Lesley Hazleton: The doubt essential to faith

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Μετάφραση: Miriela Patrikiadou Επιμέλεια: Vasiliki Fragkoulidou

Writing biography is a strange thing to do.

Είναι παράξενο να γράφεις μια βιογραφία.

It's a journey into the foreign territory

Είναι ένα ταξίδι στην άγνωστη περιοχή

of somebody else's life,

της ζωής κάποιου άλλου.

a journey, an exploration that can take you places

Eίναι ένα ταξίδι, μια εξερεύνηση που μπορεί να σε πάει σε μέρη

you never dreamed of going

που δεν είχες ποτέ ονειρευτεί να πας

and still can't quite believe you've been,

και ακόμα δεν μπορείς να πιστέψεις πως πήγες,

especially if, like me, you're an agnostic Jew

ειδικά αν είσαι μια αγνωστικίστρια Εβραία, όπως εγώ,

and the life you've been exploring

και η ζωή την οποία εξερευνάς

is that of Muhammad.

είναι αυτή του Μωάμεθ.

Five years ago, for instance,

Πριν από πέντε χρόνια, για παράδειγμα,

I found myself waking each morning in misty Seattle

περπατούσα κάθε πρωί μέσα στην ομίχλη του Σιάτλ

to what I knew was an impossible question:

έχοντας μια απορία που γνώριζα πως είναι αδύνατο να απαντηθεί:

What actually happened

Τι πραγματικά συνέβη

one desert night,

μια νύχτα στην έρημο,

half the world and almost half of history away?

στην άλλη άκρη του κόσμου, πριν από πολλούς αιώνες;

What happened, that is,

Τι συνέβη, δηλαδή,

on the night in the year 610

τη νύχτα του έτους 610

when Muhammad received the first revelation of the Koran

όταν ο Μωάμεθ έλαβε την πρώτη αποκάλυψη του Κορανίου

on a mountain just outside Mecca?

σε ένα βουνό, ακριβώς έξω από τη Μέκκα;

This is the core mystical moment of Islam,

Αυτή είναι η σημαντικότερη μυστικιστική στιγμή του Ισλάμ

and as such, of course,

και ως τέτοια, φυσικά,

it defies empirical analysis.

δεν μπορεί να αποδειχτεί επιστημονικά.

Yet the question wouldn't let go of me.

Παρ' όλα αυτά, η απορία αυτή δεν με άφηνε να ησυχάσω.

I was fully aware that for someone as secular as I am,

Είχα απόλυτη επίγνωση πως για κάποιον που δεν είναι θρησκευόμενος, όπως δεν είμαι και εγώ,

just asking it could be seen

μια τέτοια ερώτηση θα μπορούσε

as pure chutzpah.

να θεωρηθεί ασεβής.

(Laughter)

(Γέλια)

And I plead guilty as charged,

Αποδέχομαι όλες τις κατηγορίες,

because all exploration, physical or intellectual,

επειδή όλες οι εξερευνήσεις, υλικές ή διανοητικές,

is inevitably in some sense an act of transgression,

είναι αναπόφευκτα, σε ένα βαθμό, μια πράξη υπερβατική

of crossing boundaries.

που ξεπερνάει τα όρια.

Still, some boundaries are larger than others.

Παρ' όλα αυτά, κάποια όρια είναι μεγαλύτερα από άλλα.

So a human encountering the divine,

Έτσι, μια ανθρώπινη επαφή με το θείο,

as Muslims believe Muhammad did,

όπως πιστεύουν οι μουσουλμάνοι πως είχε ο Μωάμεθ,

to the rationalist, this is a matter not of fact

για τους ορθολογιστές δεν αποτελεί γεγονός,

but of wishful fiction,

αλλά ευσεβή φαντασίωση

and like all of us, I like to think of myself as rational.

και όπως όλοι μας, θέλω να θεωρώ τον εαυτό μου ορθολογιστή.

