What the Russian Revolution would have looked like on social media | Mikhail Zygar

Translator: Vibhavari Deshpande Reviewer: Abhinav Garule

What is history?

इतिहास म्हणजे काय?

It is something written by the winners.

जेत्यांनी जे लिहून ठेवलं ते म्हणजे इतिहास?

There is a stereotype that history should be focused on the rulers,

इतिहास शासनकर्त्यांना केंद्रस्थानी ठेवणारा असावा असा एक समज आहे.

like Lenin or Trotsky.

लेनिन किंवा ट्रॉटस्की सारख्यांना.

As a result, people in many countries, like mine, Russia,

म्हणूनच,बहुतांश देशातील लोक, माझ्यासारखे 'रशिया' तीलही

look at history as something that was predetermined

इतिहासाकडे 'काहीतरी पूर्वनिर्धारीत गोष्ट' म्हणून पाहतात.

or determined by the leaders,

किंवा 'नेत्यांनी ठरवलेलं काहीसं',

and common people could not influence it in any way.

आणि सामान्य लोक ज्याला प्रभावित करू शकत नाहीत असं.

Many Russians today do not believe that Russia could ever have been

बहुतांश रशियन लोकांचा रशिया कधी खऱ्या अर्थाने लोकशाही राष्ट्र होऊ शकाल असत

or ever will be a truly democratic nation,

किंवा होईल यावर विश्वास बसत नाही.

and this is due to the way history has been framed

हा परिणाम आहे, आजवर रशियन लोकांपुढे

to the citizens of Russia.

मांडल्या गेलेल्या इतिहासाचा.

And this is not true.

पण हे खरे नाही.

To prove it, I spent two years of my life trying to go 100 years back,

यासाठी मी दोन वर्षे खर्ची घालून १०० वर्षे मागे जाण्याचा प्रयत्न केला.

to the year 1917,

१९१७ मध्ये.

the year of the Russian Revolution.

हे आहे रशियन राज्यक्रांतीच वर्ष.

I asked myself, what if the internet and Facebook existed 100 years ago?

इंटरनेट,फेसबुक १०० वर्ष्यांपुर्वी असती तर? असा प्रश्न मी स्वतःला विचारला.

So last year, we built a social network for dead people,

मृत लोकांसाठी एक समाज माध्यम आम्ही तयार केलं.

named Project1917.com.

ज्याचं नाव आहे Project1917.com.

My team and I created our software,

मी आणि माझ्या टीमने मिळून एक सॉफ्टवेअर बनवलं.

digitized and uploaded all possible real diaries and letters

शक्य तितक्या रोजनिशी आणि पत्र डिजिटल स्वरूपात रूपांतरित करत अपलोड केल्या.

written by more than 3,000 people

३०००च्या वर लोकांनी लिहिलेली ही पत्रं/रोजनिशी होत्या.

100 years ago.

तेही १०० वर्षांपूर्वी.

So any user of our website or application

आमची वेबसाईट किंवा एप्लिकेशन वापरून कोणीही

can follow a news feed for each day of 1917

१९१७ मध्ये प्रत्येक तारखेला घडलेल्या बातम्या जाणून घेऊ शकतो.

and read what people like Stravinsky or Trotsky,

आणि स्ट्रॅविन्स्की किंवा ट्रॉटस्की,

Lenin or Pavlova and others thought and felt.

लेनिन किंवा पावलोवा सारख्या लोकांची मत वाचू शकतो.

We watch all those personalities being ordinary people like you and me,

या सर्व लोकांना तुमच्या आमच्या सारखे सर्वसामान्य लोक म्हणून पाहू शकतो.

not demigods,

कोणी दैवी लोक म्हणून नाही.

and we see that history consists of their mistakes, fears, weaknesses,

यातून लक्षात येतं कि,यांच्या चुका,भीती, कमतरता यांचा समावेशही इतिहासात होतो.

not only their "genius ideas."

केवळ त्यांच्या 'अलौकिक कल्पनांचा' नव्हे.

Our project was a shock for many Russians,

खुपश्या रशियन लोकांसाठी हे धक्कादायक होत.

who used to think that our country has always been an autocratic empire

कारण आपल्या देशात कायमच एकाधिकारशाही होती असा त्यांचा समज होता.

and the ideas of freedom and democracy could never have prevailed,

स्वातंत्र्य आणि लोकशाहीची कल्पना इथे कधीही प्रचलित होणार नाही,

just because democracy was not our destiny.

