Are we born to run? | Christopher McDougall

Μετάφραση: Stefanos Kiourkoulis Επιμέλεια: James Warren

Running: it's basically just right, left, right, left, yeah?

Τρέξιμο: Ουσιαστικά είναι μόνο δεξί, αριστερό, δεξί αριστερό -- σωστά;

I mean, we've been doing it for two million years,

Εννοώ, το κάνουμε εδώ και δύο εκατομμύρια χρόνια,

άρα είναι κάπως αλαζονικό να υποθέσω

so it's kind of arrogant to assume that I've got something to say

ότι έχω κάτι να πω

that hasn't been said and performed better a long time ago.

που δεν έχει ειπωθεί ή εκτελεστεί καλύτερα εδώ και πολύ καιρό.

But the cool thing about running, as I've discovered,

Αλλά το ενδιαφέρον θέμα με το τρέξιμο, όπως ανακάλυψα,

είναι ότι κάτι περίεργο συμβαίνει

is that something bizarre happens in this activity all the time.

σε αυτή τη δραστηριότητα όλη την ώρα.

Case in point: A couple months ago, if you saw the New York City Marathon,

Στην προκειμένη περίπτωση: Ένα ζευγάρι μερικούς μήνες πριν, άμα είδατε τον μαραθώνιο της Νέας Υόρκης,

σας εγγυώμαι ότι είδατε κάτι

I guarantee you, you saw something that no one has ever seen before.

που δεν έχει δει κανείς πριν.

An Ethiopian woman named Derartu Tulu turns up at the starting line.

Μία γυναίκα από την Αιθιοπία με το όνομα Ντεράρτου Τούλου

εμφανίζεται στην γραμμή εκκίνησης.

Είναι 37 χρονών,

She's 37 years old.

She hasn't won a marathon of any kind in eight years,

Δεν έχει κερδίσει κανέναν μαραθωνα εδώ και 8 χρόνια,

και λίγους μήνες πριν από αυτό

and a few months previously,

she had almost died in childbirth.

σχεδόν έχασε την ζωή της σε τοκετό.

Derartu Tulu was ready to hang it up and retire from the sport,

Η Ντεράρτου Τούλου ήταν έτοιμη να τα παρατήσει και να παραιτηθεί από το άθλημα,

αλλά αποφάσισε να τα δώσει όλα

but she decided she'd go for broke

and try for one last big payday in the marquee event,

και να προσπαθήσει για ένα κύκνειο άσμα

στην δημοφιλέστατη εκδήλωση,

the New York City Marathon.

τον μαραθώνα της Νέας Υόρκης.

Except -- bad news for Derartu Tulu -- some other people had the same idea,

Με τη διαφορά -- δυστυχώς για την Ντεράρτου Τούλου -- και κάποιοι άλλοι είχαν την ίδια ιδέα,

συμπεριλαμβανομένου την χρυσή Ολυμπιονίκη

including the Olympic gold medalist,

και την Πόλα Ράντκλιφ, που είναι τέρας,

and Paula Radcliffe, who is a monster,

η πιο γρήγορη γυναίκα μαραθωνοδρόμος στην ιστορία με διαφορά.

the fastest woman marathoner in history by far.

Only 10 minutes off the men's world record,

Μόνο 10 λεπτά πιο πίσω από το παγκόσμιο ρεκόρ ανδρών,

Η Πόλα Ράντκλιφ είναι ουσιαστικά ανίκητη.

Paula Radcliffe is essentially unbeatable.

Αυτός είναι ο ανταγωνισμός της.

That's her competition.

Ο αγώνας ξεκινάει, και δεν είναι καν αουτσάιντερ

The gun goes off, and -- I mean, she's not even an underdog;

Είναι πιο κάτω και από τους αουτσάιντερς.

she's, like, under the underdogs.

But the under-underdog hangs tough,

Αλλά παρ'όλα αυτά κρατιέται δυνατή.

Και στα 22ο μίλι ενός αγώνα 26 μιλίων,

and 22 miles into a 26-mile race,

there is Derartu Tulu, up there with the lead pack.

να'τη η Ντεράρτου Τούλου

εκεί κοντά με τους πρώτους.

Now, this is when something really bizarre happens.

Τώρα είναι που συμβαίνει κάτι πραγματικά περίεργο.

Paula Radcliffe, the one person who is sure to snatch the big paycheck

Η Πόλα Ράντκλιφ, ο μοναδικός άνθρωπος που σίγουρα θα άρπαζε την μεγάλη επιταγή

από τα αουτσάιντερ χέρια της Ντετάρτου Τούλου,

from Derartu Tulu's under-underdog hands,

ξαφνικά πιάνει το πόδι της και αρχίζει να υποχωρεί.

suddenly grabs her leg and starts to fall back.

So we all know what to do in this situation, right?

Όλοι ξέρουμε τι να κάνουμε σε αυτή την περίπτωση, σωστά;

Της δίνεις μία γερή γροθιά στα δόντια με τον αγκώνα σου

You give her a quick crack in the teeth with your elbow

και τρέχεις προς την γραμμή τερματισμού.

and blaze for the finish line.

Derartu Tulu ruins the script.

Η Ντεράρτου Τούλου καταστρέφει το σενάριο.

Instead of taking off,

Αντί να φύγει,

she falls back and she grabs Paula Radcliffe,

Υποχωρεί, και πιάνει την Πόλα Ράντκλιφ,

and says, "Come on. Come with us. You can do it."

λέγοντας, "Έλα. Έλα μαζί μας. Μπορείς να τα καταφέρεις."

So Paula Radcliffe, unfortunately, does it.

Και η Πόλα Ράντκλιφ, δυστυχώς, το κάνει.

Προφταίνει τους πρώτους

She catches up with the lead pack

and is pushing toward the finish line.

και προχωράει μπροστά προς την γραμμή τερματισμού.

But then she falls back again.

Αλλά μετά ξαναυποχωρεί.