Which might be why when I looked at the earliest accounts

Ίσως γι' αυτό, καθώς μελετούσα τις πρώτες αναφορές που υπάρχουν

we have of that night,

για εκείνη τη νύχτα,

what struck me even more than what happened

αυτό που με εντυπωσίασε ακόμα περισσότερο από όσα συνέβησαν,

was what did not happen.

είναι όσα δεν συνέβησαν.

Muhammad did not come floating off the mountain

Ο Μωάμεθ δεν κατέβηκε από το βουνό

as though walking on air.

σαν να ίπταται.

He did not run down shouting, "Hallelujah!"

Δεν έτρεξε κάτω φωνάζοντας «Αλληλούια!»

and "Bless the Lord!"

και «Ευλογημένος ο Κύριος!»

He did not radiate light and joy.

Δεν εξέπεμπε φως και χαρά.

There were no choirs of angels,

Δεν υπήρχαν χορωδίες αγγέλων,

no music of the spheres, no elation, no ecstasy,

ούτε ουράνιες μελωδίες, δεν υπήρχε έξαρση ή έκσταση,

no golden aura surrounding him,

ούτε μια χρυσή αύρα να τον περιτυλίγει,

no sense of an absolute, fore-ordained role

δεν υπήρχε καμία αίσθηση χειροτόνησής του,

as the messenger of God.

ως απεσταλμένου του Θεού.

That is, he did none of the things

Δηλαδή, δεν έκανε τίποτα από όλα όσα θα μας διευκόλυναν

that might make it easy to cry foul,

να απορρίψουμε αυτή την ιστορία ως αληθινή

to put down the whole story as a pious fable.

και να την δούμε ως έναν ευσεβή μύθο.

Quite the contrary.

Ακριβώς το αντίθετο.

In his own reported words,

Σύμφωνα με τα δικά του λόγια,

he was convinced at first

στην αρχή ήταν πεπεισμένος

that what had happened couldn't have been real.

πως αυτό που είχε συμβεί, δεν μπορούσε να ήταν αληθινό.

At best, he thought, it had to have been a hallucination --

Σκέφτηκε πως στην καλύτερη περίπτωση, ήταν μια παραίσθηση,

a trick of the eye or the ear, perhaps,

ένα ξεγέλασμα των ματιών ή των αυτιών,

or his own mind working against him.

ή του μυαλού του.

At worst, possession --

Στη χειρότερη περίπτωση,

that he'd been seized by an evil jinn,

τον είχε καταλάβει ένα κακό τζίνι,

a spirit out to deceive him,

ένα πνεύμα που ήθελε να τον ξεγελάσει,

even to crush the life out of him.

ή ακόμα, και να του πάρει τη ζωή.

In fact, he was so sure that he could only be majnun,

Για την ακρίβεια, ήταν τόσο σίγουρος

possessed by a jinn,

πως είχε κυριευτεί από ένα τζίνι,

that when he found himself still alive,

ώστε όταν διαπίστωσε πως ήταν ακόμη ζωντανός,

his first impulse was to finish the job himself,

η πρώτη του παρόρμηση ήταν να τελειώσει αυτό που δεν έκανε το τζίνι,

to leap off the highest cliff

να πηδήξει από τον πιο ψηλό βράχο

and escape the terror of what he'd experienced

και να ξεφύγει από τον τρόμο της εμπειρίας αυτής,

by putting an end to all experience.

βάζοντας ένα τέλος σε όλες τις εμπειρίες.

So the man who fled down the mountain that night

Έτσι, ο άντρας που κατέβηκε τρέχοντας από το βουνό εκείνη τη νύχτα,

trembled not with joy

δεν έτρεμε από χαρά,

but with a stark, primordial fear.

αλλά από απόλυτο φόβο.

He was overwhelmed not with conviction, but by doubt.

Δεν ήταν κυριευμένος από βεβαιότητα, αλλά από αμφιβολία.

And that panicked disorientation,

Και αυτός ο πανικόβλητος αποπροσανατολισμός,

that sundering of everything familiar,

αυτός ο διαχωρισμός από οτιδήποτε οικείο,

that daunting awareness of something

αυτή η τρομακτική συνειδητοποίηση πως υπάρχει κάτι

beyond human comprehension,

που ξεπερνάει την ανθρώπινη κατανόηση,

can only be called a terrible awe.

