Jimmy Carter: Why I believe the mistreatment of women is the number one human rights abuse

196,002 views ・ 2015-06-30

TED


Двойчы пстрыкніце па англійскіх субтытрах ніжэй, каб прайграць відэа.

Translator: Анастасия Подорожная Reviewer: Hanna Baradzina
00:12
As a matter of fact,
0
12481
1534
На самой справе,
00:14
I was trying to think about my career since I left the White House,
1
14015
3272
я спрабаваў думаць аб сваёй кар'еры з тых часоў як я пакінуў Белы дом,
00:17
and the best example I have is a cartoon in The New Yorker a couple of years ago.
2
17287
4296
і найлепшы прыклад, які я маю -- карыкатура ў The New Yorker пару год таму.
00:21
This little boy is looking up at his father,
3
21583
2159
Маленькі хлопчык, гледзячы на бацьку,
00:23
and he says, "Daddy, when I grow up, I want to be a former president."
4
23742
4045
гаворыць: "Тата, калі я вырасту, я хачу быць экс-прэзідэнтам."
00:27
(Laughter)
5
27787
1690
(Смех)
00:29
Well, I have had a great blessing as a former president,
6
29477
3716
Я меў вялікае блаславенне, як былы прэзідэнт,
00:33
because I have had an access
7
33193
2427
таму што я меў доступ,
00:35
that very few other people in the world have ever had
8
35620
2657
які нешматлікія людзі ў свеце мелі калі-небудзь,
00:38
to get to know so many people around this whole universe.
9
38277
3646
пазнаёміцца з людзьмі з усяго свету.
00:41
Not only am I familiar with the 50 states in the United States,
10
41923
3622
Я знаёмы не толькі з 50 штатамі у Амерыцы,
00:45
but also my wife and I have visited more than 145 countries in the world,
11
45545
4876
але мы з жонкай наведалі больш за 145 краін свету,
00:50
and the Carter Center has had full-time programs in 80 nations on Earth.
12
50421
4249
ў Цэнтры Картэра былі рэгулярныя праграмы ў 80 краінах на Зямлі.
00:54
And a lot of times, when we go into a country,
13
54670
2196
Шмат разоў, калі мы едзем у краіну,
00:56
we not only the meet the king or the president,
14
56866
2210
мы не толькі сустракаемся з каралём або прэзідэнтам,
00:59
but we also meet the villagers who live in the most remote areas of Africa.
15
59076
4348
але таксама наведваем жыхароў вёсак, якія жывуць у самых далекіх раёнах Афрыкі.
01:03
So our overall commitment at the Carter Center
16
63424
3506
Такім чынам, абавязкам Цэнтра Картэра
01:06
is to promote human rights,
17
66930
1997
з'яўляецца прасоўванне правоў чалавека,
01:08
and knowing the world as I do, I can tell you without any equivocation
18
68927
4712
і, ведаючы свет так, як ведаю яго я, магу сказаць без аніякай двухсэнсоўнасці,
01:13
that the number one abuse of human rights on Earth
19
73639
3891
што нумар адзін у парушэнні правоў чалавека на Зямлі,
01:17
is, strangely, not addressed quite often, is the abuse of women and girls.
20
77530
5839
на які так часта закрываюць вочы, -- гэта гвалт над жанчынамі і дзяўчатамі.
01:23
(Applause)
21
83369
3288
(Плясканні)
01:26
There are a couple of reasons for this that I'll mention to begin with.
22
86657
5233
Ёсць некалькі прычын, якія я згадаю.
01:31
First of all is the misinterpretation of religious scriptures, holy scriptures,
23
91890
5470
Перш за ўсё, гэта няправільнае тлумачэнне рэлігійных пісанняў, святых пісанняў,
01:37
in the Bible, Old Testament, New Testament, Quran and so forth,
24
97360
3623
у Бібліі, Старым Запавеце, Новым Запавеце, Каране і гэтак далей,
01:40
and these have been misinterpreted by men who are now in the ascendant positions
25
100983
7263
яны былі няправільна зразуметы мужчынамі, якія знаходзяцца на ўзыходзячых пазіцыях
01:48
in the synagogues and the churches and in the mosques.
26
108246
2629
у сінагогах, цэрквах і ў мячэцях.
01:50
And they interpret these rules to make sure that women
27
110875
3831
Яны інтэрпрэтуюць гэтыя правілы, каб пераканацца, што жанчынам
01:54
are ordinarily relegated to a secondary position
28
114706
4254
звычайна адводзяцца другарадныя пазіцыі
01:58
compared to men in the eyes of God.
29
118960
2888
у параўнанні з мужчынамі ў вачах Бога.
02:02
This is a very serious problem. It's ordinarily not addressed.
30
122558
4222
Гэта вельмі сур'ёзная праблема, якую як праблему звычайна не разглядаюць.
