Ricardo Semler: Radical wisdom for a company, a school, a life

454,100 views ・ 2015-02-10

TED


გთხოვთ, ორჯერ დააწკაპუნოთ ქვემოთ მოცემულ ინგლისურ სუბტიტრებზე ვიდეოს დასაკრავად.

Translator: Capstone Group Reviewer: Sandro Subeliani
00:12
On Mondays and Thursdays, I learn how to die.
0
12986
4192
ორშაბათს და სამშაბათს ვსწავლობ როგორ მოვკვდე..
00:17
I call them my terminal days.
1
17178
1924
მათ ჩემს უკანასკნელ დღეებს ვუწოდებ.
00:19
My wife Fernanda doesn't like the term,
2
19102
2834
ჩემს ცოლს, ფერნანდას, ეს ტერმინი არ მოსწონს,
00:21
but a lot of people in my family died of melanoma cancer
3
21936
4802
მაგრამ ჩემს ოჯახში მელანომას სიმსივნით ძალიან ბევრი ადამიანი გარდაიცვალა,
00:26
and my parents and grandparents had it.
4
26738
2635
ჩემს მშობლებს, ბებიებსა და ბაბუებსაც კი ჰქონდათ ეს დაავადება.
00:29
And I kept thinking, one day I could be sitting in front of a doctor
5
29373
3284
გამუდმებით ვფიქრობდი, ერთ დღესაც, შეიძლება ექიმის წინ ვიჯდე,
00:32
who looks at my exams and says,
6
32657
2122
რომელიც ჩემი კვლევების პასუხებს დასცქერის და ამბობს,
00:34
"Ricardo, things don't look very good.
7
34779
2315
„რიკარდო, ვშიშობ საქმე არც ისე კარგადაა.
00:37
You have six months or a year to live."
8
37094
2679
6 თვის ან მაქსიმუმ ერთი წლის სიცოცხლე დაგრჩა.“
00:39
And you start thinking about what you would do with this time.
9
39773
3246
და იწყებ ფიქრს, რას გააკეთებ ამ პერიოდში.
00:43
And you say, "I'm going to spend more time with the kids.
10
43034
2780
ამბობ „ბავშვებთან მეტ დროს გავატარებ.
00:45
I'm going to visit these places,
11
45839
1557
სხვადასხვა ადგილებს ვნახავ,
00:47
I'm going to go up and down mountains and places
12
47423
2455
მთებს და უამრავ ადგილს მოვივლი.
00:49
and I'm going to do all the things I didn't do when I had the time."
13
49916
3786
გავაკეთებ ყველაფერს რაც არ გამიკეთებია, როცა დრო მქონდა."
00:53
But of course, we all know
14
53806
1833
მაგრამ რა თქმა უნდა, ყველამ ვიცით, რომ
00:55
these are very bittersweet memories we're going to have.
15
55639
2984
ეს მხოლოდ მწარე მოგონებებია, რომელიც გაგვახსენდება.
00:58
It's very difficult to do.
16
58623
1323
ამის გაკეთება ძალიან რთულია.
00:59
You spend a good part of the time crying, probably.
17
59946
3653
ალბათ საკმაოდ დიდ დროს ტირილში გაატარებთ.
01:03
So I said, I'm going to do something else.
18
63599
2387
ამიტომ მე ვთქვი, რომ რაღაც სხვა უნდა გემეკეთებინა.
01:05
Every Monday and Thursday, I'm going use my terminal days.
19
65986
4839
ყოველ ორშაბათსა და სამშაბათს, ჩემს უკანასკნელ დღეებს გამოვიყენებ.
01:10
And I will do, during those days,
20
70825
2369
და ამ დღეებში გავაკეთებ იმას,
01:13
whatever it is I was going to do if I had received that piece of news.
21
73194
3527
რასაც მაშინ გავაკეთებდი ჩემთვის მსგავსი ამბავი რომ ეთქვათ..
01:16
(Laughter)
22
76721
1373
(სიცილი)
01:18
When you think about --
23
78094
2034
როცა ფიქრობთ...
01:20
(Applause)
24
80128
4165
(ტაში)
01:24
when you think about the opposite of work,
25
84293
2477
როცა მუშაობის საპირისპირო საქმიანობაზე ფიქრობთ,
01:26
we, many times, think it's leisure.
26
86770
2477
რა თქმა უნდა, მაშინვე დასვენება გახსენდებათ.
01:29
And you say, ah, I need some leisure time, and so forth.
27
89247
3067
და ამბობთ, ოჰ, დასვენებისთვის დრო მჭირდება და ა.შ.
01:32
But the fact is that, leisure is a very busy thing.
28
92314
3537
მაგრამ საქმე იმაშია, რომ დასვენება ძალიან დატვირთული რამაა.
01:35
You go play golf and tennis, and you meet people,
29
95851
2399
მიდიხარ გოლფის და ჩოგბურთის სათამაშოდ, ხვდები ადამიანებს,
01:38
and you're going for lunch, and you're late for the movies.
30
98250
3110
და ერთად სადილობთ. და კინოზე ერთად გაგვიანდებათ.
01:41
It's a very crowded thing that we do.
31
101362
2048
რასაც ჩვენ ვაკეთებთ ძალიან დატვირთული საქმიანობაა.
01:43
The opposite of work is idleness.
32
103410
4120
მუშაობის საპირისპირო, უსაქმურობაა.
01:47
But very few of us know what to do with idleness.
33
107530
2415
მაგრამ ძალიან ცოტამ თუ იცის, რა მოუხერხოს უსაქმურობას.
01:49
When you look at the way that we distribute our lives in general,
34
109945
4057
როცა ვუყურებთ იმას, თუ როგორ ვანაწილებთ ჩვენს ცხოვრებას მთლიანობაში,
01:54
you realize that in the periods in which we have a lot of money,
35
114007
4554
ვხვდებით რომ მაშინ როცა ბევრი ფული გვაქვს,
01:58
we have very little time.
36
118561
1997
ძალიან ცოტა დრო გვაქვს. და როცა ბოლოს და ბოლოს,
02:00
And then when we finally have time, we have neither the money nor the health.
37
120558
5027
დროს გამოვნახავთ, აღმოვაჩენთ,რომ აღარც ფული გვაქვს და აღარც ჯანმრთელობა.
02:05
So we started thinking about that as a company for the last 30 years.
38
125585
4620
ასე რომ, ბოლო 30 წელია, ჩვენ, როგორც კომპანიამ, დავიწყეთ ამ ყველაფერზე ფიქრი.
02:10
This is a complicated company with thousands of employees,
39
130205
3171
ეს არის რთული კომპანია, ათასობით თანამშრომლით,
02:13
hundreds of millions of dollars of business
40
133376
2360
ასობით მილიონი დოლარის ბიზნესით, რომელიც
02:15
that makes rocket fuel propellent systems, runs 4,000 ATMs in Brazil,
41
135736
6553
სარაკეტო საწვავის სისტემებს ქმნის, ამუშავებს 4000 ბანკომატს ბრაზილიაში,
02:22
does income tax preparation for dozens of thousands.
42
142289
3357
აწარმოებს ათობით ათასი საშემოსავლო გადასახადის აღრიცხვას.
02:25
So this is not a simple business.
43
145646
3612
ერთი სიტყვით, მარტივი ბიზნესი არ არის.
02:29
We looked at it and we said,
44
149258
2128
ამ ყველაფერს გადავხედეთ და ვთქვით:
02:31
let's devolve to these people, let's give these people a company
45
151386
4868
მოდით გადავცეთ ამ ხალხს, მოდით ამ ხალხს მივცეთ კომპანია
02:36
where we take away all the boarding school aspects
46
156254
2380
და ჩამოვაშოროთ სკოლა-პანსიონის ყველა ასპექტი,
02:38
of, this is when you arrive, this is how you dress,
47
158634
2389
მაგალითად როდის მოდიხარ, როგორ გაცვია,
02:41
this is how you go to meetings, this is what you say,
48
161023
2562
როგორ დადიხარ შეხვედრებზე, რა უნდა თქვა,
02:43
this is what you don't say,
49
163585
1321
რა არ უნდა თქვა
02:44
and let's see what's left.
50
164906
1506
და ვნახოთ რა დაგვრჩება.
