Esta Soler: How we turned the tide on domestic violence (Hint: the Polaroid helped)

Translator: Alena Zhaliazniak Reviewer: Hanna Baradzina

I want you to imagine

Я хачу, каб вы сабе ўявілі,

what a breakthrough this was

якімі жыццязмяняльнымі былі

for women who were victims of violence

для жанчын, якія перажылі гвалт,

in the 1980s.

80-я гады.

They would come into the emergency room

Яны прыходзілі ў шпіталь хуткай дапамогі

with what the police would call "a lovers' quarrel,"

з сымптомамі таго, што паліцыя называла "сваркай каханкаў",

and I would see a woman who was beaten,

і я бачыла збітую жанчыну,

I would see a broken nose and a fractured wrist

я бачыла паламаныя насы, расколатыя ручыцы

and swollen eyes.

і напухлыя вочы.

And as activists, we would take our Polaroid camera,

Будучы актывістамі, мы вымалі нашыя фатаапараты Паларойд,

we would take her picture,

рабілі здымак,

we would wait 90 seconds,

і праз 90 секунд

and we would give her the photograph.

у яе было пацверджанне.

And she would then have

З гэтым пацверджаннем

the evidence she needed to go to court.

можна было ісці напрасткі ў суд.

We were making what was invisible visible.

Мы рабілі нябачнае бачным.

I've been doing this for 30 years.

І я гэтым займаюся ўжо 30 год.

I've been part of a social movement

Я ўдзельнічаю ў сацыяльным руху,

that has been working on ending

які працуе над спыненнем

violence against women and children.

гвалту супраць жанчын і дзяцей.

And for all those years,

І на працягу ўсіх гэтых год,

I've had an absolutely passionate

я зацята падтрымлівала

and sometimes not popular belief

не заўсёды папулярную думку,

that this violence is not inevitable,

што гвалт -- не нешта неадхільнае,

that it is learned, and if it's learned,

а нешта вывучанае, а калі яно вывучанае,

it can be un-learned, and it can be prevented.

то ад яго можна адвучыць, і значыцца яго прадухіліць.

(Applause)

(Воплескі)

Why do I believe this?

Чаму я ў гэта веру?

Because it's true.

Таму што гэта -- праўда.

It is absolutely true.

Гэта абсалютная праўда.

Between 1993 and 2010,

Паміж 1993-ім і 2010-м

domestic violence among adult women

бытавы гвалт супраць дарослых жанчын

in the United States

у Злучаных Штатах

has gone down by 64 percent,

паменшыўся на 64 адсоткі,

and that is great news.

і гэта добра.

(Applause)

(Воплескі)

Sixty-four percent. Now, how did we get there?

Шэсцьдзясят чатыры адсоткі. Як мы гэтага дамагліся?

Our eyes were wide open.

З шырока расплюшчанымі вачыма.

Thirty years ago, women were beaten,

Трыццаць год таму жанчын збівалі,

they were stalked, they were raped,

іх пераследвалі, іх згвалчвалі,

and no one talked about it.

і пра гэта ніхто не размаўляў.

There was no justice.

Правасуддзя не было.

And as an activist, that was not good enough.

Для актывыста гэта было недастаткова.

And so step one on this journey

Наступным крокам нашага руху

is we organized,

было арганізаванне

and we created this extraordinary

гэткай надзвычайнай

underground network of amazing women

нябачнае сеткі надзвычайных жанчын,

who opened shelters,

што адчынілі прытулкі,

and if they didn't open a shelter,

а калі яны іх не адчынілі,

they opened their home

яны адчынялі свае дамы,

so that women and children could be safe.

каб жанчыны і дзеці былі ў бяспецы.

And you know what else we did?

Ведаеце, што яшчэ мы рабілі?

We had bake sales, we had car washes,

Мы прадавалі самаробнае печыва, мылі машыны,

and we did everything we could do to fundraise,

рабілі ўсё магчымае, каб назбіраць грошай.

and then at one point we said,

А пасля аднойчы мы сабе сказалі,

you know, it's time that we went

што ўжо самы час звярнуцца

to the federal government

да федэральнай адміністрацыі

and asked them to pay for these

і папрасіць заробку за прапанаванне

extraordinary services that are saving people's lives.

гэтае надзвычайнае дапамогі, якая бароніць людзям жыццё.

Right? (Applause)

Слушна? (Воплескі)

And so, step number two,

Гэтак на другім кроку нашага шляху

we knew we needed to change the laws.

мы ўпэўніліся, што трэба змяніць законы.

And so we went to Washington,

Таму мы паехалі ў Вашынгтон

and we lobbied for the first piece of legislation.

і пачалі размовы пра змены ў першым законе.

