Tim Harford: Trial, error and the God complex

Μετάφραση: Sofia Kalamatianou Επιμέλεια: Rosina Kostiani

It's the Second World War.

Βρισκόμαστε στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο,

A German prison camp.

σε ένα Γερμανικό στρατόπεδο φυλάκισης,

And this man,

και αυτός ο άνδρας,

Archie Cochrane,

ο Archie Cochrane

is a prisoner of war and a doctor,

είναι κρατούμενος πολέμου και γιατρός,

and he has a problem.

και έχει ένα πρόβλημα.

The problem is that the men under his care

Το πρόβλημα είναι πως οι άνδρες υπό τη φροντίδα του

are suffering

υποφέρουν

from an excruciating and debilitating condition

από μια επώδυνη και εξουθενωτική ασθένεια

that Archie doesn't really understand.

που ο Άρτσι δεν καταλαβαίνει.

The symptoms

Τα συμπτώματα

are this horrible swelling up of fluids under the skin.

είναι αυτό το απαίσια πρήξιμο από υγρά κάτω από το δέρμα.

But he doesn't know whether it's an infection, whether it's to do with malnutrition.

Αλλά δεν ξέρει αν είναι μόλυνση, ή αν έχει να κάνει με υποσιτισμό.

He doesn't know how to cure it.

Δεν ξέρει πώς να το θεραπεύσει.

And he's operating in a hostile environment.

Και λειτουργεί σε ένα εχθρικό περιβάλλον.

And people do terrible things in wars.

Και οι άνθρωποι κάνουν τρομερά πράγματα σε πολέμους.

The German camp guards, they've got bored.

Οι Γερμανοί φύλακες του στρατοπέδου είχαν βαρεθεί.

They've taken to just firing into the prison camp at random

Είχαν αρχίσει να πυροβολούν μέσα στο στρατόπεδο φυλάκισης τυχαία

for fun.

για πλάκα.

On one particular occasion,

Σε μια συγκεκριμένη περίπτωση,

one of the guards threw a grenade into the prisoners' lavatory

ένας από τους φύλακες έριξε μια χειροβομβίδα στο αποχωρητήριο των φυλακισμένων

while it was full of prisoners.

ενώ ήταν γεμάτη κρατούμενους.

He said he heard suspicious laughter.

Είπε πως άκουσε ύποπτα γέλια.

And Archie Cochrane, as the camp doctor,

Και ο Archie Cochrane, ως γιατρός του στρατοπέδου,

was one of the first men in

ήταν ένας από τους πρώτους άντρες που ήρθαν

to clear up the mess.

να τακτοποιήσουν το χάος.

And one more thing:

Και ένα ακόμα πράγμα:

Archie was suffering from this illness himself.

Ο Archie έπασχε και ο ίδιος από αυτή την ασθένεια.

So the situation seemed pretty desperate.

Κι έτσι η κατάσταση έμοιαζε απελπιστική.

But Archie Cochrane

Όμως ο Archie Cochrane

was a resourceful person.

ήταν πολυμήχανος άνθρωπος.

He'd already smuggled vitamin C into the camp,

Είχε ήδη βάλει λαθραία βιταμίνη C στο στρατόπεδο,

and now he managed

και τώρα κατάφερε

to get hold of supplies of marmite

να βρει προμήθειες από μάρμαϊτ

on the black market.

στη μαύρη αγορά.

Now some of you will be wondering what marmite is.

Τώρα μερικοί από εσάς μπορεί να αναρωτιέστε τι είναι το μάρμαϊτ.

Marmite is a breakfast spread beloved of the British.

Το μάρμαϊτ είναι ένα ψωμί πρωινού, αγαπημένο των Βρετανών.

It looks like crude oil.

Μοιάζει με αδιύλιστο πετρέλαιο.

It tastes ...

Έχει γεύση ...

zesty.

ξυνή.

And importantly,

Και σημαντικότερο,

it's a rich source

είναι πλούσια πηγή

of vitamin B12.

βιταμίνης Β12.

So Archie splits the men under his care as best he can

Έτσι ο Archie χωρίζει τους άντρες που φρόντιζε όσο πιο καλά μπορούσε

into two equal groups.

σε δύο ίσες ομάδες.

He gives half of them vitamin C.

Δίνει στους μισούς Βιταμίνη C.

He gives half of them vitamin B12.

Δίνει στους άλλους μισούς Βιταμίνη Β12.

He very carefully and meticulously notes his results

Προσεχτικά και σχολαστικά κρατάει σημειώσεις των αποτελεσμάτων

in an exercise book.

σε ένα τετράδιο.

And after just a few days,

Και μετά από μερικές μόνο μέρες,

it becomes clear

γίνεται ξεκάθαρο

that whatever is causing this illness,

πως ό,τι προκαλεί την ασθένεια,

marmite is the cure.

το μάρμαϊτ είναι η θεραπεία.

So Cochrane then goes to the Germans who are running the prison camp.

Οπότε ο Cochrane πάει στους Γερμανούς υπεύθυνους του στρατοπέδου φυλάκισης.