02:06
A number of years ago, in the year 2000,
31
126780
2111
Некалькі год таму назад, у 2000 годзе,
02:08
I had been a Baptist, a Southern Baptist for 70 years --
32
128891
3563
Я быў баптыстам, паўднёвым баптыстам на працягу 70 гадоў --
02:12
I tell you, I still teach Sunday school every Sunday;
33
132454
2482
Шчыра кажучы, я дагэтуль выкладаю ў нядзельнай школе кожную нядзелю;
02:14
I'll be teaching this Sunday as well --
34
134936
1871
У гэтую нядзелю я таксама буду выкладаць --
02:16
but the Southern Baptist Convention in the year 2000 decided
35
136807
4415
але Паўднёвая баптысцкая канвенцыя ў 2000 годзе вырашыла,
02:21
that women should play a secondary position,
36
141222
2601
што жанчыны павінны граць на другіх ролях,
02:23
a subservient position to men.
37
143823
2066
падуладных мужчынам.
02:25
So they issued an edict, in effect,
38
145889
2717
Такім чынам, яны выдалі ўказ, які, па сутнасці,
02:28
that prevents women from being priests, pastors, deacons in the church,
39
148606
5904
перашкаджае жанчынам быць святарамі, пастарамі, дыяканамі ў царкве,
02:34
or chaplains in the military,
40
154510
2292
або святарамі ў арміі,
02:36
and if a woman teaches a classroom
41
156802
3158
калі жанчына навучае ў класе
02:39
in a Southern Baptist seminary,
42
159960
2182
ў Паўднёвай баптысцкай семінарыі,
02:42
they cannot teach if a boy is in the room,
43
162142
3413
яна не можа выкладаць, калі хлопчык у пакоі,
02:45
because you can find verses in the Bible,
44
165555
2021
таму што вы можаце знайсці вершы ў Бібліі,
02:47
there's over 30,000 verses in the Bible,
45
167576
3024
а ў Бібліі больш за 30,000 вершаў,
02:50
that say that a woman shouldn't teach a man, and so forth.
46
170600
2810
дзе сказана, што жанчына не павінна вучыць мужчыну, і гэтак далей.
02:53
But the basic thing is the scriptures are misinterpreted
47
173410
3035
Але асноўнае, гэта тое, што пісанні няправільна патлумачаныя,
02:56
to keep men in an ascendant position.
48
176445
2461
каб трымаць мужчын ў больш высокім становішчы.
02:58
That is an all-pervasive problem,
49
178906
2090
Гэта распаўсюджаная праблема,
03:00
because men can exert that power
50
180996
4876
таму што мужчыны могуць ужываць сілу, напрыклад, тады,
03:05
and if an abusive husband or an employer, for instance, wants to cheat women,
51
185872
6014
калі зняважлівы муж або працадаўца хоча падмануць жанчын,
03:11
they can say that if women are not equal in the eyes of God,
52
191886
3784
яны могуць сказаць, што, калі жанчыны не роўныя ў вачах Бога,
03:15
why should I treat them as equals myself?
53
195670
2192
чаму я павінен ставіцца да іх як да роўных?
03:17
Why should I pay them equal pay for doing the same kind of work?
54
197862
4458
Чаму я павінен плаціць ім такое ж узнагароджанне за выкананне аднолькавай працы?
03:22
The other very serious blight
55
202320
1927
Іншая вельмі сур'ёзная шкода,
03:24
that causes this problem is the excessive resort to violence,
56
204247
4017
якую выклікае гэтая праблема -- празмерны зварот да гвалту,
03:28
and that is increasing tremendously around the world.
57
208264
4594
гэта надзвычайна павялічваецца ва ўсім свеце.
03:32
In the United States of America, for instance, we have had
58
212858
2929
У ЗША, напрыклад, мы мелі
03:35
an enormous increase in abuse of poor people,
59
215787
4180
велізарнае павелічэнне абразы беднякоў,
03:39
mostly black people and minorities, by putting them in prison.
60
219967
5294
у асноўным цёмнаскурых людзей і меншасцяў, якія былі пасаджаны ў турмы.
03:45
When I was in office as governor of Georgia,
61
225261
2554
Калі я быў у адміністрацыі ў якасці губернатара Джорджыі,
03:47
one out of every 1,000 Americans were in prison.
62
227815
3366
1 з 1000 амерыканцаў знаходзіўся ў турме.
03:51
Nowadays, 7.3 people per 1,000 are in prison.
63
231181
5109
Цяпер 7,3 чалавекі з 1000 знаходзяцца ў турмах.
03:56
That's a sevenfold increase.
64
236290
2020
Гэта сяміразовае павелічэнне.
03:58
And since I left the White House,
65
238310
1648
З таго часу як я пакінуў Белы дом,
03:59
there's been an 800 percent increase in the number of women
66
239958
3321
адбылося павелічэнне на 800 адсоткаў
04:03
who are black who are in prison.
67
243279
2577
цёмнаскурых жанчын ў турмах.
04:05
We also have [one of the only countries] on Earth
68
245856
2524
Мы адна з нямногіх краін на Зямлі,
04:08
that still has the death penalty that is a developed country.
