How to Raise Successful Kids -- Without Over-Parenting | Julie Lythcott-Haims | TED

Translator: Indra Ganzorig Reviewer: Marla Munkh-Achit

You know, I didn't set out to be a parenting expert.

Би хүүхдийн хүмүүжлийн мэргэжилтэн болъё гэж ер төсөөлж байгаагүй.

In fact, I'm not very interested in parenting, per Se.

Үнэндээ, би хүүхэд хүмүүжүүлэхэд тийм ч их сонирхолтой биш.

It's just that there's a certain style of parenting these days

Харин хүүхдийг бие даан төлөвшихөд нь саад болж,

that is kind of messing up kids,

хүүхдийн хөгжилд сөргөөр нөлөөлдөг

impeding their chances to develop into theirselves.

хүмүүжлийн арга барил өнөө үед бий болж.

There's a certain style of parenting these days

Өнөө үеийн энэхүү хүмүүжлийн арга барил

that's getting in the way.

үнэхээр садаа болж байна.

I guess what I'm saying is,

Юу хэлэх гээд байна вэ гэвэл

we spend a lot of time being very concerned

хүүхдийнхээ амьдралд хангалттай их оролцдоггүй,

about parents who aren't involved enough in the lives of their kids

тэдний боловсрол бас хүмүүжилд нь сайн санаа тавьдаггүй

эцэг эхчүүдэд хэтэрхий их анхаарал хандуулах юм.

and their education or their upbringing,

and rightly so.

Ингэх нь зөв ч

But at the other end of the spectrum,

нөгөө талаасаа

there's a lot of harm going on there as well,

энэ нь бас маш их сөрөг нөлөөтэй.

where parents feel a kid can't be successful

Үүнд хүүхдээ алхам бүрт нь хамгаалж, бөөцийлж,

unless the parent is protecting and preventing at every turn

цаг мөч бүрт заан зөвлөж,

and hovering over every happening, and micromanaging every moment,

цөөн тооны дээд сургууль болон карьерт хөтлөхгүй л бол

and steering their kid towards some small subset of colleges and careers.

хүүхэд нь амжилтад хүрэхгүй гэж эцэг эхчүүд нь бодоцгоодог.

When we raise kids this way,

Хүүхдүүдээ бид ингэж хүмүүжүүлснээр,

and I'll say we,

"бид" гэж хэлснийг анзаараарай.

because Lord knows, in raising my two teenagers,

Учир нь би өсвөр насны хоёр хүүхдээ өсгөхдөө

I've had these tendencies myself,

надад ч бас ийм хандлага байсан.

our kids end up leading a kind of checklisted childhood.

Ингээд хүүхэд нас нь нэг ёсондоо хийх ёстой зүйлсийн жагсаалт болчихдог.

And here's what the checklisted childhood looks like.

Ийм жагсаалт яаж харагдах вэ гэвэл

We keep them safe and sound

бид эхлээд хүүхдүүдээ аюулгүй байлгана,

and fed and watered,

тэднийг хооллож ундална,

and then we want to be sure they go to the right schools,

тэгээд тэд сайн сургуульд явах эсэх,

that they're in the right classes at the right schools,

тэр сургуульдаа зөв хичээлд суусан эсэх,

and that they get the right grades in the right classes in the right schools.

тэр сургуулийн тэр хичээл дээрээ сайн дүн авсан эсэхийг нь хянана.

But not just the grades, the scores,

Зөвхөн дүн нь ч биш, бас оноонууд.

and not just the grades and scores, but the accolades and the awards

Тэгээд болоогүй зөвхөн оноо дүн ч биш, бас шагнал өргөмжлөл,

and the sports, the activities, the leadership.

спорт урлагийн дугуйлан секц, тэгээд бас манлайлал.

We tell our kids, don't just join a club,

Бид хүүхдүүддээ клубт элсэх хангалтгүй,

start a club, because colleges want to see that.

шинээр нээвэл сургуулиуд илүү анхаарна гэж хэлдэг.

And check the box for community service.

Бас сайн дурын ажил хийсэн гэж бичих хэрэгтэй.