Now you've got to imagine at the moment --

Πρέπει να φανταστείτε τη στιγμή --

forget this photo, imagine this guy

ξεχάστε αυτή τη φωτογραφία, φανταστείτε αυτόν τον τύπο

with this long ginger beard and this shock of red hair.

 με αυτή τη μακριά κόκκινη γενειάδα και τα έντονα κόκκινα μαλλιά.

He hasn't been able to shave -- a sort of Billy Connolly figure.

Δεν έχει μπορέσει να ξυριστεί -- μια μορφή σαν τον Billy Connolly.

Cochrane, he starts ranting at these Germans

Ο Cochrane αρχίζει να μιλάει ασυνάρτητα στους Γερμανούς

in this Scottish accent --

με αυτή τη Σκωτσέζικη προφορά --

in fluent German, by the way, but in a Scottish accent --

σε άπταιστα Γερμανικά, παρεμπιπτόντως, αλλά με Σκωτσέζικη προφορά --

and explains to them how German culture was the culture

και τους εξηγεί πώς η Γερμανική κουλτούρα ήταν η κουλτούρα

that gave Schiller and Goethe to the world.

που έδωσε τον Schiller και τον Goethe στον κόσμο.

And he can't understand

Και δε μπορεί να καταλάβει

how this barbarism can be tolerated,

πώς αυτή η βαρβαρότητα μπορεί να γίνεται ανεκτή.

and he vents his frustrations.

Και εκφράζει την αγανάκτησή του.

And then he goes back to his quarters,

Και μετά πάει πίσω στο θάλαμό του,

breaks down and weeps

και καταρρέει κλαίγοντας

because he's convinced that the situation is hopeless.

επειδή είναι πεπεισμένος πως η κατάσταση είναι απέλπιδα.

But a young German doctor

Αλλά ένας νεαρός Γερμανός γιατρός

picks up Archie Cochrane's exercise book

παίρνει το τετράδιο του Archie Cochrane

and says to his colleagues,

και λέει στους συναδέλφους του,

"This evidence is incontrovertible.

"Αυτά τα στοιχεία είναι αδιάσειστα.

If we don't supply vitamins to the prisoners,

Αν δεν παρέχουμε βιταμίνες στους φυλακισμένους,

it's a war crime."

είναι έγκλημα πολέμου."

And the next morning,

Και το επόμενο πρωί

supplies of vitamin B12 are delivered to the camp,

προμήθειες από βιταμίνη Β12 παραδίδονται στο στρατόπεδο,

and the prisoners begin to recover.

και οι κρατούμενοι αρχίζουν να αναρρώνουν.

Now I'm not telling you this story

Δεν σας λέω αυτή την ιστορία

because I think Archie Cochrane is a dude,

επειδή πιστεύω πως ο Archie Cochrane είναι "πρώτος",

although Archie Cochrane is a dude.

αν και ο Άρτσι Κόκρεϊν είναι "πρώτος".

I'm not even telling you the story

Δεν σας λέω καν την ιστορία

because I think we should be running

επειδή νομίζω πως πρέπει να τρέχουμε

more carefully controlled randomized trials

πιο προσεκτικά ελεγχόμενες τυχαιοποιημένες δοκιμές

in all aspects of public policy,

σε όλες τις πτυχές της δημόσιας πολιτικής,

although I think that would also be completely awesome.

αν και πιστεύω πως αυτό θα ήταν επίσης εντελώς φοβερό.

I'm telling you this story

Σας λέω αυτή την ιστορία

because Archie Cochrane, all his life,

επειδή ο Archie Cochrane, όλη του τη ζωή,

fought against a terrible affliction,

μαχόνταν ενάντια σε ένα τρομερό βάσανο.

and he realized it was debilitating to individuals

Και συνειδητοποίησε πως εξασθενεί τα άτομα

and it was corrosive to societies.

και διαβρώνει τις κοινωνίες.

And he had a name for it.

Και είχε ένα όνομα για αυτό

He called it the God complex.

Το ονόμασε το Σύνδρομο του Θεού.

Now I can describe the symptoms of the God complex very, very easily.

Μπορώ νας περιγράψω τα συμπτώματα του Θεϊκού Συνδρόμου πολύ, πολύ εύκολα.

So the symptoms of the complex

Λοιπόν, τα συμπτώματα του Συνδρόμου

are, no matter how complicated the problem,

είναι, ανεξαρτήτως της πολυπλοκότητας του προβλήματος,

you have an absolutely overwhelming belief

ότι έχεις μια απολύτως υπερβάλλουσα πεποίθηση

that you are infallibly right in your solution.

πως είσαι αλάνθαστα σωστός στη λύση που παρέχεις.

Now Archie was a doctor,

Ο Archie ήταν γιατρός.

so he hung around with doctors a lot.

Οπότε έκανε παρέα με γιατρούς αρκετά.

And doctors suffer from the God complex a lot.

Και οι γιατροί πάσχουν από το Θεϊκό Σύνδρομο αρκετά.

Now I'm an economist, I'm not a doctor,

Εγώ είμαι οικονομολόγος, δεν είμαι γιατρός,

but I see the God complex around me all the time

αλλά βλέπω το Θεϊκό Σύνδρομο γύρω μου συνέχεια

in my fellow economists.

σε συναδέλφους οικονομολόγους.

I see it in our business leaders.