The second time, Derartu Tulu grabs her and tries to pull her.

Και την δεύτερη φορά η Ντετάρτου Τούλου την αρπάζει και προσπαθεί να την τραβήξει.

Και η Πόλα Ράντκλιφ σε αυτό το σημείο λέει,

And Paula Radcliffe, at that point, says, "I'm done. Go."

"Τελείωσα. Πήγαινε."

So that's a fantastic story, and we all know how it ends.

Αυτή λοιπόν είναι μία φανταστική ιστορία, και όλοι ξέρουμε πως τελειώνει.

She loses the check,

Χάνει την επιταγή,

but she goes home with something bigger and more important.

αλλά επιστρέφει στο σπίτι με κάτι μεγαλύτερο και πιο σημαντικό.

Except Derartu Tulu ruins the script again.

Με τη διαφορά ότι η Ντεράρτου Τουλού καταστρέφει ξανά το σενάριο.

Instead of losing, she blazes past the lead pack and wins.

Αντί να χάσει, προσπερνάει τους πρώτους και κερδίζει,

Wins the New York City Marathon,

κερδίζει τον Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης,

goes home with a big fat check.

επιστρέφει στο σπίτι με μία μεγάλη και χοντρή επιταγή.

It's a heartwarming story,

Είναι συγκινητική ιστορία,

but if you drill a little bit deeper,

αλλά άμα σκάψεις λίγο πιο βαθιά,

you've got to sort of wonder about what exactly was going on there.

θα πρέπει να αναρωτηθείς τι συνέβει εκεί πέρα.

When you have two outliers in one organism,

Όταν έχεις δύο ακραίες τιμές σε έναν οργανισμό,

δεν είναι σύμπτωση.

it's not a coincidence.

When you have someone who is more competitive and more compassionate

Όταν έχεις κάποιον που είναι περισσότερο ανταγωνιστικός και περισσότερο συμπονετικός

από οποιονδήποτε άλλο στον αγώνα, πάλι δεν είναι σύμπτωση.

than anybody else in the race, again, it's not a coincidence.

Μου δείχνετε ένα πλάσμα με αραχνοειδή πόδια και βράγχια,

You show me a creature with webbed feet and gills;

somehow water's involved.

με κάποιο τρόπο εμπλέκεται νερό.

Someone with that kind of heart, there's some kind of connection there.

Κάποιος με τέτοιου είδους καρδιά, πρέπει να υπάρχει κάποια σύνδεση εκεί.

And the answer to it, I think, can be found

Και η απάντηση σε αυτό, νομίζω,

μπορεί να βρεθεί κάτω στα φαράγγια χαλκού του Μεξικού,

down in the Copper Canyons of Mexico,

where there's a reclusive tribe, called the Tarahumara Indians.

όπου υπάρχει μία φυλή, μία μοναχική φυλή,

που ονομάζονται Τάραχουμαρα Ινδιάνοι.

Now, the Tarahumara are remarkable for three things.

Οι Τάραχουμαρα είναι αξιοσημείωτοι για τρία πράγματα.

Το νούμερο ένα είναι,

Number one is:

they have been living essentially unchanged for the past 400 years.

ουσιαστικά ζούσαν χωρίς αλλαγές

εδώ και 400 χρόνια.

When the conquistadors arrived in North America you had two choices:

Όταν οι κατακτητές φτάσαν στην Νότια Αμερική είχες δύο επιλογές:

Είτε αντεπιτίθεσαι και έρχεσαι σε συμπλοκή είτε αποχωρείς.

you either fight back and engage or you could take off.

Οι μάγια και οι Αζτέκοι ήρθαν σε συμπλοκή,

The Mayans and Aztecs engaged,

γι'αυτό υπάρχουν λίγοι Μάγια και Αζτέκοι.

which is why there are very few Mayans and Aztecs.

The Tarahumara had a different strategy.

Οι Τάραχουμαρα είχαν διαφορετικά στρατηγική.

They took off and hid

Αποχωρούσαν και κρυβόντουσαν

in this labyrinthine, networking, spider-webbing system of canyons

σε αυτό το λαβυρινθωδώς δικτυωμένο

αραχνοειδές σύστημα φαραγγιών

που ονομαζόταν Κόππερ Κάνυονς,

called the Copper Canyons.

And there they've remained since the 1600s,

και εκεί παρέμειναν από το 17ο αιώνα --

ουσιαστικά όπως ήταν πάντα.

essentially the same way they've always been.

The second thing remarkable about the Tarahumara is:

Το δεύτερο εντυπωσιακό πράγμα με τους Τάραχουμαρα

deep into old age -- 70 to 80 years old --

είναι ότι, σε βαθιά γεράματα -- 70 με 80 χρονών --

these guys aren't running marathons;

αυτοί οι τύποι δεν τρέχουν μαραθώνιους,

they're running mega-marathons.

τρέχουν υπερ-μαραθώνιους.

They're not doing 26 miles,

Δεν τρέχουν 26 μίλια,

they're doing 100, 150 miles at a time,

τρέχουν 100, 15 μίλια την φορά,

and apparently without injury, without problems.

και απ'ό,τι φαίνεται χωρίς τραυματισμό, χωρίς προβλήματα.

The last thing that's remarkable about the Tarahumara is:

Το τελευταίο πράγμα που είναι αξιοσημείωτο για τους Τάραχουμαρα

all the things we're going to be talking about today,

είναι ότι για όλα τα πράγματα που θα μιλήσουμε σήμερα,

όλα τα πράγματα που προσπαθούμε να βρούμε

all the things we're trying to use all of our technology

χρησιμοποιώντας την τεχνολογία και δύναμη του εγκεφάλου μας για να λύσουμε --

and brain power to solve --

things like heart disease and cholesterol and cancer;

ζητήματα όπως καρδιακές ασθένειες και χοληστερόλη και καρκίνος

και το έγκλημα και ο πόλεμος και η βία και η κλινική κατάθλιψη --

crime, warfare and violence; clinical depression -- all this stuff --

για όλα αυτά τα θέματα, οι Τάραχουμαρα δεν έχουν ιδέα για τι πράγμα μιλάς.

the Tarahumara don't know what you're talking about.