I mean, show the colleges you care about others.

Сургуулиудад бусдыг анхаардгаа харуулах хэрэгтэй биз дээ.

(Laughter)

(Инээд)

And all of this is done to some hoped-for degree of perfection.

Энэ бүгдийг төгс хэмжээнд хийхийг найдаж хүсдэг.

We expect our kids to perform at a level of perfection

Бид өөрсдөөсөө ч асууж байгаагүй өндөр шалгуураар хэмжин

we were never asked to perform at ourselves,

хүүхдээсээ тэр хэмжээнд хүрэх гүйцэтгэлийг хүсэн хүлээдэг.

and so because so much is required,

Ингээд ийм их зүйл шаардлагатай учир

we think,

бид бодохдоо

well then, of course we parents have to argue with every teacher

мэдээж хүүхдийнхээ төлөө бүх багш, сургуулийн захирал,

and principal and coach and referee

дасгалжуулагч гээд хүн бүртэй заргалдаж,

and act like our kid's concierge

хүүхдийнхээ төлөвлөгч,

and personal handler

хувийн туслах,

and secretary.

нарийн бичиг нь мэт аашилдаг.

And then with our kids, our precious kids,

Тэгээд харин хүүхдээ, бидний сайхан үр хүүхдээ

we spend so much time nudging,

аргадан ятгаж, тэдэнд битүүхэн сануулж,

cajoling, hinting, helping, haggling, nagging as the case may be,

тусалж, наймаалцаж, тухайн үеэсээ хамаарч үглэж яншин

to be sure they're not screwing up,

алдаа хийхээс нь,

not closing doors,

боломжийг алдахаас нь,

not ruining their future,

ирээдүйгээ баллахаас нь сэргийлж маш их цагийг өнгөрөөнө.

some hoped-for admission

Энэ бүгд бараг л бүх горилогчдод

to a tiny handful of colleges

татгалзсан хариу өгдөг

that deny almost every applicant.

тодорхой нэг цөөн тооны их сургуульд тэнцэхийн төлөө.

And here's what it feels like to be a kid in this checklisted childhood.

Энэ жагсаалтаар дүүрэн хүүхэд насыг туулахад ийм мэдрэмж төрнө.

First of all, there's no time for free play.

Нэгт, тоглох ямар ч цаг зав байхгүй.

There's no room in the afternoons,

Үдээс хойш ямар ч сул цаг байхгүй.

because everything has to be enriching, we think.

Учир нь бид юм болгон үр өгөөжтэй байх ёстой гэж боддог.

It's as if every piece of homework, every quiz, every activity

Яг л бүх гэрийн даалгавар, шалгалт, дугуйлан нэг бүр

is a make-or-break moment for this future we have in mind for them,

тэдэнд зориулан бидний төсөөлсөн ирээдүйг шийдэх юм шиг.

and we absolve them of helping out around the house,

Тэгээд хүүхдүүдээ гэрийн ажлаас чөлөөлдөг.

and we even absolve them of getting enough sleep

Тэр байтугай жагсаалт дахь зүйлсээ хийж л байвал

as long as they're checking off the items on their checklist.

нойр дутуу байсан ч хамаагүй.

And in the checklisted childhood, we say we just want them to be happy,

Ийм хүүхэд насанд бид тэднийг жаргалтай байвал л боллоо гэдэг ч

but when they come home from school,

сургуулиасаа гэртээ ирэх үед нь

what we ask about all too often first

гэрийн даалгавар, дүнгийнх нь тухай

is their homework and their grades.

хамгийн түрүүнд ихэнхдээ асуудаг.

And they see in our faces

Харин бидний нүүр царайнаас

that our approval, that our love,

тэднийг хүлээн зөвшөөрөх, бидний хайр,

that their very worth,

тэдний үнэ цэнэ

онц сайн дүнгээс хамаарна гэдгийг хардаг.

comes from A's.