δεν μπορούμε παρά να το ονομάσουμε, φοβερό δέος.

This might be somewhat difficult to grasp

Μπορεί να είναι λίγο δύσκολο να το αντιληφθούμε

now that we use the word "awesome"

επειδή τώρα, χρησιμοποιούμε τη λέξη «φοβερό»

to describe a new app or a viral video.

για να περιγράψουμε μια νέα εφαρμογή ή ένα βίντεο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο.

With the exception perhaps of a massive earthquake,

Με εξαίρεση, ίσως, κάποιους μεγάλους σεισμούς,

we're protected from real awe.

είμαστε προστατευμένοι από το πραγματικό δέος.

We close the doors and hunker down,

Κλείνουμε τις πόρτες και κουλουριαζόμαστε

convinced that we're in control,

πιστεύοντας πως έχουμε τον έλεγχο,

or, at least, hoping for control.

ή, τουλάχιστον, ελπίζουμε πως έχουμε τον έλεγχο.

We do our best to ignore the fact that

Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αγνοήσουμε το γεγονός

we don't always have it,

πως δεν τον έχουμε πάντα

and that not everything can be explained.

και πως δεν μπορούν να εξηγηθούν τα πάντα.

Yet whether you're a rationalist or a mystic,

Παρ' όλα αυτά, είτε είστε ορθολογιστής, είτε μυστικιστής,

whether you think the words Muhammad heard that night

είτε νομίζετε πως τα λόγια που άκουσε ο Μωάμεθ εκείνη τη νύχτα

came from inside himself or from outside,

προήλθαν από μέσα του ή απ' έξω,

what's clear is that he did experience them,

αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι πως τα βίωσε με τόση δύναμη

and that he did so with a force that would shatter

που κλονίστηκε η αίσθηση του εαυτού του

his sense of himself and his world

και του κόσμου του

and transform this otherwise modest man

και μεταμόρφωσε έναν, κατά τα άλλα, μετριοπαθή ανθρωπο

into a radical advocate for social and economic justice.

σε ένα ριζοσπαστικό συνήγορο της κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης.

Fear was the only sane response,

Ο φόβος ήταν η μόνη λογική αντίδραση,

the only human response.

η μόνη ανθρώπινη αντίδραση.

Too human for some,

Υπερβολικά ανθρώπινη για κάποιους,

like conservative Muslim theologians who maintain that

όπως τους συντηρητικούς μουσουλμάνους θεολόγους που υποστηρίζουν

the account of his wanting to kill himself

πως το ότι ήθελε να αυτοκτονήσει

shouldn't even be mentioned, despite the fact

δεν θα έπρεπε καν να αναφέρεται, παρά το γεγονός πως υπάρχει

that it's in the earliest Islamic biographies.

στις πρώτες ισλαμικές βιογραφίες.

They insist that he never doubted

Επιμένουν πως δεν αμφέβαλε ποτέ, ούτε για ένα λεπτό,

for even a single moment, let alone despaired.

πόσο μάλλον να απελπίστηκε.

Demanding perfection, they refuse to tolerate

Απαιτώντας την τελειότητα, αρνούνται να ανεχθούν

human imperfection.

τις ανθρώπινες ατέλειες.

Yet what, exactly, is imperfect about doubt?

Όμως, τι ακριβώς είναι ατελές στην αμφιβολία;

As I read those early accounts, I realized it was

Καθώς διάβαζα αυτές τις πρώτες αναφορές, συνειδητοποίησα

precisely Muhammad's doubt that brought him alive for me,

πως ακριβώς αυτή η αμφιβολία του Μωάμεθ τον ζωντάνεψε στα μάτια μου

that allowed me to begin to see him in full,

και μου επέτρεψε να αρχίσω να τον βλέπω ολοκληρωμένα

to accord him the integrity of reality.

