Jimmy Carter: Why I believe the mistreatment of women is the number one human rights abuse

Tłumaczenie: Beata Wasylkiewicz-Jagoda Korekta: Rysia Wand

As a matter of fact,

Prawdę mówiąc,

I was trying to think about my career since I left the White House,

odkąd opuściłem Biały Dom, próbowałem przemyśleć swoją karierę,

and the best example I have is a cartoon in The New Yorker a couple of years ago.

co najlepiej opisuje komiks z New Yorkera sprzed kilku lat.

This little boy is looking up at his father,

Chłopczyk patrzy na swojego tatę

and he says, "Daddy, when I grow up, I want to be a former president."

i mówi: "Tato, kiedy dorosnę, chcę zostać byłym prezydentem".

(Laughter)

(Śmiech)

Well, I have had a great blessing as a former president,

Byłem szczęściarzem jako były prezydent,

because I have had an access

bo miałem możliwość,

that very few other people in the world have ever had

dostępną tylko nielicznym,

to get to know so many people around this whole universe.

poznania tak wielu ludzi na całym świecie.

Not only am I familiar with the 50 states in the United States,

Nie tylko odwiedziłem 50 stanów,

but also my wife and I have visited more than 145 countries in the world,

ale wraz z żoną byłem w ponad 145 krajach,

and the Carter Center has had full-time programs in 80 nations on Earth.

a Centrum Cartera oferuje programy dla 80 różnych narodów.

And a lot of times, when we go into a country,

Kiedy jesteśmy w jakimś kraju,

we not only the meet the king or the president,

to nie tylko odwiedzamy króla lub prezydenta,

but we also meet the villagers who live in the most remote areas of Africa.

ale też mieszkańców najdalszych regionów Afryki.

So our overall commitment at the Carter Center

Głównym zadaniem w Centrum Cartera

is to promote human rights,

jest promowanie praw człowieka.

and knowing the world as I do, I can tell you without any equivocation

A znając świat tak, jak ja go znam, mogę powiedzieć bez wahania,

that the number one abuse of human rights on Earth

że najpowszechniej łamie się prawa człowieka,

is, strangely, not addressed quite often, is the abuse of women and girls.

o czym rzadko się mówi, dyskryminując kobiety i dziewczęta.

(Applause)

(Brawa)

There are a couple of reasons for this that I'll mention to begin with.

Jest kilka powodów tej sytuacji.

First of all is the misinterpretation of religious scriptures, holy scriptures,

Przede wszystkim błędna interpretacja tekstów religijnych

in the Bible, Old Testament, New Testament, Quran and so forth,

zawartych w Biblii, Starym i Nowym Testamencie, Koranie itd.

and these have been misinterpreted by men who are now in the ascendant positions

Zinterpretowali je mężczyzni, którzy zajmują teraz wiodącą pozycję

in the synagogues and the churches and in the mosques.

w synagogach, kościołach i meczetach.

And they interpret these rules to make sure that women

Oni interpretują te reguły tak, żeby kobiety na pewno

are ordinarily relegated to a secondary position

zostały zepchnięte na podrzędną pozycję

compared to men in the eyes of God.

w stosunku do tej przeznaczonej dla nich w oczach Boga.

This is a very serious problem. It's ordinarily not addressed.

To jest bardzo poważny problem. Zazwyczaj się o tym nie mówi.

A number of years ago, in the year 2000,

Jeszcze kilka lat temu, w 2000 roku,

I had been a Baptist, a Southern Baptist for 70 years --

należałem od 70 lat do Południowej Konwencji Baptystów.

I tell you, I still teach Sunday school every Sunday;

Nadal uczę w szkółce niedzielnej,

I'll be teaching this Sunday as well --

w najbliższą niedzielę też tam będę.

but the Southern Baptist Convention in the year 2000 decided

Ale w 2000 roku Południowa Konwencja Baptystów zdecydowała,

that women should play a secondary position,

że kobiety mają grać podrzędną rolę,

a subservient position to men.

uległą wobec mężczyzn.