02:46
So we started this about 30 years ago,
51
166412
1830
მოკლედ, ეს დაახლოებით 30 წლის წინ დავიწყეთ,
02:48
and we started dealing with this very issue.
52
168242
2525
და დავიწყეთ ამ პრობლემის მოგვარება.
02:50
And so we said, look, the retirement,
53
170767
2197
და ვთქვით, აი ნახეთ, პენსიაზე გასვლა,
02:52
the whole issue of how we distribute our graph of life.
54
172964
3142
მთელი პრობლემა იმაშია, თუ როგორ გადავანაწილებთ ჩვენი ცხოვრების გრაფიკს.
02:56
Instead of going mountain climbing when you're 82,
55
176106
3157
ნაცვლად იმისა, რომ მთებში ლაშქრობაზე 82 წლის ასაკში წახვიდე,
02:59
why don't you do it next week?
56
179263
2173
ხომ შეიძლება წახვიდე მომავალ კვირას?
03:01
And we'll do it like this,
57
181436
1355
და აი ასე ვაკეთებთ,
03:02
we'll sell you back your Wednesdays for 10 percent of your salary.
58
182791
4396
ოთხშაბათს თქვენი ხელფასის 10%-ად მოგყიდით.
03:07
So now, if you were going to be a violinist, which you probably weren't,
59
187187
4253
ასე რომ, თუ აპირებდით მევიოლინე ყოფილიყავით, რაც დიდი ალბათობით არ ხართ,
03:11
you go and do this on Wednesday.
60
191440
2154
წახვალთ და ოთხშაბათობით ამ საქმით დაკავდებით.
03:13
And what we found --
61
193594
1347
და რა აღმოვაჩინეთ -
03:14
we thought, these are the older people
62
194941
2537
გვეგონა, რომ ამ პროგრამით
03:17
who are going to be really interested in this program.
63
197478
2599
ხანდაზმული ადამიანები დაინტერესდებოდნენ.
იმ ადამიანების საშუალო ასაკი, რომლებიც პირველები შემოგვიერთდნენ,
03:20
And the average age of the first people who adhered
64
200077
2454
03:22
were 29, of course.
65
202531
1448
იყო 29 წელი, რა თქმა უნდა.
03:23
And so we started looking,
66
203979
1358
ამიტომ დავიწყეთ ძიება,
03:25
and we said, we have to do things in a different way.
67
205337
2500
და ვთქვით, საქმეს სხვაგვარად უნდა მივხედოთ.
03:27
So we started saying things like,
68
207837
1771
ასე რომ დავიწყეთ მსაგავსი სიტყვებით,
03:29
why do we want to know what time you came to work,
69
209608
2374
რატომ გვინდა ვიცოდეთ რა დროს მოხვედით სამსახურში,
03:31
what time you left, etc.?
70
211982
1251
როდის წახვედით და ა.შ.?
03:33
Can't we exchange this for a contract
71
213233
2354
განა არ შეგვიძლია გავცვალოთ
03:35
for buying something from you, some kind of work?
72
215587
3462
თქვენგან რაიმეს შესყიდვის ხელშეკრულებაზე, მაგალითად რაიმე საქმეზე?
03:39
Why are we building these headquarters?
73
219049
2021
რატომ ვაშენებთ ამ სათაო ოფისებს?
03:41
Is it not an ego issue that we want to look solid
74
221070
2768
ნუთუ ეგოს საკითხი არაა, რომ გვინდა უფრო სოლიდური,
03:43
and big and important?
75
223838
1879
დიდი და მნიშვნელოვანი გამოვჩნდეთ?
03:45
But we're dragging you two hours across town because of it?
76
225717
3284
მაგრამ ამის გამო ორი საათი ქალაქში აქეთ-იქით დაგატარებთ?
03:49
So we started asking questions one by one.
77
229001
3531
ასე რომ, დავიწყეთ კითხვების დასმა სათითაოდ.
03:52
We'd say it like this:
78
232532
1393
ჩვენ ასე ვეკითხებოდით:
03:53
One: How do we find people?
79
233925
2282
პირველი: როგორ ვიპოვოთ ხალხი?
03:56
We'd go out and try and recruit people and we'd say,
80
236207
3183
გარეთ გავიდოდით, ვცდიდით და ვასაქმებდით ხალხს და ვეუბნებოდით,
03:59
look, when you come to us,
81
239390
1553
როცა ჩვენთან მოხვალთ,
04:00
we're not going to have two or three interviews
82
240943
2222
ორი ან სამი გასაუბრება არ გვექნება
04:03
and then you're going to be married to us for life.
83
243165
2412
და ამის შემდგ მთელი ცხოვრება ჩვენზე იქნებით დაქორწინებული.
04:05
That's not how we do the rest of our lives.
84
245577
2150
ასე არ ვაკეთებთ საკუთარ ცხოვრებაში.
04:07
So, come have your interviews.
85
247727
2105
ასე რომ, მობრძანდით, გასაუბრება გაიარეთ.
04:09
Anyone who's interested in interviewing, you will show up.
86
249832
3436
თუ ვინმე გასაუბრებით დაინტერესდება, მაშინ მოხვალთ.
04:13
And then we'll see what happens out of the intuition that rises from that,
87
253268
3993
და შემდეგ ვნახავთ რა გამოვა ინტუიციისგან, რომელიც წვრილმანი
04:17
instead of just filling out the little items of whether you're the right person.
88
257261
4042
დეტალების შევსების ნაცვლად გრძნობს შესაფერისი ადამიანი ხართ თუ არა.
04:21
And then, come back.
89
261303
2117
და შემდეგ, დაბრუნდით.
04:23
Spend an afternoon, spend a whole day, talk to anybody you want.
90
263420
3061
მთელი შუადღე, მთელი დღე, ელაპარკეთ ვისაც გინდათ.
04:26
Make sure we are the bride you thought we were
91
266481
3061
დარწმუნდით რომ ის პატარძალი ხართ, როელზეც ოცნებობდით
04:29
and not all the bullshit we put into our own ads.
92
269542
3063
და არა ის სისულელე, რომელსაც ჩვენივე რეკლამებში ვდებთ.
04:32
(Laughter)
93
272605
2076
(სიცილი)
04:34
Slowly we went to a process where we'd say things like,
94
274681
3696
თანდათანობით მივედით პროცესამდე, როცა ვამბობთ,
04:38
we don't want anyone to be a leader in the company
95
278377
2761
არ გვინდა კომპანიაში ლიდერი იყოს ისეთი ვინმე,
04:41
if they haven't been interviewed and approved
96
281138
2143
ვისაც გასაუბრება არ გაუვლია
04:43
by their future subordinates.
97
283281
2851
მომავალ დაქვემდებარებულებთან.
04:46
Every six months, everyone gets evaluated, anonymously, as a leader.
98
286132
4877
ყოველ 6 თვეში, ყველა ლიდერი იღებს ანონიმურ შეფასებას.
04:51
And this determines whether they should continue in that leadership position,
99
291588
4032
ეს განსაზღვრავს უნდა გააგრძელოს თუ არა ლიდერის პოზიციაზე მუშაობა,
04:55
which is many times situational, as you know.
100
295620
2790
რომელიც როგორც მოგეხსენებათ, უმეტესად სიტუაციურია.
04:58
And so if they don't have 70, 80 percent of a grade, they don't stay,
101
298410
6054
თუ შეფასებების 70-80% ვერ მიიღებენ, თანამდებობაზე არ რჩებიან, რაც ალბათ
05:04
which is probably the reason why I haven't been CEO for more than 10 years.
102
304464
4339
იმის მიზეზია, რომ უკვე ათი წელია აღმასრულებელი დირექტორი არ ვყოფილვარ.
05:08
And over time, we started asking other questions.
103
308803
3896
დროთა განმავლობაში კი - დავიწყეთ სხვა კითხვების დასმა.
05:12
We said things like,
104
312699
1516
ვისაუბრეთ ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა
05:14
why can't people set their own salaries?
105
314215
3329
მაგალითად, რატომ არ შეუძლიათ ადამიანებს თვითონ დაადგინონ საკუთარი ხელფასი?
05:17
What do they need to know?
106
317544
1576
ამისთვის რა უნდა იცოდნენ?
