How trees talk to each other | Suzanne Simard

2,278,473 views ・ 2016-08-30

TED


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Μετάφραση: Michalis Pappas Επιμέλεια: Lucas Kaimaras
00:12
Imagine you're walking through a forest.
0
12680
2520
Φανταστείτε ότι περπατάτε μέσα σε ένα δάσος.
00:15
I'm guessing you're thinking of a collection of trees,
1
15960
3136
Υποθέτω ότι σκέφτεστε μια ομάδα δέντρων,
00:19
what we foresters call a stand,
2
19120
2736
αυτό που εμείς οι δασολόγοι αποκαλούμε συστάδα,
00:21
with their rugged stems and their beautiful crowns.
3
21880
2640
με τους τραχιούς κορμούς τους και τις όμορφες κόμες τους.
00:25
Yes, trees are the foundation of forests,
4
25360
2560
Ναι, τα δέντρα είναι τα θεμέλια των δασών,
00:28
but a forest is much more than what you see,
5
28480
2480
αλλά ένα δάσος είναι πολλά περισσότερα από αυτό που βλέπετε,
00:31
and today I want to change the way you think about forests.
6
31560
3680
και σήμερα θέλω να αλλάξω τον τρόπο που σκέφτεστε για τα δάση.
00:35
You see, underground there is this other world,
7
35880
3376
Βλέπετε, υπόγεια υπάρχει ένας άλλος κόσμος,
00:39
a world of infinite biological pathways
8
39280
3056
ένας κόσμος άπειρων βιολογικών μονοπατιών
00:42
that connect trees and allow them to communicate
9
42360
3416
που συνδέουν τα δέντρα και τους επιτρέπουν να επικοινωνούν,
00:45
and allow the forest to behave as though it's a single organism.
10
45800
3480
και επιτρέπουν στο δάσος να συμπεριφέρεται σαν ενιαίος οργανισμός.
00:50
It might remind you of a sort of intelligence.
11
50040
2720
Ίσως να σας θυμίζει ένα είδος νοημοσύνης.
00:53
How do I know this?
12
53600
1656
Πώς το ξέρω αυτό;
00:55
Here's my story.
13
55280
1240
Αυτή είναι η ιστορία μου.
00:57
I grew up in the forests of British Columbia.
14
57560
2160
Μεγάλωσα στα δάση της Βρετανικής Κολομβίας.
Συνήθιζα να ξαπλώνω στο έδαφος των δασών και να χαζεύω τις κόμες των δέντρων.
01:01
I used to lay on the forest floor and stare up at the tree crowns.
15
61080
3176
01:04
They were giants.
16
64280
1240
Ήταν γίγαντες.
01:06
My grandfather was a giant, too.
17
66320
1576
Ο παππούς ήταν και αυτός γίγαντας.
01:07
He was a horse logger,
18
67920
1456
Ήταν υλοτόμος,
01:09
and he used to selectively cut cedar poles from the inland rainforest.
19
69400
3560
και έκοβε επιλεκτικά κορμούς κέδρων από το τροπικό δάσος της ενδοχώρας.
01:13
Grandpa taught me about the quiet and cohesive ways of the woods,
20
73760
3976
Ο παππούς μου έμαθε τους ήσυχους και συνεκτικούς τρόπους του δάσους,
01:17
and how my family was knit into it.
21
77760
2400
και πώς η οικογένεια μου ήταν συνδεδεμένη με αυτό.
01:21
So I followed in grandpa's footsteps.
22
81080
2136
Έτσι ακολούθησα τα χνάρια του παππού.
01:23
He and I had this curiosity about forests,
23
83240
2560
Εκείνος και εγώ είχαμε μια περιέργεια για τα δάση,
01:26
and my first big "aha" moment
24
86800
2136
και η πρώτη μου στιγμή ανακάλυψης
01:28
was at the outhouse by our lake.
25
88960
1880
ήταν στο σπιτάκι της τουαλέτας κοντά στη λίμνη μας.
01:31
Our poor dog Jigs had slipped and fallen into the pit.
26
91640
3120
Το καημένο το σκυλί μας, ο Τζιγκς, είχε γλιστρήσει και είχε πέσει μέσα στον λάκκο,
Έτσι ο παππούς έτρεξε με το φτυάρι του για να σώσει το καημένο το σκυλί.
01:36
So grandpa ran up with his shovel to rescue the poor dog.
27
96080
3136
01:39
He was down there, swimming in the muck.
28
99240
2240
Ήταν εκεί κάτω και κολυμπούσε στη λάσπη.
Αλλά ενώ ο παππούς έσκαβε το έδαφος του δάσους σε εκείνο το σημείο,
01:43
But as grandpa dug through that forest floor,
29
103000
2696
01:45
I became fascinated with the roots,
30
105720
2616
εγώ σαγηνεύτηκα από τις ρίζες,
01:48
and under that, what I learned later was the white mycelium
31
108360
3096
και κάτω από αυτές, αυτό που αργότερα έμαθα ότι είναι το λευκό μυκήλιο
01:51
and under that the red and yellow mineral horizons.
32
111480
3080
και κάτω από αυτό ο κόκκινος και ο κίτρινος ορυκτός ορίζοντας.
01:55
Eventually, grandpa and I rescued the poor dog,
33
115240
3176
Τελικά, ο παππούς κι εγώ σώσαμε το καημένο το σκυλί,
01:58
but it was at that moment that I realized
34
118440
2336
αλλά ήταν αυτή η στιγμή όπου συνειδητοποίησα
02:00
that that palette of roots and soil
35
120800
2576
ότι αυτή η παλέτα από ρίζες και χώμα
02:03
was really the foundation of the forest.
36
123400
2440
ήταν στην πραγματικότητα τα θεμέλια του δάσους.
02:06
And I wanted to know more.
37
126640
1400
Και ήθελα να μάθω περισσότερα.
02:08
So I studied forestry.
38
128680
1720
Έτσι σπούδασα δασολογία.
02:11
But soon I found myself working alongside the powerful people
39
131440
3616
Άλλα σύντομα βρήκα τον εαυτό μου να δουλεύει με τους ισχυρούς ανθρώπους
02:15
in charge of the commercial harvest.
40
135080
1880
που ήταν υπεύθυνοι για την εμπορική υλοτομία.
02:17
The extent of the clear-cutting
41
137960
2576
Η έκταση της αποψίλωσης
02:20
was alarming,
42
140560
1256
ήταν ανησυχητική,
02:21
and I soon found myself conflicted by my part in it.