Το βλέπω στους επιχειρηματικούς ηγέτες μας.

I see it in the politicians we vote for --

Το βλέπω στους πολιτικούς που ψηφίζουμε --

people who, in the face of an incredibly complicated world,

άνθρωποι που, αντιμέτωποι με ένα απίστευρα περίπλοκο κόσμο,

are nevertheless absolutely convinced

είναι παρ'όλα αυτά απόλυτα πεπεισμένοι

that they understand the way that the world works.

πως αυτοί καταλαβαίνουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος.

And you know, with the future billions that we've been hearing about,

Και ξέρετε, με τα μελλοντικά δισεκατομμύρια που ακούμε τελευταία,

the world is simply far too complex

ο κόσμος είναι απλά υπερβολικά πολύπλοκος

to understand in that way.

ώστε να τον καταλάβουμε με αυτό τον τρόπο.

Well let me give you an example.

Λοιπόν ας σας δώσω ένα παράδειγμα.

Imagine for a moment

Φανταστείτε για μια στιγμή

that, instead of Tim Harford in front of you,

ότι, αντί για τον Tim Harford μπροστά σας,

there was Hans Rosling presenting his graphs.

ήταν ο Hans Rosling και παρουσίαζε τα γραφήματά του.

You know Hans:

Ξέρετε τον Hans :

the Mick Jagger of TED.

τον Mick Jagger της TED

(Laughter)

(Γέλια)

And he'd be showing you these amazing statistics,

Και θα σας έδειχνε αυτές τις απίστευτες στατιστικές,

these amazing animations.

αυτά τα απίστευτα κινούμενα σχέδια και γραφήματα.

And they are brilliant; it's wonderful work.

Και είναι εκπληκτικά, είναι καταπληκτική δουλειά.

But a typical Hans Rosling graph:

Όμως ένα τυπικό γράφημα του Χανς Ρόσλινγκ:

think for a moment, not what it shows,

σκεφτείτε για μια στιγμή, όχι τι δείχνει,

but think instead about what it leaves out.

αλλά σκεφτείτε αντ'αυτού τι παραλείπει.

So it'll show you GDP per capita,

Οπότε θα σας δείχνει το εθνικό ακαθάριστο προϊόν ανά κεφαλή,

population, longevity,

τον πληθυσμό, τη μακροβιότητα,

that's about it.

και αυτά βασικά.

So three pieces of data for each country --

Οπότε τρεις δείκτες δεδομένων για κάθε χώρα --

three pieces of data.

τρείς δείκτες δεδομένων.

Three pieces of data is nothing.

Τρεις δείκτες δεδομένων δεν είναι τίποτα.

I mean, have a look at this graph.

Θέλω να πώ, κοιτάξτε αυτό το το γράφημα.

This is produced by the physicist Cesar Hidalgo.

Έχει δημιουργηθεί από τον φυσικό Cesar Hidalgo.

He's at MIT.

O Cesar είναι στο MIT.

Now you won't be able to understand a word of it,

Δεν θα μπορείτε να καταλάβετε λέξη από αυτό,

but this is what it looks like.

αλλά έτσι μοιάζει.

Cesar has trolled the database

Ο Cesar έχει ελέγξει τη βάση δεδομένων

of over 5,000 different products,

από περισσότερα από 5.000 διαφορετικά προϊόντα,

and he's used techniques of network analysis

και έχει χρησιμοποιήσει τεχνικές ανάλυσης δικτύων

to interrogate this database

για να ερευνήσει τη βάση δεδομένων

and to graph relationships between the different products.

και να κάνει γραφήματα των σχέσεων μεταξύ των διαφορετικών προϊόντων.

And it's wonderful, wonderful work.

Και είναι καταπληκτική, καταπληκτική δουλειά.

You show all these interconnections, all these interrelations.

Δείχνεις όλες αυτές τις συνδέσεις και αλληλεπιδράσεις.

And I think it'll be profoundly useful

Και πιστεύω πως θα είναι απίστευτα χρήσιμο

in understanding how it is that economies grow.

στο να καταλάβουμε πώς αναπτύσσονται οι οικονομίες.

Brilliant work.

Εξαίρετη δουλειά.

Cesar and I tried to write a piece for The New York Times Magazine

Ο Cesar κι εγώ προσπαθήσαμε να γράψουμε ένα κομμάτι για το περιοδικό New York Times

explaining how this works.

εξηγώντας πώς αυτό λειτουργεί.

And what we learned

Και αυτό που μάθαμε

is Cesar's work is far too good to explain

είναι πως η δουλειά του Cesar είναι υπερβολικά καλή για να εξηγηθεί

in The New York Times Magazine.

στο περιοδικό New York Times.

Five thousand products --

5.000 προϊόντα --

that's still nothing.

και αυτό δεν είναι τίποτα.

Five thousand products --

5.000 προϊόντα --

imagine counting every product category

φανταστείτε να μετράτε κάθε κατηγορία προϊόντος

in Cesar Hidalgo's data.

στα δεδομένα του Cesar Hidalgo.

Imagine you had one second

Φανταστείτε να ακούτε ένα δευτερόλεπτο

per product category.

ανά κατηγορία προϊόντος.