05:19
There's only three things you need to know:
107
319120
2063
მხოლოდ სამი რამის ცოდნა გჭირდებათ:
05:21
how much people make inside the company,
108
321183
2335
კომპანიის შიგნით ხალხი რამდენს გამოიმუშავებს,
05:23
how much people make somewhere else in a similar business
109
323518
2869
რამდენს გამოიმუშავებენ სხვა მსგავს კომპანიაში
05:26
and how much we make in general to see whether we can afford it.
110
326387
3292
და ზოგადად რამდენს გამოვიმუშავებთ, შეგვიძლია თუ არა თავს ამის უფლება მივცეთ.
05:29
So let's give people these three pieces of information.
111
329679
2585
მოკლედ, მოდით ხალხს ინფორმაციის ეს სამი ნაწილი მივაწოდოთ.
05:32
So we started having, in the cafeteria,
112
332264
2008
ამისთვის დავსხედით კაფეში,
05:34
a computer where you could go in and you could ask
113
334272
2501
დავდგით კომპიუტერი, სადაც შეგეძლოთ მისულიყავით და გეკითხათ,
05:36
what someone spent, how much someone makes,
114
336773
2197
სხვა რამდენს ხარჯავს, რამდენს შოულობს,
05:38
what they make in benefits, what the company makes,
115
338970
2480
რა სარგებელს იღებს, კომპანია რას აკეთებს,
05:41
what the margins are, and so forth.
116
341450
2310
რა არის ფინანსური მარჟები და ა.შ.
05:43
And this is 25 years ago.
117
343760
2762
ეს იყო 25 წლის წინ.
05:47
As this information started coming to people,
118
347452
2735
როცა ეს ინფორმაცია ადამიანებამდე მივიდა,
05:50
we said things like, we don't want to see your expense report,
119
350187
3109
ვამბობდით - არ გვაინტერესებს თქვენი ხარჯთაღრიცხვა,
05:53
we don't want to know how many holidays you're taking,
120
353296
2572
არ გვაინტერესებს რამდენ დღეს ისვენებთ,
05:55
we don't want to know where you work.
121
355892
1888
არ გვაინტერესებს სად მუშაობთ.
05:57
We had, at one point, 14 different offices around town,
122
357780
2976
ქალაქში, ერთდროულად, 14 სხვადსხვა ოფისი გვქონდა და ვეუბნებოდით
06:00
and we'd say, go to the one that's closest to your house,
123
360756
3394
მიბრძანდით ოფისში, რომელიც თქვენს სახლთან ყველაზე ახლოს არის,
06:04
to the customer that you're going to visit today.
124
364150
2501
ან კლიენტთან ვისთანაც დღეს გაქვთ შეხვედრა.
06:06
Don't tell us where you are.
125
366651
2119
არ გვითხრათ სად ხართ.
06:08
And more, even when we had thousands of people, 5,000 people,
126
368770
4125
და კიდევ, როცა ათასობით ადამიანი გვყავდა, 5 ათასი,
06:12
we had two people in the H.R. department,
127
372895
3378
H.R.-ის განყოფილებაში მუშაობდა მხოლოდ ორი ადამიანი
06:16
and thankfully one of them has retired.
128
376273
2398
და მადლობა ღმერთს, ერთი პენსიაზე გავიდა.
06:18
(Laughter)
129
378671
1959
(სიცილი)
06:20
And so, the question we were asking was, how can we be taking care of people?
130
380630
3754
მაშ ასე, კითხვა, რომელსაც ჩვენ ვსვამდით იყო, როგორ უნდა ვიზრუნოთ ადამიანებზე?
06:24
People are the only thing we have.
131
384384
1803
ხალხი ერთადერთია რაც გვაქვს.
06:26
We can't have a department that runs after people and looks after people.
132
386187
3438
ვერ გვექნება დეპარტამენტი, რომელიც ყურადღებას აქცევს და ზრუნავს ადამიანზე.
06:29
So as we started finding that this worked, and we'd say, we're looking for --
133
389625
5381
ასე რომ, როცა აღმოვაჩინეთ, რომ ამან გაამართლა, შეგვეძლო გვეთქვა,
რომ რასაც ვეძებდით - ჩემი აზრით, უმთავრესი, რასაც მე ვეძებდი
06:35
and this is, I think, the main thing I was looking for
134
395006
2695
06:37
in the terminal days and in the company,
135
397701
2043
უკანასკნელ დღეებში და კომპანიაში,
06:39
which is, how do you set up for wisdom?
136
399744
3569
ესაა როგორ შევქმნათ სიბრძნე?
06:43
We've come from an age of revolution, industrial revolution,
137
403313
4676
ჩვენ გამოვიარეთ რევოლუციის ხანა, ინდუსტრიული რევოლუციის,
06:47
an age of information, an age of knowledge,
138
407989
2683
ინფორმაციის ხანა, ცოდნის ხანა,
06:50
but we're not any closer to the age of wisdom.
139
410672
2612
მაგრამ ახლოსაც კი არ ვართ სიბრძნის ხანასთან.
06:53
How we design, how do we organize, for more wisdom?
140
413284
3327
როგორ ვქმნით, როგორ ვაკეთებთ ორგანიზებას მეტი სიბრძნისთვის?
06:56
So for example, many times,
141
416611
1543
მაგალითად, ხშირად
06:58
what's the smartest or the intelligent decision doesn't jive.
142
418154
4347
როგორ არ ამართლებს ყველაზე ჭკვიანური ან ყველაზე გონივრული გადაწყვეტილება.
07:02
So we'd say things like,
143
422501
2382
დავუშვათ,
07:04
let's agree that you're going to sell 57 widgets per week.
144
424883
4007
შევთანხმდით რომ კვირაში 57 ვიჯეტს გაყიდით.
07:08
If you sell them by Wednesday, please go to the beach.
145
428890
3673
ოთხშაბათამდე თუ გაყიდით, სანაპიროზე წადით.
07:12
Don't create a problem for us, for manufacturing, for application,
146
432563
3711
ნუ შეგვიქმნით პრობლემას ჩვენ, წარმოებას, აპლიკაციას, თორემ მოგვიწევს
07:16
then we have to buy new companies, we have to buy our competitors,
147
436274
3103
შევისყიდოთ ახალი კომპანიები, მოგვიწევს შევისყიდოთ ჩვენი კონკურენტები,
07:19
we have to do all kinds of things because you sold too many widgets.
148
439377
3222
ყველაფერზე წასვლა მოგვიწევს, და ეს მარტო იმიტომ, რომ ძალიან ბევრი ვიჯეტი გაყიდეთ.
07:22
So go to the beach and start again on Monday.
149
442599
2236
ასე რომ, წადით სანაპიროზე და ისევ დაიწყეთ ორშაბათს.
07:24
(Laughter) (Applause)
150
444835
2436
(სიცილი) (ტაში)
07:27
So the process is looking for wisdom.
151
447271
3339
მოკლედ, პროცესი არის სიბრძნის ძიება.
07:30
And in the process, of course, we wanted people to know everything,
152
450610
3540
და ამ პროცესში, რა თქმა უნდა, გვინდოდა ხალხს სცოდნოდა ყველაფერი,
07:34
and we wanted to be truly democratic about the way we ran things.
153
454150
3369
და გვინდოდა ვყოფილიყავით ნამდვილად დემოკრატიულები, თუ როგორ ვხელმძღვანელობთ.
07:37
So our board had two seats open with the same voting rights,
154
457519
5691
ჩვენს სააგენტოს ჰქონდა ორი თავისუფალი ადგილი თანაბარი კენჭისყრით,
07:43
for the first two people who showed up.
155
463210
2118
პირველი ორი ადამიანისთვის, ვინც გამოჩნდებოდა.
07:45
(Laughter)
156
465328
1568
(სიცილი)
07:46
And so we had cleaning ladies voting on a board meeting,
157
466896
5236
გვყავდნენ დამლაგებლები, რომლებიც მონაწილეობას იღებდნენ საბჭოს კენშისყრაში,
და ასევე ძალიან ბევრი სხვა პიჯაკში და ჰალსტუხებში გამოწყობილი ადამიანიც.
07:52
which had a lot of other very important people in suits and ties.
158
472132
3096
07:55
And the fact is that they kept us honest.
159
475228
3629
და ფაქტია რომ ეს კეთილსინდისიერებას გვინარჩუნებდა.