43
141840
3160
και σύντομα κατάλαβα ότι διαφωνούσα με τη συμμετοχή μου σε αυτήν.
02:25
Not only that, the spraying and hacking of the aspens and birches
44
145600
5096
Εκτός από αυτό, το ράντισμα και το κόψιμο των λευκών και των σημύδων
02:30
to make way for the more commercially valuable planted pines and firs
45
150720
4296
για να γίνει χώρος για τα πεύκα και τα έλατα που έχουν μεγαλύτερη εμπορική αξία
02:35
was astounding.
46
155040
1200
ήταν τρομερά.
Φαινόταν ότι τίποτα δεν μπορούσε να σταματήσει
02:37
It seemed that nothing could stop this relentless industrial machine.
47
157040
3720
αυτήν την αμείλικτη βιομηχανική μηχανή.
02:41
So I went back to school,
48
161640
1400
Έτσι γύρισα στο πανεπιστήμιο,
02:44
and I studied my other world.
49
164360
1960
και σπούδασα τον άλλο κόσμο μου.
02:47
You see, scientists had just discovered in the laboratory in vitro
50
167480
4256
Βλέπετε, επιστήμονες είχαν μόλις ανακαλύψει σε συνθήκες εργαστηρίου
02:51
that one pine seedling root
51
171760
2136
ότι μία ρίζα από δενδρύλλιο πεύκου
02:53
could transmit carbon to another pine seedling root.
52
173920
3400
μπορούσε να μεταδώσει άνθρακα σε μια άλλη ρίζα δενδρυλλίου πεύκου.
02:58
But this was in the laboratory,
53
178160
1776
Αλλά αυτό γινόταν στο εργαστήριο,
02:59
and I wondered, could this happen in real forests?
54
179960
3056
και αναρωτήθηκα αν θα μπορούσε αυτό να συμβαίνει στα αληθινά δάση.
03:03
I thought yes.
55
183040
1200
Σκέφτηκα πως, ναι.
03:05
Trees in real forests might also share information below ground.
56
185120
3960
Ίσως και τα δέντρα στα αληθινά δάση να μοιράζονται πληροφορίες υπογείως.
03:10
But this was really controversial,
57
190120
1776
Αλλά αυτό ήταν πολύ αμφιλεγόμενο,
03:11
and some people thought I was crazy,
58
191920
2616
και κάποιοι άνθρωποι πίστεψαν ότι είμαι τρελή,
03:14
and I had a really hard time getting research funding.
59
194560
3056
και δυσκολευόμουν να βρω χρηματοδότηση για την έρευνα.
03:17
But I persevered,
60
197640
1440
Αλλά επέμεινα,
03:20
and I eventually conducted some experiments deep in the forest,
61
200200
3856
και τελικά διεξήγαγα κάποια πειράματα βαθιά μέσα στο δάσος,
03:24
25 years ago.
62
204080
1400
πριν από 25 χρόνια.
03:26
I grew 80 replicates of three species:
63
206120
2896
Καλλιέργησα 80 δείγματα από τρία είδη:
03:29
paper birch, Douglas fir, and western red cedar.
64
209040
3176
παπυροφόρο σημύδα, ελάτη του Ντάγκλας και δυτικό κόκκινο κέδρο.
03:32
I figured the birch and the fir would be connected in a belowground web,
65
212240
4056
Υπέθεσα ότι η σημύδα και το έλατο θα συνδέονταν στον υπόγειο ιστό,
03:36
but not the cedar.
66
216320
1256
αλλά όχι ο κέδρος.
03:37
It was in its own other world.
67
217600
1520
Ήταν σε δικό του, ξεχωριστό κόσμο.
03:40
And I gathered my apparatus,
68
220440
1856
Και μάζεψα τον εξοπλισμό μου,
03:42
and I had no money, so I had to do it on the cheap.
69
222320
3176
και δεν είχα χρήματα οπότε έπρεπε να το κάνω με χαμηλό κόστος.
03:45
So I went to Canadian Tire --
70
225520
1616
Έτσι πήγα σε ένα πολυκατάστημα -
03:47
(Laughter)
71
227160
1416
(Γέλια)
03:48
and I bought some plastic bags and duct tape and shade cloth,
72
228600
3416
και αγόρασα μερικές πλαστικές σακούλες και μονωτική ταινία και σκίαστρο,
03:52
a timer, a paper suit, a respirator.
73
232040
3240
ένα χρονόμετρο, μια φόρμα εργασίας, μια μάσκα.
Και μετά δανείστηκα κάποια εργαλεία υψηλής τεχνολογίας από το πανεπιστήμιο μου:
03:56
And then I borrowed some high-tech stuff from my university:
74
236160
3176
03:59
a Geiger counter, a scintillation counter, a mass spectrometer, microscopes.
75
239360
4616
ένα μετρητή Γκάιγκερ, ένα μετρητή ιονίζουσας ακτινοβολίας,
ένα φασματόμετρο μάζας, μικροσκόπια.
04:04
And then I got some really dangerous stuff:
76
244000
2456
Και μετά πήρα μερικά πολύ επικίνδυνα πράγματα:
04:06
syringes full of radioactive carbon-14 carbon dioxide gas
77
246480
4776
σύριγγες γεμάτες με ραδιενεργό αέριο διοξείδιο του άνθρακα-14
04:11
and some high pressure bottles
78
251280
2016
και μερικές μπουκάλες υψηλής πίεσης
04:13
of the stable isotope carbon-13 carbon dioxide gas.
79
253320
3520
του σταθερού ισοτόπου διοξείδιο του άνθρακα-13.
04:17
But I was legally permitted.
80
257560
1576
Αλλά είχα πάρει άδεια. (Γέλια)
04:19
(Laughter)
81
259160
1696
04:20
Oh, and I forgot some stuff,
82
260880
1600
Α, και ξέχασα κάποια πράγματα, σημαντικά πράγματα:
04:23
important stuff: the bug spray,
83
263080
1720
σπρέι για τα έντομα, για τις αρκούδες, τα φίλτρα για τη μάσκα μου.
04:25
the bear spray, the filters for my respirator.
84
265600
2840
04:29
Oh well.
85
269160
1200
Τι να κάνεις.
04:31
The first day of the experiment, we got out to our plot
86
271560
2776
Την πρώτη μέρα του πειράματος, πήγαμε στο κομμάτι γης μας
04:34
and a grizzly bear and her cub chased us off.
