा निषिद्ध विषय

असल्याने त्याबद्दल बोलण्यात त्यांना संकोच ,लाज वाटते.

And --

but they lacked the proper means themselves.

आजकाल मुलींना सहाव्या आणि सातव्या वर्गात मासिक पाळी येते,

And since it is a taboo,

they feel inhibition and shameful in talking about it.

पण आमच्या शैक्षणिक अभ्यासक्रमात

मुलींना फक्त आठव्या आणि नवव्या वर्गातच मासिक पाळी शिकवली जाते.

Girls nowadays get their periods in classes six and seven,

आणि हा निषिद्ध विषय

but our educational curriculum

असल्याने त्याबद्दल शिकवण्याचे शिक्षकही टाळतात.

teaches girls about periods only in standard eight and nine.

त्यामुळे शाळा मुलींना मासिक पाळीबद्दल शिकवत नाही,

And since it is a taboo,

teachers still skip the subject altogether.

पालक याबद्दल बोलत नाहीत.

मुलींनी जायचं कुठे ?

So school does not teach girls about periods,

दोन दशकांपूर्वी आणि आत्ता -

काहीही बदललेले नाही.

parents don't talk about it.

Where do the girls go?

मी हे विचार तुहिनला सांगितले आणि आम्हाला आश्चर्य वाटले:

Two decades ago and now --

जर आपण असे काहीतरी तयार करू शकलो

जे मुलींना मासिक पाळीबद्दल स्वतःच समजण्यास मदत करेल --

nothing has changed.

I shared these finding with Tuhin and we wondered:

जे पालक आणि शिक्षकांना तरुण मुलींशी

What if we could create something

that would help girls understand about menstruation on their own --

आरामात मासिक पाळीबद्दल बोलण्यास मदत करेल?

something that would help parents and teachers

माझ्या संशोधनादरम्यान

मी अनेक कथांचा संग्रह करत होते.

या मुलींच्या मासिक पाळीच्या अनुभवांच्या कहाण्या होत्या.

talk about periods comfortably to young girls?

During my research,

या कथा मुलींना त्यांच्या जवळच्या वर्तुळात

I was collecting a lot of stories.

These were stories of experiences of girls during their periods.

मासिक पाळीबद्दल बोलण्यास उत्सुकता आणि रस निर्माण करतील.

आम्हाला तेच हवे होते.

These stories would make girls curious and interested

आम्हाला असे काहीतरी हवे होते जे मुलींना उत्सुक करेल

in talking about menstruation in their close circle.

आणि त्यांना त्याबद्दल शिकण्यास प्रवृत्त करेल.

मुलींना पाळीबद्दल शिकवण्यासाठी आम्हाला या कथा वापरायच्या होत्या.

That's what we wanted.

We wanted something that would make the girls curious

म्हणून आम्ही एक कॉमिक बुक तयार करण्याचा निर्णय घेतला, आ

and drive them to learn about it.

जिथे कार्टून पात्रे या कथा साकारतील

We wanted to use these stories to teach girls about periods.

आणि मुलींना मासिक पाळीबद्दल मजेदार आणि आकर्षक पद्धतीने शिकवतील.

So we decided to create a comic book,

वयाच्या वेगवेगळ्या टप्प्यांत मुलींचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी,

where the cartoon characters would enact these stories

आमच्याकडे तीन पात्रे आहेत.

and educate girls about menstruation in a fun and engaging way.

पिंकी, जिला अजून तिची पाळी आलेली नाही,

To represent girls in their different phases of puberty,

पुस्तकाच्या वर्णनादरम्यान मासिक पाळी येणारी जिया

we have three characters.

आणि मीरा जिला आधीच पाळी आली आहे.

Pinki, who has not gotten her period yet,

प्रिया दीदी हे चौथे पात्र आहे.

Jiya who gets her period during the narrative of the book

तिच्या माध्यमातून मुलींना मोठे होण्याचे विविध पैलू आणि मासिक पाळीतील

and Mira who has already been getting her period.

स्वच्छता व्यवस्थापनाची माहिती मिळते.

There is a fourth character, Priya Didi.

पुस्तक बनवताना त्यातील एकही चित्रण

कोणत्याही प्रकारे आक्षेपार्ह नाही आणि ते सांस्कृतिकदृष्ट्या संवेदनशील आहे

Through her, girls come to know about the various aspects of growing up

and menstrual hygiene management.

याची पुरेपूर काळजी घेतली.

While making the book, we took great care

आमच्या प्राथमिक चाचणी दरम्यान, आम्हाला आढळले की मुलींना पुस्तक आवडले .

that none of the illustrations were objectionable in any way

ते वाचण्यात आणि

स्वतःहून पाळीबद्दल अधिक जाणून घेण्याची त्यांची इच्छा होती.

and that it is culturally sensitive.