και να του προσδώσω την ακεραιότητα της πραγματικότητας

And the more I thought about it,

Και όσο περισσότερο το σκεφτόμουν,

the more it made sense that he doubted,

τόσο περισσότερο λογικό ήταν ότι αμφέβαλε,

because doubt is essential to faith.

επειδή η αμφιβολία είναι απαραίτητη για την πίστη.

If this seems a startling idea at first,

Αν αυτή η ιδέα αρχικά σας ξαφνιάζει,

consider that doubt, as Graham Greene once put it,

σκεφτείτε πως η αμφιβολία, όπως το έθεσε κάποτε ο Γκράχαμ Γκρην,

is the heart of the matter.

είναι η ουσία της υπόθεσης.

Abolish all doubt, and what's left is not faith,

Καταργήστε κάθε αμφιβολία και αυτό που θα μείνει δεν θα είναι η πίστη,

but absolute, heartless conviction.

αλλά μια απόλυτη, άκαρδη πεποίθηση.

You're certain that you possess the Truth --

Είστε σίγουροι πως κατέχετε την αλήθεια -

inevitably offered with an implied uppercase T --

με Α κεφαλαίο-

and this certainty quickly devolves

και αυτή η βεβαιότητα μετατρέπεται σύντομα

into dogmatism and righteousness,

σε κάτι δογματικό και ενάρετο,

by which I mean a demonstrative, overweening pride

και μ' αυτό εννοώ μια δεικτική και υπερφίαλη περηφάνια

in being so very right,

που έχει πάντα δίκιο,

in short, the arrogance of fundamentalism.

εν συντομία, την αλαζονεία του συντηρητισμού.

It has to be one of the multiple ironies of history

Πρέπει να είναι μια από τις πολλαπλές ειρωνείες της ιστορίας

that a favorite expletive of Muslim fundamentalists

το ότι μια προσφιλής βλαστήμια των συντηρητικών μουσουλμάνων

is the same one once used by the Christian fundamentalists

είναι ίδια με αυτή που χρησιμοποιούσαν κάποτε και οι συντηρητικοί χριστιανοί,

known as Crusaders:

γνωστοί και ως σταυροφόροι:

"infidel," from the Latin for "faithless."

«Άπιστος» από τη λατινική λέξη για την απιστία

Doubly ironic, in this case, because their absolutism

Είναι διπλά ειρωνικό επειδή η απολυτότητά τους

is in fact the opposite of faith.

είναι στη πραγματικότητα το αντίθετο της πίστης.

In effect, they are the infidels.

Στην πραγματικότητα, αυτοί είναι οι άπιστοι.

Like fundamentalists of all religious stripes,

Όπως οι συντηρητικοί σε όλες τις θρησκείες,

they have no questions, only answers.

δεν έχουν ερωτήματα, μόνο απαντήσεις.

They found the perfect antidote to thought

Βρήκαν το τέλειο αντίδοτο στη σκέψη

and the ideal refuge of the hard demands of real faith.

και το ιδανικό καταφύγιο για τις σκληρές απαιτήσεις της πραγματικής πίστης.

They don't have to struggle for it like Jacob

Δεν χρειάζεται να αγωνιστούν γι' αυτή όπως ο Ιακώβ

wrestling through the night with the angel,

και να παλέψουν όλη τη νύχτα με τον άγγελο,

or like Jesus in his 40 days and nights in the wilderness,

ούτε όπως ο Ιησούς τις 40 ημέρες και νύχτες στην έρημο,

or like Muhammad, not only that night on the mountain,

ούτε όπως ο Μωάμεθ εκείνη τη νύχτα στο βουνό

but throughout his years as a prophet,

αλλά και σε όλα τα χρόνια του ως προφήτης

with the Koran constantly urging him not to despair,

με το Κοράνι συνεχώς να τον παρακινεί να μην απελπίζεται

and condemning those who most loudly proclaim

και να μην καταδικάζει όλους αυτούς που φωναχτά ισχυρίζονται

that they know everything there is to know

πως γνωρίζουν τα πάντα

and that they and they alone are right.