Είναι απελευθερωμένοι

They are free from all of these modern ailments.

από όλες αυτές τις σύγχρονες παθήσεις.

Τότε ποια είναι η σύνδεση;

So what's the connection?

Για άλλη μια φορά, μιλάμε για ακραίες τιμές.

Again, we're talking about outliers;

Πρέπει να υπάρχει κάποιου είδους αιτιότητα εδώ.

there's got to be some kind of cause and effect.

Υπάρχουν ομάδες επιστημόνων

Well, there are teams of scientists at Harvard and the University of Utah

στο Χάρβαρντ και στο πανεπιστήμιο της Γιούτα

που στίβουν το μυαλό τους για να καταλάβουν

that are bending their brains and trying to figure out

αυτό που οι Τάραχουμαρα ήξεραν από πάντα.

what the Tarahumara have known forever.

They're trying to solve those same kinds of mysteries.

Προσπαθούν να λύσουν τα ίδια μυστήρια.

And once again, a mystery wrapped inside of a mystery --

Και για άλλη μια φορά, ένα μυστήριο τυλιγμένο μέσα σε ένα μυστήριο --

perhaps the key to Derartu Tulu and the Tarahumara

ίσως το κλειδί για την Ντετάρτου Τούλου και τους Τάραχουμαρα

είναι τυλιγμένο μέσα σε τρία διαφορετικά μυστήρια, τα οποία έχουν ως εξής:

is wrapped in three other mysteries, which go like this:

Three things -- if you have the answer, come up and take the microphone,

Τρία θέματα -- Εάν έχετε την απάντηση, ελάτε πάνω και πάρτε το μικρόφωνο,

γιατί κανένας άλλος δεν γνωρίζει την απάντηση.

because nobody else knows the answer.

Και αν το ξέρετε, τότε είστε πιο έξυπνοι από οποιονδήποτε άλλο στον πλανήτη Γη.

If you know it, you're smarter than anybody on planet Earth.

Το πρώτο μυστήριο είναι αυτό:

Mystery number one is this:

Πριν δύο εκατομμύρια χρόνια ο ανθρώπινος εγκέφαλος εξερράγη σε μέγεθος.

Two million years ago, the human brain exploded in size.

Ο Αυστραλοπίθηκος είχε ένα μικροσκοπικό εγκέφαλο σε σχήμα μπιζελιού.

Australopithecus had a tiny little pea brain.

Ξαφνικά εμφανίζονται οι άνθρωποι -- Χόμο Ερέκτους --

Suddenly humans show up, Homo erectus, big old melon head.

μεγάλο και παλαιωμένο κεφάλι σε σχήμα πεπονιού.

To have a brain of that size,

Το να έχεις εγκέφαλο τέτοιου μεγέθους,

you need to have a source of condensed caloric energy.

χρειάζεται να έχεις μία πηγή συνεχούς παροχής θερμιδικής ενέργειας.

In other words, early humans are eating dead animals --

Με άλλα λόγια, οι πρώτοι άνθρωποι τρώνε νεκρά ζώα --

Καμιά διαφωνία, αυτό είναι γεγονός.

no argument, that's a fact.

Το μόνο πρόβλημα είναι,

The only problem is,

the first edged weapons only appeared about 200,000 years ago.

τα πρώτα αιχμηρά όπλα εμφανίστηκαν πριν μόλις 200,000 χρόνια.

Άρα για περίπου δύο εκατομμύρια χρόνια,

So somehow, for nearly two million years,

we are killing animals without any weapons.

σκοτώνουμε ζώα χωρίς όπλα.

Now, we're not using our strength,

Τώρα δεν χρησιμοποιούμε την δύναμή μας

because we are the biggest sissies in the jungle.

επειδή είμαστε οι μεγαλύτερες αδερφές στην ζούγκλα.

Every other animal is stronger than we are,

Όλα τα άλλα ζώα είναι πιο δυνατά απ'ότι είμαστε εμείς.

they have fangs, they have claws, they have nimbleness, they have speed.

Έχουν μεγάλα δόντια, έχουν νύχια, έχουν ευκινησία, έχουν ταχύτητα.

Λέμε ότι ο Γιουσέιν Μπολτ είναι γρήγορος. Ο Γιουσέιν Μπολτ μπορεί να φάει χώμα από ένα σκίουρο.

We think Usain Bolt is fast.

Usain Bolt can get his ass kicked by a squirrel.

Δεν είμαστε γρήγοροι.

We're not fast.

That would be an Olympic event:

Αυτό θα μπορούσε να γίνει Ολυμπιακή εκδήλωση: Άφησε ένα σκίουρο ελεύθερο.

turn a squirrel loose, whoever catches it gets a gold medal.

Όποιος πιάσει τον σκίουρο, κερδίζει ένα χρυσό μετάλλιο.

(Laughter)

Άρα είμαστε χωρίς όπλα, χωρίς ταχύτητα, χωρίς δύναμη, χωρίς δόντια, χωρίς νύχια.

So no weapons, no speed, no strength, no fangs, no claws.

Πως σκοτώναμε αυτά τα ζώα; Μυστήριο νούμερο ένα.

How were we killing these animals? Mystery number one.

Mystery number two:

Μυστήριο νούμερο δύο:

Women have been in the Olympics for quite some time now,

Οι γυναίκες συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες εδώ και αρκετό καιρό,

but one thing that's remarkable about all women sprinters:

αλλά κάτι που είναι αρκετά εντυπωσιακό σχετικά με τις γυναίκες δρομείς --

όλες τα πηγαίνουν χάλια.

they all suck; they're terrible.

There's not a fast woman on the planet and there never has been.

Δεν υπάρχει γρήγορη γυναίκα στον πλανήτη

και ποτέ δεν υπήρχε.

