Boniface Mwangi: The day I stood up alone

Μετάφραση: Eirini Panteliodi Επιμέλεια: Miriela Patrikiadou

People back home call me a heckler,

Οι άνθρωποι πίσω στην πατρίδα μου με φωνάζουν κράχτη,

a troublemaker, an irritant,

ταραξία, ενοχλητικό,

a rebel, an activist,

αντάρτη, ακτιβιστή,

the voice of the people.

τη φωνή του λαού.

But that wasn't always me.

Αλλά εγώ δεν ήμουν πάντα αυτά.

Growing up, I had a nickname.

Μεγαλώνοντας, είχα ένα παρατσούκλι.

They used to call me Softy,

Με φώναζαν Καλούλη,

meaning the soft, harmless boy.

εννοώντας το άτολμο, άκακο αγόρι.

Like every other human being, I avoided trouble.

Όπως κάθε άλλος άνθρωπος, απέφευγα τα προβλήματα.

In my childhood, they taught me silence.

Όταν ήμουν παιδί, με έμαθαν να σωπαίνω.

Don't argue, do as you're told.

«Μην αντιμιλάς, κάνε ό,τι σου λένε».

In Sunday school, they taught me don't confront, don't argue,

Στο κατηχητικό μου έμαθαν, «Μην αντιπαρατίθεσαι, μην αντιμιλάς.

even if you're right, turn the other cheek.

Ακόμα κι αν έχεις δίκιο, να γυρνάς το άλλο μάγουλο».

This was reinforced by the political climate of the time.

Αυτό ενισχυόταν από το πολιτικό κλίμα της εποχής.

(Laughter)

(Γέλια)

Kenya is a country where you are guilty

Η Κένυα είναι μια χώρα όπου είσαι ένοχος

until proven rich.

μέχρι να αποδειχθείς πλούσιος.

(Laughter)

(Γέλια)

Kenya's poor are five times more likely

Οι φτωχοί στην Κένυα, είναι πέντε φορές πιο πιθανό

to be shot dead by the police who are meant to protect them

να σκοτωθούν από την αστυνομία, που υπάρχει για προστασία,

than by criminals.

παρά από τους εγκληματίες.

This was reinforced by the political climate of the day.

Αυτό το ενίσχυε το πολιτικό κλίμα της εποχής.

We had a president, Moi, who was a dictator.

Είχαμε έναν πρωθυπουργό, τον Μόι, που ήταν δικτάτορας.

He ruled the country with an iron fist,

Κυβερνούσε τη χώρα με σιδερένια γροθιά

και όποιος τολμούσε να αμφισβητήσει την εξουσία του τον συλλάμβαναν

and anyone who dared question his authority

was arrested, tortured, jailed or even killed.

τον βασάνιζαν, τον φυλάκιζαν ή τον εκτελούσαν.

That meant that people were taught to be smart cowards, stay out of trouble.

Έτσι, οι άνθρωποι μάθαιναν να είναι έξυπνα δειλοί,

για να μην έχουν φασαρίες.

Being a coward was not an insult.

Το να είσαι δειλός δεν ήταν προσβολή.

Being a coward was a compliment.

Το να είσαι δειλός ήταν κομπλιμέντο.

We used to be told that a coward goes home to his mother.

Μας έλεγαν πως ο δειλός γυρνούσε σπίτι στη μαμά του.

What that meant: that if you stayed out of trouble you're going to stay alive.

Αυτό σήμαινε πως αν δεν έκανες φασαρία θα παρέμενες ζωντανός.

I used to question this advice,

Συνήθιζα να αμφισβητώ αυτήν τη συμβουλή.

and eight years ago we had an election in Kenya,

Οκτώ χρόνια πριν, είχαμε εκλογές στην Κένυα

and the results were violently disputed.

και τα αποτελέσματα αμφισβητήθηκαν με βία.

What followed that election was terrible violence, rape,

Τις εκλογές ακολούθησαν τρομερή βία, βιασμοί

and the killing of over 1,000 people.

και οι δολοφονίες άνω των 1.000 ατόμων.