So they issued an edict, in effect,

Wydano edykt

that prevents women from being priests, pastors, deacons in the church,

uniemożliwiający kobietom zostanie kapłanami, pastorami, diakonami

or chaplains in the military,

lub kapelanami w wojsku.

and if a woman teaches a classroom

A jeśli kobieta uczy

in a Southern Baptist seminary,

w seminarium Południowej Konwencji Baptystów,

they cannot teach if a boy is in the room,

to nie może tego robić, jeśli na sali jest chłopiec,

because you can find verses in the Bible,

ponieważ w Biblii znajduje się werset,

there's over 30,000 verses in the Bible,

wśród 30 tysięcy innych,

that say that a woman shouldn't teach a man, and so forth.

który mówi, że kobieta nie powinna uczyć mężczyzny.

But the basic thing is the scriptures are misinterpreted

Ale podstawowy problem stanowi błędna interpretacja,

to keep men in an ascendant position.

która pozwala mężczyznom zajmować wiodące pozycje.

That is an all-pervasive problem,

To jest wszechobecny problem,

because men can exert that power

ponieważ mężczyźni mogą nadużywać tej władzy.

and if an abusive husband or an employer, for instance, wants to cheat women,

Jeśli stosujący przemoc mąż albo pracodawca chce oszukać kobietę,

they can say that if women are not equal in the eyes of God,

wystarczy, że powie, że w oczach Boga nie jest ona z nim równa,

why should I treat them as equals myself?

więc czemu miałby ją jako taką traktować.

Why should I pay them equal pay for doing the same kind of work?

Dlaczego ma jej płacić tyle samo za tę samą pracę?

The other very serious blight

Inną poważną plagą

that causes this problem is the excessive resort to violence,

powodującą ten problem jest uciekanie się do przemocy,

and that is increasing tremendously around the world.

coraz bardziej powszechne na świecie.

In the United States of America, for instance, we have had

Na przykład w USA nastąpił

an enormous increase in abuse of poor people,

niesamowity wzrost łamania praw ludzi biednych,

mostly black people and minorities, by putting them in prison.

głównie ludności czarnej i mniejszości, przez wsadzanie ich do więzienia.

When I was in office as governor of Georgia,

Kiedy byłem gubernatorem Georgii

one out of every 1,000 Americans were in prison.

1 na 1000 Amerykanów siedział w więzieniu.

Nowadays, 7.3 people per 1,000 are in prison.

Teraz w więzieniu są 7,3 osoby na 1000.

That's a sevenfold increase.

To aż siedmiokrotny wzrost.

And since I left the White House,

Odkąd opuściłem Biały Dom

there's been an 800 percent increase in the number of women

o 800% zwiększyła się liczba czarnych kobiet,

who are black who are in prison.

które znajdują się w więzieniu.

We also have [one of the only countries] on Earth

Jako jedyny spośród rozwiniętych krajów

that still has the death penalty that is a developed country.

nadal stosujemy karę śmierci.

And we rank right alongside the countries that are most abusive

W ten sposób stawiamy się na równi z krajami

in all elements of human rights in encouraging the death penalty.

łamiącymi prawa człowieka przez stosowanie kary śmierci.

We're in California now, and I figured out the other day

Jesteśmy w Kalifornii.

Ostatnio zdałem sobie sprawę,

that California has spent four billion dollars

że Kalifornia wydała 4 miliardy dolarów

in convicting 13 people for the death penalty.

przez skazanie 13 osób na karę śmierci.

If you add that up, that's 307 million dollars it costs California

Czyli że jedna taka egzekucja

kosztuje Kalifornię 307 milionów dolarów.

to send a person to be executed.

Nebraska this week just passed a law abolishing the death penalty,

W tym tygodniu Nebraska przegłosowała prawo znoszące karę śmierci,

because it costs so much. (Applause)

bo jest zbyt kosztowna. (Brawa)

So the resort to violence and abuse of poor people and helpless people

Uciekanie się do przemocy i nadużycia wobec ludzi biednych i bezradnych

is another cause of the increase in abuse of women.

to kolejne przyczyny wzrostu liczby nadużyć względem kobiet.

Let me just go down a very few abuses of women that concern me most,

Podam kilka przykładów przemocy wobec kobiet, które najbardziej mnie poruszają.

and I'll be fairly brief, because I have a limited amount of time, as you know.

Będę mówił krótko ze względu na ograniczoną ilość czasu.

One is genital mutilation.

Pierwszym jest obrzezanie kobiet.

Genital mutilation is horrible and not known by American women,

Obrzezanie kobiet jest straszne, Amerykanki go nie znają,

but in some countries, many countries,

ale w wielu krajach

when a child is born that's a girl, very soon in her life,

genitalia dziewczynek

her genitals are completely cut away by a so-called cutter

są wycinane przez tak zwaną "akuszerkę",

who has a razor blade and, in a non-sterilized way,

która za pomocą ostrza, w niesterylnych warunkach,

they remove the exterior parts of a woman's genitalia.

usuwa zewnętrzne części kobiecych genitaliów.