07:58
This process, as we started looking at the people who came to us,
160
478857
3749
პროცესი, როცა ჩვენთან მოსულ ადამიანებს ვუყურებდით,
08:02
we'd say, now wait a second,
161
482606
1578
ვამბობდით, ერთი წუთით,
08:04
people come to us and they say, where am I supposed to sit?
162
484184
2883
ხალხი, ვინც მოდიოდა ჩვენთან გვეკითხებოდა, სად უნდა დავჯდე?
08:07
How am I supposed to work? Where am I going to be in 5 years' time?
163
487067
3240
როგორ უნდა ვიმუშაო? 5 წლის შემდეგ სად ვიქნები?
ჩვენ ამას ვუყურებდით და ვამბობდით, ყველაფერი დიდი ხნის წინ უნდა დაგვეწყოო.
08:10
And we looked at that and we said, we have to start much earlier.
164
490308
3078
08:13
Where do we start?
165
493386
1023
საიდან უნდა დაგვეწყო?
08:14
We said, oh, kindergarten seems like a good place.
166
494409
2515
ოჰ, საბავშვო ბაღიდან მგონი კარგი იქნებოდა.
08:16
So we set up a foundation, which now has, for 11 years, three schools,
167
496924
4657
ასე რომ, შევქმენით ფონდი, რომელსაც ახლა, უკვე 11 წელია, 3 სკოლა აქვს,
08:21
where we started asking the same questions,
168
501581
2302
სადაც ყველას ვუსვამდით ერთსა და იმავე კითხვას,
08:23
how do you redesign school for wisdom?
169
503883
2912
რას შეცვლიდით სიბრძნის სკოლაში?
08:26
It is one thing to say, we need to recycle the teachers,
170
506795
2929
ერთია, როცა ამბობ, რომ მასწავლებლების გადამზადება გვჭირდება,
08:29
we need the directors to do more.
171
509724
1674
რომ გვჭირდება დირექტორებმა მეტი აკეთონ.
08:31
But the fact is that what we do with education is entirely obsolete.
172
511401
5932
მაგრამ საქმე იმაშია, რომ ის, რასაც განათლებისთვის ვაკეთებთ,
სრულიად მოძველებულია. სრულიად მოძვლეებულია მასწავლებლის როლი.
08:37
The teacher's role is entirely obsolete.
173
517333
2498
08:39
Going from a math class, to biology, to 14th-century France is very silly.
174
519831
5647
მათემატიკიდან დაწყებული ბიოლოგიით დასრულებული და
08:45
(Applause)
175
525482
4702
მე-14 საუკუნის საფრანგეთით დასრულებული. ყველაფერი სისულელეა. (ტაში)
08:50
So we started thinking, what could it look like?
176
530184
2729
ასე რომ, დავიწყეთ ფიქრი როგორი შეიძლებოდა ყოფილიყო.
08:52
And we put together people, including people who like education,
177
532913
3569
თავი მოვუყარეთ ადამიანებს, მათ შორის ისეთ ადამიანებს, ვისაც განათლება უყვართ,
08:56
people like Paulo Freire, and two ministers of education in Brazil
178
536482
5435
ადამიანებს როგორიცაა პაულო ფრეირე, და ბრაზილიის ორი განათლების მინისტრი
09:01
and we said, if we were to design a school from scratch,
179
541917
2669
და ვუთხარით, ახლა რომ სკოლას ნულიდან ვქმნიდეთ,
09:04
what would it look like?
180
544586
1427
როგორი უნდა ყოფილიყო?
09:06
And so we created this school, which is called Lumiar,
181
546013
3733
აი, ასე შევქმენით ეს სკოლა, რომელსაც ლუმიარი ეწოდება,
09:09
and Lumiar, one of them is a public school,
182
549746
2152
და ლუმიარი, ერთ-ერთი საჯარო სკოლათაგანია,
09:11
and Lumiar says the following:
183
551898
1806
და ლუმიარი ამბობს შემდეგს:
09:13
Let's divide this role of the teacher into two.
184
553704
4177
მოდით მასწავლებლის როლი ორად გავყოთ.
09:17
One guy, we'll call a tutor.
185
557881
2361
ერთს რეპეტიტორს დავარქმევთ.
09:20
A tutor, in the old sense of the Greek "paideia": Look after the kid.
186
560242
4975
რეპეტიტორი ძველი ბერძნული სიტყვაა „პაიდეია“, და ბავშვის მოვლას ნიშნავს.
09:25
What's happening at home, what's their moment in life, etc..
187
565217
3830
რა ხდება სახლში, როგორია ცხოვერებაში მათი მომენტი და ა.შ.
09:29
But please don't teach,
188
569047
1340
მაგრამ გთხოვთ ნუ ასწავლით,
09:30
because the little you know compared to Google, we don't want to know.
189
570387
3410
რადგან Google-თან შედარებით ცოტა იცით, არ გვაინტერესებს.
09:33
Keep that to yourself.
190
573797
1152
თქვენთვის შემოინახეთ.
09:34
(Laughter)
191
574949
1348
(სიცილი)
09:36
Now, we'll bring in people who have two things:
192
576297
3953
ახლა მოვიზიდავთ ადამიანებს, რომლებსაც აქვთ ორი რამ:
09:40
passion and expertise, and it could be their profession or not.
193
580250
4367
ენთუზიაზმი და გამოცდილება, და ეს შეიძლება მათი პროფესია იყოს, ან არა.
09:44
And we use the senior citizens,
194
584617
1917
ჩვენ გამოვიყენეთ უფროსი ადამიანები, რომლებიც
09:46
who are 25 percent of the population with wisdom that nobody wants anymore.
195
586534
4353
ჭკვიანი მოსახლეობის 25% შეადგენენ და რომლებიც აღარავის სჭირდებიან.
09:50
So we bring them to school and we say,
196
590887
2607
მოვიყვანეთ სკოლაში და ვუთხარით,
09:53
teach these kids whatever you really believe in.
197
593494
3836
ასწავლეთ ბავშვებს ის რისიც გწამთ.
09:57
So we have violinists teaching math.
198
597330
2616
გვყავს მევიოლინეები, რომლებიც მათემატიკას ასწავლიან.
09:59
We have all kinds of things where we say,
199
599946
2565
ჩვენ გვაქვს ყველაფერი, რითაც შეგვიძლია ვთქვათ,
10:02
don't worry about the course material anymore.
200
602511
2981
კურსის მასალაზე არ იდარდოთ.
10:05
We have approximately 10 great threads that go from 2 to 17.
201
605492
4964
გვაქვს დაახლოებით 10 საოცარი თემა, რომელიც 2-დან 17-მდე ფასდება.
10:10
Things like, how do we measure ourselves as humans?
202
610456
4390
მაგალითად, როგორ ვაფასებთ ჩვენს თავს როგორც ადამიანებს?
10:14
So there's a place for math and physics and all that there.
203
614846
3626
ასე რომ გვაქვს ადგილი მათემატიკისთვის, ფიზიკისთვის და ყველაფერი მსგავსისთვის.
10:18
How do we express ourselves?
204
618472
1864
როგორ გადმოვცემთ საკუთარ თავს?
10:20
So there's a place for music and literature, etc.,
205
620336
2405
გვაქვს ადგილები მუსიკისთვის, ლიტერატურისთვის და ა.შ.
10:22
but also for grammar.
206
622741
1644
მაგრამ ასევე გრამატიკისთვის.
10:24
And then we have things that everyone has forgotten,
207
624385
2657
და კიდევ გვაქვს ისეთი რამ, რაც უკვე ყველამ დაივიწყა,
10:27
which are probably the most important things in life.
208
627042
2569
რაც შეიძლება ცხოვრებაში ყველაზე მნიშვნელოვანი იყოს.
10:29
The very important things in life, we know nothing about.
209
629611
3698
ძალიან მნიშვნელოვანი რამ ცხოვრებაში, რომლის შესახებაც არაფერი ვიცით.
10:33
We know nothing about love,
210
633309
2240
არაფერი ვიცით სიყვარულზე,
10:35
we know nothing about death,
211
635549
2092
არაფერი ვიცით სიკვდილზე,
10:37
we know nothing about why we're here.
212
637641
2077
არაფერი ვიცით იმაზე აქ რატომ ვართ.
10:39
So we need a thread in school that talks about everything we don't know.
