The way we think about work is broken | Barry Schwartz

Translator: Amol Terkar Reviewer: Arvind Patil

Today I'm going to talk about work.

आज मी कामाबाबत बोलणार आहे.

आणि माला जो प्रश्न विचारायचा आणि ज्याचं उत्तर द्यायचं आहे तो हा:

And the question I want to ask and answer is this:

"Why do we work?"

"आपण काम का करतो?"

रोज सकाळी बिछान्यातून आपण निरीच्छेने बाहेर का पडतो.

Why do we drag ourselves out of bed every morning

उलटपक्षी आपली आयुष्यं

instead of living our lives

TED सारख्या एका धाडसाकडून दुसर्‍या धाडसाकडे उड्या मारण्यात घालवू शकत असताना?

just filled with bouncing from one TED-like adventure to another?

(Laughter)

(हशा)

तुम्ही स्वतःला कदाचित तोच प्रश्न विचारत असाल.

You may be asking yourselves that very question.

मी जाणतो, हे उदरनिर्वाहासाठी करावे लागते .

Now, I know of course, we have to make a living,

but nobody in this room thinks that that's the answer to the question,

पण या सभागृहातील कुणालाच ते या प्रश्नाचं उत्तर वाटत नाही

"आपण काम का करतो?"

"Why do we work?"

या सभागृहातील लोकांना ते करत असलेले काम आव्हानात्मक,

For folks in this room, the work we do is challenging,

गुंतवणारं, प्रेरित करणारं आणि अर्थपूर्ण वाटतं.

it's engaging, it's stimulating, it's meaningful.

जर आपण नशीबवान असू तर ते महत्वाचं देखील असेल.

And if we're lucky, it might even be important.

मोबदला नसेल तर तर आपण काम करणार नाही .

So, we wouldn't work if we didn't get paid,

पण आपण जे करतो ते त्यासाठी नव्हे.

but that's not why we do what we do.

आणि सर्वसाधारणतः,

And in general,

मला वाटतं आपला हा विचार कि ऐहिक मोबदला मोबदला वाईट असतो

I think we think that material rewards are a pretty bad reason

आपण जे करतो ते करण्यासाठी.

for doing the work that we do.

आपण एखाद्याबद्दल जेव्हा म्हणतो कि "तो पैशांसाठी ते करतो,"

When we say of somebody that he's "in it for the money,"

आपण तेव्हा केवळ वर्णनात्मक म्हणत नाही.

we are not just being descriptive.

(हशा)

(Laughter)

आता, मला वाटतं हे अगदीच साहजिक आहे,

Now, I think this is totally obvious,

पण हाच साहजिकपणा माझ्या दृष्टीने अतिशय गहन असलेला

but the very obviousness of it raises what is for me

प्रश्न उपस्थित करतो.

an incredibly profound question.

Why, if this is so obvious,

का, हे जर इतकं साहजिक असेल,

तर या ग्रहावरच्या बहुतांशी लोकांकरिता,

why is it that for the overwhelming majority of people on the planet,

ते करत असलेल्या कामात एकही असा गुणधर्म का नसावा

the work they do has none of the characteristics

जो आपल्याला रोज सकाळी बिछान्यातून उठवून कामावर जाण्यास प्रेरित करतो?

that get us up and out of bed and off to the office every morning?

How is it that we allow the majority of people on the planet

पृथ्वीतलावरच्या बहुतांशी लोकांना आपण कशी काय परवानगी देतो

एकसूरी, अर्थशून्य आणि नैराश्यपूर्ण असं काम करण्याची?

to do work that is monotonous, meaningless and soul-deadening?

जशी भांडवलशाही वाढली तसं त्यामुळे का बरं

Why is it that as capitalism developed,

वस्तू आणि सेवांच्या निर्मितीचा एक मार्ग तयार झाला

it created a mode of production, of goods and services,

ज्याच्यात कामातून मिळणार्‍या ऐहिक सुखां- पलीकडे असणारे समाधान मिळेनासे झाले?

in which all the nonmaterial satisfactions that might come from work were eliminated?

याप्रकारचे काम जे कामगार करतात,

Workers who do this kind of work,

मग ते कारखान्यात असो, कॉल सेंटर्समध्ये असो,

whether they do it in factories, in call centers,

किंवा गोदामात असो,

or in fulfillment warehouses,

do it for pay.