87
274360
2800
και μας κυνήγησαν μια αρκούδα Γκρίζλι με το μικρό της.
04:37
And I had no bear spray.
88
277920
1520
Και δεν είχα σπρέι για αρκούδες.
04:41
But you know, this is how forest research in Canada goes.
89
281120
3176
Αλλά ξέρετε, έτσι γίνεται η έρευνα στα δάση στον Καναδά.
04:44
(Laughter)
90
284320
1456
(Γέλια)
04:45
So I came back the next day,
91
285800
1536
Έτσι γύρισα την επόμενη μέρα,
04:47
and mama grizzly and her cub were gone.
92
287360
2256
και η μαμά αρκούδα με το μικρό της είχαν φύγει.
04:49
So this time, we really got started,
93
289640
2016
Έτσι αυτή τη φορά ξεκινήσαμε πραγματικά,
04:51
and I pulled on my white paper suit,
94
291680
2776
και φόρεσα τη στολή εργασίας μου,
04:54
I put on my respirator,
95
294480
1840
έβαλα τη μάσκα μου,
04:58
and then
96
298160
1216
και μετά
04:59
I put the plastic bags over my trees.
97
299400
2280
έβαλα τις πλαστικές σακούλες πάνω στα δέντρα μου.
05:03
I got my giant syringes,
98
303080
2096
Πήρα τις γιγαντιαίες σύριγγες,
05:05
and I injected the bags
99
305200
1656
και χορήγησα με ένεση στις σακούλες
05:06
with my tracer isotope carbon dioxide gases,
100
306880
3416
τα ισότοπα ιχνηλάτες μου, αέρια διοξειδίου του άνθρακα,
05:10
first the birch.
101
310320
1216
πρώτα τη σημύδα.
05:11
I injected carbon-14, the radioactive gas,
102
311560
2976
Χορήγησα άνθρακα-14 με ένεση, το ραδιενεργό αέριο,
05:14
into the bag of birch.
103
314560
1576
στη σακούλα της σημύδας.
05:16
And then for fir,
104
316160
1256
Και μετά στο έλατο,
05:17
I injected the stable isotope carbon-13 carbon dioxide gas.
105
317440
3816
χορήγησα το σταθερό ισότοπο αέριο διοξείδιο του άνθρακα-13.
05:21
I used two isotopes,
106
321280
1736
Χρησιμοποίησα δύο ισότοπα,
05:23
because I was wondering
107
323040
1256
επειδή αναρωτιόμουν
05:24
whether there was two-way communication going on between these species.
108
324320
3840
εάν υπήρχε αμφίδρομη επικοινωνία ανάμεσα σε αυτά τα είδη.
05:29
I got to the final bag,
109
329640
2576
Έφτασα στην τελευταία σακούλα,
05:32
the 80th replicate,
110
332240
1496
το ογδοηκοστό δείγμα,
05:33
and all of a sudden mama grizzly showed up again.
111
333760
2416
και ξαφνικά εμφανίστηκε πάλι η μαμά αρκούδα.
05:36
And she started to chase me,
112
336200
1416
Και άρχισε να με κυνηγάει,
05:37
and I had my syringes above my head,
113
337640
2416
και είχα ψηλά τις σύριγγες πάνω από το κεφάλι μου,
05:40
and I was swatting the mosquitos, and I jumped into the truck,
114
340080
2936
και έδιωχνα τα κουνούπια, και πήδηξα στο φορτηγό,
05:43
and I thought,
115
343040
1216
και σκέφτηκα,
05:44
"This is why people do lab studies."
116
344280
1736
«Γι' αυτό ο κόσμος κάνει έρευνα στο εργαστήριο».
05:46
(Laughter)
117
346040
1440
(Γέλια)
05:49
I waited an hour.
118
349120
1496
Περίμενα μια ώρα.
05:50
I figured it would take this long
119
350640
1616
Σκέφτηκα ότι τόσο θα χρειαζόταν
05:52
for the trees to suck up the CO2 through photosynthesis,
120
352280
2776
ώστε τα δέντρα να απορροφήσουν το CO2 μέσω της φωτοσύνθεσης,
05:55
turn it into sugars, send it down into their roots,
121
355080
3136
να το μετατρέψουν σε σάκχαρα, να το στείλουν στις ρίζες τους,
05:58
and maybe, I hypothesized,
122
358240
2696
και ίσως, υπέθεσα,
06:00
shuttle that carbon belowground to their neighbors.
123
360960
2800
να μεταφέρουν τον άνθρακα υπόγεια στους γείτονες τους.
06:04
After the hour was up,
124
364920
1856
Όταν πέρασε μια ώρα,
06:06
I rolled down my window,
125
366800
1576
κατέβασα το παράθυρό μου,
06:08
and I checked for mama grizzly.
126
368400
1600
και έψαξα για τη μαμά αρκούδα.
06:10
Oh good, she's over there eating her huckleberries.
127
370600
2400
Α ωραία, είναι εκεί πέρα και τρώει τα μύρτιλλά της.
06:13
So I got out of the truck and I got to work.
128
373720
2616
Έτσι κατέβηκα από το φορτηγάκι και πήγα να δουλέψω.
06:16
I went to my first bag with the birch. I pulled the bag off.
129
376360
3896
Πήγα στην πρώτη σακούλα με τη σημύδα. Έβγαλα τη σακούλα.
06:20
I ran my Geiger counter over its leaves.
130
380280
2320
Πέρασα τον μετρητή Γκάιγκερ πάνω από τα φύλλα της.
06:23
Kkhh!
131
383280
1200
Κκχχχ!
06:25
Perfect.
132
385400
1216
Τέλεια.
06:26
The birch had taken up the radioactive gas.
133
386640
2936
Η σημύδα είχε τραβήξει το ραδιενεργό αέριο.
06:29
Then the moment of truth.
134
389600
1576
Και μετά η στιγμή της αλήθειας.
06:31
I went over to the fir tree.
135
391200
1520
Πήγα στην ελάτη.
06:33
I pulled off its bag.
136
393320
1776
Έβγαλα τη σακούλα της.
06:35
I ran the Geiger counter up its needles,
137
395120
2336
Πέρασα τον μετρητή Γκάιγκερ πάνω από τις βελόνες της,
06:37
and I heard the most beautiful sound.
138
397480
2200
Και άκουσα τον πιο ωραίο ήχο.