In about the length of this session,

Στη διάρκεια αυτής της συνεδρίας,

you would have counted all 5,000.

θα είχατε μετρήσει και τα 5.000.

Now imagine doing the same thing

Τώρα φανταστείτε να κάνατε το ίδιο

for every different type of product on sale in Walmart.

για κάθε διαφορετικό προϊόν που πωλείτε στο Walmart.

There are 100,000 there. It would take you all day.

Εκεί υπάρχουν 100.000. Θα σας έπαιρνε όλη μέρα.

Now imagine trying to count

Τώρα φανταστείτε να προσπαθούσατε να μετρήσετε

every different specific product and service

κάθε διαφορετικό προϊόν και υπηρεσία

on sale in a major economy

που πωλείτε σε μια μεγάλη οικονομία

such as Tokyo, London or New York.

όπως του Τόκιο, του Λονδίνου ή της Νέας Υόρκης.

It's even more difficult in Edinburgh

Είναι ακόμα πιο δύσκολο στο Εδιμβούργο

because you have to count all the whisky and the tartan.

γιατί θα έπρεπε να μετρήσετε όλο το ουίσκι και το σκοτσέζικο καρό ύφασμα.

If you wanted to count every product and service

Αν θέλατε να μετρήσετε κάθε προϊόν και υπηρεσία

on offer in New York --

σε προσφορά στη Νέα Υόρκη --

there are 10 billion of them --

υπάρχουν 10 δις από αυτά --

it would take you 317 years.

θα σας έπαιρνε 317 χρόνια.

This is how complex the economy we've created is.

Τόσο πολύπλοκη είναι η οικονομία που έχουμε δημιουργήσει.

And I'm just counting toasters here.

Και απλά μετράω τοστιέρες εδώ.

I'm not trying to solve the Middle East problem.

Δεν προσπαθώ να λύσω το Μεσανατολικό ζήτημα.

The complexity here is unbelievable.

Η πολυπλοκότητα εδώ είναι απίστευτη.

And just a piece of context --

Και μια πληροφορία ως γενικό πλαίσιο --

the societies in which our brains evolved

οι κοινωνίες στις οποίες οι εγκέφαλοί μας εξελίχθηκαν

had about 300 products and services.

είχαν περίπου 300 προϊόντα και υπηρεσίες.

You could count them in five minutes.

Μπορούσες να τα μετρήσεις σε 5 λεπτά.

So this is the complexity of the world that surrounds us.

Οπότε αυτή είναι η πολυπλοκότητα του κόσμου που μας περιβάλλει.

This perhaps is why

Μπορεί γι'αυτό

we find the God complex so tempting.

να βρίσκουμε το Σύνδρομο του Θεού τόσο δελεαστικό.

We tend to retreat and say, "We can draw a picture,

Τείνουμε να υποχωρούμε και να λέμε, "Μπορούμε να ζωγραφίσουμε μια εικόνα,

we can post some graphs,

μπορούμε να αναρτήσουμε κάποια γραφήματα,

we get it, we understand how this works."

το καταλαβαίνουμε, καταλαβαίνουμε πώς λειτουργεί."

And we don't.

Αλλά δεν το καταλαβαίνουμε.

We never do.

Πότε δεν το καταλαβαίνουμε.

Now I'm not trying to deliver a nihilistic message here.

Δεν προσπαθώ να περάσω ένα μηδενιστικό μήνυμα εδώ.

I'm not trying to say we can't solve

Δεν προσπαθώ να πω πως δεν μπορούμε να λύσουμε

complicated problems in a complicated world.

πολύπλοκα προβλήματα σε έναν πολύπλοκο κόσμο.

We clearly can.

Ξεκάθαρα μπορούμε.

But the way we solve them

Αλλά ο τρόπος με τον οποίο τα λύνουμε

is with humility --

είναι με ταπεινότητα --

to abandon the God complex

να εγκαταλείψουμε το Σύνδρομο του Θεού

and to actually use a problem-solving technique that works.

και βασικά να χρησιμοποιήσουμε μια τεχνική επίλυσης προβλημάτων που λειτουργεί.

And we have a problem-solving technique that works.

Και έχουμε μια τέτοια τεχνική επίλυσης προβλημάτων που λειτουργεί.

Now you show me

Δείξτε μου

a successful complex system,

ένα επιτυχημένο πολύπλοκο σύστημα,

and I will show you a system

και εγώ θα σας δείξω ένα σύστημα

that has evolved through trial and error.

που εξελίχθηκε μέσω δοκιμής και λάθους.

Here's an example.

Ορίστε ένα παράδειγμα.

This baby was produced through trial and error.

Αυτό το μωρό δημιουργήθηκε μέσω δοκιμής και λάθους.

I realize that's an ambiguous statement.

Καταλαβαίνω πως αυτή είναι μια διφορούμενη δήλωση.

Maybe I should clarify it.

Ίσως θα έπρεπε να το διευκρινίσω.

This baby is a human body: it evolved.

Αυτό το μωρό είναι ένα ανθρώπινο σώμα: εξελίχθηκε.

What is evolution?