My work was to document the violence.

Η δουλειά μου ήταν να καταγράφω τη βία.

As a photographer, I took thousands of images,

Σαν φωτογράφος, τράβηξα χιλιάδες φωτογραφίες,

and after two months,

και μετά από δύο μήνες,

the two politicians came together, had a cup of tea,

οι δυο πολιτικοί συναντήθηκαν, ήπιαν τσάι,

signed a peace agreement, and the country moved on.

υπέγραψαν συμφωνία ειρήνης, και η χώρα προχώρησε.

I was a very disturbed man because I saw the violence firsthand.

Ήμουν ένας πολύ διαταραγμένος άντρας γιατί είδα τη βία από πρώτο χέρι.

I saw the killings. I saw the displacement.

Είδα τους σκοτωμούς, είδα τους εκτοπισμούς.

I met women who had been raped, and it disturbed me,

Συνάντησα γυναίκες που είχαν βιαστεί, και αυτό με αναστάτωνε,

but the country never spoke about it.

αλλά στη χώρα δεν μιλούσαν ποτέ για αυτό.

We pretended. We all became smart cowards.

Υποκρινόμασταν. Γίναμε όλοι έξυπνα δειλοί.

We decided to stay out of trouble and not talk about it.

Αποφασίσαμε να αποφεύγουμε τα προβλήματα και να μην μιλάμε για αυτά.

Ten months later, I quit my job. I said I could not stand it anymore.

Δέκα μήνες μετά, παραιτήθηκα. Δεν μπορούσα να το αντέξω άλλο.

After quitting my job, I decided to organize my friends

Αφού παραιτήθηκα, αποφάσισα να οργανώσω τους φίλους μου

to speak about the violence in the country,

και να μιλήσουμε για τη βία στη χώρα,

to speak about the state of the nation,

να μιλήσουμε για την κατάσταση του κράτους.

and June 1, 2009 was the day that we were meant to go to the stadium

Η 1η Ιουνίου 2009, ήταν η μέρα που θα πηγαίναμε στο στάδιο

και θα προσπαθούσαμε να αποσπάσουμε την προσοχή του πρωθυπουργού.

and try and get the president's attention.

It's a national holiday,

Είναι μια εθνική εορτή,

it's broadcast across the country,

μεταδίδεται σε όλη τη χώρα.

and I showed up at the stadium.

Πήγα στο στάδιο.

My friends did not show up.

Οι φίλοι μου δεν ήρθαν.

I found myself alone,

Βρέθηκα εκεί μόνος μου

and I didn't know what to do.

και δεν ήξερα τι να κάνω.

I was scared,

Ήμουν φοβισμένος,

but I knew very well that that particular day,

αλλά ήξερα πολύ καλά πως εκείνη τη μέρα,

I had to make a decision.

είχα να πάρω μια απόφαση.

Was I able to live as a coward, like everyone else,

Θα ζούσα σαν δειλός, όπως όλοι οι άλλοι,

or was I going to make a stand?

ή θα έπαιρνα θέση.

And when the president stood up to speak,

Όταν ο πρωθυπουργός σηκώθηκε να μιλήσει,

I found myself on my feet shouting at the president,

βρέθηκα όρθιος,

να φωνάζω στον πρωθυπουργό,

telling him to remember the post-election violence victims,

να του λέω να θυμηθεί τα θύματα της βίας της μετεκλογικής περιόδου,

to stop the corruption.

να σταματήσει την διαφθορά.

And suddenly, out of nowhere,

Και ξαφνικά, από το πουθενά,

the police pounced on me like hungry lions.

οι αστυνομικοί χίμηξαν πάνω μου σαν πεινασμένα λιοντάρια.

They held my mouth

Μου έκλεισαν το στόμα

and dragged me out of the stadium,

και με έβγαλαν έξω από το στάδιο,

where they thoroughly beat me up and locked me up in jail.

όπου με τσάκισαν στο ξύλο και με έκλεισαν φυλακή.