कारण लोकशाही आपल्या नशिबी नाही असं त्यांना वाटत होत.

But if we take a broader look,

पण जर आपण सविस्तरपणे पाहिलं,

it's not that black and white.

तर लक्षात येईल, हे सरळ सोपं नाही.

Yes, 1917 led to 70 years of communist dictatorship.

१९१७ पासूनच ७० वर्षांच्या साम्यवादी हुकूमशाहीला सुरुवात झाली.

But with this project, we see that Russia could have had a different history

या प्रकल्पाच्या माध्यमातून आपण पाहू शकतो कदाचित रशियाचा इतिहास वेगळा असला असता.

and a democratic future, as any other country could or still can.

इतर देशांसारखाच लोकशाही असलेला भविष्यकाळ असला असता.

Reading the posts from 1917,

१९१७ मधील या पोस्ट्स वाचून

you learn that Russia was the first country in the world

तुम्हाला कळेल कि रशिया हा जगातील पहिला देश होता,

to abolish the death penalty,

ज्याने मृत्युदंडावर बंदी आणली.

or one of the first ones to grant women voting rights.

महिलांना सर्वप्रथम मतदानाचा अधिकार देणाऱ्या देशांमधील रशिया एक होता.

Knowing history and understanding how ordinary people influenced history

इतिहास जाणून घेतला, सामान्य माणूस त्यावर कसा प्रभाव पाडू शकतो हे समजून घेतल्यास,

can help us create a better future,

चांगले भवितव्य घडवण्यास मदतच होईल.

because history is just a rehearsal of what's happening right now.

कारण इतिहास म्हणजे आत्ता घडत असणाऱ्या गोष्टींची रंगीततालीम असते.

We do need new ways of telling history,

आपल्याला इतिहास सांगण्याच्या नव्या पद्धतींची गरज आहे.

and this year, for example,

जसे कि,या वर्षी

we started a new online project that is called 1968Digital.com,

आम्ही एका नव्या ऑनलाईन प्रकल्पाची- 1968Digital.com ची सुरुवात केली.

and that is an online documentary series

हि एक ऑनलाइन डॉक्युमेंटरी मालिका आहे.

that gives you an impression of that year, 1968,

याद्वारे १९६८ या वर्षी घडलेल्या घटनांविषयी जाणून घेता येते.

a year marked by global social change

जागतिक सामाजिक बदलांसाठी हे महत्वपूर्ण वर्ष आहे.

that, in many ways, created the world as we know it now.

आणि आज हे जग जसे आहे, तसे ते घडवण्यासही हे वर्ष बऱ्याच बाबतीत जबाबदार आहे.

But we are making that history alive

आम्ही तो इतिहास जिवंत करत आहोत.

by imagining what if all the main characters could use mobile phones ...

या काळातील महत्वाच्या व्यक्ती मोबाईल वापरू शकल्या असत्या तर, अशी कल्पना करून.

just like that?

असं काहीसं ?

And we see that a lot of individuals

आणि आपण पाहतो कि बऱ्याचश्या व्यक्ती

were facing the same challenges and were fighting for the same values,

सारख्याच आव्हानांना सामोऱ्या जात होत्या, सारख्याच मूल्यांसाठी लढत होत्या.

no matter if they lived in the US or in USSR

त्या कोठेही राहात असल्या अमेरिका किंवा रशिया तरीही

or in France or in China or in Czechoslovakia.

किंवा फ्रान्स, चीन, चेकोस्लोवाकिया यापैकी कोठेही.

By exposing history in such a democratic way,

अशा लोकशाही पद्धतीने इतिहास उघड करून,

through social media,

समाज माध्यमांचा वापर करून,

we show that people in power are not the only ones making choices.

आपण दर्शवतो कि,निवड करण्याचे अधिकार फक्त सत्तेत असलेल्या लोकांना नाहीत.

That gives any user a possibility of reclaiming history.

या माध्यमांचा वापर करून कोणालाही इतिहास नव्याने घडवता येऊ शकेल.

Ordinary people matter.

सामान्य लोक महत्वाचे आहेत.

They have an impact.

त्यांच्यात ताकद आहे.

Ideas matter.

कल्पनांना महत्व आहे.

Journalists, scientists, philosophers matter.

पत्रकार,शास्त्रज्ञ,विचारवंत यांना महत्व आहे.

We shape society.

आपण समाजाला आकार देतो.

We all make history.

आपण सगळे इतिहास घडवतो.

Thank you.

धन्यवाद.

(Applause)

(टाळ्या)