213
639718
4534
ასე რომ, სკოლაში გვჭირდება თემა, რომელიც ლაპარაკობს იმ ყველაფერზე რაც არ ვიცით.
10:44
So that's a big part of what we do.
214
644252
2104
ეს არის იმის დიდი ნაწილი, რასაც ჩვენ ვაკეთებთ.
10:46
(Applause)
215
646356
5595
(ტაში)
10:51
So over the years, we started going into other things.
216
651951
2918
წლებთან ერთად სხვა საკითხებითაც დავკავდით.
10:54
We'd say, why do we have to scold the kids
217
654869
2162
რატომ უნდა დავტუქსოთ ბავშვი
10:57
and say, sit down and come here and do that, and so forth.
218
657031
2791
და ვუთხრათ, მოდი აქ, დაჯექი, ეს გააკეთე და ა.შ.
10:59
We said, let's get the kids to do something we call a circle,
219
659822
3315
ჩვენ ვთქვით, მოდით ბავშვებს მოვანდომოთ ისეთი რამის კეთება რასაც წრეს ვეძახით,
11:03
which meets once a week.
220
663137
1265
რომელიც კვირაში ერთხელ იკრიბება.
11:04
And we'd say, you put the rules together
221
664402
2310
წესები ერთად მოაგროვე და
11:06
and then you decide what you want to do with it.
222
666712
2327
შენ გადაწყვიტე რა გსურს მოუხერხო მათ.
11:09
So can you all hit yourself on the head?
223
669039
2182
ასე რომ, შეგიძლიათ ყველამ თავი იმტვრიოთ?
11:11
Sure, for a week, try.
224
671221
2322
რა თქმა უნდა, ერთი კვირით, სცადეთ.
11:13
They came up with the very same rules that we had,
225
673543
3935
მოიფიქრეს ზუსტად იგივე წესები, რაც ჩვენ გვაქვს,
11:17
except they're theirs.
226
677478
1391
იმ გამონაკლისით, რომ ეს წესები მათია.
11:18
And then, they have the power,
227
678869
2245
და თან, მათ აქვთ ძალა,
11:21
which means, they can and do suspend and expel kids
228
681114
4992
რაც ნიშნავს, რომ შეუძლიათ ბავშვი სწავლას ჩამოაშორონ და გარიცხონ,
11:26
so that we're not playing school, they really decide.
229
686106
5398
ისე რომ სკოლა არაფერში ერევა, გადაწყვეტილებას თვითონ იღებენ.
11:31
And then, in this same vein,
230
691504
3043
და, ამავე დროს,
11:34
we keep a digital mosaic,
231
694547
2394
ვინარჩუნებთ ციფრულ მოზაიკას,
11:36
because this is not constructivist or Montessori or something.
232
696941
3631
რადგან ეს არ არის კონსტრუქტივისტი ან მონტესორი ან რამე მსგავსი.
11:40
It's something where we keep the Brazilian curriculum
233
700572
3538
ეს არის ის, სადაც გვაქვს ბრაზილიური სასწავლო გეგმა
11:44
with 600 tiles of a mosaic,
234
704110
2668
600 მოზაიკის ფილით,
11:46
which we want to expose these kids to by the time they're 17.
235
706778
3137
რომელიც გვინდა ვაჩვენოთ ამ ბავშვებს, როცა 17 წლის გახდებიან.
11:49
And follow this all the time and we know how they're doing
236
709915
2835
გამუდმებით ამ გზას გავყვეთ და ვიცოდეთ თავს როგორ ართმევენ.
11:52
and we say, you're not interested in this now, let's wait a year.
237
712750
4040
ხშირად ვამბობთ, ახლა არ გაინტერესებთ, მაგრამ ერთი წელი მოვიცადოთ.
11:56
And the kids are in groups that don't have an age category,
238
716804
4232
ბავშვები არიან ჯგუფებში, სადაც არ არსებობს ასაკობრივი კატეგორიები,
12:01
so the six-year-old kid who is ready for that with an 11-year-old,
239
721036
3726
6 წლის ბავშვი, რომელიც ამისთვის მზად არის, 11 წლის ბავშვთან
12:04
that eliminates all of the gangs and the groups
240
724762
2365
ერთად ანადგურებს ყველა ბანდას, ჯგუფს
12:07
and this stuff that we have in the schools, in general.
241
727127
3885
და მსგავს დაჯგუფებებს, რაც ზოგადად სკოლებში გვაქვს.
12:11
And they have a zero to 100 percent grading,
242
731012
2441
აქვთ 0-დან 100-მდე შეფასების სისტემა,
12:13
which they do themselves with an app every couple of hours.
243
733453
3801
რომელსაც აპლიკაციის მეშვეობით ყოველ ორ საათში ავსებენ.
12:17
Until we know they're 37 percent of the way we'd like them to be on this issue,
244
737254
4435
როცა გვეცოდინება, რომ 37%-ზე არიან იქიდან, სადაც ჩვენ გვინდა, რომ იყვნენ,
12:21
so that we can send them out in the world with them knowing enough about it.
245
741689
4895
შეგვიძლია გარე სამყაროში გავუშვათ, რადგან მასზე უკვე საკმარისი წარმოდგენა აქვთ.
12:26
And so the courses are World Cup Soccer, or building a bicycle.
246
746584
5243
და ეს კურსები მსოფლიო თასის ფეხბურთის ან ველოსიპედის აგების კურსები.
12:31
And people will sign up for a 45-day course on building a bicycle.
247
751827
4271
ხალხი ველოსიპედის ასაწყობ 45 დღიან კურსებზე დარეგისტრირდება.ახლა სცადეთ
12:36
Now, try to build a bicycle without knowing that pi is 3.1416.
248
756098
4569
ააგოთ ველოსიპედი თუ არ გეცოდინებათ, რომ რიცხვი „პი“ უდრის 3.1416.
12:40
You can't.
249
760667
1764
ვერ შეძლებთ.
12:42
And try, any one of you, using 3.1416 for something.
250
762431
4512
ან ნებისიერმა თქვენგანმა სცადეთ 3.1416 სხვა რამეში გამოიყენოთ.
აღარაფერი იცი.
12:47
You don't know anymore.
251
767083
1506
12:48
So this is lost and that's what we try to do there,
252
768589
2431
ეს უკვე დაკარგულია და ეს არის ის, რასაც ჩვენ ამ სკოლაში
12:51
which is looking for wisdom in that school.
253
771020
2114
სიბრძნის ძიებით ვცდილობთ.
12:53
And that brings us back to this graph and this distribution of our life.
254
773134
5560
და ეს გვაბრუნებს ამ გრაფასთან და ჩვენი ცხოვრების განაწილებასთან.
12:59
I accumulated a lot of money when I think about it.
255
779090
2661
ბევრი ფული მოვაგროვე, როცა ამაზე ვფიქრობდი.
13:01
When you think and you say, now is the time to give back --
256
781751
4247
როცა ფიქრობთ და ამბობთ, დროა გავცე -
13:05
well, if you're giving back, you took too much.
257
785998
2672
თუ გასცემთ, ე.ი. ძალიან ბევრი აიღეთ.
13:08
(Laughter) (Applause)
258
788670
7052
(სიცილი) (ტაში)
13:16
I keep thinking of Warren Buffet waking up one day
259
796822
2580
გამუდმებით ვფიქრობ იმაზე, რომ Warren Buffet-მა ერთ დღესაც გაიღვიძოს
13:19
and finding out he has 30 billion dollars more than he thought he had.
260
799402
3384
და აღმოაჩინოს რომ აქვს 30 მილიარდი დოლარით მეტი ვიდრე ეგონა.
13:22
And he looks and he says, what am I going to do with this?
261
802786
2792
დგას და ფიქრობს, ამ ფულს რა მოვუხერხო?
13:25
And he says, I'll give it to someone who really needs this.
262
805578
2837
ვინმე ისეთს მივცემ ვისაც მართლა სჭირდება.
13:28
I'll give it to Bill Gates. (Laughter)
263
808415
2288
ბილ გეითსს მივცემ. (სიცილი)
13:32
And my guy, who's my financial advisor in New York,
264
812086
3150
ჩემი ფინანსური კონსულტანტი ნიუ-იორკში კი მიყურებს
13:35
he says, look, you're a silly guy
265
815236
1893
და ამბობს, სულელი ხართ,
13:37
because you would have 4.1 times more money today
266
817129
3273
რადგან 4.1-ჯერ მეტი გექნებოდათ
13:40
if you had made money with money instead of sharing as you go.