ते पैशांसाठी करतात.

There is certainly no other earthly reason to do what they do except for pay.

पैशांशिवाय दुसरं कोणतंही इहलौकिक कारण त्यांचं ते काम करण्यामागे नाही.

मग प्रश्न पडतो, "का?"

So the question is, "Why?"

आणि त्याचं हे उत्तर आहे:

And here's the answer:

तंत्रज्ञान हे उत्तर आहे.

the answer is technology.

आता मला हे ठाऊक आहे --

Now, I know, I know --

yeah, yeah, yeah, technology, automation screws people, blah blah --

हो, हो, हो, तंत्रज्ञान, स्वयंचलन लोकांची वाट लावते वगैरे वगैरे --

माझं तसं म्हणणं नाही.

that's not what I mean.

I'm not talking about the kind of technology

मी त्या प्रकारच्या तंत्रज्ञानाबद्दल बोलत नाही ज्यानी

आपली आयुष्यं व्यापून टाकली आहेत आणि ज्याविषयी ऐकण्यासाठी लोक TED मध्ये येतात.

that has enveloped our lives, and that people come to TED to hear about.

मी वस्तूंच्या तंत्रज्ञानाबद्दल बोलत नाही आहे

I'm not talking about the technology of things,

जरी ते गहन असले तरी.

profound though that is.

मी दुसर्‍या तंत्रज्ञानविषयी बोलतो आहे.

I'm talking about another technology.

मी कल्पनांच्या तंत्रज्ञानाविषयी बोलतो आहे.

I'm talking about the technology of ideas.

मी त्याला, "कल्पनेचे तंत्रज्ञान" म्हणतो --

I call it, "idea technology" --

मी किती हुशार आहे.

how clever of me.

(Laughter)

(हशा)

वस्तू तयार करण्यासोबतच विज्ञान कल्पनासुद्धा तयार करते.

In addition to creating things, science creates ideas.

आकलनाचे मार्ग विज्ञान तयार करते.

Science creates ways of understanding.

आणि समाज विज्ञानात,

And in the social sciences,

आकलनाचे जे मार्ग तयार होतात ते स्वतःला समजून घेण्याचे मार्ग असतात.

the ways of understanding that get created are ways of understanding ourselves.

आणि त्यांचा प्रचंड प्रभाव आपल्या विचार प्रक्रियेवर, आपल्या आकांक्षांवर आणि

And they have an enormous influence on how we think, what we aspire to,

आपल्या कृतीवर असतो.

and how we act.

जर तुम्हाला वाटलं कि तुमचे दारिद्र्य हि देवाची इच्छा आहे,

If you think your poverty is God's will, you pray.

तुम्ही प्रार्थना करता, जर तुम्हाला वाटल कि

If you think your poverty is the result of your own inadequacy,

तुमचे दारिद्र्य हा तुमच्या अपरिपूर्णतेचा परिणाम

आहे, तुम्ही निराश होता.

you shrink into despair.

आणि जर तुम्हाला वाटलं कि तुमचे दारिद्र्य हा अत्याचार आणि वर्चस्वाचा परिणाम आहे

And if you think your poverty is the result of oppression and domination,

then you rise up in revolt.

मग तुम्ही उसळून उठता.

Whether your response to poverty is resignation or revolution,

दारिद्र्याला तुमचे प्रत्युत्तर हे स्थितप्रज्ञता आहे का क्रांती हे तुम्ही

तुमच्या दारिद्र्याच्या स्त्रोताला कसे समजता यावर अवलंबून आहे.

depends on how you understand the sources of your poverty.

This is the role that ideas play in shaping us as human beings,

आपल्याला मानवी स्वरूप देण्यासाठी कल्पना हीच भूमिका अदा करतात,

आणि म्हणूनच कल्पना तंत्रज्ञान हे बहुदा सर्वात गहन महत्वाचे तंत्रज्ञान आहे

and this is why idea technology may be the most profoundly important technology

जे विज्ञान आपल्याला देते.

that science gives us.

आणि कल्पना तंत्रज्ञानाविषयी काहीतरी एक विशेष आहे,

And there's something special about idea technology,

जे त्याला वस्तूंच्या तंत्रज्ञानापासून वेगळे करते.

that makes it different from the technology of things.