And sometimes, in more extreme cases but not very rare cases,

A w skrajnych przypadkach, zaszywa wejście do waginy tak,

they sew the orifice up so the girl can just urinate or menstruate.

że przez pozostawiony otwór wydostaje się tylko mocz i krew menstruacyjna.

And then later, when she gets married, the same cutter goes in

Kiedy dziewczyna wychodzi za mąż, przychodzi tam sama "akuszerka"

and opens the orifice up so she can have sex.

i otwiera wejście do waginy, żeby mogła uprawiać seks.

This is not a rare thing, although it's against the law in most countries.

Ten proceder, mimo że w wielu krajach prawnie zakazany, wcale nie jest rzadki.

In Egypt, for instance,

Na przykład w Egipcie

91 percent of all the females that live in Egypt today

91% kobiet

have been sexually mutilated in that way.

jest "obrzezanych".

In some countries, it's more than 98 percent

W niektórych krajach ponad 98% kobiet

of the women are cut that way before they reach maturity.

zostaje obrzezanych przed osiągnięciem dojrzałości.

This is a horrible affliction

To jest straszne nieszczęście,

on all women that live in those countries.

które dotyka wszystkie kobiety żyjące w tych krajach.

Another very serious thing is honor killings,

Innym poważnym problem są honorowe zabójstwa

where a family with misinterpretation, again, of a holy scripture --

wynikające z błędnej interpretacji świętych tekstów.

there's nothing in the Quran that mandates this --

W Koranie nie ma nic, co by je uzasadniało.

will execute a girl in their family

Dziewczynę spotka egzekucja z rąk krewnych,

if she is raped

jeśli została zgwałcona,

or if she marries a man that her father does not approve,

poślubiła mężczyznę, niezaakceptowanego przez ojca

or sometimes even if she wears inappropriate clothing.

lub nieodpowiednio się ubrała.

And this is done by members of her own family,

Te zabójstwa są dokonywane przez członków rodziny,

so the family becomes murderers

więc to najbliżsi stają się mordercami,

when the girl brings so-called disgrace to the family.

jeśli dziewczyna przyniesie "hańbę" rodzinie.

An analysis was done in Egypt not so long ago by the United Nations

Z analizy przeprowadzonej ostatnio w Egipcie przez ONZ wynika,

and it showed that 75 percent of these murders of a girl

że 75% tych zabójstw

are perpetrated by the father, the uncle or the brother,

zostało popełnionych przez ojca, wujka lub brata,

but 25 percent of the murders are conducted by women.

ale 25% dokonują kobiety.

Another problem that we have in the world

Kolejnym problemem,

that relates to women particularly is slavery,

dotyczącym zwłaszcza kobiet, jest niewolnictwo

or human trafficking it's called nowadays.

albo handel ludźmi, jak to się dzisiaj określa.

There were about 12.5 million people sold from Africa into slavery

Około 12,5 milionów Afrykanów zostało sprzedanych w niewolę

in the New World back in the 19th century and the 18th century.

w Nowym Świecie w XVIII i XIX wieku.

There are 30 million people now living in slavery.

Obecnie 30 milionów ludzi żyje w niewoli.

The United States Department of State now has a mandate from Congress

Departament Stanu, zobowiązany przez Kongres

to give a report every year,

do przedstawiania rocznego raportu,

and the State Department reports that 800,000 people are sold

poinformował, że 800 000 osób rocznie

across international borders every year into slavery,

zostaje sprzedanych do niewoli,

and that 80 percent of those sold are women,

80% stanowią kobiety

into sexual slavery.

zmuszone do prostytucji.

In the United States right this moment,

W tym momencie w USA

60,000 people are living in human bondage, or slavery.

60 000 osób żyje w niewoli.

Atlanta, Georgia, where the Carter Center is located

W Atlancie, w stanie Georgia, siedzibie Centrum Cartera

and where I teach at Emory University,

i Uniwersytetu Emory, gdzie wykładam,

they have between 200 and 300 women, people sold into slavery every month.

co miesiąc 200 do 300 osób zostaje sprzedanych w niewolę.

It's the number one place in the nation because of that.