69
248380
3954
якая дагэтуль мае смяротнае пакаранне, з'яўляючыся развітой краінай.
04:12
And we rank right alongside the countries that are most abusive
70
252334
3367
Мы займаем месца ў адным шэрагу з краінамі, якія найбольш зняважлівыя
04:15
in all elements of human rights in encouraging the death penalty.
71
255701
3504
ва ўсіх адносінах да правоў чалавека ў дачыненні падтрымкі смяротнага пакарання.
04:19
We're in California now, and I figured out the other day
72
259555
2856
Мы зараз у Каліфорніі, і я даведаўся на днях,
04:22
that California has spent four billion dollars
73
262411
2995
што Каліфорнія змарнавала 4 мільярды даляраў
04:25
in convicting 13 people for the death penalty.
74
265406
4412
на асуджэнне 13 чалавек да смяротнага пакарання.
04:29
If you add that up, that's 307 million dollars it costs California
75
269818
4835
Гэта значыць, што 307 мільёнаў даляраў каштуе ў Каліфорніі
04:34
to send a person to be executed.
76
274653
2948
адправіць чалавека на пакаранне.
04:37
Nebraska this week just passed a law abolishing the death penalty,
77
277991
3483
Небраска на гэтым тыдні прыняла закон, які адмяняе смяротнае пакаранне,
04:41
because it costs so much. (Applause)
78
281474
4466
таму што гэта каштуе замнога. (Плясканні)
04:46
So the resort to violence and abuse of poor people and helpless people
79
286861
4226
Зварот да гвалту і жорсткага абыходжання з беднякамі і бездапаможнымі людзьмі
04:51
is another cause of the increase in abuse of women.
80
291087
4098
з'яўляецца яшчэ адной прычынай павелічэння гвалту над жанчынамі.
04:55
Let me just go down a very few abuses of women that concern me most,
81
295475
4504
Дазвольце мне прывесці прыклады парушэнняў, якія тычацца жанчын,
што мяне больш за ўсё турбуюць,
04:59
and I'll be fairly brief, because I have a limited amount of time, as you know.
82
299979
3901
я буду даволі кароткім,
таму што абмежаваны часам, як вы ведаеце.
05:03
One is genital mutilation.
83
303880
4250
Адным з іх з'яўляецца абразанне палавых органаў.
05:08
Genital mutilation is horrible and not known by American women,
84
308360
4114
Абразанне геніталій жудасна і невядома амерыканкам,
05:12
but in some countries, many countries,
85
312474
3745
але ў некаторых краінах, у многіх краінах,
05:16
when a child is born that's a girl, very soon in her life,
86
316219
4306
калі нараджаецца дзяўчынка, хутка ў яе жыцці
05:20
her genitals are completely cut away by a so-called cutter
87
320525
6710
яе геніталіі будуць выразаныя так званым разаком,
05:27
who has a razor blade and, in a non-sterilized way,
88
327235
3992
які мае лязо, нестэрыльным чынам,
05:31
they remove the exterior parts of a woman's genitalia.
89
331227
3943
яны здымаюць вонкавыя часткі жаночых геніталій.
05:35
And sometimes, in more extreme cases but not very rare cases,
90
335170
4421
Часам, у больш экстрэмальных выпадках,
але не надта рэдкіх выпадках,
05:39
they sew the orifice up so the girl can just urinate or menstruate.
91
339591
3814
зашываюць адтуліну так, што дзяўчына можа
толькі памачыцца і для менструацыі.
05:43
And then later, when she gets married, the same cutter goes in
92
343405
3379
А потым, калі яна выходзіць замуж, такі ж разак
05:46
and opens the orifice up so she can have sex.
93
346784
2616
адчыняе адтуліну, каб можна было займацца сэксам.
05:49
This is not a rare thing, although it's against the law in most countries.
94
349400
4015
Гэта не рэдкасць, хаця гэта і супраць закону
ў большасці краінах.
05:53
In Egypt, for instance,
95
353415
1932
У Егіпце, напрыклад,
05:55
91 percent of all the females that live in Egypt today
96
355347
3653
91 адсоткі ўсіх жанчын, якія жывуць у Егіпце сёння,
05:59
have been sexually mutilated in that way.
97
359000
2560
былі сэксуальна знявечаныя такім чынам.
06:01
In some countries, it's more than 98 percent
98
361560
3390
У некаторых краінах гэта больш за 98 адсоткаў
06:04
of the women are cut that way before they reach maturity.
99
364950
4296
жанчын, абрэзаных гэтак да дасягнення сталасці.
06:09
This is a horrible affliction
100
369246
2600
Гэта жудаснае бедства
06:11
on all women that live in those countries.
101
371846
3669
для ўсіх жанчын, якія жывуць у тых краінах.