The fastest woman to ever run a mile did it in 4:15.

Η πιο γρήγορη γυναίκα που έτρεξε ποτέ ένα μίλι, το έκανε σε 4.15.

I could throw a rock and hit a high-school boy

Θα μπορούσα να ρίξω μία πέτρα και να χτυπήσω ένα λυκειόπαιδο

who can run faster than 4:15.

που να μπορεί να τρέξει πιο γρήγορα από 4.15.

For some reason, you guys are just really slow.

Για κάποιο λόγο, είστε αρκετά αργές.

But --

(Γέλια)

(Laughter)

But, you get to the marathon we were just talking about --

Αλλά ας πάμε στον μαραθώνιο για τον οποίο μόλις μιλούσαμε --

you've only been allowed to run the marathon for 20 years,

σας έχει επιτραπεί το τρέξιμο σε μαραθώνα εδώ και 20 χρόνια.

Επειδή, πριν από το 1980,

because prior to the 1980s, medical science said

η ιατρική επιστήμη έλεγε πως εάν μια γυναίκα προσπαθούσε να τρέξει 26 μίλια --

if a woman tried to run 26 miles -- does anyone know what would happen

ξέρεις κανείς τι θα συνέβαινε αν προσπαθούσατε να τρέξετε 26 μίλια,

if you tried to run 26 miles?

γιατί σας είχε απαγορευθεί η είσοδος σε μαραθώνα πριν από το 1980;

Why you were banned from the marathon before the 1980s?

Audience Member: Her uterus would be torn.

(Μέλος Ακροατηρίου: Η μήτρα της θα σχιζόταν.) Η μήτρα της θα σχιζόταν.

Christopher McDougall: Her uterus would be torn, yes.

Ναι. θα είχατε σχίσει όργανα αναπαραγωγής.

Torn reproductive organs.

Η μήτρα θα έπεφτε, κυριολεκτικά έξω από το σώμα.

The uterus would literally fall out of the body.

(Laughter)

Έχω πάει σε αρκετούς μαραθώνες,

Now, I've been to a lot of marathons,

και δεν έχω δει κάποια μήτρα.

and I've yet to see any ...

(Γέλια)

(Laughter)

Άρα έχουν περάσει μόλις 20 χρόνια από τότε που οι γυναίκες επιτρεπόταν να τρέξουν σε μαραθώνα.

So it's only been 20 years

that women have been allowed to run the marathon.

Σε αυτό το μικρό χρονικό διάστημα εκμάθησης,

In that very short learning curve, you've gone from broken organs

Μεταπηδήσατε από τα χαλασμένα όργανα

up to the fact that you're only 10 minutes off the male world record.

στο γεγονός ότι είστε 10 λεπτά πριν

το παγκόσμιο ρεκόρ αντρών.

Then you go beyond 26 miles, into the distance

Ύστερα πηγαίνετε πέρα από τα 26 μίλια,

στην απόσταση που η ιατρική επιστήμη επίσης μας είπε ότι θα ήταν θανάσιμη για τους ανθρώπους --

that medical science also told us would be fatal to humans --

remember Pheidippides died when he ran 26 miles --

θυμάστε που ο Φειδιππίδης πέθανε όταν έτρεξε 26 μίλια --

πηγαίνετε στα 50 και 100 μίλια,

you get to 50 and 100 miles, and suddenly, it's a different game.

και ξαφνικά αλλάζει το παιχνίδι.

You take a runner like Ann Trason or Nikki Kimball or Jenn Shelton,

Μπορείτε να βάλετε μία δρομέα όπως την Αν Τρέισον, την Νίκη Κίμπολ, ή την Τζεν Σέλτον,

put them in a race of 50 or 100 miles against anybody in the world,

και να τις βάλετε σε έναν αγώνα των 50 ή 100 μιλίων ενάντια σε οποιονδήποτε στον κόσμο

και είναι 50-50 το ποιος θα κερδίσει.

and it's a coin toss who's going to win.

Θα σας δώσω ένα παράδειγμα.

I'll give you an example.

A couple years ago, Emily Baer signed up for a race

Πριν μερικά χρόνια, η Έμιλυ Μπέαρ δήλωσε συμμετοχή για έναν αγώνα

που ονομαζόταν "Χαρντροκ 100",

called the Hardrock 100,

which tells you all you need to know about the race.

το οποιό σας λέει ό,τι χρειάζεται να ξέρετε για τον αγώνα.

They give you 48 hours to finish this race.

Σας δίνουν 48 ώρες για να τελειώσετε τον αγώνα.

Well, Emily Baer -- 500 runners --

Η Έμιλυ Μπέαρ -- 500 δρομείς --

she finishes in eighth place, in the top 10,

τερματίζει στην όγδοη θέση, στους κορυφαίους 10,

even though she stopped at all the aid stations

παρά το γεγονός ότι σταμάτησε σε όλους τους σταθμούς ενίσχυσης

για να θυλάσει το μωρό της κατά την διάρκεια του αγώνα --

to breastfeed her baby during the race.

(Laughter)

παρόλα αυτά, κέρδισε 492 ανθρώπους.

And yet, she beat 492 other people.

Το τελευταίο μυστήριο: Γιατί οι γυναίκες δυναμώνουν

The last mystery:

Why is it that women get stronger as distances get longer?

όσο οι αποστάσεις μεγαλώνουν;

Το τρίτο μυστήριο έχει ως εξής:

The third mystery is this:

At the University of Utah, they started tracking finishing times

Στο πανεπιστήμιο της Γιούτα, άρχισαν να καταγράφουν τους τερματικούς χρόνους

για τους ανθρώπους που τρέχουν στον μαραθώνιο.

for people running the marathon.