267
820402
4260
ამ ფულით ისევ ფული, რომ გეშოვათ გაჩუქების ნაცვლად.
13:44
But I like sharing as you go better.
268
824668
1812
მაგრამ, როცა საქმე კარგად მიდის, ფულის გაცემა მიყვარს.
13:46
(Applause)
269
826480
3306
(სიცილი)
13:49
I taught MBAs at MIT for a time
270
829786
4272
რაღაც პერიოდი მასაჩუსეტის ტექნოლოგიის ინსტიტუტში MBA-ს ვასწავლიდი
13:54
and I ended up, one day, at the Mount Auburn Cemetery.
271
834058
2606
და ერთ დღესაც მაუნთ-ობერნის სასაფლაოზე აღმოვჩნდი.
13:56
It is a beautiful cemetery in Cambridge.
272
836664
1944
ლამაზი სასაფლაოა კემბრიჯში.
13:58
And I was walking around. It was my birthday and I was thinking.
273
838608
3042
ვსეირნობდი, ჩემი დაბადების დღე იყო და ვფიქრობდი.
14:01
And the first time around, I saw these tombstones
274
841650
2394
მაშინ პირველად ვნახე ეს საფლავები
14:04
and these wonderful people who'd done great things
275
844044
2773
და ეს საოცარი ადაიანები, რომლებმაც ბევრი რამ გააკეთეს
14:06
and I thought, what do I want to be remembered for?
276
846817
3882
და ვიფიქრე, რითი მინდა, რომ დამიმახსოვრონ?
14:10
And I did another stroll around,
277
850889
1596
შემდეგ მეორედ გავისეირნე
14:12
and the second time, another question came to me,
278
852485
2445
და მეორე ჯერზე უკვე სხვა კითხვა დამებადა,
14:14
which did me better, which was,
279
854930
2303
რაც ძალიან დამეხმარა. ეს იყო,
14:17
why do I want to be remembered at all?
280
857233
2887
საერთოდ რატომ მინდა ვინმეს ვახსოვდე?
14:20
(Laughter)
281
860120
2137
(სიცილი)
14:22
And that, I think, took me different places.
282
862257
2821
და ამან, ვფიქრობ, სხვადასხვა ადგილას წამიყვანა.
14:25
When I was 50, my wife Fernanda and I sat for a whole afternoon,
283
865078
4248
როცა 50-ის გავხდი, მე და ჩემი ცოლი ფერნანდა მთელი შუადღე
14:29
we had a big pit with fire,
284
869326
2182
დიდი ცეცხლის გარშემო ვისხედით
14:31
and I threw everything I had ever done into that fire.
285
871508
3576
და ყველაფერი, რაც გამიკეთებია ამ ცეცხლში ჩავყარე.
14:35
This is a book in 38 languages,
286
875084
2387
წიგნი 38 ენაზე,
14:37
hundreds and hundreds of articles and DVDs, everything there was.
287
877471
3547
ასეულობით სტატია, DVD, ყველაფერი იქ იყო.
14:41
And that did two things.
288
881018
1420
და ამან ორი რამ მოგვიტანა.
14:42
One, it freed our five kids from following in our steps, our shadow --
289
882438
4925
პირველი - ჩვენი ხუთი შვილი გაათავისუფლა იმისგან, რომ ჩვენს კვალს,
ჩვენ აჩრდილებს გაყოლოდნენ. არ იციან რას ვსაქმიანობ.
14:47
They don't know what I do.
290
887363
1656
14:49
(Laughter)
291
889019
1224
(სიცილი)
14:50
Which is good.
292
890243
1309
რაც კარგია.
14:51
And I'm not going to take them somewhere
293
891552
1925
კარგია. აღარ მომიწევს ერთ დღესაც სადმე მივიყვანო
14:53
and say, one day all of this will be yours.
294
893477
2394
და ვუთხრა, ეს ყველაფერი თქვენი იქნება.
14:55
(Laughter)
295
895871
1557
(სიცილი)
14:57
The five kids know nothing, which is good.
296
897428
3532
ხუთმა შვილმა არაფერი იცის, რაც კარგია.
15:00
And the second thing is,
297
900960
1681
და მეორე:
15:02
I freed myself from this anchor of past achievement or whatever.
298
902641
4698
გავთავისუფლდი წარსული მიღწევების ღუზისგან.
15:07
I'm free to start something new every time and to decide things from scratch
299
907339
4498
თავისუფლად შემიძლია დავიწყო რამე ახალი ნებისმიერ დროს
15:11
in part of those terminal days.
300
911837
2121
და ამ უკანასკნელ დღეებში ყველაფერი ნულიდან ავაწყო.
15:13
And some people would say,
301
913958
1417
ვიღაცამ შეიძლება თქვას,
15:15
oh, so now you have this time, these terminal days,
302
915375
2538
ო, ახლა ეს უკანასკნელი დღეები გაქვს,
15:17
and so you go out and do everything.
303
917913
1858
შეგიძლია ადგე და ის აკეთო, რაც გინდა.
15:19
No, we've been to the beaches,
304
919771
2322
არა, სანაპიროებზე ვიყავით,
15:22
so we've been to Samoa and Maldives and Mozambique,
305
922093
2562
ვიყავით სამოაზე, მალდივიასა და მოზამბიკზე
15:24
so that's done.
306
924655
1766
და მორჩა.
15:26
I've climbed mountains in the Himalayas.
307
926421
2109
ასევე, დავლაშქრე ჰიმალაი,
15:28
I've gone down 60 meters to see hammerhead sharks.
308
928530
3871
ჩავედი 60 მეტრის სიღმეზე ჩაქუჩისთავიანი ზვიგენების სანახავად,
15:32
I've spent 59 days on the back of a camel from Chad to Timbuktu.
309
932401
4551
59 დღე გავატარე აქლემის ზურგზე ჩადადან ტიმბაქტუმდე,
15:36
I've gone to the magnetic North Pole on a dog sled.
310
936952
3991
მარხილში შებმული ძაღლებით ვიყავი მაგნიტურ ჩრდილოეთ პოლუსზე.
15:40
So, we've been busy.
311
940943
1776
მოკლედ, დატვირთული ვიყავი.
15:42
It's what I'd like to call my empty bucket list.
312
942719
6003
ეს არის ის, რასაც ჩემს ცარიელ “სურვილების სიას” დავარქმევდი.
15:48
(Laughter)
313
948722
2979
(სიცილი)
15:51
And with this rationale, I look at these days and I think,
314
951701
3557
ამ რაციონალით, ვუყურებ დღეებს და ვფიქრობ,
15:55
I'm not retired. I don't feel retired at all.
315
955258
2519
ჯერ პენსიაზე არ ვარ. ვერ ვგრძნობ, რომ პენსიაზე უნდა ვიყო.
15:57
And so I'm writing a new book.
316
957777
2141
და ახალი წიგნის წერას ვიწყებ.
15:59
We started three new companies in the last two years.
317
959918
3813
ბოლო ორ წელში სამი ახალი კომპანია დავაარსე. ამ ეტაპზე ვმუშაობ
16:03
I'm now working on getting this school system for free out into the world,
318
963731
5203
იმაზე, რომ ეს სასკოლო სისტემა მთელს მსოფლიოში გავავრცელო უფასოდ,
16:08
and I've found, very interestingly enough, that nobody wants it for free.
319
968934
3429
და აღმოვაჩინე, რაც ძალიან საინტერესოა, რომ უფასოდ არავის უნდა.
16:12
And so I've been trying for 10 years
320
972387
1938
ამიტომ ათი წლის განმავლობაში ვცდილობდი
16:14
to get the public system to take over this school rationale,
321
974325
3425
სახელმწიფო სისტმას მიეღო ეს სასკოლო საფუძვლები,
16:17
much as the public schools we have,
322
977750
2395
ისევე როგორც საჯარო სკოლები, რომლებსაც
16:20
which has instead of 43 out of 100, as their rating, as their grades,
323
980145
4697
100-დან 43-ის ნაცვლად,
16:24
has 91 out of 100.
324
984842
2689
100-91 ბალიანი შეფასება აქვთ.