06:15
Another very serious thing is honor killings,
102
375515
3784
Яшчэ адна вельмі сур'ёзная рэч --
гэта забойства гонару,
06:19
where a family with misinterpretation, again, of a holy scripture --
103
379299
3326
дзе сям'я з няправільным тлумачэннем,
зноў жа, святога пісання --
06:22
there's nothing in the Quran that mandates this --
104
382625
2688
няма нічога ў Каране, што загадвае гэта --
06:25
will execute a girl in their family
105
385313
4187
заб'е дзяўчыну са сваёй сям'і,
06:29
if she is raped
106
389500
1877
калі яна была згвалтаваная
06:31
or if she marries a man that her father does not approve,
107
391377
3735
або калі яна выходзіць замуж
за чалавека, якога яе бацька не прымае,
06:35
or sometimes even if she wears inappropriate clothing.
108
395112
3111
або, часам, нават калі яна носіць
неадпаведнае адзенне.
06:38
And this is done by members of her own family,
109
398223
3028
Гэта робіцца членамі сваёй сям'і,
06:41
so the family becomes murderers
110
401251
2205
так сям'я становіцца забойцамі,
06:43
when the girl brings so-called disgrace to the family.
111
403456
4352
калі дзяўчына прыносіць так званую ганьбу ў сям'ю.
06:47
An analysis was done in Egypt not so long ago by the United Nations
112
407808
3347
Не так даўно аналіз ААН быў праведзены ў Егіпце.
06:51
and it showed that 75 percent of these murders of a girl
113
411155
4042
Ён паказаў, што 75 адсоткаў гэтых забойстваў дзяўчат
06:55
are perpetrated by the father, the uncle or the brother,
114
415197
5383
здзяйсняюцца бацькам, дзядзькам або братам,
07:00
but 25 percent of the murders are conducted by women.
115
420580
3452
25 адсоткаў забойстваў праводзяцца жанчынамі.
07:04
Another problem that we have in the world
116
424032
1962
Іншая праблема, якая існуе ў свеце
07:05
that relates to women particularly is slavery,
117
425994
2738
ў дачыненні да жанчын -- гэта рабства,
07:08
or human trafficking it's called nowadays.
118
428732
2415
ці гандаль людзьмі, як гэта называецца цяпер.
07:11
There were about 12.5 million people sold from Africa into slavery
119
431147
4418
Каля 12.5 мільёнаў чалавек былі прададзеныя
з Афрыкі ў рабства
07:15
in the New World back in the 19th century and the 18th century.
120
435565
4219
ў Новы Свет яшчэ ў 19 і ў 18 стагоддзях.
07:19
There are 30 million people now living in slavery.
121
439784
3855
30 мільёнаў чалавек жывуць сёння ў рабстве.
07:23
The United States Department of State now has a mandate from Congress
122
443639
5642
Дзяржаўны дэпартамент ЗША мае
мандат ад Кангрэсу,
07:29
to give a report every year,
123
449281
2322
каб даваць справаздачу кожны год,
07:31
and the State Department reports that 800,000 people are sold
124
451603
4643
і Дзяржаўны дэпартамент паведамляе,
што 800 тысяч чалавек прадаюцца ў рабства
07:36
across international borders every year into slavery,
125
456246
3647
праз міжнародныя межы кожны год,
07:39
and that 80 percent of those sold are women,
126
459893
2948
80 адсоткаў з тых прададзеных -- жанчыны,
07:42
into sexual slavery.
127
462841
2136
якія трапляюць у сэксуальнае рабства.
07:44
In the United States right this moment,
128
464977
2554
У Злучаных Штатах менавіта ў гэты момант,
07:47
60,000 people are living in human bondage, or slavery.
129
467531
3854
60 тысяч чалавек жывуць пад гнётам або ў рабстве.
07:51
Atlanta, Georgia, where the Carter Center is located
130
471385
2786
Атланта, Джорджыя, дзе знаходзіцца Цэнтр Картэра
07:54
and where I teach at Emory University,
131
474171
2601
і дзе я выкладаю ва Універсітэце Эмары,
07:56
they have between 200 and 300 women, people sold into slavery every month.
132
476772
5307
паміж 200 і 300 жанчын, людзей
прадаюцца ў рабства штомесяц.
08:02
It's the number one place in the nation because of that.
133
482672
3109
Гэта месца нумар адзін у краіне з-за гэтага.
08:05
Atlanta has the busiest airport in the world,
134
485781
2206
У Атланце знаходзіцца
самы загружаны аэрапорт у свеце,
08:07
and they also have a lot of passengers that come from the Southern Hemisphere.
135
487987
5247
Маецца таксама шмат пасажыраў,
якія прыехалі з Паўднёвага паўшар'я.
08:13
If a brothel owner
136
493234
2624
Калі ўладальнік бардэля
08:15
wants to buy a girl that has brown or black skin,
137
495858
3019
хоча купіць дзяўчыну, якая мае карычневы
або чорны колер скуры,
08:18
they can do it for 1,000 dollars.
138
498877
2646
яны могуць зрабіць гэта за 1000 даляраў.