During our prototype testing, we found that the girls loved the book.

पुस्तक वापरून तरुण मुलींशी मासिक पाळीबद्दल बोलण्यात

पालक आणि शिक्षक सोयीस्कर होते आणि

They were keen on reading it

and knowing more and more about periods on their own.

कधीकधी मुलांनाही ते वाचण्यात रस होता.

(हशा)

Parents and teachers were comfortable in talking about periods

(टाळ्या)

to young girls using the book,

and sometimes even boys were interested in reading it.

मासिक पाळी निषिद्ध राहिली नाही असे वातावरण तयार करण्यात

(Laughter)

(Applause)

कॉमिक बुकने मदत केली.

अनेक स्वयंसेवकांनी मुलींना शिक्षण देण्यासाठी आणि भारतातील पाच राज्यांमध्ये

The comic book helped in creating an environment

मासिक पाळीविषयी जागरुकता कार्यशाळा घेण्यासाठी ही चाचणी घेतली.

where menstruation ceased to be a taboo.

Many of the volunteers took this prototype themselves to educate girls

आणि एका स्वयंसेवकाने तरुण भिक्षूंना शिक्षण देण्यासाठी हे पुस्तक घेतले

आणि लडाखमधील मठात नेले .

and take menstrual awareness workshops in five different states in India.

आम्ही “मेन्स्ट्रुपीडिया कॉमिक” नावाच्या पुस्तकाची अंतिम आवृत्ती बनवून

And one of the volunteers took this prototype to educate young monks

आणि गेल्या वर्षी सप्टेंबरमध्ये प्रकाशित केली.

and took it to this monastery in Ladakh.

आणि आत्तापर्यंत,

We made the final version of the book, called "Menstrupedia Comic"

4,000 पेक्षा जास्त मुलींना या पुस्तकाचा वापर करून भारतात शिक्षण मिळाले आहे .

and launched in September last year.

(टाळ्या)

And so far,

धन्यवाद.

more than 4,000 girls have been educated by using the book in India and --

(टाळ्या)

(Applause)

आणि 10 वेगवेगळे देश.

Thank you.

(Applause)

आम्ही सतत वेगवेगळ्या भाषांमध्ये पुस्तकाचे भाषांतर करत आहोत

आणि हे पुस्तक वेगवेगळ्या देशांमध्ये

And 10 different countries.

उपलब्ध करण्यासाठी स्थानिक संस्थांशी जोडत आहोत.

We are constantly translating the book into different languages

भारतातील विविध भागांतील १५ शाळांनी

and collaborating with local organizations

मुलींना मासिक पाळीविषयी शिकवण्यासाठी हे पुस्तक त्यांच्या

to make this book available in different countries.

शालेय अभ्यासक्रमाचा भाग बनवले आहे.

15 schools in different parts of India

(टाळ्या)

have made this book a part of their school curriculum

स्वयंसेवक, व्यक्ती, पालक, शिक्षक, शाळेचे मुख्याध्यापक,

to teach girls about menstruation.

(Applause)

यांनी एकत्र येऊन मासिक पाळीविषयी जागरूकता मोहीम

I am amazed to see how volunteers,

त्यांच्या समाजापर्यंत कशी नेली,

मुलींना योग्य वयात मासिक पाळी येण्याची खात्री करून दिली

individuals, parents, teachers, school principals,

आणि ही निषिद्धता मोडून काढण्यास मदत केली

have come together

हे पाहून मला आश्चर्य वाटते.

and taken this menstrual awareness drive to their own communities,

मी अशा भविष्याचे स्वप्न पाहते जिथे मासिक पाळी हा शाप नाही,

have made sure that the girls learn about periods at the right age

आजार नाही तर

and helped in breaking this taboo.

मुलीच्या जीवनात स्वागतार्ह बदल आहे.

I dream of a future where menstruation is not a curse,

आणि मी--

(टाळ्या)

not a disease,

but a welcoming change in a girl's life.

इथल्या सर्व पालकांना

एक छोटीशी विनंती करून हे संपवू इच्छिते.

And I would --

(Applause)

प्रिय पालकांनो,

जर तुम्हाला मासिक पाळीबद्दल लाज वाटत असेल

And I would like to end this

तर तुमच्या मुलींनाही वाटेल.

with a small request to all the parents here.

त्यामुळे कृपया पीरियड पॉझिटिव्ह रहा.

Dear parents,

(हशा)

धन्यवाद.

if you would be ashamed of periods,

(टाळ्या)

your daughters would be, too.

So please be period positive.

(Laughter)

Thank you.

(Applause)