Τι είναι η εξέλιξη;

Over millions of years, variation and selection,

Για εκατομμύρια χρόνια, παραλλαγή και φυσική επιλογή,

variation and selection --

παραλλαγή και επιλογή --

trial and error,

δοκιμή και λάθος,

trial and error.

δοκιμή και λάθος.

And it's not just biological systems

Και δεν είναι μόνο τα βιολογικά συστήματα

that produce miracles through trial and error.

που παράγουν θαύματα μέσω επιλογής και λάθους.

You could use it in an industrial context.

Μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σε βιομηχανικό περιεχόμενο.

So let's say you wanted to make detergent.

Ας πούμε πως θέλατε να φτιάξετε ένα απορρυπαντικό.

Let's say you're Unilever

Ας πούμε πως είστε η Unilever

and you want to make detergent in a factory near Liverpool.

και θέλετε να φτιάξετε ένα απορρυπαντικό σε ένα εργοστάσιο κοντά στο Λίβερπουλ.

How do you do it?

Πώς το κάνετε;

Well you have this great big tank full of liquid detergent.

Έχετε αυτή τη μεγάλη δεξαμενή γεμάτη υγρό απορρυπαντικό.

You pump it at a high pressure through a nozzle.

Το συμπιέζετε σε υψηλή πίεση και βγαίνει μέσα από ένα στόμιο.

You create a spray of detergent.

Δημιουργείτε ένα σπρέι από απορρυπαντικό.

Then the spray dries. It turns into powder.

Μετά το σπρέι στεγνώνει. Γίνεται σκόνη.

It falls to the floor.

Πέφτει στο έδαφος.

You scoop it up. You put it in cardboard boxes.

Το μαζεύετε και το βάζετε σε κουτιά από χαρτόνι.

You sell it at a supermarket.

Το πουλάτε σε ένα σουπερ μάρκετ.

You make lots of money.

Βγάζετε πολλά λεφτά.

How do you design that nozzle?

Πώς σχεδιάζετε αυτό το στόμιο;

It turns out to be very important.

Τελικά είναι πολύ σημαντικό.

Now if you ascribe to the God complex,

Αν ενστερνίζεστε το Θεϊκό Σύνδρομο,

what you do is you find yourself a little God.

αυτό που κάνετε είναι να σας βρείτε ένα μικρό Θεό.

You find yourself a mathematician; you find yourself a physicist --

Βρίσκετε λοιπόν ένα μαθηματικό, βρίσκετε ένα φυσικό --

somebody who understands the dynamics of this fluid.

κάποιον που καταλαβαίνει τη δυναμική του υγρού.

And he will, or she will,

Και αυτός, ή αυτή,

calculate the optimal design of the nozzle.

θα υπολογίσει το βέλτιστο σχέδιο για το στόμιο.

Now Unilever did this and it didn't work --

Η Unilever το έκανε αυτό και δε δούλεψε --

too complicated.

υπερβολικά πολύπλοκο.

Even this problem, too complicated.

Ακόμα και αυτό το πρόβλημα, υπερβολικά πολύπλοκο.

But the geneticist Professor Steve Jones

Αλλά ο γενετιστής Καθηγητής Steve Jones

describes how Unilever actually did solve this problem --

περιγράφει πώς πράγματι η Unilever έλυσε αυτό το πρόβλημα --

trial and error,

δοκιμή και λάθος,

variation and selection.

παραλλαγή και επιλογή.

You take a nozzle

Παίρνεις ένα στόμιο

and you create 10 random variations on the nozzle.

και φτιάχνεις 10 τυχαίες παραλλαγές του.

You try out all 10; you keep the one that works best.

Δοκιμάζεις και τις 10, κρατάς αυτή που δουλεύει καλύτερα.

You create 10 variations on that one.

Δημιουργείς 10 παραλλαγές αυτής.

You try out all 10. You keep the one that works best.

Τις δοκιμάζεις και τις 10. Κρατάς τη μια που δουλεύει καλύτερα.

You try out 10 variations on that one.

Δοκιμάζεις άλλες 10 παραλλαγές της.

You see how this works, right?

Βλέπετε πώς λειτουργεί λοιπόν.

And after 45 generations,

Και μετά από 45 γενιές,

you have this incredible nozzle.

έχετε αυτό το απίστευτο στόμιο.

It looks a bit like a chess piece --

Μοιάζει λίγο με πιόνι σκακιού --

functions absolutely brilliantly.

λειτουργεί απολύτως έξοχα.

We have no idea

Δεν έχουμε καμία ιδέα

why it works,

γιατί λειτουργεί,

no idea at all.

καμία ιδέα απολύτως.

And the moment you step back from the God complex --

Και τη στιγμή που απομακρύνεσαι από το Σ'υνδρομο του Θεού --

let's just try to have a bunch of stuff;

ας προσπαθήσουμε απλά να έχουμε κάποια πράγματα;

let's have a systematic way of determining what's working and what's not --

ας έχουμε ένα συστηματικό τρόπο να καθορίζουμε τι λειτουργεί και τι όχι --

you can solve your problem.

κι έτσι μπορείς να λύσεις το πρόβλημά σου.

Now this process of trial and error

Αυτή η διαδικασία της δοκιμής και του λάθους

is actually far more common in successful institutions

είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο διαδεδομένη σε επιτυχημένα ιδρύματα

than we care to recognize.