06:40
Kkhh!
139
400440
1200
Κκχχχ!
06:42
It was the sound of birch talking to fir,
140
402760
2736
Ήταν ο ήχος της σημύδας να μιλάει με την ελάτη,
06:45
and birch was saying, "Hey, can I help you?"
141
405520
3456
και η σημύδα έλεγε, «Γεια, πώς μπορώ να σε βοηθήσω;»
06:49
And fir was saying, "Yeah, can you send me some of your carbon?
142
409000
3616
Και η ελάτη έλεγε, «Ναι, μπορείς να μου στείλεις λίγο από τον άνθρακά σου;
06:52
Because somebody threw a shade cloth over me."
143
412640
2400
Γιατί κάποιος έριξε ένα σκίαστρο πάνω μου».
06:56
I went up to cedar, and I ran the Geiger counter over its leaves,
144
416360
3696
Πήγα στον κέδρο και πέρασα τον μετρητή Γκάιγκερ πάνω από τα φύλλα του,
07:00
and as I suspected,
145
420080
1520
και όπως υποψιαζόμουν,
07:02
silence.
146
422520
1240
σιωπή.
07:04
Cedar was in its own world.
147
424560
2216
Ο κέδρος ήταν στον δικό του κόσμο.
07:06
It was not connected into the web interlinking birch and fir.
148
426800
3960
Δεν συνδεόταν στον ιστό που ένωνε τη σημύδα με την ελάτη.
07:11
I was so excited,
149
431840
1280
Ήμουν τόσο ενθουσιασμένη,
07:14
I ran from plot to plot and I checked all 80 replicates.
150
434000
3976
έτρεξα από κομμάτι γης σε κομμάτι γης και έλεγξα και τα 80 δείγματα.
07:18
The evidence was clear.
151
438000
2136
Τα στοιχεία ήταν ξεκάθαρα.
07:20
The C-13 and C-14 was showing me
152
440160
2936
Ο άνθρακας-13 και ο άνθρακας-14 μου έδειχναν
07:23
that paper birch and Douglas fir were in a lively two-way conversation.
153
443120
4120
ότι η παπυροφόρος σημύδα και το έλατο του Ντάγκλας ήταν σε μια αμφίδρομη συζήτηση.
07:27
It turns out at that time of the year,
154
447960
1856
Αποδείχτηκε ότι αυτήν την εποχή του χρόνου,
07:29
in the summer,
155
449840
1216
το καλοκαίρι,
η σημύδα έστελνε περισσότερο άνθρακα στην ελάτη απ' ότι η ελάτη έστελνε στη σημύδα,
07:31
that birch was sending more carbon to fir than fir was sending back to birch,
156
451080
3656
07:34
especially when the fir was shaded.
157
454760
2296
ειδικά όταν η ελάτη ήταν στη σκιά.
07:37
And then in later experiments, we found the opposite,
158
457080
2976
Και σε μεταγενέστερα πειράματα, βρήκαμε το αντίθετο,
07:40
that fir was sending more carbon to birch than birch was sending to fir,
159
460080
3536
η ελάτη έστελνε περισσότερο άνθρακα στη σημύδα απ' ότι η σημύδα στην ελάτη,
07:43
and this was because the fir was still growing while the birch was leafless.
160
463640
3640
κι αυτό επειδή η ελάτη ήταν ακόμα στην ανάπτυξη ενώ η σημύδα δεν είχε φύλλα.
07:47
So it turns out the two species were interdependent,
161
467880
2656
Έτσι αποδεικνύεται ότι τα δύο είδη ήταν αλληλοεξαρτώμενα,
07:50
like yin and yang.
162
470560
1280
όπως το γιν και το γιανγκ.
07:52
And at that moment, everything came into focus for me.
163
472960
2976
Και εκείνη τη στιγμή τα είδα όλα καθαρά.
07:55
I knew I had found something big,
164
475960
2256
Ήξερα ότι είχα βρει κάτι μεγάλο,
07:58
something that would change the way we look at how trees interact in forests,
165
478240
4736
κάτι που θα άλλαζε το πώς βλέπουμε την αλληλεπίδραση των δένδρων στα δάση,
08:03
from not just competitors
166
483000
2016
από όχι απλά ανταγωνιστές
08:05
but to cooperators.
167
485040
1680
αλλά σε συνεργάτες.
08:07
And I had found solid evidence
168
487800
2456
Και είχα βρει ακράδαντα στοιχεία
08:10
of this massive belowground communications network,
169
490280
3376
για το τεράστιο υπόγειο δίκτυο επικοινωνίας,
08:13
the other world.
170
493680
1240
τον άλλο κόσμο.
08:15
Now, I truly hoped and believed
171
495960
1896
Τώρα, ήλπιζα και πίστευα πραγματικά
08:17
that my discovery would change how we practice forestry,
172
497880
3616
ότι η ανακάλυψη μου θα άλλαζε τον τρόπο που ασκούμε τη διαχείριση των δασών,
08:21
from clear-cutting and herbiciding
173
501520
1776
από την αποψίλωση και τη χρήση ζιζανιοκτόνων
08:23
to more holistic and sustainable methods,
174
503320
2936
σε πιο ολιστικές και βιώσιμες μεθόδους,
08:26
methods that were less expensive and more practical.
175
506280
3216
μεθόδους που θα ήταν λιγότερο ακριβές και περισσότερο πρακτικές.
08:29
What was I thinking?
176
509520
1240
Πού είχα το μυαλό μου;
08:31
I'll come back to that.
177
511920
1280
Θα επιστρέψω σε αυτό.
08:35
So how do we do science in complex systems like forests?
178
515760
3840
Πώς λοιπόν ασκούμε επιστήμη σε περίπλοκα συστήματα όπως τα δάση;
08:40
Well, as forest scientists, we have to do our research in the forests,
179
520720
3336
Σαν επιστήμονες των δασών πρέπει να κάνουμε την έρευνα μας στα δάση,
08:44
and that's really tough, as I've shown you.
180
524080
2016
και αυτό είναι πολύ δύσκολο, όπως σας έδειξα.
08:46
And we have to be really good at running from bears.
181
526120
3240
Και πρέπει να είμαστε πολύ καλοί στο να ξεφεύγουμε από αρκούδες.
08:50
But mostly, we have to persevere
182
530760
1576
Αλλά κυρίως, πρέπει να εμμένουμε
08:52
in spite of all the stuff stacked against us.