08:21
A white-skinned girl brings several times more than that,
139
501523
4087
Беласкурая дзяўчына прыносіць
у некалькі разоў больш,
08:25
and the average brothel owner in Atlanta and in the United States now
140
505610
3390
сярэдні ўладальнік бардэля ў Атланце
і ў Злучаных Штатах
08:29
can earn about $35,000 per slave.
141
509000
4504
можа зарабіць каля $ 35000 з рабыні.
08:33
The sex trade in Atlanta, Georgia, exceeds the total drug trade in Atlanta, Georgia.
142
513504
5109
Сэкс-гандаль у Атланце, штат Джорджыя,
перавышае агульны гандаль наркотыкамі ў Атланце.
08:38
So this is another very serious problem, and the basic problem is prostitution,
143
518613
4845
Так што гэта яшчэ адна вельмі сур'ёзная праблема,
а асноўнай праблемай з'яўляецца прастытуцыя,
08:43
because there's not a whorehouse in America
144
523465
3994
таму што няма бардэляў у Амерыцы,
08:47
that's not known by the local officials,
145
527459
2229
якія невядомыя мясцовым чыноўнікам,
08:49
the local policemen, or the chief of police or the mayor and so forth.
146
529688
3971
мясцоваму паліцэйскаму, або начальніку паліцыі,
або мэру і г.д.
08:53
And this leads to one of the worst problems,
147
533659
2727
Гэта прыводзіць да адной з найгоршых праблемаў,
08:56
and that is that women are bought increasingly and put into sexual slavery
148
536386
4249
жанчыны купляюцца і прадаюцца
ў сэксуальнае рабства ўсё часцей,
09:00
in all countries in the world.
149
540635
1951
ва ўсіх краінах свету.
09:02
Sweden has got a good approach to it.
150
542586
2554
Швецыя мае добры падыход да гэтага.
09:05
About 15 to 20 years ago, Sweden decided to change the law,
151
545140
3622
15-20 год таму Швецыя вырашыла змяніць закон,
09:08
and women are no longer prosecuted
152
548762
2554
і жанчыны больш не пераследуюцца па законе,
09:11
if they are in sexual slavery,
153
551316
2784
калі яны знаходзяцца ў сэксуальным рабстве,
09:14
but the brothel owners and the pimps and the male customers are prosecuted,
154
554100
5575
але ўладальнікі бардэляў, суценёры
і кліенты-мужчыны пераследуюцца,
09:19
and -- (Applause) -- prostitution has gone down.
155
559675
4788
і -- (Плясканні) -- прастытуцыя пайшла на спад.
09:24
In the United States, we take just the opposite position.
156
564463
3014
У Злучаных Штатах,
мы прытрымліваемся супрацьлеглай пазіцыі.
09:27
For every male arrested for illegal sex trade,
157
567477
6187
На аднаго мужчыну, арыштаванага
за незаконны сэкс-гандаль,
09:33
25 women are arrested in the United States of America.
158
573664
5456
25 жанчын былі арыштаваныя ў ЗША.
09:39
Canada, Ireland, I've already said Sweden,
159
579120
4110
Канада, Ірландыя, я ўжо сказаў, Швецыя,
09:43
France, and other countries are moving now towards this so-called Swedish model.
160
583230
3920
Францыя і іншыя краіны рухаюцца цяпер да гэтай,
так званай шведскай мадэлі.
09:47
That's another thing that can be done.
161
587150
2159
Гэта іншая справа, якая можа быць зроблена.
09:49
We have two great institutions in this country that all of us admire:
162
589309
3371
Мы маем два вялікія інстытуты ў краіне,
якімі ўсе мы захапляемся:
09:52
our military and our great university system.
163
592680
3831
наша армія і выдатная ўніверсітэцкая сістэма.
09:56
In the military, they are now analyzing how many sexual assaults take place.
164
596511
4319
У арміі аналізуецца,
колькі здарылася сэксуальных нападаў.
10:00
The last report I got, there were 26,000 sexual assaults
165
600830
4389
Апошні даклад, які я атрымаў, кажа, што
26 000 выпадкаў сэксуальных нападаў
10:05
that took place in the military --
166
605219
2345
адбылося ў арміі --
10:07
26,000.
167
607564
1636
26,000.
10:09
Only 3,000, not much more than 1 percent, are actually prosecuted,
168
609210
5210
Толькі 3000, нямногім больш за 1 адсотак,
на самай справе крымінальна пераследуецца,
10:14
and the reason is that the commanding officer of any organization --
169
614420
4170
і прычына ў тым, што камандзір любой арганізацыі --
10:18
a ship like my submarine, or a battalion in the Army
170
618590
4252
карабля, як мая падводнай лодка,
або батальёну ў арміі,
10:22
or a company in the Marines --
171
622842
2136
або экіпажу ў марской пяхоце --
10:24
the commanding officer has the right under law to decide
172
624978
4125
камандзір мае права па закону на рашэнне
10:29
whether to prosecute a rapist or not,
173
629103
2585
аб узбуджэнні крымінальнай справы
ў адносінах да гвалтаўніка або не,
10:31
and of course, the last thing they want is for anybody to know
174
631688
3181
і, вядома, апошняе, што яны хочуць,
каб хто-небудзь даведаўся,
10:34
that under their command, sexual assaults are taking place,
175
634869
3437
што пад іх камандаваннем
адбываюцца сэксуальныя напады,
10:38
so they do not do it.