गोष्टींसोबत, जर तंत्रज्ञान खराब असेल,

With things, if the technology sucks,

it just vanishes, right?

तर ते लोप पावते, बरोबर?

खराब तंत्रज्ञान लोप पावते.

Bad technology disappears.

कल्पनांबाबत --

With ideas --

मानवाबाबत असलेल्या चुकीच्या कल्पना दूर जात नाहीत

false ideas about human beings will not go away

जर लोकांना त्या खर्‍या वाटल्या तर.

if people believe that they're true.

Because if people believe that they're true,

कारण जर लोकांना त्या खर्‍या वाटल्या

तर ते जगण्याचे मार्ग आणि अशा संस्था ज्या त्या कल्पनाधारीत

they create ways of living and institutions

असतात त्या तयार करतात.

that are consistent with these very false ideas.

आणि औद्योगिक क्रांतीने तशाच प्रकारे कारखान्याची पद्धत तयार केली

And that's how the industrial revolution created a factory system

जिच्यात तुमच्या दैनंदिन कामातून तुम्हाला फारसं काही मिळत नाही,

in which there was really nothing you could possibly get out of your day's work,

except for the pay at the end of the day.

दिवसाखेरीच्या पगाराशिवाय.

कारण जनकाला -- औद्योगिक क्रांतीच्या

Because the father -- one of the fathers

जनकांपैकी एक असलेले, अॅडम स्मिथ --

of the Industrial Revolution, Adam Smith --

यांना पटलं होतं कि माणसं मूळ स्वभावानुसार आळशी असतात,

was convinced that human beings were by their very natures lazy,

आणि काही करणार नाहीत जोवर त्यांना ते वेळ देण्यालायक वाटणार नाही,

and wouldn't do anything unless you made it worth their while,

आणि त्यांना वेळ द्यावासा वाटावा याकरता

and the way you made it worth their while

तुम्ही त्यांना बक्षीसं देऊन प्रेरित करा.

was by incentivizing, by giving them rewards.

कुणीही कुठलीही गोष्ट करण्यामागे केवळ तेच एक कारण होते.

That was the only reason anyone ever did anything.

म्हणून मानवी स्वभावाच्या त्या चुकीच्या दृष्टीकोनातून आपण कारखाना पद्धत तयार केली

So we created a factory system consistent with that false view of human nature.

But once that system of production was in place,

पण उत्पादनाची ती पद्धत एकदा प्रस्थापित झाल्यावर

there was really no other way for people to operate,

लोकांना काम करण्याचा दूसरा कुठला मार्ग नव्हता,

except in a way that was consistent with Adam Smith's vision.

अॅडम स्मिथ यांच्या दृष्टीशी समरूप असलेल्या त्या मार्गाशिवाय.

कामाबाबतचे उदाहरण हे एक निव्वळ उदाहरण आहे

So the work example is merely an example

कि चुकीच्या कल्पना कशा परिस्थिती निर्माण करू शकतात

of how false ideas can create a circumstance

that ends up making them true.

ज्यामुळे त्या खर्‍या वाटू शकतात.

हे खरे नाही

It is not true

कि तुम्हाला "चांगली मदत आता मिळत नाही."

that you "just can't get good help anymore."

It is true

हे खरे आहे कि

तुम्हाला "चांगली मदत आता मिळत नाही"

that you "can't get good help anymore"

जेव्हा तुम्ही लोकांना अर्थशून्य आणि नैराश्यपूर्ण काम देता.

when you give people work to do that is demeaning and soulless.

आणि रंजक गोष्ट ही कि, अॅडम स्मिथ --

And interestingly enough, Adam Smith --

तोच माणूस ज्याने आपल्याला हा अविश्वसनीय शोध लावून दिला

the same guy who gave us this incredible invention

प्रचंड उत्पादन आणि कामाच्या विभागणीचा

of mass production, and division of labor

-- understood this.

-- हे जाणून होता.

He said, of people who worked in assembly lines,

एकत्रीकरणाचे काम करणार्‍या लोकांबद्दल तो म्हणला,

of men who worked in assembly lines, he says:

एकत्रीकरणाचे काम करणार्‍या लोकांबद्दल तो

"He generally becomes as stupid as it is possible for a human being to become."