Pod tym względem Atlanta jest numerem jeden w kraju.

Atlanta has the busiest airport in the world,

Lotnisko w Atlancie jest największe na świecie

and they also have a lot of passengers that come from the Southern Hemisphere.

i ma wielu pasażerów z południowej półkuli.

If a brothel owner

Jeśli właściciel burdelu

wants to buy a girl that has brown or black skin,

chce mieć dziewczynę o brązowym lub czarnym kolorze skóry,

they can do it for 1,000 dollars.

to może ją kupić za tysiąc dolarów.

A white-skinned girl brings several times more than that,

Biała dziewczyna kosztuje kilka razy więcej.

and the average brothel owner in Atlanta and in the United States now

Przeciętny właściciel burdelu w Atlancie czy w USA

can earn about $35,000 per slave.

może zarobić na niewolniku około 35 000 dolarów.

The sex trade in Atlanta, Georgia, exceeds the total drug trade in Atlanta, Georgia.

W Atlancie niewolnictwo seksualne jest większe niż handel narkotykami.

So this is another very serious problem, and the basic problem is prostitution,

I to jest kolejny poważny problem,

because there's not a whorehouse in America

bo nie ma w Ameryce burdelu,

that's not known by the local officials,

o którym nie wiedzieliby lokalni oficjele,

the local policemen, or the chief of police or the mayor and so forth.

policjanci, szef policji lub burmistrz.

And this leads to one of the worst problems,

A to prowadzi do jednego z najgorszych problemów,

and that is that women are bought increasingly and put into sexual slavery

czyli do faktu, że kobiety są zmuszane do prostytucji

in all countries in the world.

we wszystkich krajach świata.

Sweden has got a good approach to it.

Szwecja ma do tego dobre podejście.

About 15 to 20 years ago, Sweden decided to change the law,

Jakieś 15 czy 20 lat temu Szwecja postanowiła zmienić prawo

and women are no longer prosecuted

i nie skazuje się już kobiet,

if they are in sexual slavery,

które są ofiarami niewolnictwa seksualnego,

but the brothel owners and the pimps and the male customers are prosecuted,

ale właścicieli burdeli, alfonsów i klientów.

and -- (Applause) -- prostitution has gone down.

(Brawa)

Tak ograniczono prostytucję.

In the United States, we take just the opposite position.

W USA robi się dokładnie na odwrót.

For every male arrested for illegal sex trade,

Na każdego mężczyznę aresztowanego za nielegalną prostytucję

25 women are arrested in the United States of America.

przypada 25 aresztowanych kobiet.

Canada, Ireland, I've already said Sweden,

Kanada, Irlandia, Szwecja,

France, and other countries are moving now towards this so-called Swedish model.

Francja i inne kraje idą w stronę modelu szwedzkiego.

That's another thing that can be done.

To kolejna rzecz, którą można zrobić.

We have two great institutions in this country that all of us admire:

W tym kraju mamy dwie instytucje, które wszyscy podziwiamy:

our military and our great university system.

wojsko i wspaniałe uniwersytety.

In the military, they are now analyzing how many sexual assaults take place.

Armia analizuje właśnie ilość przypadków molestowania seksualnego w szeregach.

The last report I got, there were 26,000 sexual assaults

Ostatni raport, który widziałem, mówił o 26 000 przypadków,

that took place in the military --

które miały miejsce w wojsku.

26,000.

26 tysięcy.

Only 3,000, not much more than 1 percent, are actually prosecuted,

Tylko 3 tysiące, nie więcej niż 1%, zostało osądzonych.

and the reason is that the commanding officer of any organization --

Wynika to z tego, że oficer dowodzący dowolną organizacją:

a ship like my submarine, or a battalion in the Army

statkiem, jak moja łódź podwodna, batalionem w wojsku

or a company in the Marines --

czy kompanią w Marines,

the commanding officer has the right under law to decide

podejmuje decyzję,

whether to prosecute a rapist or not,

czy osądzić gwałciciela czy nie.

and of course, the last thing they want is for anybody to know

A oczywiście ostatnią rzeczą, do której chce się przyznać

that under their command, sexual assaults are taking place,

jest to, że pod jego dowództwem miały miejsce takie przypadki,

so they do not do it.

więc nikogo nie osądza.

That law needs to be changed.

Prawo trzeba zmienić.