I spent that night in a cold cement floor in the jail,

Πέρασα τη νύχτα στο κρύο τσιμεντένιο πάτωμα της φυλακής

and that got me thinking.

και αυτό με έκανε να σκεφτώ:

What was making me feel this way?

Τι με έκανε να νοιώθω έτσι;

My friends and family thought I was crazy because of what I did,

Οι φίλοι και συγγενείς μου νόμιζαν πως ήμουν τρελός με αυτό που έκανα

and the images that I took were disturbing my life.

και πως οι φωτογραφίες που είχα τραβήξει διατάρασσαν τη ζωή μου.

The images that I took were just a number to many Kenyans.

Οι φωτογραφίες αυτές ήταν μόνο αριθμοί για πολλούς Κενυάτες.

Most Kenyans did not see the violence.

Οι περισσότεροι Κενυάτες δεν βλέπουν τη βία.

It was a story to them.

Ήταν απλά μια ιστορία για αυτούς.

And so I decided to actually start a street exhibition

Κι έτσι αποφάσισα να κάνω μια υπαίθρια έκθεση

to show the images of the violence across the country

για να δείξω τις εικόνες της βίας στη χώρα

and get people talking about it.

και να κάνω τους ανθρώπους να μιλήσουν για αυτό.

We traveled the country and showed the images,

Ταξιδέψαμε στη χώρα και δείξαμε τις εικόνες

and this was a journey that has started me to the activist path,

και αυτό ήταν το ταξίδι που με έβαλε στο μονοπάτι του ακτιβισμού,

where I decided to become silent no more,

όπου αποφάσισα να μη σωπαίνω πια

to talk about those things.

και να μιλάω για αυτά τα θέματα.

We traveled, and our general site from our street exhibit

Ταξιδέψαμε και η περιοχή γύρω από την υπαίθρια έκθεσή μας

became for political graffiti about the situation in the country,

μετατράπηκε σε πολιτικό γκράφιτι της κατάστασης της χώρας,

talking about corruption, bad leadership.

με θέματα τη διαφθορά, την κακή αρχηγεία.

We have even done symbolic burials.

Κάναμε ακόμα και συμβολικές ταφές.

We have delivered live pigs to Kenya's parliament

Παραδώσαμε ζωντανά γουρούνια στη Βουλή της Κένυας

as a symbol of our politicians' greed.

σαν σύμβολο της απληστείας των πολιτικών μας.

It has been done in Uganda and other countries,

Έχει γίνει στην Ουγκάντα και σε άλλες χώρες

and what is most powerful is that the images have been picked by the media

και το πιο σημαντικό είναι πως οι εικόνες μεταδίδονται από τα ΜΜΕ

and amplified across the country, across the continent.

και αναμεταδίδονται σε όλη τη χώρα και σε όλη την ήπειρο.

Where I used to stand up alone seven years ago,

Εκεί που πρώτα έπαιρνα θέση μόνος μου,

now I belong to a community of many people who stand up with me.

τώρα ανήκω σε μια κοινότητα πολλών ανθρώπων που παίρνουν θέση.

I am no longer alone when I stand up to speak about these things.

Δεν είμαι πια μόνος όταν παίρνω θέση και μιλάω για αυτά τα θέματα.

I belong to a group of young people who are passionate about the country,

Ανήκω σε μια ομάδα νέων ανθρώπων που έχουν πάθος για τη χώρα,

who want to bring about change,

που θέλουν να φέρουν αλλαγή

and they're no longer afraid, and they're no longer smart cowards.

και δεν φοβούνται πια και δεν είναι πια έξυπνα δειλοί.

So that was my story.

Αυτή είναι λοιπόν η ιστορία μου.

That day in the stadium,

Εκείνη τη μέρα στο στάδιο,

I stood up as a smart coward.

σηκώθηκα και ήμουν έξυπνα δειλός.

By that one action, I said goodbye to the 24 years living as a coward.

Με αυτήν τη μια δράση, αποχαιρέτησα 24 χρόνια δειλίας.

There are two most powerful days in your life:

Δύο είναι οι πιο δυνατές μέρες της ζωή σας:

the day you're born, and the day you discover why.