And then we walk alongside them

Тэгээд бид хамтдаа зэрэгцэн алхаад

and offer clucking praise like a trainer at the Westminster Dog Show --

нохойн үзэсгэлэн тэмцээний сургагч шиг магтаж сайшаан --

(Laughter)

(Инээд)

coaxing them to just jump a little higher and soar a little farther,

илүү өндөрт үсрэхийг, илүү хол дүүлэн нисэхийг

day after day after day.

өдөр болгон хүүхдүүддээ ятгана.

And when they get to high school,

Тэгээд тэд ахлах ангид ормогц

they don't say, "Well, what might I be interested in studying

"Би юу судалбал эсвэл ямар дугуйланд орох сонирхолтой вэ"

or doing as an activity?"

гэхийн оронд

They go to counselors and they say,

зөвлөх багш дээрээ очоод ингэж асуудаг:

"What do I need to do to get into the right college?"

"Би юу хийвэл сайн сургуульд орох вэ?"

And then, when the grades start to roll in in high school,

Дараа нь төгсөх ангийн дүн жагсаах үед

and they're getting some B's,

магадгүй хэдэн B буюу "сайн" үнэлгээ,

or God forbid some C's,

эсвэл бүр С аваад эхэлбэл

they frantically text their friends

тэд найзууд руугаа зурвас бичиж

and say, "Has anyone ever gotten into the right college with these grades?"

"Ийм дүнтэй сайн сургуульд орж байсан болов уу?" гэж асуудаг.

And our kids,

Ингээд хүүхдүүд маань

regardless of where they end up at the end of high school,

төгсөх жилийн эцэст юу ч хийсэн бай

бүр тэнхэл нь тасарчихсан байдаг.

they're breathless.

They're brittle.

Бүр сульдчихсан.

They're a little burned out.

Тамир тэнхээгүй.

They're a little old before their time,

Цагаасаа өмнө бага зэрэг хөгширчихсөн.

wishing the grown-ups in their lives had said, "What you've done is enough,

Томчуул нь "Чи хангалттай хийсэн" гэж хэлсэн ч болоосой гэж хүссэн.

this effort you've put forth in childhood is enough."

"Хүүхэд насандаа гаргасан хичээл зүтгэл чинь хангалттай."

And they're withering now under high rates of anxiety and depression

Тэд бас маш их түгшүүр, сэтгэл гутралд идэгдэж

and some of them are wondering,

зарим нь энэ бүгд, энэ амьдрал

will this life ever turn out to have been worth it?

эргээд юуны төлөө вэ гэж эргэлзэнэ.

Well, we parents,

Харин бид эцэг эхчүүд

we parents are pretty sure it's all worth it.

энэ бүгд хэрэгтэй гэдэгт бат итгэдэг.

We seem to behave --

Бид хүүхдүүддээ төсөөлсөн

it's like we literally think they will have no future

тэр цөөн хэдэн сургуульд орохгүй л бол,

if they don't get into one of these tiny set of colleges or careers

бидний хүссэн карьерт хүрэхгүй л бол

тэдэнд ямар ч ирээдүй байхгүй юм шиг аашилдаг.

we have in mind for them.

Or maybe, maybe, we're just afraid

Эсвэл магадгүй, зүгээр магадгүй бид айдаг байх.

they won't have a future we can brag about

Бид найзууддаа хүүхдээрээ онгирч хэлэх

to our friends and with stickers on the backs of our cars.

ирээдүйгүй болчих вий гэхээс айдаг байх.

Yeah.

Тийм ээ.

(Applause)

(Алга ташилт)

But if you look at what we've done,

Гэхдээ та юу хийснээ сайн хараад үзвэл,

if you have the courage to really look at it,

үнэхээр хүлээн зөвшөөрөх зориг байвал,

you'll see that not only do our kids think their worth comes

бидний хүүхдүүдийн үнэ цэнэ

зөвхөн оноо дүнгээс хамаардаггүйг ойлгоно.

from grades and scores,

but that when we live right up inside their precious developing minds

Харин тэдний хөгжиж буй оюун ухаанд бид байнга нөлөөлж,

all the time, like our very own version of the movie "Being John Malkovich,"

яг л утсан хүүхэлдэйг удирдаж байгаа жүжиг шиг

хүүхдүүддээ ийм санааг хүргэж байгаа хэрэг юм:

we send our children the message:

"Hey kid, I don't think you can actually achieve any of this without me."