What they found is that if you start running the marathon at age 19,

Και αυτό που βρήκαν

είναι ότι, αν αρχίσεις να τρέχεις στον μαραθώνα στην ηλικία των 19,

you'll get progressively faster, year by year,

γίνεσαι προοδευτικά πιο γρήγορος, χρόνο με το χρόνο,

μέχρι να φτάσεις στην κορυφή σου στην ηλικία των 27.

until you reach your peak at age 27.

Και μετά από αυτό, υποκύπτεις

And then after that, you succumb to the rigors of time.

στις αυστηρότητες του χρόνου.

Και θα γίνεσαι ολοένα και πιο αργός,

And you'll get slower and slower,

until eventually you're back to running the same speed you were at age 19.

μέχρι τελικά να επιστρέψεις στο τρέξιμο στην ίδια ταχύτητα που ήσουν στην ηλικία των 19.

Άρα θέλει περίπου εφτά χρόνια, οκτώ χρόνια για να φτάσεις στο όριό σου,

So about seven, eight years to reach your peak,

και μετά σταδιακά αρχίζεις να πέφτεις από το όριό σου,

and then gradually you fall off your peak,

μέχρι να επιστρέψεις στο σημείο εκκίνησης.

until you go back to the starting point.

You'd think it might take eight years to go back to the same speed,

Θα λέγατε ότι μπορεί να έπαιρνε οκτώ χρόνια για να επιστρέψεις στην ίδια ταχύτητα,

ίσως 10 χρόνια -- όχι, είναι 45 χρόνια.

maybe 10 years -- no, it's 45 years.

64-year-old men and women

ηλικιωμένοι άντρες και γυναίκες 60 χρονών

are running as fast as they were at age 19.

τρέχουν όσο γρήγορα έτρεχαν όταν ήταν 19.

Now, I defy you to come up with any other physical activity --

Σας προκαλώ να βρείτε κάποια άλλη φυσική δραστηριότητα --

and please don't say golf -- something that's actually hard --

και σας παρακαλώ να μην πείτε γκολφ -- κάτι που να είναι στην πραγματικότητα δύσκολο --

(Laughter)

που οι ηλικιωμένοι να αποδίδουν

where geriatrics are performing as well as they did as teenagers.

όπως απέδιδαν όταν ήταν έφηβοι.

So you have these three mysteries.

Έχουμε λοιπόν αυτά τα τρία μυστήρια.

Is there one piece in the puzzle which might wrap all these things up?

Υπάρχει έστω και ένα κομμάτι στο πάζλ

που θα μπορούσε να περιτυλίξει όλα αυτά τα πράγματα;

Πρέπει να είσαι πραγματικά πολύ προσεκτικός κάθε φορά

You've got to be careful anytime someone looks back in prehistory

που κάποιος κοιτάει πίσω στην προϊστορία και προσπαθεί να σου δώσει κάποιου είδους παγκόσμια απάντηση,

and tries to give you a global answer because,

επειδή, με το να είναι προϊστορία,

it being prehistory, you can say whatever the hell you want

μπορείς να λες ότι στο καλό θες και να την γλιτώνεις.

and get away with it.

Αλλά σας λέω το εξής:

But I'll submit this to you:

Άμα βάλεις ένα κομμάτι στη μέση αυτού του παζλ συναρμολόγησης,

If you put one piece in the middle of this jigsaw puzzle,

ξαφνικά όλα αρχίζουν να διαμορφώνουν μία συνεχή εικόνα.

suddenly it all starts to form a coherent picture.

Άμα αναρωτιέστε, γιατί οι Τάραχουμαρα δεν πολεμούν

If you're wondering why the Tarahumara don't fight

και δεν πεθαίνουν από καρδιακές ασθένειες,

and don't die of heart disease,

γιατί μία φτωχή γυναίκα από την Αιθιοπία με το όνομα Ντεράρτου Τούλου

why a poor Ethiopian woman named Derartu Tulu

can be the most compassionate and yet the most competitive,

μπορεί να είναι η πιο συμπονετική και ταυτόχρονα η πιο ανταγωνιστική,

and why we somehow were able to find food without weapons,

και πώς ήμασταν ικανοί

να βρούμε φαγητό χωρίς όπλα,

perhaps it's because humans,

ίσως συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι,

as much as we like to think of ourselves as masters of the universe,

όσο και αν θέλουμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας αφεντικά του σύμπαντος,

actually evolved as nothing more than a pack of hunting dogs.

στην πραγματικότητα δεν εξελιχθήκαμε ως κάτι παραπάνω

από ένα σύνολο κυνηγόσκυλων.

Maybe we evolved as a hunting pack animal.

Ίσως εξελιχθήκαμε

ως ομαδικό κυνηγετικό ζώο.

Because the one advantage we have in the wilderness --

Επειδή το μοναδικό πλεονέκτημα που έχουμε στην ερημιά --

για άλλη μια φορά, δεν είναι τα δόντια μας και τα νύχια μας και η ταχύτητά μας --

again, it's not our fangs, our claws or our speed --

το μοναδικό πράγμα που κάνουμε πραγματικά πολύ καλά, είναι να ιδρώνουμε.

the only thing we do really well is sweat.

We're really good at being sweaty and smelly.

Είμαστε πολύ καλοί στο να είμαστε ιδρωμένοι και να μυρίζουμε άσχημα.

Better than any other mammal on Earth, we can sweat really well.

Καλύτερα από οποιοδήποτε θηλαστικό στην Γη, μπορούμε να ιδρώσουμε πολύ καλά.

But the advantage of that little bit of social discomfort

Αλλά το πλεονέκτημα

της μικρής αυτής κοινωνικής δυσφορίας

is the fact that, when it comes to running under hot heat for long distances,

είναι το γεγονός ότι, όταν έχει να κάνει με το τρέξιμο

σε ζεστούς καύσωνες για μακρινές αποστάσεις,

είμαστε καταπληκτικοί, είμαστε οι καλύτεροι στον πλανήτη.

we're superb -- the best on the planet.