And I remember walking through the halls

Я памятаю, як я йшла праз калідоры

of the U.S. Capitol,

амерыканскага Капітоля [дзе засядае нацыянальны сход ЗША],

and I was in my 30s, and my life had purpose,

мне было 30 з нечым, маё жыццё мела мэту,

and I couldn't imagine

і я не магла сабе ўявіць,

that anybody would ever challenge

што нехта будзе супраць

this important piece of legislation.

гэтага важнага закону.

I was probably 30 and naive.

Мне было каля 30-ці, і я, думаю, была вельмі наіўнай.

But I heard about a congressman

Але я пачула пра законатворца,

who had a very, very different point of view.

у якога на гэты конт былі іншыя гледжанні.

Do you know what he called

Вы ведаеце, як ён назваў

this important piece of legislation?

гэты важны заканадаўчы акт?

He called it the Take the Fun Out of Marriage Act.

Ён назваў яго актам пра спыненне забаваў у брачным статусе.

The Take the Fun Out of Marriage Act.

Спыненне забаваў у інстытуце брака.

Ladies and gentlemen, that was in 1984

Спадарыні і спадары, гэта было ў 1984-м

in the United States, and I wish I had Twitter.

у ЗША, і мне шкада, што не было тады Твітара.

(Laughter)

(Смех)

Ten years later, after lots of hard work,

Дзесяць год пазней, шмат над ім папрацаваўшы,

we finally passed the Violence Against Women Act,

мы нарэшце дамагліся прыняцця закону супраць гвалту над жанчынамі.

which is a life-changing act

Гэты закон быў жыццязмяняльным,

that has saved so many lives. (Applause)

і абярог шмат жыццяў. (Воплескі)

Thank you.

Дзякуй.

I was proud to be part of that work,

Я ганаруся сваім удзелам у гэтай працы,

and it changed the laws

бо гэта праца змяніла закон,

and it put millions of dollars into local communities.

і яна накіравала мільёны даляраў у людскія супольнасці.

And you know what else it did? It collected data.

Ведаеце, што яшчэ ён зрабіў? Назбіраў дадзенных.

And I have to tell you, I'm passionate about data.

Трэба вам прызнацца, я натхняюся дадзенымі.

In fact, I am a data nerd.

Мяне нават можна назваць фанаткай дадзеных.

I'm sure there are a lot of data nerds here.

Я думаю гэткіх фанатаў у залі хапае.

I am a data nerd,

Я фанатка дадзеных,

and the reason for that is I want to make sure

а прычына гэтаму тое, што я хачу ўпэўніцца,

that if we spend a dollar, that the program works,

што калі даляр страчаны, то праграма працуе,

and if it doesn't work, we should change the plan.

а калі яна не працуе, дык нам патрэбны новы план.

And I also want to say one other thing:

І яшчэ дадам --

We are not going to solve this problem

мы не вырашым праблемы

by building more jails

будоўляй новых турмаў,

or by even building more shelters.

ці нават будоўляй новых прытулкаў.

It is about economic empowerment for women,

Трэба даць жанчынам мажлівасць зарабляць,

it is about healing kids who are hurt,

трэба даць параненым жыццём дзецям любоў,

and it is about prevention with a capital P.

трэба пачынаць з Прадухілення, а не лячэння.

And so, step number three on this journey:

Таму трэці крок нашага шляху.

We know, if we're going to keep making this progress,

Мы ведаем, што для павелічэння ўплыву руху

we're going to have to turn up the volume,

трэба ўзмацніць гук,

we're going to have to increase the visibility,

трэба павялічыць бачнасць,

and we're going to have to engage the public.

трэба размаўляць публічна.

And so knowing that, we went to the Advertising Council,

Ведаючы ўсё гэта, мы звярнуліся ў Савет рэкламы,

and we asked them to help us

і папрасілі дапамогі

build a public education campaign.

са стварэннем кампаніі па адукацыі грамадства.

And we looked around the world to Canada

Мы паглядзелі па ўсім свеце, з Канады,

and Australia and Brazil and parts of Africa,

Аўстраліі, Бразіліі і да частак Афрыкі,

and we took this knowledge

склалі разам гэтыя веды

and we built the first national

і распрацавалі першую нацыянальную

public education campaign

кампанію адукацыі грамадства

called There's No Excuse for Domestic Violence.

з назвай "Бытавому гвалту няма прабачэнняў".

Take a look at one of our spots.

Гляньце на адзін з ролікаў.

(Video) Man: Where's dinner?

(Відэа) Мужчына: Дзе вячэра?

Woman: Well, I thought you'd be home a couple hours ago, and I put everything away, so—

Жанчына: Я думала, што ты будзеш дома некалькі гадзін таму, я ўсё прыбрала і...