"Хөөе жаал аа, энэ бүгдийг чи надгүйгээр хийж чадахгүй шүү."

And so with our overhelp,

Ингээд бидний хэт их туслалцаа,

хэт их хаацайлах, хэт их зааж чиглүүлэх, үргэлж гараас нь хөтлөх нь

our overprotection and overdirection and hand-holding,

we deprive our kids of the chance to build self-efficacy,

өөрөө хийх чадвараа хөгжүүлэх боломжийг нь хүүхдэд олгодоггүй.

which is a really fundamental tenet of the human psyche,

Энэ нь эргээд хүний оюун санааны хамгийн чухал итгэл үнэмшил бөгөөд

far more important than that self-esteem they get

биднийг алга таших болгонд авдаг

өөртөө итгэх итгэлээс нь илүү чухал чанар юм.

every time we applaud.

Self-efficacy is built when one sees that one's own actions lead to outcomes,

Өөрөө хийх итгэл үнэмшил нь тухайн хүний хийсэн үйлдэл

ямар нэг үр дүнд хүргэхэд бий болдог.

not --

There you go.

Яг тийм.

(Applause)

(Алга ташилт)

Not one's parents' actions on one's behalf,

Тухайн хүний аав ээжийн хийсэн үйлдэл биш.

but when one's own actions lead to outcomes.

Харин өөрийн үйлдэл үр дүнд хүргэхэд бий болно.

So simply put,

Энгийнээр хэлбэл

if our children are to develop self-efficacy, and they must,

хүүхдүүд маань өөрсдөө хийх итгэл үнэмшилтэй болъё гэвэл, болох ч ёстой,

then they have to do a whole lot more of the thinking, planning, deciding,

тэд илүү их бодож тунгаан, төлөвлөж, шийдэж,

doing, hoping, coping, trial and error,

хийж, найдаж, даван гарч, туршиж үзэн,

dreaming and experiencing of life

мөрөөдөж, амьдралыг өөрсдөө

for themselves.

мэдэрч үзэх хэрэгтэй.

Now, am I saying

Одоо тэгэхээр би хүүхэд болгон

every kid is hard-working and motivated

маш хөдөлмөрч, урам зоригоор дүүрэн,

and doesn't need a parent's involvement or interest in their lives,

тэдний амьдралд эцэг эхийн оролцоо бас сонирхол огт хэрэггүй,

and we should just back off and let go?

зүгээр л орхичих гэсэн үг үү?

Hell no.

Яг штээ.

(Laughter)

(Инээд)

That is not what I'm saying.

Би тэгэж хэлэх гэсэн юм биш ээ.

What I'm saying is, when we treat grades and scores and accolades and awards

Юу хэлэх гээд байна вэ гэвэл оноо, дүн, өргөмжлөл, шагналыг

as the purpose of childhood,

хүүхэд насны зорилго болгон тодорхойлж

all in furtherance of some hoped-for admission to a tiny number of colleges

цөөн тооны их сургуульд оруулах,

or entrance to a small number of careers,

эсвэл цөөн тооны карьерт хүргэх хэрэгсэл болгох нь

that that's too narrow a definition of success for our kids.

бидний хүүхдүүдийн амжилтыг хэт явцуу хэмжиж байна.

And even though we might help them achieve some short-term wins

Хэдий бид богино хугацаанд тэдэнд хэт их тусалж

by overhelping --

зорилгод нь хүргэж байгаа ч,

like they get a better grade if we help them do their homework,

жишээ нь гэрийн даалгаврыг нь хийж өгвөл сайн дүн авах гэх мэт,

they might end up with a longer childhood résumé when we help --

бид тусалснаар тэдний хүүхэд насны намтар сунжирч

what I'm saying is that all of this comes at a long-term cost

урт хугацаандаа өөрийн тухай үзэл бодолд нь

to their sense of self.

сөргөөр нөлөөлөх вий.