183
532360
2896
παρόλα τα εμπόδια που αντιμετωπίζουμε.
08:55
And we have to follow our intuition and our experiences
184
535280
2616
Και πρέπει να ακολουθούμε την διαίσθησή μας και τις εμπειρίες μας
08:57
and ask really good questions.
185
537920
2136
και να κάνουμε πολύ καλές ερωτήσεις.
09:00
And then we've got to gather our data and then go verify.
186
540080
3176
Και μετά πρέπει να συλλέξουμε τα δεδομένα και μετά να τα επαληθεύσουμε.
09:03
For me, I've conducted and published hundreds of experiments in the forest.
187
543280
5160
Έχω διεξάγει και δημοσιεύσει εκατοντάδες πειράματα στο δάσος.
Κάποιες από τις παλαιότερες πειραματικές φυτείες μου
09:09
Some of my oldest experimental plantations are now over 30 years old.
188
549080
4000
είναι τώρα μεγαλύτερες των 30 ετών.
09:14
You can check them out.
189
554040
1416
Μπορείτε να τις δείτε. Έτσι λειτουργεί η δασική επιστήμη.
09:15
That's how forest science works.
190
555480
1800
09:18
So now I want to talk about the science.
191
558200
2336
Θέλω λοιπόν τώρα να μιλήσω για την επιστήμη.
09:20
How were paper birch and Douglas fir communicating?
192
560560
3056
Πώς επικοινωνούσαν η παπυροφόρος σημύδα και η ελάτη του Ντάγκλας;
09:23
Well, it turns out they were conversing not only in the language of carbon
193
563640
4496
Αποδεικνύεται ότι συνομιλούσαν όχι μόνο στη γλώσσα του άνθρακα
09:28
but also nitrogen and phosphorus
194
568160
3016
αλλά και του αζώτου και του φωσφόρου
09:31
and water and defense signals and allele chemicals and hormones --
195
571200
4736
και του νερού και των αμυντικών σημάτων και των αλληλόμορφων χημικών και ορμονών -
09:35
information.
196
575960
1200
πληροφορία.
09:38
And you know, I have to tell you, before me, scientists had thought
197
578160
3176
Και ξέρετε, πρέπει να σας πω, πριν από μένα, οι επιστήμονες νόμιζαν
09:41
that this belowground mutualistic symbiosis called a mycorrhiza
198
581360
3576
ότι το υπόγειο συμβιωτικό μόρφωμα που λέγεται μυκόρριζα
09:44
was involved.
199
584960
1496
εμπλεκόταν.
09:46
Mycorrhiza literally means "fungus root."
200
586480
3080
Μυκόρριζα σημαίνει κυριολεκτικά «ρίζα μύκητα».
09:50
You see their reproductive organs when you walk through the forest.
201
590360
3896
Βλέπετε τα αναπαραγωγικά τους όργανα όταν περπατάτε στο δάσος.
09:54
They're the mushrooms.
202
594280
1816
Είναι τα μανιτάρια.
09:56
The mushrooms, though, are just the tip of the iceberg,
203
596120
3016
Τα μανιτάρια, όμως, είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου,
09:59
because coming out of those stems are fungal threads that form a mycelium,
204
599160
4256
επειδή από αυτούς τους βλαστούς
βγαίνουν μυκητιακά νήματα που σχηματίζουν ένα μυκήλιο,
10:03
and that mycelium infects and colonizes the roots
205
603440
2696
το οποίο προσβάλει και αποικίζει τις ρίζες όλων των δέντρων και των φυτών.
10:06
of all the trees and plants.
206
606160
2136
Και εκεί που τα μυκητιακά κύτταρα αλληλεπιδρούν με τα κύτταρα των ριζών,
10:08
And where the fungal cells interact with the root cells,
207
608320
2656
10:11
there's a trade of carbon for nutrients,
208
611000
2776
γίνεται μια ανταλλαγή άνθρακα για θρεπτικά συστατικά,
10:13
and that fungus gets those nutrients by growing through the soil
209
613800
3056
και ο μύκητας παίρνει αυτά τα θρεπτικά συστατικά μεγαλώνοντας μέσα στο χώμα
10:16
and coating every soil particle.
210
616880
2000
και επικαλύπτοντας κάθε σωματίδιο χώματος.
10:19
The web is so dense that there can be hundreds of kilometers of mycelium
211
619840
4296
Ο ιστός είναι τόσο πυκνός που μπορεί να υπάρχουν εκατοντάδες χιλιόμετρα μυκηλίου
10:24
under a single footstep.
212
624160
1560
κάτω από μία και μόνο πατημασιά.
10:26
And not only that, that mycelium connects different individuals in the forest,
213
626720
4800
Και εκτός από αυτό, το μυκήλιο συνδέει διαφορετικούς οργανισμούς μέσα στο δάσος,
10:32
individuals not only of the same species but between species, like birch and fir,
214
632320
5616
οργανισμούς όχι μόνο του ίδιου είδους
αλλά και μεταξύ άλλων ειδών, όπως η σημύδα και η ελάτη,
10:37
and it works kind of like the Internet.
215
637960
2320
και λειτουργεί περίπου όπως το Διαδίκτυο.
10:41
You see, like all networks,
216
641760
1896
Βλέπετε, όπως όλα τα δίκτυα,
10:43
mycorrhizal networks have nodes and links.
217
643680
2816
τα μυκορριζικά δίκτυα έχουν κόμβους και συνδέσμους.
10:46
We made this map by examining the short sequences of DNA
218
646520
4056
Φτιάξαμε αυτόν τον χάρτη εξετάζοντας τις σύντομες ακολουθίες DNA
10:50
of every tree and every fungal individual in a patch of Douglas fir forest.
219
650600
5496
κάθε δέντρου και κάθε μύκητα σε ένα μέρος ενός δάσους από ελάτες του Ντάγκλας.
Στην εικόνα οι κύκλοι αναπαριστούν τις ελάτες του Ντάγκλας, ή τους κόμβους,
10:56
In this picture, the circles represent the Douglas fir, or the nodes,
220
656120
3816
10:59
and the lines represent the interlinking fungal highways, or the links.
221
659960
4120
και οι γραμμές αναπαριστούν τις μυκητιακές διασυνδέσεις, ή τους συνδέσμους.
11:05
The biggest, darkest nodes are the busiest nodes.
222
665120
4336
Οι μεγαλύτεροι, σκουρόχρωμοι κόμβοι είναι οι πιο πολυάσχολοι.