You take a horse on a hot day,

Παίρνεις ένα άλογο μια ζεστή μέρα,

and after about five or six miles, that horse has a choice:

και μετά από πέντε ή έξι μίλια, το άλογο έχει μια επιλογή.

Είτε θα αναπνεύσει είτε θα δροσιστεί,

it's either going to breathe or it's going to cool off.

But it ain't doing both. We can.

αλλά δεν τα κάνει ταυτόχρονα -- εμείς μπορούμε.

So what if we evolved as hunting pack animals?

Και τι έγινε που εξελιχθήκαμε ως ομαδικά κυνηγετικά ζώα;

What if the only natural advantage we had in the world

Αν το μοναδικό φυσικό πλεονέκτημα που είχαμε στον κόσμο

was the fact that we could get together as a group,

ήταν το γεγονός ότι μπορούσαμε να λειτουργούμε σαν ομάδα,

να πάμε στην Αφρικανική Σαβάνα, να επιλέξουμε μία αντιλόπη

go out there on that African savanna, pick out an antelope,

και σαν ομάδα να την κυνηγήσουμε μέχρι θανάτου;

go out as a pack, and run that thing to death?

Μόνο αυτό μπορούσαμε να κάνουμε·

That's all we could do.

We could run really far on a hot day.

μπορούσαμε να τρέξουμε πολύ μακριά σε μια καυτή μέρα.

Well, if that's true, a couple other things had to be true as well.

Αν αυτό ισχύει, μερικά άλλα πράγματα πρέπει να ισχύουν επίσης.

The key to being part of a hunting pack is the word "pack."

Το κλειδί στο να είσαι μέλος μιας κυνηγετικής ομάδας είναι η λέξη "ομάδα".

If you go out by yourself and try to chase an antelope,

Αν βγείτε έξω μόνοι σας, και προσπαθήσετε να κυνηγήσετε μία αντιλόπη,

σας διαβεβαιώνω ό,τι θα υπάρχουν δύο πτώματα εκεί έξω στην Σαβάνα.

I guarantee there will be two cadavers out in the savanna.

Χρειάζεστε ομάδα για να τα βγάλετε πέρα.

You need a pack to pull together.

Χρειάζεστε να έχετε αυτούς στις ηλικίες των 64, 65 χρόνων

You need to have those 64- and 65-year-olds

που το κάνουν εδώ και πολύ καιρό

who have been doing this for a long time

για να καταλάβεις ποια αντιλόπη προσπαθείς να πιάσεις στην πραγματικότητα.

to understand which antelope you're trying to catch.

Η αγέλη διασκορπίζεται και μαζεύεται ξανά.

The herd explodes and it gathers back again.

Those expert trackers have to be part of the pack.

Αυτοί οι ειδικοί ανιχνευτές πρέπει να είναι μέλος της αγέλης.

Δεν μπορούν να βρίσκονται 10 μίλια πίσω.

They can't be 10 miles behind.

You need the women and the adolescents there,

Πρέπει να έχεις τις γυναίκες και τους έφηβους εκεί

because the two times in your life you most benefit from animal protein

επειδή τις δύο φορές στην ζωή σου που ωφελείσαι περισσότερο από την ζωική πρωτεϊνη

είναι όταν είσαι μάνα σε θηλασμό και έφηβος υπό ανάπτυξη.

is when you're a nursing mother and a developing adolescent.

Δεν έχει νόημα να έχεις την αντιλόπη εκεί πέρα νεκρή

It makes no sense to have the antelope over there, dead,

και τους ανθρώπους που θέλουν να την φάνε 50 μίλια μακριά.

and the people who want to eat it 50 miles away.

Πρέπει να είναι μέρος της αγέλης.

They need to be part of the pack.

Πρέπει να έχεις τα 27 χρονών παλικάρια στην κορυφή της δύναμής τους

You need those 27-year-old studs at the peak of their powers

έτοιμοι να σκοτώσουν,

ready to drop the kill,

και χρειάζεται να έχεις αυτούς τους έφηβους εκεί

and you need those teenagers who are learning the whole thing involved.

που μαθαίνουν την διαδικασία εμπλεκόμενοι με όλους.

Η αγέλη μένει ενωμένη.

The pack stays together.

Another thing that has to be true: this pack cannot be materialistic.

Ένα άλλο πράγμα που πρέπει να ισχύει για την αγέλη: Αυτή η αγέλη δεν μπορεί να είναι πραγματικά υλιστική.

You can't be hauling all your crap around, trying to chase the antelope.

Δεν μπορείς να σέρνεις όλα τα πράγματά σου τριγύρω, προσπαθώντας να κυνηγήσεις την αντιλόπη.

Δεν μπορείς να είσαι νευριασμένη αγέλη. Δεν μπορείς να κρατάς κακίες.

You can't be a pissed-off pack.

You can't be bearing grudges, like, "I'm not chasing that guy's antelope.

Όπως, "Δεν κυνηγάω αυτού του τύπου την αντιλόπη.

Με νευρίασε. Άσ'τον να κυνηγήσει την δική του αντιλόπη."

He pissed me off. Let him go chase his own antelope."

Η αγέλη πρέπει να μπορεί να καταπιεί τον εγωισμό της,

The pack has got to be able to swallow its ego,

να είναι συνεργάσιμη και να τα βγάζει πέρα.

be cooperative, and pull together.

Με αυτό που καταλήγεις, με άλλα λόγια,

What you end up with, in other words,

is a culture remarkably similar to the Tarahumara,

είναι μία κουλτούρα σημαντικά παρόμοια

με τους Τάραχουμαρα --

a tribe that has remained unchanged since the Stone Age.

μία φυλή που παρέμεινε αμετάβλητη

από τη Λιθινή Εποχή.

It's a really compelling argument

Είναι ένα πραγματικά πολύ επιτακτικό επιχείρημα

that maybe the Tarahumara are doing exactly what all of us had done

το γεγονός ότι ίσως οι Τάραχουμαρα κάνουν

ακριβώς ό,τι κάναμε όλοι μας για δύο εκατομμύρια χρόνια.

for two million years,

that it's us in modern times who have sort of gone off the path.