Man: What is this? Pizza. Woman: If you had just called me, I would have known—

М: Што гэта? Піцца? Ж: Калі б ты мне патэлефанаваў, я б ведала...

Man: Dinner? Dinner ready is a pizza? Woman: Honey, please don't be so loud.

М: Вячэра? Гатовая вячэра гэта піцца? Ж: Любы, не гэтак голасна.

Please don't—Let go of me!

Калі ласка, не. Пусці мяне!

Man: Get in the kitchen! Woman: No! Help!

М: Марш на кухню! Ж: Не! Ратуйце!

Man: You want to see what hurts? (Slaps woman)

М: Хочаш ведаць, што балюча? (Біе жанчыну)

That's what hurts! That's what hurts! (Breaking glass)

Гэта балюча! Гэта вельмі балюча! (Б'ецца шкло)

Woman: Help me!

Ж: Ратуйце!

["Children have to sit by and watch. What's your excuse?"]

[Дзеці глядзяць на сцэну. Подпіс: "Якое твае прабачэнне?"]

Esta Soler: As we were in the process

Эста Солер: У працэсе

of releasing this campaign,

выпуску кампаніі

O.J. Simpson was arrested

арыштавалі А.Дж. Сымпсана

for the murder of his wife and her friend.

за забойства свае жонкі і яе сябра.

We learned that he had a long history

Мы даведаліся, што ў праблемы бытавога гвалту

of domestic violence.

даўнія карані.

The media became fixated.

СМІ засяродзіліся на працэсе.

The story of domestic violence

Артыкулы пра бытавы гвалт

went from the back page,

перасунуліся з апошняе старонкі,

but actually from the no-page, to the front page.

нават з адсутнасці старонкі, на першую.

Our ads blanketed the airwaves,

Нашыя рэкламныя ролікі запаланілі эфір,

and women, for the first time,

і ўпершыню жанчыны

started to tell their stories.

пачалі расказваць пра свае здарэнні.

Movements are about moments,

Для ажыцяўлення рухаў патрэбныя моманты,

and we seized this moment.

і гэты момант стаў нашым.

And let me just put this in context.

Чаго мы дасягнулі? Вось прыклад.

Before 1980, do you have any idea

Ці вы ведаеце, колькі было

how many articles were in The New York Times

артыкулаў пра бытавы гвалт у газеце Нью Ёрк Таймз

on domestic violence?

да 1980-га?

I'll tell you: 158.

Я вам скажу - 158.

And in the 2000s, over 7,000.

А ў 2000-ых -- больш за 7 000.

We were obviously making a difference.

Намі распачатыя змены былі ў наяўнасці.

But we were still missing a critical element.

Але яшчэ не хапала аднаго крытычнага элементу.

So, step four: We needed to engage men.

Гэтак, крок чатыры: ўдзел мужчын.

We couldn't solve this problem

Праблемы не вырашыць,

with 50 percent of the population on the sidelines.

калі палова насельніцтва не ўдзельнічае ў вырашэнні.

And I already told you I'm a data nerd.

Я вам ужо казала, што я -- фанатка дадзеных.

National polling told us that men felt indicted

Нацыянальнае апытанне паведаміла нам, што мужчыны адчувалі сябе звінавачанымі

and not invited into this conversation.

і недалучанымі да размовы.

So we wondered, how can we include men?

Вось мы і памеркавалі, як іх далучыць.

How can we get men to talk about

Як папрасіць мужчын размаўляць

violence against women and girls?

пра гвалт супраць жанчын і дзяўчат?

And a male friend of mine pulled me aside

Адзін мой знаёмы адвёў мяне ў бок

and he said, "You want men to talk about violence

і сказаў: "Вы хочаце, каб мужчыны размаўлялі пра гвалт

against women and girls. Men don't talk."

супраць жанчын і дзяўчат. Мужчыны ніколі не размаўляюць."

(Laughter)

(Смех)

I apologize to the men in the audience.

Мае выбычэнні мужчынам з аўдыторыі.

I know you do.

Я ведаю, што вы размаўляеце.

But he said, "Do you know what they do do?

Ён дадаў: "Але ведаеце, што яны абавязкова робяць?

They do talk to their kids.

Яны размаўляюць са сваімі дзецьмі.

They talk to their kids as parents, as coaches."

Яны размаўляюць з імі ці то ў якасці бацькоў, ці то спартыўных трэнераў."

And that's what we did.

Гэтак мы і зрабілі.

We met men where they were at

Мы дапасаваліся да мужчын,

and we built a program.

і стварылі праграму.

And then we had this one event

Пасля ў нас была адна прамова,

that stays in my heart forever

якая застанецца ў маім сэрцы назаўжды,

where a basketball coach

калі трэнер па баскетболе

was talking to a room filled with male athletes

размаўляў з аўдыторыяй мужчын-атлетаў

and men from all walks of life.