απ'όσο αναγνωρίζουμε.

And we've heard a lot about how economies function.

Και έχουμε ακούσει πολλά για το πώς οι οικονομίες λειτουργούν.

The U.S. economy is still the world's greatest economy.

Η οικονομία των Η.Π.Α είναι ακόμα η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

How did it become the world's greatest economy?

Πώς έγινε η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου;

I could give you all kinds of facts and figures

Θα μπορούσα να σας δώσω όλων των ειδών τα δεδομένα

about the U.S. economy,

για την οικονομία των Η.Π.Α.,

but I think the most salient one is this:

αλλά πιστεύω ότι το πιο σημαντικό είναι αυτό:

ten percent of American businesses

10% των Αμερικανικών επιχειρήσεων

disappear every year.

εξαφανίζονται κάθε χρόνο.

That is a huge failure rate.

Αυτό είναι μεγάλο ποσοστό αποτυχίας.

It's far higher than the failure rate of, say, Americans.

Είναι μακράν υψηλότερο από το ποσοστό αποτυχίας των Αμερικανών, ας πούμε.

Ten percent of Americans don't disappear every year.

10% των Αμερικανών δεν εξαφανίζεται κάθε χρόνο.

Which leads us to conclude

Που μας οδηγεί στο συμπέρασμα

American businesses fail faster than Americans,

πως οι Αμερικανικές επιχειρήσεις αποτυγχάνουν γρηγορότερα από τους Αμερικανούς,

and therefore American businesses are evolving faster than Americans.

και γι'αυτό οι Αμερικανικές επιχειρήσεις εξελίσσονται γρηγορότερα από τους Αμερικανούς.

And eventually, they'll have evolved to such a high peak of perfection

Και τελικά, θα έχουν εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό τελειότητας

that they will make us all their pets --

που θα μας κάνουν όλους τα κατοικίδιά τους --

(Laughter)

(Γέλια)

if, of course, they haven't already done so.

αν, φυσικά, δεν το έχουν ήδη κάνει.

I sometimes wonder.

Μερικές φορές αναρωτιέμαι.

But it's this process of trial and error

Αλλά αυτή η διαδικασία δοκιμής και λάθους είναι

that explains this great divergence,

που εξηγεί αυτή τη μεγάλη διαφορά,

this incredible performance of Western economies.

αυτή την απίστευτη απόδοση των δυτικών οικονομιών.

It didn't come because you put some incredibly smart person in charge.

Δεν έγινε επειδή βάλαμε κάποιον απίστευτα έξυπνο άνθρωπο υπεύθυνο.

It's come through trial and error.

Έχει έρθει μέσω της δοκιμής και του λάθους.

Now I've been sort of banging on about this

Πολυλογώ για αυτό

for the last couple of months,

τους τελευταίους μήνες,

and people sometimes say to me,

και κάποιοι μερικές φορές μου λένε,

"Well Tim, it's kind of obvious.

"Καλά Τιμ, είναι και κάπως προφανές.

Obviously trial and error is very important.

Προφανώς η δοκιμή και το λάθος είναι πολύ σημαντικά.

Obviously experimentation is very important.

Προφανώς ο πειραματισμός είναι πολύ σημαντικός.

Now why are you just wandering around saying this obvious thing?"

Γιατί τριγυρνάς λέγοντας το προφανές;"

So I say, okay, fine.

Κι εγώ λέω, εντάξει.

You think it's obvious?

Λέτε πως είναι προφανές;

I will admit it's obvious

Θα παραδεχτώ πως είναι προφανές

when schools

όταν τα σχολεία

start teaching children

αρχίσουν να διδάσκουν στα παιδιά

that there are some problems that don't have a correct answer.

πως υπάρχουν κάποια προβλήματα που δεν έχουν σωστή απάντηση.

Stop giving them lists of questions

Σταματήστε να τους δίνετε λίστες ερωτήσεων

every single one of which has an answer.

που η κάθε μια τους έχει και μια απάντηση.

And there's an authority figure in the corner

Και να υπάρχει μια ηγετική φιγούρα στη γωνία

behind the teacher's desk who knows all the answers.

πίσω από το γραφείο του δασκάλου που γνωρίζει όλες τις απαντήσεις.

And if you can't find the answers,

Και αν δεν μπορείς να βρεις τις απαντήσεις,

you must be lazy or stupid.

πρέπει να είσαι ή τεμπέλης ή χαζός.

When schools stop doing that all the time,

Όταν τα σχολέια πάψουν να το κάνουν αυτό συνεχώς,

I will admit that, yes,

θα παραδεχτώ πως, ναι,

it's obvious that trial and error is a good thing.

είναι προφανές πως η δοκιμή και το λάθος είναι καλό πράγμα.

When a politician stands up

Όταν ένας πολιτικός σταθεί μπροστά μας

campaigning for elected office

σε προεκλογική εκστρατεία

and says, "I want to fix our health system.

και πει, "Θέλω να φτιάξω το σύστημα υγείας.

I want to fix our education system.

Θέλω να φτιάξω το εκπαιδευτικό μας σύστημα.

I have no idea how to do it.