म्हणतो: "मानव जितका मूर्ख होऊ शकतो तितका सर्वसाधारणतः तो होतो."

आता, इथे "होतो" हा शब्द लक्षात घ्या.

Now, notice the word here is "become."

"He generally becomes as stupid as it is possible for a human being to become."

"मानव जितका मूर्ख होऊ शकतो तितका तो सर्वसाधारणतः होतो."

Whether he intended it or not, what Adam Smith was telling us there,

त्याचा तसा हेतु होता किंवा नव्हता, तिथे अॅडम स्मिथ आपल्याला काय सांगत होता,

कि संस्थेच्या ज्या रंगरूपात लोक काम करतात

is that the very shape of the institution within which people work

त्यामुळे असे लोक तयार होतात जशी त्या संस्थेची गरज असते

creates people who are fitted to the demands of that institution

आणि लोकांना त्या संधींपासून वंचित ठेवतात

and deprives people of the opportunity

ज्यायोगे आपण गृहीत धरत असलेले कामापासूनचे समाधान त्यांना मिळायला हवे.

to derive the kinds of satisfactions from their work that we take for granted.

विज्ञानाबाबत -- निसर्ग विज्ञानाबाबत -- असं आहे कि

The thing about science -- natural science --

आपण विश्वाच्या बाबतीत खूप छान सिद्धांत मांडू शकतो,

is that we can spin fantastic theories about the cosmos,

and have complete confidence

आणि पूर्णा विश्वास बाळगू शकतो कि

आपल्या सिद्धांतापेक्षा विश्व हे पूर्णतः वेगळं आहे.

that the cosmos is completely indifferent to our theories.

ते त्याच मार्गाने काम करत राहणार

It's going to work the same damn way

विश्वाबद्दल आपले कुठलेही सिद्धांत असले तरीही.

no matter what theories we have about the cosmos.

But we do have to worry about the theories we have of human nature,

पण मानवी स्वभावाबाबत असलेल्या सिद्धांतांबाबत आपण काळजी बाळगली पाहिजे

कारण मानवी स्वभाव बदलत राहील आपल्या सिद्धांतांनुसार ज्यांची रचना

because human nature will be changed by the theories we have

आपल्याला मानवजातीच्या महितीसाठी आणि समजून घेण्यासाठी केली आहे.

that are designed to explain and help us understand human beings.

अनेक वर्षांपूर्वी विख्यात मानवशास्त्रज्ञ क्लिफर्ड गिर्टझ म्हणाले होते,

The distinguished anthropologist, Clifford Geertz, said, years ago,

मनुष्य प्राणी हा "अपूर्ण प्राणी" आहे.

that human beings are the "unfinished animals."

आणि त्यांना बहुदा असे म्हणायचे होते कि केवळ मानवी स्वभावच असा

And what he meant by that was that it is only human nature

to have a human nature

मानवी स्वभाव असू शकतो

जे अशा समाजाचे उत्पादन असते ज्यात लोक राहतात.

that is very much the product of the society in which people live.

मानवी स्वभाव, म्हणजे आपला मानवी स्वभाव

That human nature, that is to say our human nature,

हा निर्मिलेला असतो शोधलेला नव्हे.

is much more created than it is discovered.

आपण मानवी स्वभावाची रचना करतो

We design human nature

अशा संस्थांची रचना करून ज्यात लोक राहतात आणि काम करतात.

by designing the institutions within which people live and work.

आणि म्हणून तुम्ही सर्व

And so you people --

pretty much the closest I ever get to being with masters of the universe --

जे माझ्यासाठी विश्वनिर्मात्याप्रमाणे आहात --

तुम्ही लोकांनी स्वतःला हा प्रश्न विचारायला हवा,

you people should be asking yourself a question,

जेव्हा तुम्ही तुमच्या संस्था चालवण्यासाठी घरी जाल तेव्हा.

as you go back home to run your organizations.

तेव्हा कोणत्या प्रकारच्या मानवी स्वभावाची रचना करण्यास मदत करणार आहात?

Just what kind of human nature do you want to help design?

आभारी आहे.

Thank you.

(Applause)

(टाळ्या)

धन्यवाद.

Thanks.