16:27
But for free, nobody wants it.
325
987531
2433
მაგრამ უფასოდ არავის უნდა.
16:29
So maybe we'll start charging for it and then it will go somewhere.
326
989964
3194
იქნებ ფასი რომ დაგვედო რამე შეცვლილიყო.
16:33
But getting this out is one of the things we want to do.
327
993158
3781
მაგრამ ჩვენ ხომ გვინდა, რომ ასე გამოგვივიდეს.
16:36
And I think what this leaves us as a message for all of you,
328
996939
3317
და ვფიქრობ რომ ამით ყველა თქვენგანს გიგზავნით შეტყობინებას,
16:40
I think is a little bit like this:
329
1000256
1752
რომელიც ასეთია: ყველამ ვისწავლეთ
16:42
We've all learned how to go on Sunday night
330
1002008
3157
კვირა საღამოს როგორ შევამოწმოთ ელექტრონული ფოსტა
16:45
to email and work from home.
331
1005165
2417
და ვიმუშაოთ სახლიდან,
16:47
But very few of us have learned
332
1007582
1710
მაგრამ ძალიან ცოტამ თუ ისწავლა,
16:49
how to go to the movies on Monday afternoon.
333
1009292
3130
როგორ წავიდეს კინოში ორშაბათს შუადღით.
16:52
And if we're looking for wisdom, we need to learn to do that as well.
334
1012422
4101
და თუ სიბრძნეს ვეძებთ, მაშინ ამის კეთებაც უნდა ვისწავლოთ.
16:56
And so, what we've done all of these years is very simple,
335
1016523
3650
რასაც მთელი ამ წლების განმავლობაში ვაკეთებდით, ძალიან მარტივი,
17:00
is use the little tool, which is ask three whys in a row.
336
1020173
3172
პატარა ხელსაწყოს გამოყენებაა, რომელიც წარმოშობს სამ "რატომს."
17:03
Because the first why you always have a good answer for.
337
1023345
2761
პირველი, რატომ გაქვთ ყოველთვის კარგი პასუხი.
17:06
The second why, it starts getting difficult.
338
1026106
2415
მეორე, რატომ არის დაწყება რთული.
17:08
By the third why, you don't really know why you're doing what you're doing.
339
1028521
3939
მესამე რატომ, არ იცით თუ რატომ აკეთებთ იმას რასაც აკეთებთ.
17:12
What I want to leave you with is the seed and the thought that maybe if you do this,
340
1032460
6228
მინდა დაფიქრდეთ, თუ ამას იზამთ ხომ არ მიხვალთ კითხვამდე
17:18
you will come to the question, what for?
341
1038688
2756
რისთვის?
17:21
What am I doing this for?
342
1041444
1502
რისთვის ვაკეთებ ამას?
17:22
And hopefully, as a result of that, and over time,
343
1042946
2881
და იმედია, ამის შედეგად, დროთა განმავლობაში,
17:25
I hope that with this, and that's what I'm wishing you,
344
1045827
3133
ამის დიდი იმედი მაქვს და რასაც ყველას გისურვებთ,
17:28
you'll have a much wiser future.
345
1048960
2703
ბევრად უფრო ბრძნული მომავალი გექნებათ.
17:31
Thank you very much.
346
1051663
1785
დიდი მადლობა.
17:33
(Applause)
347
1053448
7539
(სიცილი)
17:45
Chris Anderson: So Ricardo, you're kind of crazy.
348
1065957
5087
კრის ანდერსონი: რიკარდო, მგონი ცოტა გიჟი ხართ.
17:51
(Laughter)
349
1071044
1825
(სიცილი)
17:52
To many people, this seems crazy.
350
1072869
3180
ძალიან ბევრისთვის ეს სიგიჟეა.
17:56
And yet so deeply wise, also.
351
1076049
3389
მაგრამ ამავდროულად ძალიან ბრძნულიც.
17:59
The pieces I'm trying to put together are this:
352
1079438
2909
ვცდილობ ყველაფერი ერთად მოვაგროვო:
18:02
Your ideas are so radical.
353
1082347
2095
შენი იდეები ძალიან რადიკალურია.
18:04
How, in business, for example, these ideas have been out for a while,
354
1084442
5049
მაგალითად, ბიზნესში სადაც რაღაც პერიოდში ამ იდეების რეალიზება მოხდა,
18:10
probably the percentage of businesses that have taken some of them
355
1090191
3210
ალბათ ამ ბიზნესების პროცენტულობა
18:13
is still quite low.
356
1093401
1902
ჯერ კიდევ ძალიან დაბალია.
18:15
Are there any times you've seen some big company
357
1095303
2898
ყოფილა ისეთი შემთხვევა, როცა თქვენი იდეები რომელიმე
18:18
take on one of your ideas and you've gone, "Yes!"?
358
1098201
3629
მსხვილ კომპანიას გამოუყენებია და უთქვამთ - „დიახ!“?
18:21
Ricardo Semler: It happens. It happened about two weeks ago
359
1101830
2797
რიკარდო სემლერი: რა თქმა უნდა. მსგავსი რამ მოხდა ორი კვირის წინ,
18:24
with Richard Branson, with his people saying,
360
1104627
2210
რიკარდო ბრენსონთან, როცა მისი ხალხი ამბობდა
18:26
oh, I don't want to control your holidays anymore,
361
1106837
2532
აღარ მინდა თქვენს დასვენებებს ვაკონტროლებდე,
18:29
or Netflix does a little bit of this and that,
362
1109369
2184
ნეტფლიქსიც იგივეს აკეთებს,
18:31
but I don't think it's very important.
363
1111553
2327
მაგრამ არამგონია ეს ძალიან მნიშვნელოვანი იყოს.
18:33
I'd like to see it happen maybe a little bit in a bit of a missionary zeal,
364
1113880
3754
მინდა,რომ ეს ყველაფერი ცოტა უფრო მისიონერული ენთუზიაზმით კეთდებოდეს,
18:37
but that's a very personal one.
365
1117634
1574
მაგრამ ეს ძალიან პირადულია.
18:39
But the fact is that it takes a leap of faith about losing control.
366
1119208
4212
ფაქტია, რომ კონტროლის დაკარგვის რწმენა უნდა დავკარგოთ. და თითქმის არავინ,
18:43
And almost nobody who is in control is ready to take leaps of faith.
367
1123420
3296
ვინც აკონტროლებს, არ არის მზად მიიღოს რწმენაში ასეთი ნახტომი.
18:46
It will have to come from kids and other people
368
1126716
2340
ეს უნდა მოდიოდეს ბავშვებისგან და იმ ადამიანებისგან,
18:49
who are starting companies in a different way.
369
1129056
2242
რომლებიც კომპანიებს სხვა გზით იწყენებ.
18:51
CA: So that's the key thing?
370
1131298
1508
კრისი: ანუ ეს არის მთავარი?
18:52
From your point of view the evidence is there,
371
1132806
2199
თქვენი აზრით, მტკიცებულებები არსებობს,
18:55
in the business point of view this works,
372
1135005
1996
ბიზნესის თვალსაზრისით, ეს მუშაობს,
18:57
but people just don't have the courage to -- (Whoosh)
373
1137001
2708
მაგრამ ხალხს უბრალოდ გამბედაობა არ აქვს.
18:59
RS: They don't even have the incentive.
374
1139709
2122
რიკარდო: სტიმულიც კი არ აქვთ.
19:01
You're running a company with a 90-day mandate.
375
1141831
2756
თქვენ მართავთ კომპანიას 90 დღიანი მანდატით.
19:04
It's a quarterly report.
376
1144587
1879
ეს კვარტალური ანგარიშია.
19:06
If you're not good in 90 days, you're out.
377
1146466
2218
თუ 90 დღეში ვერ ივარგე, გიშვებენ. მიდიხართ და ეუბნებით:
19:08
So you say, "Here's a great program that, in less than one generation --"
378
1148684
3921
„ მე მაქვს საოცარი პროგრამა, რომელიც სულ მცირე ერთ თაობას გაყვება.“
19:12
And the guy says, "Get out of here."
379
1152605
1924
იქ კი გპასუხობენ: „ აქედან მიბრძანდით.“
19:14
So this is the problem.
380
1154529
1891
აი, ეს არის პრობლემა.