176
638306
1904
такім чынам, яны не робяць гэтага.
10:40
That law needs to be changed.
177
640210
2542
Гэты закон павінен быць зменены.
Адна з чатырох дзяўчат,
10:43
About one out of four girls who enter American universities
178
643472
3192
якія навучаюцца ў амерыканскіх універсітэтах,
10:46
will be sexually assaulted before she graduates,
179
646664
2787
будзе сэксуальна згвалтаваная да заканчэння,
10:49
and this is now getting a lot of publicity,
180
649451
2286
гэта цяпер мае шмат галоснасці,
10:51
partially because of my book, but other things,
181
651737
2206
часткова з-за маёй кнігі, але і з-за іншых рэчаў,
10:53
and so 89 universities in America are now condemned
182
653943
4188
такім чынам 89 універсітэтаў у Амерыцы асуджаныя
10:58
by the Department of Education under Title IX
183
658131
2685
аддзелам адукацыі ў адпаведнасці з Раздзелам IX,
11:00
because the officials of the universities are not taking care of the women
184
660816
4713
таму што службовыя асобы ВНУ
не клапоцяцца пра жанчын,
11:05
to protect them from sexual assault.
185
665529
1951
каб абараніць іх ад сэксуальнага гвалту.
11:07
The Department of Justice says that more than half of the rapes
186
667480
3668
Міністэрства юстыцыі кажа,
што больш за палову згвалтаванняў
11:11
on a college campus take place by serial rapists,
187
671148
3483
на тэрыторыі ўніверсітэцкага кампуса здзяйсняецца
серыйнымі гвалтаўнікамі,
11:14
because outside of the university system,
188
674631
2578
таму што па-за ўніверсітэцкай сістэмай,
11:17
if they rape somebody, they'll be prosecuted,
189
677209
3018
калі яны гвалцяць кагосьці,
яны будуць прыцягнутыя да адказнасці,
11:20
but when they get on a university campus, they can rape with impunity.
190
680227
4028
але калі яны апынаюцца ва ўніверсітэцкім кампусе,
яны могуць згвалціць беспакарана.
11:24
They're not prosecuted.
191
684255
2043
Яны не пераследуюцца.
11:26
Those are the kinds of things that go on in our society.
192
686298
3344
Гэта рэчы, якія адбываюцца ў нашым грамадстве.
11:29
Another thing that's very serious about the abuse of women and girls
193
689642
5572
Іншая вельмі сур’ёзная справа ў дачыненні
да дрэннага абыходжання з жанчынамі і дзяўчатамі --
11:35
is the lack of equal pay for equal work,
194
695214
4993
гэта адсутнасць роўнага ўзнагароджання
за аднолькавую працу,
11:40
as you know. (Applause)
195
700207
2089
як вы ведаеце. (Плясканні)
11:42
And this is sometimes misinterpreted, but for full-time employment,
196
702296
6837
І гэта часам няправільна ўспрымаецца,
але за поўную занятасць
жанчына ў Злучаных Штатах атрымлівае
11:49
a woman in the United States now gets 23 percent less than a man.
197
709133
3347
на 23 адсоткі менш за мужчыну.
11:52
When I became president, the difference was 39 percent.
198
712480
2889
Калі я стаў прэзідэнтам, розніца была 39 адсоткі.
11:55
So we've made some progress, partially because I was president
199
715369
3877
Такім чынам, мы дамагліся пэўнага прагрэсу,
збольшага таму, што я быў прэзідэнтам,
11:59
and so forth -- (Applause) (Laughter) --
200
719246
5914
і гэтак далей -- (Плясканні) (Смех) --
12:05
but in the last 15 years, there's been no progress made,
201
725160
3408
але за апошнія 15 гадоў,
не было дасягнута аніякага прагрэсу,
12:08
so it's been just about 23 or 24 percent difference
202
728568
2856
было толькі каля 23 або 24 адсоткі розніцы
12:11
for the last 15 years.
203
731424
2275
за апошнія 15 гадоў.
12:13
These are the kind of things that go on.
204
733699
1928
Гэта тое, што адбываецца зараз.
12:15
If you take the Fortune 500 companies,
205
735627
3083
Калі ўзяць 500 кампаній,
12:18
23 of them have women CEOs,
206
738710
3139
ў 23 з іх жанчыны-кіраўніцы,
12:21
out of 500,
207
741849
1811
з 500,
12:23
and those CEOs, I need not tell you,
208
743660
3135
і гэтыя кіраўніцы, я скажу вам,
12:26
make less on an average
209
746795
1997
зарабляюць у сярэднім менш
12:28
than the other CEOs.