і папросту мужчын з розных хадоў жыцця.

And he was talking about the importance

Ён размаўляў пра важнасць

of coaching boys into men

трэніроўкі хлапчукоў мужчынасці

and changing the culture of the locker room

і пра змену культуры пакою пераапранання,

and giving men the tools to have healthy relationships.

пра тое, што мужчынаў патрэбна навучыць механізмам здаровых адносінаў.

And all of a sudden, he looked at the back of the room,

Раптам ён паглядзеў назад аўдыторыі

and he saw his daughter,

і, ўбачыўшы там сваю дачку,

and he called out his daughter's name, Michaela,

назваў яе імя, Міхаэла,

and he said, "Michaela, come up here."

і падазваў яе падысці бліжэй.

And she's nine years old, and she was kind of shy,

Ёй было дзевяць год, яна трохі саромелася.

and she got up there,

Яна падышла,

and he said, "Sit down next to me."

ён ёй сказаў: "Сядай каля мяне."

She sat right down next to him.

Яна села блізенька.

He gave her this big hug, and he said,

Ён яе моцна абняў і сказаў:

"People ask me why I do this work.

"Мяне пытаюць, чаму я раблю такія выступы.

I do this work because I'm her dad,

Я іх раблю, бо я ейны бацька,

and I don't want anyone ever to hurt her."

і я не хачу, каб хтосьці кольвесь яе пакрыўдзіў."

And as a parent, I get it.

Як маці, я яго разумею,

I get it,

Я яго разумею,

knowing that there are so many sexual assaults

асабліва ведаючы колькасць згвалчванняў

on college campuses

у кампусах універсітэтаў,

that are so widespread and so under-reported.

як яны шырока распаўсюджаны, і як няшмат заяўленняў пра іх трапляе ў паліцыю.

We've done a lot for adult women.

Мы шмат чаго добрага зрабілі для дарослых жанчын.

We've got to do a better job for our kids.

Трэба больш зрабіць для нашых дзяцей.

We just do. We have to. (Applause)

Нам патрэбна. Мы вымушаны. (Воплескі)

We've come a long way

Мы далёка прарухаліся

since the days of the Polaroid.

з часоў Паларойду.

Technology has been our friend.

Тэхналогія нам ў гэтым паспрыяла.

The mobile phone is a global game changer

Мабільныя тэлефоны па ўсім свеце змяняюць сітуацыю

for the empowerment of women,

з пашырэннем мажлівасцяў для жанчын.

and Facebook and Twitter and Google and YouTube

А Фэйсбук і Твітар, і Гугл, і Ютуб --

and all the social media helps us organize

усе сацыяльныя сеткі дапамагаюць з'арганізавацца

and tell our story in a powerful way.

і расказаць пра нашую сагу вялікай колькасці людзей.

And so those of you in this audience

Для тых ва аўдыторыі,

who have helped build those applications

хто дапамог пабудаваць гэтыя праграмы

and those platforms, as an organizer,

і гэтыя платформы, ад мяне-арганізатара

I say, thank you very much.

вялізная падзяка.

Really. I clap for you.

Насамрэч. Хвала вам.

(Applause)

(Воплескі)

I'm the daughter of a man

Я -- дачка мужчыны,

who joined one club in his life,

які далучыўся толькі да адной групы ў сваім жыцці,

the Optimist Club.

Клубу аптымістаў.

You can't make that one up.

Гэтага пачуцця не нахлусіш.

And it is his spirit and his optimism

І менавіта гэтае пачуццё і ягоны аптымізм

that is in my DNA.

сталі часткай маіх генаў.

I have been doing this work

Я займаюся гэтай працай

for over 30 years,

ужо больш за 30 год,

and I am convinced, now more than ever,

і я ўпэўнена, зараз больш чым колісь,

in the capacity of human beings to change.

што чалавек можа змяніцца.

I believe we can bend the arc of human history

Я ўпэўнена, што мы можам перагнуць дугу гісторыі

toward compassion and equality,

ў бок спачування і раўнапраўя.

and I also fundamentally believe

Я таксама цвёрда веру,

and passionately believe

зацята веру,

that this violence does not have to be part

што гвалт не павінен быць

of the human condition.

неразлучнай часткай развіцця чалавецтва.

And I ask you, stand with us

Мой заклік да вас -- станьце побач

as we create futures without violence

у нашым стварэнні будучыні без гвалту

for women and girls and men and boys everywhere.

для жанчын, дзяўчат, мужчын і хлопцаў паўсюль.

Thank you very much.

Вялікі дзякуй.

(Applause)

(Воплескі)