η μέρα που γεννιέστε και η μέρα που ανακαλύπτετε το γιατί.

That day standing up in that stadium shouting at the President,

Εκείνη τη μέρα που σηκώθηκα στο στάδιο, φωνάζοντας στον πρωθυπουργό,

I discovered why I was truly born,

ανακάλυψα τον πραγματικό λόγο για τον οποίο γεννήθηκα,

that I would no longer be silent in the face of injustice.

πως δεν θα ήμουν πια σιωπηλός απέναντι στην αδικία.

Do you know why you were born?

Εσείς ξέρετε γιατί γεννηθήκατε;

Thank you.

Ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Tom Rielly: It's an amazing story.

Τομ Ράιλι: Είναι μια απίστευτη ιστορία.

I just want to ask you a couple quick questions.

Θέλω να σου κάνω μερικές σύντομες ερωτήσεις.

So PAWA254:

Οπότε, ΠΑΟΥΑ 254.

you've created a studio, a place where young people can go

Έφτιαξες ένα στούντιο, ένα μέρος όπου οι νέοι μπορούν να πάνε

και να κάνουν χρήση της δύναμης των ψηφιακών μέσων

and harness the power of digital media

to do some of this action.

και να συμμετέχουν σε αυτή τη δράση.

What's happening now with PAWA?

Τι συμβαίνει τώρα με το ΠΑΟΥΑ;

Boniface Mwangi: So we have this community of filmmakers,

Μπόνιφεϊς Μουάνγκι: Έχουμε αυτήν την κοινότητα σκηνοθετών,

graffiti artists, musicians, and when there's an issue in the country,

καλλιτεχνών γκράφιτι, μουσικών

και όταν υπάρχει κάποιο θέμα στη χώρα,

we come together, we brainstorm, and take up on that issue.

συναντιόμαστε, ρίχνουμε ιδέες, και παίρνουμε θέση.

So our most powerful tool is art,

Οπότε, το πιο δυνατό μας όπλο είναι η τέχνη,

because we live in a very busy world where people are so busy in their life,

επειδή ζούμε σε έναν πολυάσχολο κόσμο όπου οι άνθρωποι είναι πολύ απασχολημένοι

and they don't have time to read.

και δεν έχουν χρόνο για διάβασμα.

So we package our activism and we package our message in art.

Οπότε, μετατρέπουμε τον ακτιβισμό και το μήνυμά μας σε τέχνη.

So from the music, the graffiti, the art, that's what we do.

Έτσι, από τη μουσική, τα γκράφιτι, την τέχνη, αυτό κάνουμε.

Can I say one more thing?

Μπορώ να πω κάτι ακόμα;

TR: Yeah, of course. (Applause)

ΤΡ: Ναι, φυσικά. (Χειροκρότημα)

BM: In spite of being arrested, beaten up, threatened,

ΜΜ: Άσχετα από το ότι με έχουν συλλάβει, χτυπήσει και απειλήσει,

the moment I discovered my voice,

τη στιγμή που ανακάλυψα τη φωνή μου,

that I could actually stand up for what I really believed in,

πως όντως μπορούσα να σταθώ για όσα πραγματικά πίστευα,

I'm no longer afraid.

δεν φοβόμουν πια.

I used to be called softy, but I'm no longer softy,

Με αποκαλούσαν Καλούλη, μα δεν είμαι πια καλούλης,

because I discovered who I really am, as in, that's what I want to do,

γιατί ανακάλυψα ποιος είμαι πραγματικά, πως αυτό θέλω να κάνω

and there's such beauty in doing that.

και υπάρχει τόση ομορφιά όταν συμβαίνει αυτό.

There's nothing as powerful as that, knowing that I'm meant to do this,

Δεν υπάρχει τίποτα πιο δυνατό απ' αυτό, να ξέρω πως γι' αυτό προορίζομαι,

because you don't get scared, you just continue living your life.

γιατί δεν φοβάσαι, απλώς συνεχίζεις να ζεις τη ζωή σου.

Thank you.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

(Applause)