210
748792
3118
за астатніх кіраўнікоў.
12:31
Well, that's what goes on in our country.
211
751910
2478
Гэта тое, што адбываецца ў нашай краіне.
12:34
Another problem with the United States
212
754388
2484
Яшчэ адна праблема са Злучанымі Штатамі:
12:36
is we are the most warlike nation on Earth.
213
756872
3692
мы самая ваяўнічая краіна на Зямлі.
12:40
We have been to war with about 25 different countries
214
760564
4226
Мы знаходзіліся ў стане вайны прыкладна
з 25 рознымі краінамі
12:44
since the Second World War.
215
764790
2461
з часоў Другой сусветнай вайны.
12:47
Sometimes, we've had soldiers on the ground fighting.
216
767251
2531
Часам нашы салдаты былі на месцы баёў.
12:49
The other times, we've been flying overhead
217
769782
2020
Іншым разам, мы лёталі над галовамі,
12:51
dropping bombs on people.
218
771802
1973
скідаючы бомбы на людзей.
12:53
Other times, of course, now, we have drones that attack people and so forth.
219
773775
3762
Часам, вядома, цяпер у нас ёсць беспілотнікі,
якія атакуюць людзей і гэтак далей.
12:57
We've been at war with 25 different countries
220
777537
2673
Мы былі ў стане вайны з 25 рознымі краінамі
13:00
or more since the Second World War.
221
780210
2783
ці больш пасля Другой сусветнай вайны.
13:02
There was four years, I won't say which ones,
222
782993
2377
На працягу чатырох гадоў, я не буду казаць якіх,
13:05
where we didn't --
223
785370
1594
мы не ваявалі --
13:06
(Applause) -- we didn't drop a bomb, we didn't launch a missile,
224
786964
5758
(Плясканні) -- мы не скінулі ніводнай бомбы,
мы не запусцілі ніводнай ракеты,
13:12
we didn't fire a bullet.
225
792722
1742
мы не стралялі.
13:14
But anyway, those kinds of things, the resort to violence
226
794464
4396
Але ў любым выпадку, тыя рэчы, зварот да гвалту
13:18
and the misinterpretation of the holy scriptures
227
798860
2616
і няправільнае тлумачэнне святых пісанняў --
13:21
are what causes, are the basic causes, of abuse of women and girls.
228
801476
5294
асноўныя прычыны гвалту над жанчынамі.
13:26
There's one more basic cause that I need not mention,
229
806770
3599
Яшчэ адна грунтоўная прычына,
якую я не згадаў, --
13:30
and that is that in general, men don't give a damn.
230
810369
5341
Агулам, мужчынам напляваць.
13:35
(Applause) That's true.
231
815710
3041
(Плясканні) Гэта праўда.
13:38
The average man that might say, I'm against the abuse of women and girls
232
818751
5026
Звычайны мужчына, які можа сказаць:
Я супраць жорсткага абыходжання з жанчынамі
13:43
quietly accepts the privileged position that we occupy,
233
823777
4353
спакойна прымае прывілеяванае становішча,
якое ён займае,
13:48
and this is very similar to what I knew when I was a child,
234
828130
3440
гэта вельмі падобна на тое, калі я быў малы,
13:51
when separate but equal had existed.
235
831570
2227
калі раздзяленне і роўнасць суіснавалі.
13:53
Racial discrimination, legally, had existed for 100 years,
236
833797
5643
Расавая дыскрымінацыя
юрыдычна праіснавала 100 гадоў,
13:59
from 1865 at the end of the War Between the States, the Civil War,
237
839440
3133
з 1865, канца вайны паміж штатамі, грамадзянскай вайны,
14:02
all the way up to the 1960s,
238
842573
2844
аж да 1960-х гадоў,
14:05
when Lyndon Johnson got the bills passed
239
845417
2717
калі Ліндан Джонсан увёў законапраекты
14:08
for equal rights.
240
848134
1973
аб роўных правах.
14:10
But during that time, there were many white people
241
850107
2740
Але на працягу гэтага часу было шмат белых людзей,
14:12
that didn't think that racial discrimination was okay,
242
852847
3367
якія не лічылі, што дыскрымінацыя прымальна,
14:16
but they stayed quiet,
243
856214
2159
але яны маўчалі,
14:18
because they enjoyed the privileges of better jobs,
244
858373
5134
таму што карысталіся прывілеямі
лепшых працоўных месцаў,
14:23
unique access to jury duty,
245
863507
3411
унікальным доступам да суда прысяжных,
14:26
better schools, and everything else,
246
866918
2251
лепшых школ і ўсяго астатняга.
14:29
and that's the same thing that exists today,
247
869169
2161
Гэта тое ж самае, што існуе сёння,
14:31
because the average man really doesn't care.
248
871330
3645
таму што звычайнага мужчыну, на самой справе,
гэта не хвалюе.