και πως μόνο αυτοί έχουν δίκιο.

And yet we, the vast and still far too silent majority,

Και παρ' όλα αυτά, εμείς, η μεγάλη και υπερβολικά σιωπηλή πλειοψηφία,

have ceded the public arena to this extremist minority.

έχουμε παραχωρήσει το δημόσιο χώρο, σε αυτή την ακραία μειονότητα.

We've allowed Judaism to be claimed

Επιτρέψαμε να αξιώνεται ο Ιουδαϊσμός

by violently messianic West Bank settlers,

από βίαιους, μεσσιανικούς αποίκους της Δυτικής Όχθης,

Christianity by homophobic hypocrites

ο Χριστιανισμός από ομοφοβικούς υποκριτές

and misogynistic bigots,

και πωρωμένους μισογύνηδες,

Islam by suicide bombers.

και το Ισλάμ από βομβιστές αυτοκτονίας.

And we've allowed ourselves to be blinded to the fact that

Και επιτρέψαμε στους εαυτούς μας να εθελοτυφλούμε στο γεγονός

no matter whether they claim to be Christians,

πως ανεξάρτητα αν ισχυρίζονται πως είναι Χριστιανοί,

Jews or Muslims,

Εβραίοι ή Μουσουλμάνοι,

militant extremists are none of the above.

οι στρατευμένοι εξτρεμιστές δεν είναι τίποτα από όλα αυτά.

They're a cult all their own, blood brothers

Είναι αδερφοποιητοί στη δική τους αίρεση

steeped in other people's blood.

διαποτισμένοι με το αίμα άλλων ανθρώπων.

This isn't faith.

Αυτό δεν είναι πίστη.

It's fanaticism, and we have to stop confusing the two.

Είναι φανατισμός και πρέπει να σταματήσουμε να τα συγχέουμε.

We have to recognize that real faith has no easy answers.

Πρέπει να αναγνωρίσουμε πως η αληθινή πίστη δεν έχει εύκολες απαντήσεις.

It's difficult and stubborn.

Είναι δύσκολη και πείσμων.

It involves an ongoing struggle,

Περιλαμβάνει ένα συνεχή αγώνα,

a continual questioning of what we think we know,

μια διαρκή επανεξέταση όσων νομίζουμε πως γνωρίζουμε,

a wrestling with issues and ideas.

μια πάλη με τα ζητήματα και τις ιδέες.

It goes hand in hand with doubt,

Βαδίζει χεράκι-χεράκι με την αμφιβολία,

in a never-ending conversation with it,

συζητάει διαρκώς με αυτή,

and sometimes in conscious defiance of it.

και μερικές φορές, την περιφρονεί συνειδητά.

And this conscious defiance is why I, as an agnostic,

Και αυτή η συνειδητή περιφρόνηση, είναι η αιτία γιατί εγώ, ως αγνωστικίστρια,

can still have faith.

μπορώ ακόμα να έχω πίστη.

I have faith, for instance, that peace in the Middle East

Για παράδειγμα, έχω πίστη πως η ειρήνη στη Μέση Ανατολή

is possible despite the ever-accumulating mass of evidence

είναι δυνατό να επιτευχθεί παρά τις συνεχώς αυξανόμενες ενδείξεις

to the contrary.

για το αντίθετο.

I'm not convinced of this.

Δεν είμαι πεπεισμένη γι' αυτό.

I can hardly say I believe it.

Με δυσκολία μπορώ να πω πως το πιστεύω.

I can only have faith in it,

Μπορώ μόνο να έχω πίστη σ' αυτό,

commit myself, that is, to the idea of it,

δηλαδή, να δεσμευτώ σε αυτή την ιδέα

and I do this precisely because of the temptation

και το κάνω αυτό ακριβώς εξαιτίας του πειρασμού

to throw up my hands in resignation

να σηκώσω τα χέρια ψηλά, να παραιτηθώ

and retreat into silence.