19:16
(Laughter)
381
1156420
2915
(სიცილი)
19:19
CA: What you're trying to do in education seems to me incredibly profound.
382
1159335
5316
კრისი: რის დანერგვასაც განათლების სფეროში აპირებთ, წარმოუდგენლად
19:24
Everyone is bothered about their country's education system.
383
1164651
4498
სიღრმისეული მეჩვენება. ყველა წუხს საკუთარი ქვეყნის განათლების სისტემაზე.
19:29
No one thinks that we've caught up yet to a world
384
1169149
2773
არავინ ფიქრობს, რომ არ ჩამოვრჩებით მსოფლიოს,
19:31
where there's Google and all these technological options.
385
1171922
2950
რომელშიც არის Google და სხვა ტექნოლოგიური შესაძლებელობები.
19:34
So you've got actual evidence now that the kids so far going through your system,
386
1174872
3870
თქვენ გაქვთ რეალური მტკიცებულება იმისა, რომ ბავშვები, რომლებიც
19:38
there's a dramatic increase in performance.
387
1178742
2552
თქვენი სისტემით გადიან, წარმოებაში მკვეთრ ზრდას აჩვენებენ.
19:41
How do we help you move these ideas forward?
388
1181294
2565
როგორ უნდა დაგეხმაროთ ამ იდეების წინსვლაში?
19:43
RS: I think it's that problem of ideas whose time has come.
389
1183859
3984
რიკარდო: ვფიქრობ, ეს არის იდეების პრობლემა, რომლის დროც დადგა.
19:48
And I've never been very evangelical about these things.
390
1188750
3502
ამ საკითხის მიმართ ევანგელურად განწყობილი არასდროს ვყოფილვარ.
19:52
We put it out there.
391
1192252
1541
ჩვენ ეს გარეთ გამოვიტანეთ.
19:53
Suddenly, you find people --
392
1193793
1445
მოულოდნელად,
გვხვდებიან ადამიანები, მაგალითად ძალიან მაშინებს
19:55
there's a group in Japan, which scares me very much,
393
1195238
2515
ადამიანთა ჯგუფი იაპონიაში, სემლერისტები, 120 კომპანია აქვთ.
19:57
which is called the Semlerists, and they have 120 companies.
394
1197753
3165
მეც მიმიწვიეს. იქ წასვლის ყოველთვის მეშინოდა.
20:00
They've invited me. I've always been scared to go.
395
1200918
4371
ასევე, არსებობს ჯგუფი ჰოლანდიაში, 600 პატარა, ჰოლანდიური კომპანიით.
20:05
And there is a group in Holland that has 600 small, Dutch companies.
396
1205289
5175
ესენი, ისეთი რაღაცეებია, რაც თავისით აყვავდებიან.
20:10
It's something that will flourish on its own.
397
1210464
2677
ნაწილი მცდარი იქნება, მაგრამ მნიშვნელობა არ აქვს.
20:13
Part of it will be wrong, and it doesn't matter.
398
1213141
2491
თავის ადგილს მაინც იპოვიან.
20:15
This will find its own place.
399
1215632
2077
იმ მეორე ნაწილის მეშინია, რომელიც ამბობს,
20:17
And I'm afraid of the other one, which says,
400
1217709
2485
ისეთი კარგია, რომ აუცილებლად უნდა გააკეთო.
20:20
this is so good you've got to do this.
401
1220194
1932
მოდით შევქმნათ სისტემა, ჩავდოთ დიდი ფული
20:22
Let's set up a system and put lots of money into it
402
1222126
2666
და ხალხი ამას მაინც გააკეთებს, ყველაფრის მიუხედავად.
20:24
and then people will do it no matter what.
403
1224792
2527
კრისი: მოკლედ, მთელი თქვენი ცხოვრება უჩვეულო კითხვებს სვამთ.
20:27
CA: So you have asked extraordinary questions your whole life.
404
1227319
3244
ვფიქრობ ზუსტად ეს არის თქვენი მამოძრავებელი ძალა.
20:30
It seems to me that's the fuel that's driven a lot of this.
405
1230563
2833
ჩვენთვისაც ხომ არ გაქვთ შეკითხვები, TED-ისთვის, აქ მყოფი ჯგუფისთვის?
20:33
Do you have any other questions for us, for TED, for this group here?
406
1233396
5869
რიკარდო: ყოველთვის ვუბრუნდები იმ კითხვების ვარიაციებს,
20:39
RS: I always come back to variations of the question
407
1239265
4589
რომლებიც შვილმა სამი წლის ასაკში დამისვა.
20:43
that my son asked me when he was three.
408
1243854
3251
ჯაკუზში ვისხედით და მეკითხება: “მამა, რატომ ვარსებობთ?“
20:47
We were sitting in a jacuzzi, and he said, "Dad, why do we exist?"
409
1247105
3941
სხვა კითხვა არ არსებობს.
20:51
There is no other question.
410
1251056
1564
სხვა კითხვა არავის აქვს.
20:52
Nobody has any other question.
411
1252620
1514
სამი წლის ასაკიდან მხოლოდ ამ ერთი კითხვის ვარიაციები გვაწუხებს.
20:54
We have variations of this one question, from three onwards.
412
1254134
3989
ასე რომ, როცა ატარებთ დროს კომპანიაში, ბიუროკრატიაში
20:58
So when you spend time in a company, in a bureaucracy, in an organization
413
1258123
5396
ან ორგანიზაციაში და ამბობთ -
რამდენ ადამიანს იცნობთ ვინც სიკვდილის წინ თქვა,
21:03
and you're saying, boy --
414
1263519
1623
21:05
how many people do you know who on their death beds said,
415
1265142
2717
ნეტავ ოფისში უფრო მეტი დრო გამეტარებინაო?
21:07
boy, I wish I had spent more time at the office?
416
1267859
2405
მთავარია ახლა მოიკრიბოთ გამბედაობა -
21:10
So there's a whole thing of having the courage now --
417
1270264
5050
და არა ერთ კვირაში, არა ორ თვეში,
21:15
not in a week, not in two months,
418
1275314
1908
არა მაშინ როცა აღმოაჩენთ, რომ რაღაც გჭირთ.
21:17
not when you find out you have something --
419
1277222
2294
არა, ახლა და თქვათ, ამას რისთვის ვაკეთებ?
21:19
to say, no, what am I doing this for?
420
1279516
2872
შეწყვიტეთ ყველაფერი. მაკეთებინეთ სხვა რამ,
21:22
Stop everything. Let me do something else.
421
1282388
2117
და ყველაფერი უფრო კარგად იქნება,
21:24
And it will be okay,
422
1284505
1565
ბევრად უფრო კარგად, ვიდრე ახლა,
21:26
it will be much better than what you're doing,
423
1286070
2271
როცა პროცესში ხართ ჩაძირული.
21:28
if you're stuck in a process.
424
1288341
3108
კრისი: ვფიქრობ, ნამდვილად სიღრმისეული და ლამაზი გზაა
21:31
CA: So that strikes me as a profound and quite beautiful way to end
425
1291449
3202
TED-ის ბოლოს წინა დღის დასასრულებლად.
21:34
this penultimate day of TED.
426
1294651
1626
რიკარდო სემლერი, დიდი მადლობა.
21:36
Ricardo Semler, thank you so much.
427
1296277
1678
რიკარდო: ასევე, უღრმესი მადლობა.
21:37
RS: Thank you so much.
428
1297955
1577
21:39
(Applause)
429
1299532
1652
ამ საიტის შესახებ

ეს საიტი გაგაცნობთ YouTube-ის ვიდეოებს, რომლებიც სასარგებლოა ინგლისური ენის შესასწავლად. თქვენ ნახავთ ინგლისური ენის გაკვეთილებს, რომლებსაც ასწავლიან საუკეთესო მასწავლებლები მთელი მსოფლიოდან. ორჯერ დააწკაპუნეთ ინგლისურ სუბტიტრებზე, რომლებიც ნაჩვენებია თითოეულ ვიდეო გვერდზე, რომ იქიდან დაკვრა ვიდეო. სუბტიტრების გადახვევა სინქრონიზებულია ვიდეოს დაკვრასთან. თუ თქვენ გაქვთ რაიმე კომენტარი ან მოთხოვნა, გთხოვთ დაგვიკავშირდეთ ამ საკონტაქტო ფორმის გამოყენებით.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7