14:34
Even though they say, "I'm against discrimination against girls and women,"
249
874975
6345
Нават калі яны кажуць: "Я супраць дыскрымінацыі
ў адносінах да дзяўчат і жанчын,"
14:41
they enjoy a privileged position.
250
881320
3450
яны карыстаюцца прывілеяваным становішчам.
14:44
And it's very difficult to get the majority of men
251
884770
2372
Вельмі цяжка пераканаць большасць мужчын,
14:47
who control the university system,
252
887142
3046
якія кантралююць універсітэцкую сістэму,
14:50
the majority of men that control the military system,
253
890188
2664
большасць мужчын, кантралюючых ваенную сістэму,
14:52
the majority of men that control the governments of the world,
254
892852
3498
большасць мужчын, якія кантралююць ўладу ў свеце,
14:56
and the majority of men that control the great religions.
255
896350
5234
і большасць мужчын, якія кантралююць вялікія рэлігіі.
15:01
So what is the basic thing that we need to do today?
256
901584
3413
Якую асноўную рэч мы павінны зрабіць сёння?
15:04
I would say the best thing that we could do today
257
904997
2531
Я б сказаў, самае лепшае, што мы маглі б зрабіць
15:07
is for the women in the powerful nations
258
907528
4312
для жанчын з магутных краін
15:11
like this one, and where you come from,
259
911840
2723
як гэта, і адкуль вы родам,
15:14
Europe and so forth, who have influence and who have freedom to speak and to act,
260
914563
4969
Еўропа і гэтак далей, хто мае ўплыў
і хто мае свабоду гаварыць і дзейнічаць,
15:19
need to take the responsibility on yourselves
261
919532
5026
неабходна прыняць адказнасць на сябе,
15:24
to be more forceful in demanding
262
924558
3065
каб быць больш пераканаўчымі
ў сваіх патрабаваннях,
15:27
an end to racial discrimination against girls and women
263
927623
4642
каб скончыць расавую дыскрымінацыю
ў адносінах да дзяўчат і жанчын
15:32
all over the world.
264
932265
1361
ва ўсім свеце.
15:33
The average woman in Egypt
265
933626
2901
Звычайная жанчына ў Егіпце
15:36
doesn't have much to say about her daughters
266
936527
2166
не мае што сказаць
15:38
getting genitally mutilated and so forth.
267
938693
3408
аб знявечанні генеталіяў яе дачкі.
Я нават не паглыбляюся ў дэталі аб гэтым.
15:42
I didn't even go down to detail about that.
268
942101
2074
15:44
But I hope that out of this conference,
269
944175
2059
Але я спадзяюся, што пасля гэтай канферэнцыі,
15:46
that every woman here will get your husbands to realize
270
946234
4514
жанчыны пераканаюць сваіх мужэй,
15:50
that these abuses on the college campuses and the military and so forth
271
950748
4122
аб гвалтах у кампусах каледжаў і ў арміі і г.д.,
15:54
and in the future job market,
272
954872
2539
і ў будучыні на рынку працы,
15:57
need to protect your daughters and your granddaughters.
273
957411
4449
неабходна абараніць сваіх дачок і ўнучак.
16:01
I have 12 grandchildren, four children, and 10 great-grandchildren,
274
961860
5762
У мяне 12 унукаў, чацвёра дзяцей і 10 праўнукаў,
16:07
and I think often about them
275
967622
1924
я часта думаю пра іх,
16:09
and about the plight that they will face in America,
276
969546
3065
і аб гаротным становішчы,
з якім яны будуць сутыкацца ў Амерыцы,
16:12
not only if they lived in Egypt or a foreign country,
277
972611
3785
не толькі, калі яны жылі б у Егіпце
або ў іншай краіне за мяжой,
16:16
in having equal rights,
278
976396
2206
з тым каб мець роўныя правы,
16:18
and I hope that all of you will join me
279
978602
2333
і я спадзяюся, што ўсе вы далучыцеся да мяне
16:20
in being a champion for women and girls around the world
280
980935
3727
каб стаць чэмпіёнамі для жанчын ва ўсім свеце,
16:24
and protect their human rights.
281
984662
1555
і абараніць іх правы чалавека.
16:26
Thank you very much.
282
986217
2972
Вялікі дзякуй.
16:29
(Applause)
283
989189
4000
(Плясканні)
Аб гэтым сайце

Гэты сайт пазнаёміць вас з відэа YouTube, якія карысныя для вывучэння англійскай мовы. Вы ўбачыце ўрокі англійскай мовы, якія вядуць высакакласныя выкладчыкі з усяго свету. Двойчы пстрыкніце англійскія субтытры, якія адлюстроўваюцца на кожнай старонцы відэа, каб прайграць відэа адтуль. Субтытры пракручваюцца сінхранізавана з прайграваннем відэа. Калі ў вас ёсць якія-небудзь каментарыі або пажаданні, звяжыцеся з намі, выкарыстоўваючы гэтую кантактную форму.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7