What I'm saying is, we should be less concerned

Би юу хэлэх гээд байна вэ гэвэл

өргөдлөө өгөх боломжтой эсвэл элсэж орох магадлалтай

with the specific set of colleges

they might be able to apply to or might get into

цөөн тооны их сургуулиудыг мартаад

and far more concerned that they have the habits, the mindset, the skill set,

хаана ч амжилт дагуулах дадал зуршил, сэтгэлгээ, ур чадвар

the wellness, to be successful wherever they go.

сайн эрүүл мэндэд нь анхаарцгаая.

What I'm saying is,

Юу гэсэн үг вэ гэхээр

our kids need us to be a little less obsessed with grades and scores

хүүхдүүд маань биднийг оноо дүнд хэтэрхий анхааралгүй,

and a whole lot more interested

харин амжилтын эх үүсвэрийг нь

in childhood providing a foundation for their success

хүүхэд насанд нь бий болгох зүйлсэд анхаараасай гэж хүсч байгаа.

Эдгээр нь юун дээр тогтох вэ гэвэл хайр,

built on things like love

and chores.

бас гэрийн ажил.

(Laughter)

(Инээд)

(Applause)

(Алга ташилт)

Did I just say chores? Did I just say chores? I really did.

Би гэрийн ажил гэж хэлсэн гэж үү? Би үнэхээр гэрийн ажил гэж хэллээ.

But really, here's why.

Гэхдээ жинхэнээсээ, учир нь гэвэл энэ.

The longest longitudinal study of humans ever conducted

Хүмүүсийн судалсан хамгийн урт хугацааны судалгаа болох

is called the Harvard Grant Study.

Харвард Грантын Судалгаанд

It found that professional success in life,

хүүхдүүддээ бидний хүсэх

which is what we want for our kids,

ажил мэргэжлийн амжилт нь

that professional success in life comes from having done chores as a kid,

хүүхэд байхдаа гэрийн ажил хэр хийдэг байснаас хамаардаг гэжээ.

and the earlier you started, the better,

Эрт эхэлсэн байх тусмаа илүү сайн.

that a roll-up-your-sleeves- and-pitch-in mindset,

Энэ нь ханцуйгаа шамлаад "нэмэр болъё" гэсэн сэтгэлгээ.

a mindset that says, there's some unpleasant work,

"Энд байгаа тааламжгүй ажлыг

someone's got to do it, it might as well be me,

хэн нэгэн хийж л таарах юм чинь би хийчихье" гэсэн сэтгэлгээ.

a mindset that says,

"Бүхэлдээ сайжрахын төлөө нэмэр болъё"

I will contribute my effort to the betterment of the whole,

гэсэн энэ сэтгэлгээ л ажлын байран дээр

that that's what gets you ahead in the workplace.

таныг бусдаас илүү хол явахад хүргэдэг.

Now, we all know this. You know this.

Бид бүгд үүнийг мэддэг.

(Applause)

(Алга ташилт)

We all know this, and yet, in the checklisted childhood,

Үүнийг мэддэг мөртлөө бид өнөөх жагсаалтаар дүүрэн хүүхэд насанд

we absolve our kids of doing the work of chores around the house,

хүүхдүүдээ гэрийн ажлаас чөлөөлж,

and then they end up as young adults in the workplace

харин тэд насанд хүрээд ажил ормогцоо

still waiting for a checklist,

хийх ёстой зүйлсийн

but it doesn't exist,

байхгүй жагсаалтыг хүлээн,

and more importantly, lacking the impulse, the instinct

хамгийн гол нь ханцуйгаа шамлан

"нэмэр болъё" гэх тэмүүлэл, сэтгэлгүй.

to roll up their sleeves and pitch in

and look around and wonder, how can I be useful to my colleagues?

"Бусдадаа яаж тусалдаг юм билээ"

"Ахлагчид маань надаас юу шаардах бол?" гэж боддоггүй.

How can I anticipate a few steps ahead to what my boss might need?