About one out of four girls who enter American universities

Spośród studentek na uniwersytetach USA

will be sexually assaulted before she graduates,

1 na 4 doświadczy napaści na tle seksualnym.

and this is now getting a lot of publicity,

Obecnie problem ten nabrał rozgłosu,

partially because of my book, but other things,

częściowo dzięki mojej książce.

and so 89 universities in America are now condemned

Obecnie 89 uniwersytetów w USA zostało postawionych w stan oskarżenia

by the Department of Education under Title IX

przez Departament Edukacji z tytułu ustawy Title IX,

because the officials of the universities are not taking care of the women

ponieważ władze tych uniwersytetów nie robią nic, aby chronić kobiety

to protect them from sexual assault.

przed napaściami na tle seksualnym.

The Department of Justice says that more than half of the rapes

Według Departamentu Sprawiedliwości to seryjni gwałciciele

on a college campus take place by serial rapists,

dokonują ponad połowy gwałtów na uniwersyteckich kampusach.

because outside of the university system,

Poza systemem uniwersyteckim

if they rape somebody, they'll be prosecuted,

stanęliby za gwałt przed sądem,

but when they get on a university campus, they can rape with impunity.

ale na kampusie pozostają bezkarni.

They're not prosecuted.

Nie są karani.

Those are the kinds of things that go on in our society.

Takie rzeczy dzieją się w naszym społeczeństwie.

Another thing that's very serious about the abuse of women and girls

Kolejnym problemem związanym z łamaniem praw kobiet i dziewczyn

is the lack of equal pay for equal work,

jest brak równej płacy za tę samą pracę.

as you know. (Applause)

(Brawa)

And this is sometimes misinterpreted, but for full-time employment,

I to jest czasami błędnie interpretowane, ale zatrudniona na pełny etat Amerykanka

a woman in the United States now gets 23 percent less than a man.

zarabia o 23% mniej niż mężczyzna.

When I became president, the difference was 39 percent.

Kiedy zostałem prezydentem różnica wynosiła 39%.

So we've made some progress, partially because I was president

Udało nam się poprawić tę sytuację, częściowo dlatego, że byłem prezydentem,

and so forth -- (Applause) (Laughter) --

(Brawa) (Śmiech)

but in the last 15 years, there's been no progress made,

ale w ciągu ostatnich 15 lat nic się nie zmieniło.

so it's been just about 23 or 24 percent difference

23% lub 24% różnicy

for the last 15 years.

przez 15 lat.

These are the kind of things that go on.

Tak się sprawy mają.

If you take the Fortune 500 companies,

W rankingu Fortune 500

23 of them have women CEOs,

dyrektorami generalnymi 23 firm z 500

out of 500,

są kobiety.

and those CEOs, I need not tell you,

Nie muszę dodawać,

make less on an average

że zarabiają średnio mniej

than the other CEOs.

niż pozostali.

Well, that's what goes on in our country.

Tak się dzieje w naszym kraju.

Another problem with the United States

Innym problemem USA

is we are the most warlike nation on Earth.

jest to, że jesteśmy najbardziej wojowniczym narodem na świecie.

We have been to war with about 25 different countries

Od zakończenia II Wojny Światowej

since the Second World War.

weszliśmy w konflikt z 25 krajami.

Sometimes, we've had soldiers on the ground fighting.

Czasami żołnierze walczą na lądzie.

The other times, we've been flying overhead

Innym razem latają

dropping bombs on people.

i zrzucają bomby na ludzi.

Other times, of course, now, we have drones that attack people and so forth.

W tym drugim przypadku wykorzystuje się teraz drony.

We've been at war with 25 different countries

Ponad 25 konfliktów z różnymi krajami

or more since the Second World War.

albo nawet więcej od zakończenia II Wojny Światowej.

There was four years, I won't say which ones,

Były cztery lata, nie powiem które,

where we didn't --

kiedy nie walczyliśmy.

(Applause) -- we didn't drop a bomb, we didn't launch a missile,

(Brawa)

Żadnej bomby, żadnej rakiety

we didn't fire a bullet.

nawet jednego pocisku.

But anyway, those kinds of things, the resort to violence

Uciekanie się do przemocy

and the misinterpretation of the holy scriptures

i błędna interpretacja świętych tekstów

are what causes, are the basic causes, of abuse of women and girls.

to główne przyczyny łamania praw kobiet i dziewczyn.

There's one more basic cause that I need not mention,

Ale jest jeszcze jedna przyczyna, o której nie wspomniałem.

and that is that in general, men don't give a damn.