11:09
We call those hub trees,
223
669480
1936
Τα αποκαλούμε «κεντρικά δέντρα»,
11:11
or more fondly, mother trees,
224
671440
2416
ή πιο στοργικά, «μητρικά δέντρα»,
11:13
because it turns out that those hub trees nurture their young,
225
673880
4616
γιατί αποδεικνύεται ότι αυτά τα κεντρικά δέντρα τρέφουν τα μικρά τους,
11:18
the ones growing in the understory.
226
678520
2536
αυτά που μεγαλώνουν στην περιοχή τους.
11:21
And if you can see those yellow dots,
227
681080
2136
Και αν μπορείτε να δείτε τις κίτρινες τελείες,
11:23
those are the young seedlings that have established within the network
228
683240
3296
αυτά είναι τα νεαρά φυντάνια
που εγκαταστάθηκαν μέσα στο δίκτυο των παλαιών μητρικών δέντρων.
11:26
of the old mother trees.
229
686560
1240
11:28
In a single forest, a mother tree can be connected to hundreds of other trees.
230
688400
4200
Σε ένα δάσος, ένα μητρικό δέντρο μπορεί να συνδέεται με εκατοντάδες άλλα δέντρα.
11:33
And using our isotope tracers,
231
693800
2296
Και χρησιμοποιώντας τα ισότοπα ιχνηλάτες μας
11:36
we have found that mother trees
232
696120
1496
βρήκαμε ότι τα μητρικά δέντρα
11:37
will send their excess carbon through the mycorrhizal network
233
697640
2936
στέλνουν τον περίσσιο άνθρακά τους μέσω του μυκορριζικού δικτύου
11:40
to the understory seedlings,
234
700600
1936
στα φυντάνια της περιοχής τους,
11:42
and we've associated this with increased seedling survival
235
702560
3136
και το συνδέσαμε αυτό με την αυξημένη επιβίωση φυντανιών
11:45
by four times.
236
705720
1240
κατά τέσσερις φορές.
11:47
Now, we know we all favor our own children,
237
707880
3216
Όλοι μας ξέρουμε ότι ευνοούμε τα δικά μας παιδιά,
11:51
and I wondered, could Douglas fir recognize its own kin,
238
711120
3240
και αναρωτήθηκα εάν η ελάτη του Ντάγκλας μπορούσε να αναγνωρίσει το είδος της,
11:55
like mama grizzly and her cub?
239
715760
2000
όπως η μαμά αρκούδα και το μικρό της;
11:58
So we set about an experiment,
240
718560
1816
Έτσι στήσαμε ένα πείραμα,
12:00
and we grew mother trees with kin and stranger's seedlings.
241
720400
3896
και καλλιεργήσαμε μητρικά δέντρα μαζί με συγγενικά και ξένα φυντάνια.
12:04
And it turns out they do recognize their kin.
242
724320
2896
Κι αποδεικνύεται ότι όντως αναγνωρίζουν το είδος τους.
12:07
Mother trees colonize their kin with bigger mycorrhizal networks.
243
727240
4976
Τα μητρικά δέντρα αποικίζουν τους συγγενείς τους
με μεγαλύτερα μυκορριζικά δίκτυα.
12:12
They send them more carbon below ground.
244
732240
2416
Τους στέλνουν περισσότερο άνθρακα υπογείως.
12:14
They even reduce their own root competition
245
734680
2576
Μειώνουν ακόμα και τα συμπλέγματα ριζών τους
12:17
to make elbow room for their kids.
246
737280
2856
ώστε να δημιουργήσουν χώρο για τα παιδιά τους.
12:20
When mother trees are injured or dying,
247
740160
3656
Όταν τα μητρικά δέντρα είναι τραυματισμένα ή πεθαίνουν,
12:23
they also send messages of wisdom on to the next generation of seedlings.
248
743840
4520
στέλνουν επίσης μηνύματα σοφίας στην επόμενη γενιά φυντανιών.
Έτσι χρησιμοποιήσαμε ιχνηλάτηση μέσω ισότοπων
12:29
So we've used isotope tracing
249
749120
1536
12:30
to trace carbon moving from an injured mother tree
250
750680
2576
ώστε να ακολουθήσουμε τον άνθρακα
που κινείται από ένα τραυματισμένο μητρικό δέντρο
12:33
down her trunk into the mycorrhizal network
251
753280
2336
μέσω του κορμού του στο μυκορριζικό δίκτυο προς στα γειτονικά φυντάνια,
12:35
and into her neighboring seedlings,
252
755640
2000
12:38
not only carbon but also defense signals.
253
758640
2776
όχι μόνο άνθρακας αλλά και αμυντικά σήματα.
12:41
And these two compounds
254
761440
1816
Και αυτές οι δύο ενώσεις
12:43
have increased the resistance of those seedlings to future stresses.
255
763280
4096
αύξησαν την αντοχή αυτών των φυντανιών σε μελλοντικές πιέσεις.
12:47
So trees talk.
256
767400
1280
Άρα τα δέντρα μιλάνε.
12:50
(Applause)
257
770560
2016
(Χειροκρότημα)
12:52
Thank you.
258
772600
1200
Ευχαριστώ.
12:57
Through back and forth conversations,
259
777440
2296
Μέσω της αμφίδρομης συνομιλίας,
12:59
they increase the resilience of the whole community.
260
779760
2680
αυξάνουν την ανθεκτικότητα ολόκληρης της κοινότητας.
13:03
It probably reminds you of our own social communities,
261
783360
2896
Ίσως σας θυμίζει τις δικές μας κοινότητες
13:06
and our families,
262
786280
1576
και τις οικογένειες μας,
13:07
well, at least some families.
263
787880
1381
τουλάχιστον κάποιες οικογένειες.
13:09
(Laughter)
264
789285
2211
(Γέλια)
13:11
So let's come back to the initial point.
265
791520
1905
Ας έρθουμε λοιπόν στο αρχικό μας θέμα.
13:14
Forests aren't simply collections of trees,
266
794480
2456
Τα δάση δεν είναι απλά ομάδες δέντρων.
13:16
they're complex systems with hubs and networks
267
796960
3536
Είναι πολύπλοκα συστήματα με κέντρα και δίκτυα
13:20
that overlap and connect trees and allow them to communicate,
268
800520
3496
που επικαλύπτουν και συνδέουν τα δέντρα, και τους επιτρέπουν να επικοινωνούν,
13:24
and they provide avenues for feedbacks and adaptation,
269
804040
3776
και προσφέρουν τρόπους για ανατροφοδότηση και προσαρμογή,
13:27
and this makes the forest resilient.