A second very important finding from the Harvard Grant Study

Харвард Грантын Судалгаанаас гаргасан хоёр дахь том үр дүн бол

said that happiness in life

амьдралын аз жаргал

comes from love,

хайраас шалтгаалдаг болохоос биш

not love of work,

ажилдаа дурлах биш.

love of humans:

Хүн хүнээ хайрлах хайр.

our spouse, our partner, our friends, our family.

Эхнэр нөхрөө, хамтрагчаа, найз нөхдөө, гэр бүлээ хайрлах хайр.

So childhood needs to teach our kids how to love,

Ийм учраас хүүхэд насанд хүүхдэдээ хайрлахыг сургах ёстой.

and they can't love others if they don't first love themselves,

Эхлээд өөрийгөө хайрлаж чадахгүй бол бусдыг хайрлаж чадахгүй.

and they won't love themselves if we can't offer them unconditional love.

Бид хүүхдээ нөхцөлгүйгээр хайрлахгүй бол тэд өөрсдийгөө хайрлаж чадахгүй.

(Applause)

(Алга ташилт)

Right.

Тийм ээ.

And so,

Тэгээд

instead of being obsessed with grades and scores

оноо дүнд өндөр ач холбогдол өгөхийн оронд

when our precious offspring come home from school,

хүүхдээ гэртээ сургуулиасаа ирэхэд нь

or we come home from work,

эсвэл бид ажлаасаа ирэхдээ

we need to close our technology, put away our phones,

технологийн бүх хэрэгслээ унтраагаад, утаснуудаа далд хийгээд

and look them in the eye

тэдний нүд рүү нь хараад

and let them see the joy that fills our faces

хэдэн цаг хараагүй хүүхдээ анх удаа хараад

when we see our child for the first time in a few hours.

хэрхэн баярлаж байгаагаа харуулах хэрэгтэй.

And then we have to say,

Тэгээд дараа нь ингэж хэлэх хэрэгтэй:

"How was your day?

"Өнөөдөр хэр өдөр байв даа?

What did you like about today?"

Өнөөдрийн юу нь таалагдав?"

And when your teenage daughter says, "Lunch," like mine did,

Тэгээд өсвөр насны охин чинь "Өдрийн хоол" гэж

манай охин шиг хариулахад нь тооны шалгалтынх нь тухай

and I want to hear about the math test,

not lunch,

мэдмээр байгаа ч

you have to still take an interest in lunch.

өдрийн хоолных нь тухай сонирхож асуух л хэрэгтэй.

You gotta say, "What was great about lunch today?"

"Юу нь тийм гоё байсан юм?" гэж асуух хэрэгтэй.

They need to know they matter to us as humans,

Голч онооноос илүүтэйгээр хүнийхээ хувьд бидэнд чухал

not because of their GPA.

гэдгийг нь мэдрүүлэх хэрэгтэй.

All right, so you're thinking, chores and love,

За тэгэхээр та нар "хайр, гэрийн ажил гээд

that sounds all well and good, but give me a break.

сайхан сонсогдож байгаа ч больж үз" гэх байх.

The colleges want to see top scores and grades

Их сургуулиуд өндөр оноо,

and accolades and awards, and I'm going to tell you, sort of.

өргөмжлөл, шагнал харахыг хүсч байгаа.

The very biggest brand-name schools are asking that of our young adults,

Хамгийн том нэр хүндтэй сургуулиуд эдгээрийг хүүхдүүдээс маань шаарддаг.

but here's the good news.

Гэхдээ бүх зүйл тийм ч муу биш.

Contrary to what the college rankings racket would have us believe --

Шилдэг сургуулиудын жагсаалт, нэр хүнд гэсэн заль мэх бидэнд юу ч гэж байсан --

(Applause)

(Алга ташилт)

you don't have to go to one of the biggest brand name schools

амьдралд амжилт гаргаж аз жаргалтай байхын тулд

to be happy and successful in life.

нэр сайтай их сургуулиудын аль нэгэнд сурах албагүй.

Happy and successful people went to state school,

Аз жаргалтай, амжилттай яваа хүмүүс улсын сургуульд явсан,

went to a small college no one has heard of,

хэний ч сонсоогүй жижигхэн сургуульд явсан,

went to community college,

зөвхөн мэргэжлийн гэрчилгээтэй,

went to a college over here and flunked out.