Chodzi o to, że mężczyzn to zupełnie nie obchodzi.

(Applause) That's true.

(Brawa) To prawda.

The average man that might say, I'm against the abuse of women and girls

Przeciętny mężczyzna, który nawet mówi, że jest przeciwny łamaniu praw kobiet,

quietly accepts the privileged position that we occupy,

po cichu akceptuje swoją uprzywilejowaną pozycję.

and this is very similar to what I knew when I was a child,

I to jest bardzo podobne do tego, co się działo, gdy byłem dzieckiem

when separate but equal had existed.

i gdy istniała segregacja.

Racial discrimination, legally, had existed for 100 years,

Dyskryminacja na tle rasowym istniała legalnie przez 100 lat,

from 1865 at the end of the War Between the States, the Civil War,

od 1865 roku, czyli od końca Wojny Secesyjnej,

all the way up to the 1960s,

aż do lat 60. XX wieku,

when Lyndon Johnson got the bills passed

kiedy Lyndon Johnson podpisał ustawę

for equal rights.

o równych prawach.

But during that time, there were many white people

W tym czasie wielu białych myślało,

that didn't think that racial discrimination was okay,

że dyskryminacja rasowa jest zła,

but they stayed quiet,

ale siedzieli cicho,

because they enjoyed the privileges of better jobs,

bo korzystali z przywilejów lepszej pracy,

unique access to jury duty,

możliwości zasiadania w ławie przysięgłych,

better schools, and everything else,

lepszych szkół i tak dalej.

and that's the same thing that exists today,

Taką samą sytuację mamy dzisiaj,

because the average man really doesn't care.

bo przeciętnego mężczyznę to naprawdę nie obchodzi.

Even though they say, "I'm against discrimination against girls and women,"

Nawet jeśli mówi: "Jestem przeciwny dyskryminacji kobiet i dziewczyn",

they enjoy a privileged position.

to i tak korzysta ze swojej uprzywilejowanej pozycji.

And it's very difficult to get the majority of men

Bardzo trudno jest przekonać większość mężczyzn,

who control the university system,

którzy kontrolują system uniwersytecki,

the majority of men that control the military system,

system wojskowy,

the majority of men that control the governments of the world,

rządy,

and the majority of men that control the great religions.

religie.

So what is the basic thing that we need to do today?

Co można zrobić?

I would say the best thing that we could do today

Najlepiej by było,

is for the women in the powerful nations

żeby kobiety z wpływowych narodów,

like this one, and where you come from,

jak nasz lub ten, z którego pochodzicie,

Europe and so forth, who have influence and who have freedom to speak and to act,

z Europy, które mają wpływ i mogą mówić i działać,

need to take the responsibility on yourselves

wzięły na siebie odpowiedzialność

to be more forceful in demanding

i tym bardziej domagały się

an end to racial discrimination against girls and women

położenia kresu dyskryminacji względem dziewczyn i kobiet

all over the world.

na całym świecie.

The average woman in Egypt

Przeciętna kobieta w Egipcie

doesn't have much to say about her daughters

niewiele może zdziałać

getting genitally mutilated and so forth.

przeciwko okaleczaniu genitaliów córki.

I didn't even go down to detail about that.

Nie będę wchodził w szczegóły.

But I hope that out of this conference,

Ale mam nadzieję, że po tej konferencji

that every woman here will get your husbands to realize

każda kobieta tutaj obecna uświadomi swojemu mężowi,

that these abuses on the college campuses and the military and so forth

że trzeba chronić wasze córki i wnuczki

and in the future job market,

przed tymi nadużyciami na kampusach, w wojsku

need to protect your daughters and your granddaughters.

i na rynku pracy.

I have 12 grandchildren, four children, and 10 great-grandchildren,

Mam 12 wnuków, 4 dzieci i 10 prawnuków.

and I think often about them

Często o nich myślę

and about the plight that they will face in America,

i o tym, z czym będą musieli sobie radzić w Ameryce

not only if they lived in Egypt or a foreign country,

a co dopiero w Egipcie czy w innym kraju,

in having equal rights,

walcząc o równe prawa.

and I hope that all of you will join me

Mam nadzieję, że wszyscy dołączycie do mnie

in being a champion for women and girls around the world

i będziecie bronić praw kobiet i dziewczyn

and protect their human rights.

na całym świecie.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)