270
807840
2416
και αυτό κάνει το δάσος ανθεκτικό.
13:30
That's because there are many hub trees and many overlapping networks.
271
810280
4376
Και αυτό γίνεται επειδή υπάρχουν πολλά κεντρικά δέντρα και επικαλύπτοντα δίκτυα.
13:34
But they're also vulnerable,
272
814680
1976
Αλλά είναι επίσης ευάλωτα,
13:36
vulnerable not only to natural disturbances
273
816680
2880
ευάλωτα όχι μόνο σε φυσικές ενοχλήσεις
13:40
like bark beetles that preferentially attack big old trees
274
820200
3696
όπως οι σκολύτες που επιτίθενται κατά προτίμηση στα μεγάλα ηλικιωμένα δέντρα
13:43
but high-grade logging and clear-cut logging.
275
823920
2440
αλλά στην υλοτομία μεγάλης κλίμακας και την αποψίλωση.
13:47
You see, you can take out one or two hub trees,
276
827240
2816
Βλέπετε, μπορείτε να αφαιρέσετε ένα η δύο κεντρικά δέντρα,
13:50
but there comes a tipping point,
277
830080
1720
αλλά έρχεται ένα κρίσιμο σημείο,
13:52
because hub trees are not unlike rivets in an airplane.
278
832920
2936
επειδή τα κεντρικά δέντρα είναι σαν τα πριτσίνια σε ένα αεροπλάνο.
13:55
You can take out one or two and the plane still flies,
279
835880
3536
Μπορείς να βγάλεις ένα η δύο και το αεροπλάνο να συνεχίζει να πετάει,
13:59
but you take out one too many,
280
839440
1576
αλλά αν βγάλεις πάρα πολλά,
14:01
or maybe that one holding on the wings,
281
841040
2616
ή ίσως αυτό που κρατάει τα φτερά,
14:03
and the whole system collapses.
282
843680
1840
και ολόκληρο το σύστημα καταρρέει.
14:07
So now how are you thinking about forests? Differently?
283
847000
2896
Τώρα λοιπόν πώς σκέφτεστε για τα δάση; Διαφορετικά;
14:09
(Audience) Yes.
284
849920
1216
(Κοινό) Ναι.
14:11
Cool.
285
851160
1200
Ωραία.
14:13
I'm glad.
286
853040
1200
Χαίρομαι.
14:14
So, remember I said earlier that I hoped that my research,
287
854920
3856
Θυμηθείτε λοιπόν ότι είπα νωρίτερα πως ήλπιζα ότι η έρευνά μου,
14:18
my discoveries would change the way we practice forestry.
288
858800
3376
οι ανακαλύψεις μου θα άλλαζαν τον τρόπο που ασκούμε τη δασολογία.
14:22
Well, I want to take a check on that 30 years later here in western Canada.
289
862200
4120
Θα ήθελα να το ελέγξω αυτό 30 χρόνια αργότερα, εδώ στον δυτικό Καναδά.
14:34
This is about 100 kilometers to the west of us,
290
874840
2536
Αυτό είναι περίπου 100 χιλιόμετρα προς τα δυτικά μας,
14:37
just on the border of Banff National Park.
291
877400
2360
ακριβώς στα όρια του Εθνικού Δρυμού του Μπανφ.
14:41
That's a lot of clear-cuts.
292
881120
1440
Υπάρχει μεγάλη αποψίλωση.
14:43
It's not so pristine.
293
883020
1440
Δεν είναι και τόσο ανέγγιχτο.
14:45
In 2014, the World Resources Institute reported that Canada in the past decade
294
885980
5056
Το 2014, το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων ανέφερε ότι την τελευταία δεκαετία
14:51
has had the highest forest disturbance rate of any country worldwide,
295
891060
3600
ο Καναδάς είχε το μεγαλύτερο ποσοστό δασικής διαταραχής παγκοσμίως,
14:55
and I bet you thought it was Brazil.
296
895620
1720
και πάω στοίχημα ότι νομίζατε πως ήταν η Βραζιλία.
14:59
In Canada, it's 3.6 percent per year.
297
899140
3536
Στον Καναδά είναι 3,6% το χρόνο.
15:02
Now, by my estimation, that's about four times the rate that is sustainable.
298
902700
3920
Με δική μου εκτίμηση, αυτό είναι περίπου τέσσερις φορές το βιώσιμο ποσοστό.
Τώρα, μαζικές διαταραχές αυτής της κλίμακας
15:09
Now, massive disturbance at this scale is known to affect hydrological cycles,
299
909100
4336
είναι γνωστό ότι επηρεάζουν τους υδρολογικούς κύκλους,
15:13
degrade wildlife habitat,
300
913460
1976
υποβαθμίζουν τους βιότοπους της άγριας πανίδας,
15:15
and emit greenhouse gases back into the atmosphere,
301
915460
2896
και εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου πίσω στην ατμόσφαιρα,
15:18
which creates more disturbance and more tree diebacks.
302
918380
2920
το οποίο προκαλεί μεγαλύτερη διαταραχή και πιο πολλές καταστροφές δέντρων.
15:23
Not only that, we're continuing to plant one or two species
303
923300
2976
Εκτός από αυτό, συνεχίζουμε να φυτεύουμε ένα η δύο είδη
15:26
and weed out the aspens and birches.
304
926300
1960
και ξεριζώνουμε τις λεύκες και τις σημύδες.
15:29
These simplified forests lack complexity,
305
929260
2576
Αυτά τα απλοποιημένα δάση στερούνται πολυπλοκότητας,
15:31
and they're really vulnerable to infections and bugs.
306
931860
3416
και είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε μολύνσεις και έντομα.
15:35
And as climate changes,
307
935300
1896
Και καθώς αλλάζει το κλιμα,
15:37
this is creating a perfect storm
308
937220
2280
αυτό δημιουργεί την τέλεια θύελλα,
15:41
for extreme events, like the massive mountain pine beetle outbreak
309
941420
3576
για ακραία γεγονότα, όπως η μαζική έξαρση του σκαθαριού των πεύκων
15:45
that just swept across North America,
310
945020
2040
που πρόσφατα σάρωσε τη Βόρεια Αμερική,
15:47
or that megafire in the last couple months in Alberta.