энд нэг сургуульд ороод хасагдсан байдаг.

(Applause)

(Алга ташилт)

The evidence is in this room, is in our communities,

Үүний үнэн бодит жишээ

энэ танхимд ч тэр, манай хамт олон дунд ч бий.

that this is the truth.

And if we could widen our blinders

Хэрэв бид харах өнцгөө тэлж,

and be willing to look at a few more colleges,

өөр хэдэн сургуулийг судлах боломжтой бол,

maybe remove our own egos from the equation,

магадгүй өөрсдийн нэрээ урьтал болголгүй

we could accept and embrace this truth and then realize,

энэхүү үнэнийг хүлээн зөвшөөрч,

хүүхдүүд маань өнөөх том сургуулиудад орж чадахгүй байсан ч

it is hardly the end of the world

if our kids don't go to one of those big brand-name schools.

үүгээр юм дуусахгүй гэдгийг ухаарч болох юм.

And more importantly,

Хамгийн чухал нь,

if their childhood has not been lived according to a tyrannical checklist

хэрэв хүүхэд нас нь асар их дарамттай өнөөх жагсаалтаас ангид байсан бол,

then when they get to college,

аль нь ч байсан хамаагүй

whichever one it is,

нэг их сургуульд орох болмогц

well, they'll have gone there on their own volition,

тэд өөрсдөө зөнгөөрөө тэнд хүрсэн байх болно.

fueled by their own desire,

Өөрсдийн урам зоригоор хурцлагдаж

capable and ready to thrive there.

тэндээ илүү их хөгжих чадалтай бас бэлэн байх болно.

I have to admit something to you.

Би та нарт үнэнээ хүлээе.

I've got two kids I mentioned, Sawyer and Avery.

Өмнө нь би 2 хүүхэдтэй гэж хэлсэн. Сойер, Эвери хоёр.

They're teenagers.

Тэд өсвөр насныхан.

And once upon a time,

Эрт урьдын цагт,

I think I was treating my Sawyer and Avery

би Сойер, Эвери хоёроо

жижигхэн бонсай мод шиг л арчилдаг байлаа.

like little bonsai trees --

(Laughter)

(Инээд)

that I was going to carefully clip and prune

Маш болгоомжтой тайрч засаад

and shape into some perfect form of a human

төгс төгөлдөр хүний дүрд оруулах юм шиг л.

that might just be perfect enough to warrant them admission

Магадгүй тэр дүр нь шалгуур өндөртэй том сургуулиудын аль нэгт

to one of the most highly selective colleges.

хангалттай тэнцэхүйц болно гэж боддог байлаа.

But I've come to realize, after working with thousands of other people's kids --

Гэхдээ бусдын мянга мянган хүүхдүүдтэй ажилласны дараа --

(Laughter)

(Инээд)

and raising two kids of my own,

бас өөрөө 2 хүүхэд өсгөсний дараа

my kids aren't bonsai trees.

хүүхдүүд маань бонсай мод биш гэдгийг ухаарсан.

They're wildflowers

Тэд бол төрөл зүйл нь үл мэдэгдэх

of an unknown genus and species --

зэрлэг цэцэгс.

(Laughter)

(Инээд)

and it's my job to provide a nourishing environment,

Харин тэдэнд өсөж хөгжихөд нь тааламжтай орчинг бүрдүүлэх,

to strengthen them through chores

гэрийн ажлаар дамжуулан тэднийг хатуужуулах,

and to love them so they can love others and receive love

бусдыг хайрлаж, эргээд хайрлуулахад сургаж хайраар дутаахгүй байх нь миний үүрэг.

and the college, the major, the career,

Харин их сургууль, мэргэжил, карьер нь

that's up to them.

тэдний л сонголт.

My job is not to make them become what I would have them become,

Миний үүрэг бол тэднийг төсөөлсөн хүн шигээ болгох биш,

but to support them in becoming their glorious selves.

харин өөрсдийн гайхамшигт бодгаль болоход нь туслах юм.

Thank you.

Баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)