Δεν έχω ιδέα πώς θα το κάνω.

I have half a dozen ideas.

Έχω μισή ντουζίνα ιδέες.

We're going to test them out. They'll probably all fail.

Θα τις δοκιμάσουμε. Πολύ πιθανόν να αποτύχουν όλες.

Then we'll test some other ideas out.

Τότε θα δοκιμάσουμε κάποιες άλλες ιδέες.

We'll find some that work. We'll build on those.

Θα βρούμε κάποιες που λειτουργούν. Θα τις αναπτύξουμε.

We'll get rid of the ones that don't." --

Θα ξεφορτωθούμε αυτές που δεν λειτουργούν."

when a politician campaigns on that platform,

Όταν ένας πολιτικός κάνει εκστρατεία με τέτοιες προϋποθέσεις,

and more importantly, when voters like you and me

και πιο σημαντικά, όταν οι ψηφοφόροι όπως εσείς κι εγώ

are willing to vote for that kind of politician,

είναι πρόθυμοι να ψηφίσουν έναν τέτοιο πολιτικό,

then I will admit

τότε θα παραδεχτώ

that it is obvious that trial and error works, and that -- thank you.

πως είναι προφανές πως η τεχνική της επαναδοκιμής και του λάθους λειτουργεί, και πως -- ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Until then, until then

Έως τότε, έως τότε,

I'm going to keep banging on about trial and error

θα συνεχίσω να επιμένω να μιλάω για δοκιμή και λάθος

and why we should abandon the God complex.

και γιατί πρέπει να εγκαταλείψουμε το Θεϊκό Σύνδρομο.

Because it's so hard

Επειδή είναι τόσο δύσκολο

to admit our own fallibility.

να παραδεκτούμε το γεγονός ότι κάνουμε λάθη.

It's so uncomfortable.

Είναι τόσο άβολο.

And Archie Cochrane understood this as well as anybody.

Και ο Archie Cochrane το κατάλαβε αυτό πιο καλά από κάθε άλλο.

There's this one trial he ran

Υπάρχει αυτή η μια δοκιμή που έκανε

many years after World War II.

πολλά χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

He wanted to test out

Ήθελε να εξετάσει

the question of, where is it

το ερώτημα του, πού θα έπρεπε

that patients should recover

οι ασθενείς να αναρρώνουν

from heart attacks?

απο καρδιακά επεισόδια;

Should they recover in a specialized cardiac unit in hospital,

Θα πρέπει να αναρρώνουν σε μια ειδικευμένη μονάδα στο νοσοκομείο,

or should they recover at home?

ή θα πρέπει να αναρρώνουν στο σπίτι;

All the cardiac doctors tried to shut him down.

Όλοι οι γιατροί της καρδιολογίας προσπάθησαν να τον σταματήσουν.

They had the God complex in spades.

Είχαν το Σύνδρομο του Θεού σε μεγάλο βαθμό.

They knew that their hospitals were the right place for patients,

Ήξεραν πως τα νοσοκομεία τους ήταν το σωστό μέρος για τους ασθενείς.

and they knew it was very unethical

Και γνώριζαν πως ήταν πολύ ανήθικο

to run any kind of trial or experiment.

να κάνουν τέτοιου είδους δοκιμές ή πειράματα.

Nevertheless, Archie managed to get permission to do this.

Παρ'όλα αυτά, ο Archie κατάφερε να πάρει άδεια για να το κάνει.

He ran his trial.

Έκανε τις δοκιμές του.

And after the trial had been running for a little while,

Και αφού οι δοκιμές γίνονται για λίγο καιρό,

he gathered together all his colleagues

μάζεψε όλους τους συναδέλφους του

around his table,

γύρω από το τραπέζι του,

and he said, "Well, gentlemen,

και είπε, "Λοιπόν, κύριοι,

we have some preliminary results.

έχουμε κάποια προκαταρκτικά αποτελέσματα.

They're not statistically significant.

Δεν είναι στατιστικώς σημαντικά.

But we have something.

Αλλά έχουμε κάτι.

And it turns out that you're right and I'm wrong.

Και φαίνεται πως εσείς έχετε δίκιο κι εγώ έχω άδικο.

It is dangerous for patients

Είναι επικίνδυνο για τους ασθενείς

to recover from heart attacks at home.

να αναρρώνουν από καρδικές προσβολές στο σπίτι.

They should be in hospital."

Θα πρέπει να είναι σε νοσοκομείο."

And there's this uproar, and all the doctors start pounding the table

Και γίνετε μεγάλη φασαρία, και όλοι οι γιατροί αρχίζουν και χτυπούν το τραπέζι

and saying, "We always said you were unethical, Archie.

και λένε, "Πάντα λέγαμε πως ήσουν ανήθικος, Archie.

You're killing people with your clinical trials. You need to shut it down now.

Σκοτώνεις κόσμο με τις κλινικές δοκιμές σου. Πρέπει να το σταματήσεις τώρα.

Shut it down at once."

Σταμάτησέ το αμέσως."

And there's this huge hubbub.

Και γίνεται ένας μεγάλος χαλασμός.

Archie lets it die down.

Ο Archie τους άφησε να ηρεμήσουν.