311
947820
3320
ή η μεγάλη πυρκαγιά τους τελευταίους δυο μήνες στην Αλμπέρτα.
15:52
So I want to come back to my final question:
312
952980
2320
Θέλω λοιπόν να επανέλθω στην τελική μου ερώτηση:
15:56
instead of weakening our forests,
313
956980
1776
αντί να αποδυναμώνουμε τα δάση μας,
15:58
how can we reinforce them and help them deal with climate change?
314
958780
3560
πώς μπορούμε να τα ενισχύσουμε
και να τα βοηθήσουμε να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή;
16:03
Well, you know, the great thing about forests as complex systems
315
963700
4016
Ξέρετε το πολύ καλό που έχουν τα δάση σαν πολύπλοκα συστήματα
16:07
is they have enormous capacity to self-heal.
316
967740
3040
είναι ότι έχουν πολύ μεγάλη ικανότητα αυτο-ίασης
16:11
In our recent experiments,
317
971700
1416
Στα πρόσφατα πειράματά μας,
16:13
we found with patch-cutting and retention of hub trees
318
973140
3456
βρήκαμε ότι με επιλεκτική υλοτομία και διατήρηση των κεντρικών δέντρων
16:16
and regeneration to a diversity of species and genes and genotypes
319
976620
4136
και ανάπλαση προς μια ποικιλία ειδών και γονιδίων και γονότυπων,
16:20
that these mycorrhizal networks, they recover really rapidly.
320
980780
3840
ότι αυτά τα μυκορριζικά δίκτυα ανακάμπτουν ταχύτατα.
16:25
So with this in mind, I want to leave you with four simple solutions.
321
985940
4336
Έτσι με αυτό στο μυαλό, θέλω να σας αφήσω με τέσσερις απλές λύσεις.
Και δεν μπορούμε να κοροϊδέψουμε τους εαυτούς μας
16:30
And we can't kid ourselves that these are too complicated to act on.
322
990300
3360
ότι είναι πολύ περίπλοκες για να εφαρμοστούν.
16:35
First, we all need to get out in the forest.
323
995180
3200
Αρχικά, πρέπει όλοι να βγούμε στο δάσος.
16:39
We need to reestablish local involvement in our own forests.
324
999500
4536
Πρέπει να αποκαταστήσουμε την τοπική συμμετοχή στα δάση μας.
16:44
You see, most of our forests now
325
1004060
1616
Βλέπετε, τα περισσότερα δάση μας
16:45
are managed using a one-size-fits-all approach,
326
1005700
3216
διαχειρίζονται μέσω μιας ενιαίας προσέγγισης,
16:48
but good forest stewardship requires knowledge of local conditions.
327
1008940
4360
αλλά η καλή διαχείριση των δασών απαιτεί γνώση των τοπικών συνθηκών.
16:54
Second, we need to save our old-growth forests.
328
1014420
3680
Δεύτερον, πρέπει να σώσουμε τα παλαιότερα δάση μας.
16:59
These are the repositories of genes and mother trees and mycorrhizal networks.
329
1019020
5720
Αυτά είναι αποθήκες γονιδίων και μητρικών δέντρων και μυκορριζικών δικτύων.
17:06
So this means less cutting.
330
1026620
2256
Αυτό λοιπόν σημαίνει λιγότερο κόψιμο.
17:08
I don't mean no cutting, but less cutting.
331
1028900
2040
Δεν εννοώ καθόλου κόψιμο, αλλά λιγότερο κόψιμο.
17:11
And third, when we do cut,
332
1031980
2655
Και τρίτον, όταν κόβουμε,
17:14
we need to save the legacies,
333
1034660
1800
πρέπει να σώζουμε τις κληρονομιές,
17:17
the mother trees and networks,
334
1037180
1536
τα μητρικά δέντρα και τα δίκτυα,
17:18
and the wood, the genes,
335
1038740
2135
και το ξύλο, τα γονίδια,
17:20
so they can pass their wisdom onto the next generation of trees
336
1040900
3896
ώστε να μπορούν να μεταδίδουν τη σοφία τους στην επόμενη γενιά δέντρων
17:24
so they can withstand the future stresses coming down the road.
337
1044819
3121
ώστε να μπορούν να αντέχουν τις μελλοντικές δυσκολίες που έρχονται.
17:28
We need to be conservationists.
338
1048620
2080
Πρέπει να είμαστε οικολόγοι.
17:31
And finally, fourthly and finally,
339
1051819
2720
Και τέλος, τέταρτο και τελευταίο,
17:35
we need to regenerate our forests with a diversity of species
340
1055340
3456
πρέπει να αναγεννούμε τα δάση μας με ποικιλία ειδών
17:38
and genotypes and structures
341
1058820
2216
και γονότυπων και δομών,
17:41
by planting and allowing natural regeneration.
342
1061060
2760
φυτεύοντας και επιτρέποντας τη φυσική αναγέννηση.
17:44
We have to give Mother Nature the tools she needs
343
1064620
2896
Πρέπει να δώσουμε στη Μητέρα Φύση τα εργαλεία που χρειάζεται
17:47
to use her intelligence to self-heal.
344
1067540
2720
ώστε να χρησιμοποιήσει τη νοημοσύνη της για να αυτο-ιαθεί.
Και πρέπει να θυμόμαστε ότι τα δάση δεν είναι μόνο ένα μάτσο δέντρα
17:51
And we need to remember that forests aren't just a bunch of trees
345
1071180
3056
17:54
competing with each other,
346
1074260
1256
που ανταγωνίζονται το ένα το άλλο,
17:55
they're supercooperators.
347
1075540
1920
είναι υπερ-συνεργάτες.
17:58
So back to Jigs.
348
1078700
1656
Πάμε λοιπόν πίσω στον Τζιγκς.
18:00
Jigs's fall into the outhouse showed me this other world,
349
1080380
4456
Η πτώση του Τζιγκς στον λάκκο μου έδειξε έναν άλλο κόσμο,
18:04
and it changed my view of forests.
350
1084860
2696
και άλλαξε τον τρόπο που βλέπω τα δάση.
18:07
I hope today to have changed how you think about forests.
351
1087580
3336
Ελπίζω σήμερα να άλλαξα τον τρόπο που σκέφτεστε για τα δάση.
18:10
Thank you.
352
1090940
1256
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)
18:12
(Applause)
353
1092220
5777
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7