Ότι είμαστε εμείς στην σύγχρονη εποχή που βγήκαμε εκτός δρόμου.

You know, we look at running as this kind of alien, foreign thing,

Ξέρετε, βλέπουμε το τρέξιμο ως κάτι που μας ξενίζει,

this punishment you've got to do because you ate pizza the night before.

η τιμωρία που πρέπει να υποστείς επειδή έφαγες πίτσα την προηγούμενη νύχτα.

Αλλά ίσως είναι κάτι διαφορετικό.

But maybe it's something different.

Ίσως εμείς είμαστε αυτοί που πήραμε αυτό το φυσικό πλεονέκτημα που είχαμε

Maybe we're the ones who have taken this natural advantage we had

και το χαλάσαμε.

and we spoiled it.

Πώς το χαλάμε; Πώς χαλάμε οτιδήποτε;

How do we spoil it? Well, how do we spoil anything?

We try to cash in on it. Right?

Προσπαθούμε να επενδύσουμε σε αυτό.

We try to can it and package it and make it "better"

Προσπαθούμε να το κονσερβοποιήσουμε και να το πακετάρουμε και να το κάνουμε καλύτερο

και να το πουλήσουμε σε ανθρώπους.

and then sell it to people.

And then what happened was, we started creating

Και αυτό που συνέβει ήταν ότι αρχίσαμε να δημιουργούμε

these fancy cushioned things which can make running "better,"

αυτά τα φανταχτερά και προστατευτικά πράγματα,

που κάνουν το τρέξιμο καλύτερο, και ονομάζονται παπούτσια τρεξίματος.

called running shoes.

The reason I get personally pissed-off about running shoes

Ο λόγος που με νευριάζουν τα παπούτσια τρεξίματος

is because I bought a million of them and I kept getting hurt.

είναι επειδή αγόρασα ένα εκατομμύριο αυτά και συνέχισα να τραυματίζομαι.

And I think if anybody in here runs --

Και πιστεύω πως, αν κάποιος από εδώ μέσα τρέχει --

I just had a conversation with Carol.

Και μόλις είχα μία συζήτηση με την Κάρολ·

We talked for two minutes backstage, and she talked about plantar fasciitis.

μιλήσαμε για δύο λεπτά στα παρασκήνια, και μιλάει για πελματιαία απονευρωσίτιδα.

Συζητάς με έναν δρομέα, σου εγγυώμαι, μέσα σε 30 δευτερόλεπτα,

You talk to a runner, I guarantee within 30 seconds,

the conversation turns to injury.

η συζήτηση γυρνάει σε τραυματισμό.

So if humans evolved as runners, if that's our one natural advantage,

Άρα αν οι άνθρωποι εξελίχθηκαν ως δρομείς, αν αυτό είναι το μοναδικό φυσικό μας πλεονέκτημα,

then why are we so bad at it?

τότε γιατί δεν τα πάμε καλά σ'αυτό; Γιατί συνεχίζουμε να τραυματιζόμαστε;

Why do we keep getting hurt?

A curious thing about running and running injuries

Περίεργο πράγμα σχετικά με το τρέξιμο και τους τραυματισμούς από αυτό

είναι ότι ο τραυματισμός από τρέξιμο είναι νέος στην εποχή μας.

is that the running injury is new to our time.

If you read folklore and mythology,

Αν διαβάσει κανείς λαογραφία και μυθολογία,

any kind of myths, any kind of tall tales,

οποιοδήποτε είδος μύθου, οποιοδήποτε είδος θρύλου,

running is always associated with freedom and vitality

το τρέξιμο πάντα συσχετίζεται

με την ελευθερία την ζωτικότητα την νεανικότητα και την αιώνια δύναμη.

and youthfulness and eternal vigor.

Μόνο στην δικιά μας εποχή

It's only in our lifetime that running has become associated

το τρέξιμο έχει συσχετιστεί με τον φόβο και τον πόνο.

with fear and pain.

Ο Τζερόνιμο έλεγε

Geronimo used to say, "My only friends are my legs. I only trust my legs."

"Οι μοναδικοί μου φίλοι είναι τα πόδια μου. Εμπιστεύομαι μόνο τα πόδια μου."

That's because an Apache triathlon used to be you'd run 50 miles

Και αυτό επειδή σε ένα τρίαθλο των Απάτσι

έπρεπε να τρέξεις 50 μίλια μεσα στην έρημο,

across the desert,

να εμπλακείς σε μάχη σώμα με σώμα, να κλέψεις μερικά άλογα

engage in hand-to-hand combat, steal a bunch of horses,

και να γυρίσεις πολεμώντας στο σπίτι.

and slap leather for home.

Ο Τζερόνιμο ποτέ δεν έλεγε, "Ξέρεις κάτι,

Geronimo was never saying, "You know something, my Achilles -- I'm tapering.

ο αχείλειος τένοντάς μου -- Σταματάω. Χρειάζομαι μία εβδομάδα ξεκούρασης"

I've got to take this week off."

ή "Πρέπει να πάω για προπόνηση.

Or, "I need to cross-train. I didn't do yoga. I'm not ready."

Δεν έκανα yoga. Δεν είμαι έτοιμος."

(Laughter)

Οι άνθρωποι έτρεχαν όλη την ώρα.

Humans ran and ran all the time.

We are here today. We have our digital technology.

Είμαστε εδώ σήμερα. Έχουμε την ψηφιακή τεχνολογία.

Όλη μας η επιστήμη έρχεται από το γεγονός

All of our science comes from the fact

ότι οι πρόγονοί μας μπορούσαν

that our ancestors were able to do something extraordinary every day,

να κάνουν κάτι αξιοσημείωτο κάθε μέρα,

το οποίο ήταν απλώς να βασίζονται στα γυμνά τους πέλματα και πόδια

which was just rely on their naked feet and legs

για να τρέξουν μεγάλες αποστάσεις.

to run long distances.