And then he says, "Well that's very interesting, gentlemen,

Και μετά λέει, "Λοιπόν αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον, κύριοι,

because when I gave you the table of results,

επειδή όταν σας έδωσα τον πίνακα με τα αποτελέσματα,

I swapped the two columns around.

αντέστρεψα τις δύο στήλες.

It turns out your hospitals are killing people,

Τελικά τα νοσοκομεία σας σκοτώνουν κόσμο,

and they should be at home.

και θα έπρεπε να είναι σπίτι.

Would you like to close down the trial now,

Θα θέλατε ακόμα να κλείσουμε τις κλινικές δοκιμές

or should we wait until we have robust results?"

ή να περιμένουμε πιο βάσιμα αποτελέσματα;"

Tumbleweed

Σαν μια αφάνα

rolls through the meeting room.

να πέρασε μέσα από το δωμάτιο συσκέψεων.

But Cochrane would do that kind of thing.

Όμως ο Cochrane θα έκανε κάτι τέτοια.

And the reason he would do that kind of thing

Και ο λόγος που θα τα έκανε αυτά

is because he understood

είναι επειδή καταλάβαινε

it feels so much better

πως το συναίσθημα είναι πολύ καλύτερο

to stand there and say,

του να στέκεσαι και να λες,

"Here in my own little world,

"Εδώ στο δικό μου μικρόκοσμο,

I am a god, I understand everything.

είμαι Θεός, καταλαβαίνω τα πάντα.

I do not want to have my opinions challenged.

Δεν θέλω να μου αμφισβητούν τις απόψεις.

I do not want to have my conclusions tested."

Δεν θέλω να εξετάζουν τα αποτελέσματά μου."

It feels so much more comfortable

Είναι πολύ πιο άνετο

simply to lay down the law.

απλά να φτιάχνεις το νόμο.

Cochrane understood

Ο Cochrane κατάλαβε

that uncertainty, that fallibility,

πως η αβεβαιότητα, το γεγονός ότι μπορούσαν να κάνουν λάθη,

that being challenged, they hurt.

το να προκαλούνται, τους πλήγωνε.

And you sometimes need to be shocked out of that.

Και μερικές φορές χρειάζεσαι ένα σοκ για να βγεις από αυτό.

Now I'm not going to pretend that this is easy.

Δεν θα προσποιηθώ πως αυτό είναι εύκολο.

It isn't easy.

Δεν είναι εύκολο.

It's incredibly painful.

Είναι απίστευτα επώδυνο.

And since I started talking about this subject

Και από τότε που άρχισα να μιλάω για αυτό το θέμα

and researching this subject,

και να το ερευνώ,

I've been really haunted by something

με έχει στοιχιώσει κάτι

a Japanese mathematician said on the subject.

που είπε ένας Ιάπωνας μαθηματικός πάνω στο θέμα.

So shortly after the war,

Σύντομα μετά τον πόλεμο,

this young man, Yutaka Taniyama,

αυτός ο νέος άνδρα, ο Yutaka Taniyama,

developed this amazing conjecture

ανέπτυξε αυτή την καταπληκτική εικασία

called the Taniyama-Shimura Conjecture.

που λέγεται η εικασία Taniyama-Shimura.

It turned out to be absolutely instrumental

Τελικά αποδείχτηκε απολύτως βασική

many decades later

πολλές δεκαετίες μετά

in proving Fermat's Last Theorem.

στην απόδειξη του Τελευταίου Θεωρήματος του Fermat.

In fact, it turns out it's equivalent

Για την ακρίβεια, αποδείχτηκε πως είναι ισοδύναμο

to proving Fermat's Last Theorem.

με την απόδειξη του Τελευταίου Θεωρήματος του Fermat.

You prove one, you prove the other.

Αποδεικνύεις το ένα, αποδεικνύεις και το άλλο.

But it was always a conjecture.

Αλλά πάντα παρέμενε μια εικασία.

Taniyama tried and tried and tried

Ο Τανιγιάμα προσπάθησε και προσπάθησε

and he could never prove that it was true.

και ποτέ δεν κατάφερε να το αποδείξει.

And shortly before his 30th birthday in 1958,

Και λίγο πριν τα 30ά του γενέθλια το 1958,

Yutaka Taniyama killed himself.

ο Yutaka Taniyama αυτοκτόνησε.

His friend, Goro Shimura --

Ο φίλος του, ο Goro Shimura --

who worked on the mathematics with him --

που δούλεψε στα μαθηματικά μαζί του --

many decades later, reflected on Taniyama's life.

πολλές δεκαετίες αργότερα, έκανε μια ανασκόπηση στη ζωή του Taniyama.

He said,

Είπε,

"He was not a very careful person

"Δεν ήταν πολύ προσεκτικό άτομο

as a mathematician.

ως μαθηματικός.

He made a lot of mistakes.

Έκανε πολλά λάθη.

But he made mistakes in a good direction.

Όμως έκανε λάθη προς καλή κατεύθυνση.

I tried to emulate him,

Προσπάθησα να τον μιμηθώ,

but I realized

όμως συνειδητοποίησα

it is very difficult

πως είναι πολύ δύσκολο

to make good mistakes."

να κάνεις καλά λάθη."

Thank you.

Ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)