και να αποσυρθώ στη σιωπή.

Because despair is self-fulfilling.

Η απελπισία είναι αυτοεκπληρούμενη.

If we call something impossible,

Αν πούμε πως κάτι είναι αδύνατο,

we act in such a way that we make it so.

συμπεριφερόμαστε με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι.

And I, for one, refuse to live that way.

Και εγώ αρνούμαι να ζήσω με αυτόν τον τρόπο.

In fact, most of us do,

Για την ακρίβεια, οι περισσότεροι από εμάς αρνούμαστε,

whether we're atheist or theist

είτε είμαστε άθεοι, είτε πιστεύουμε,

or anywhere in between or beyond, for that matter,

είτε βρισκόμαστε κάπου ανάμεσα στα δύο ή πέρα από αυτά,

what drives us is that, despite our doubts

και αυτό που μας κινεί είναι πως παρ' όλες τις αμφιβολίες μας

and even because of our doubts,

και ακόμη, εξαιτίας των αμφιβολιών μας,

we reject the nihilism of despair.

απορρίπτουμε τον μηδενισμό της απελπισίας.

We insist on faith in the future

Επιμένουμε να έχουμε πίστη στο μέλλον

and in each other.

και ο ένας στον άλλο.

Call this naive if you like.

Πείτε το αφέλεια, αν θέλετε.

Call it impossibly idealistic if you must.

Πείτε το υπερβολικά ιδεαλιστικό, αν έτσι πρέπει.

But one thing is sure:

Όμως ένα είναι σίγουρο:

Call it human.

Πείτε το ανθρώπινο.

Could Muhammad have so radically changed his world

Θα μπορούσε ο Μωάμεθ να αλλάξει τόσο ριζικά τον κόσμο του

without such faith, without the refusal

χωρίς τέτοια πίστη, χωρίς την άρνηση να ενδώσει

to cede to the arrogance of closed-minded certainty?

στην αλαζονεία της στενόμυαλης βεβαιότητας;

I think not.

Δεν το νομίζω.

After keeping company with him as a writer

Μετά την παρέα που κάναμε καθώς έγραφα

for the past five years, I can't see

τα τελευταία πέντε χρόνια, νομίζω πως θα ήταν,

that he'd be anything but utterly outraged

τουλάχιστον εξαγριωμένος

at the militant fundamentalists who claim to speak

με τους στρατευμένους συντηρητικούς που ισχυρίζονται πως μιλούν και δρουν

and act in his name in the Middle East and elsewhere today.

εξ ονόματος του, στη Μέση Ανατολή και σε άλλα μέρη του κόσμου.

He'd be appalled at the repression of half the population

Θα ένιωθε αποτροπιασμό για την καταπίεση που υφίσταται ο μισός πληθυσμός

because of their gender.

εξαιτίας του φύλου του.

He'd be torn apart by the bitter divisiveness of sectarianism.

Θα τον διέλυε ο πικρός διχασμός της διαίρεσης.

He'd call out terrorism for what it is,

Θα χαρακτήριζε την τρομοκρατία ως αυτό που πραγματικά είναι,

not only criminal but an obscene travesty

όχι μόνο ως εγκληματική, αλλά ως μια διεστραμμένη παρωδία

of everything he believed in and struggled for.

όσων πίστευε και για τα οποία πάλεψε.

He'd say what the Koran says: Anyone who takes a life

Θα έλεγε αυτό που λέει το Κοράνι: « Οποιοσδήποτε αφαιρεί μια ζωή,

takes the life of all humanity.

αφαιρεί τη ζωή όλης της ανθρωπότητας.

Anyone who saves a life, saves the life of all humanity.

Οποιοσδήποτε σώζει μια ζωή, σώζει τη ζωή όλης της ανθρωπότητας.»

And he'd commit himself fully

Και θα είχε αφοσιωθεί πλήρως

to the hard and thorny process of making peace.

στη σκληρή και ακανθώδη διαδικασία για την αποκατάσταση της ειρήνης.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Thank you. (Applause)

Σας ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)