Οπότε, πώς θα επιστρέψουμε πάλι σε αυτό;

So how do we get back to that again?

Well, I would submit to you the first thing is:

Θα έλεγα ότι το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι

να ξεφορτωθούμε όλες τις συσκευασίες, όλες τις εκτπώσεις, και όλο το μάρκετινγκ.

get rid of all packaging, all the sales, all the marketing.

Get rid of all the stinking running shoes.

Ξεφορτωθείτε όλα τα καταραμένα παπούτσια τρεξίματος.

Σταματήστε να επικεντρώνεστε σε αστικούς μαραθώνιους,

Stop focusing on urban marathons,

στους οποίους, άμα κάνετε τέσσερις ώρες, τα πάτε χάλια.

which, if you do four hours, you suck,

and if you do 3:59:59, you're awesome,

Άμα κάνετε 3.59.59 είστε καταπληκτικοί

because you qualified for another race.

επειδή έχετε τα προσόντα για άλλο αγώνα.

Πρέπει να ξαναβρούμε την αίσθηση παιχνιδιού και ευτυχίας

We need to get back to that sense of playfulness and joyfulness

και, θα λεγα, γύμνιας

and, I would say, nakedness,

που έκανε τους Τάραχουμαρα

that has made the Tarahumara

έναν από τους πιο υγιείς και γαλήνιους πολιτισμούς στην εποχή μας.

one of the healthiest and serene cultures in our time.

Και ποιο είναι το κέρδος; Και τι έγινε;

So what's the benefit? So what?

Για να κάψεις το Χέιγκεν-Ντατς της προηγούμενης νύχτας;

So you burn off the Häagen-Dazs from the night before.

But maybe there's another benefit there as well.

Αλλά ίσως υπάρχει και άλλο ώφελος.

Without getting too extreme about this,

Χωρίς να γίνομαι υπερβολικός,

imagine a world where everybody could go out the door

φανταστείτε ένα κόσμο

όπου όλοι θα μπορούσαν να βγουν από το σπίτι τους

και να ασχοληθούν με το είδος της άσκησης

and engage in the kind of exercise

που θα τους κάνει πιο χαλαρούς, πιο ήρεμους,

that's going to make them more relaxed, more serene,

πιο υγιείς,

more healthy,

burn off stress --

θα διώξει το στρες --

where you don't come back into your office a raging maniac anymore,

όπου δεν επιστρέφεις στο γραφείο σου σαν μαινόμενος ταύρος,

όπου δεν επιστρέφεις σπίτι με το στρες στις πλάτες σου.

or go home with a lot of stress on top of you again.

Ίσως υπάρχει κάτι ανάμεσα στο ποιοι είμαστε σήμερα

Maybe there's something between what we are today

and what the Tarahumara have always been.

και στο τι ήταν πάντα οι Τάραχουμαρα.

I don't say let's go back to the Copper Canyons

Δεν λέω να επιστρέψουμε πίσω στο Κόππερ Κάνυονς

and live on corn and maize, which is the Tarahumara's preferred diet,

και να ζήσουμε με καλαμπόκι και σιτάρι, που είναι η προτεινόμενη δίαιτα των Τάραχουμαρα,

αλλά ίσως υπάρχει κάτι ενδιάμεσα.

but maybe there's somewhere in between.

Και αν το βρούμε,

And if we find that thing,

maybe there is a big fat Nobel Prize out there.

ίσως υπάρχει ένα μεγάλο βραβείο Νόμπελ εκεί έξω.

Because if somebody could find a way to restore that natural ability

Επειδή αν κάποιος μπορούσε να βρει έναν τρόπο

να επαναφέρει αυτή τη φυσική ικανότητα

that we all enjoyed for most of our existence

που όλοι απολαμβάναμε για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της ύπαρξής μας,

up until the 1970s or so,

που όλοι απολαμβάναμε περίπου μέχρι το 1970,

the benefits -- social and physical and political and mental --

τα ωφέλη, κοινωνικά και φυσικά

και πολιτικά και πνευματικά,

could be astounding.

θα μπορούσε να είναι καταπληκτικό.

What I've been seeing today is there is a growing subculture

Αυτό που παρατηρώ σήμερα είναι μία αναπτυσσόμενη υποκουλτούρα

από ξυπόλυτους δρομείς, ανθρώπους που ξεφορτώθηκαν τα παπούτσια τους.

of barefoot runners, people who've gotten rid of their shoes.

And what they have found uniformly is,

Και αυτό που βρήκαν καθολικά είναι πως

you get rid of the shoes, you get rid of the stress,

όταν ξεφορτώνεσαι τα παπούτσια, ξεφορτώνεσαι το στρες,

you get rid of the injuries and the ailments.

ξεφορτώνεσαι τους τραυματισμούς και τις παθήσεις.

And what you find is something the Tarahumara have known

Και αυτό που βρίσκεις είναι κάτι που

οι Τάραχουμαρα ήξεραν για πάρα πολύ καιρό,

for a very long time:

that this can be a whole lot of fun.

ότι αυτό μπορεί να είναι πολύ διασκεδαστικό.

I've experienced it personally myself.

Είχα την ίδια εμπειρία προσωπικά και γω.

I was injured all my life; then in my early 40s, I got rid of my shoes

Ήμουν τραυματισμένος όλη μου τη ζωή, και στα 40 μου ξεφορτώθηκα τα παπούτσια μου

and my running ailments have gone away, too.

και μαζί τους οι παθήσεις που σχετίζονταν με το τρέξιμο.

Ελπίζω πως είναι κάτι από το οποίο μπορούμε όλοι να επωφεληθούμε.

So hopefully it's something we can all benefit from.

Και εκτιμώ το γεγονός ότι ακούσατε την ιστορία. Ευχαριστώ πάρα πολύ.

I appreciate your listening to this story.

Thanks very much.

(Χειροκρότημα)

(Applause)