Esta Soler: How we turned the tide on domestic violence (Hint: the Polaroid helped)

Translator: Trang Ng Reviewer: Chau Hong Quang

I want you to imagine

Tôi muốn các bạn hãy tưởng tượng

what a breakthrough this was

một bước đột phá lớn nhường nào

for women who were victims of violence

cho những phụ nữ, những nạn nhân của bạo lực gia đình

in the 1980s.

vào những năm 1980

They would come into the emergency room

Họ đã phải đến những phòng cấp cứu

with what the police would call "a lovers' quarrel,"

với lý do mà cảnh sát bấy giờ vẫn gọi là " cuộc cãi vã lứa đôi"

and I would see a woman who was beaten,

và tôi thấy một người phụ nữ bị đánh đập

I would see a broken nose and a fractured wrist

với mũi và cổ tay bị gãy

and swollen eyes.

đôi mắt bị sưng lên.

And as activists, we would take our Polaroid camera,

Là những nhà hoạt động xã hội, chúng tôi lấy máy ảnh Polaroid của mình ra

we would take her picture,

và chụp ảnh cho cô ấy

we would wait 90 seconds,

chúng tôi đợi 90 giây

and we would give her the photograph.

và trao cho cô ấy tấm ảnh

And she would then have

và cô ấy sẽ có

the evidence she needed to go to court.

bằng chứng mình cần để ra tòa

We were making what was invisible visible.

Chúng tôi đã làm những điều vô hình trở nên hữu hình

I've been doing this for 30 years.

Tôi đã làm công việc đó trong suốt 30 năm qua

I've been part of a social movement

như một phần của cuộc vận động xã hội

that has been working on ending

để chấm dứt

violence against women and children.

bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em

And for all those years,

Và trong những năm qua,

I've had an absolutely passionate

Tôi đã rất nhiệt huyết với

and sometimes not popular belief

một niềm tin riêng rằng

that this violence is not inevitable,

bạo lực gia đình không phải là điều hiển nhiên

that it is learned, and if it's learned,

mà là điều được dạy, và nếu đã là điều được dạy,

it can be un-learned, and it can be prevented.

thì cũng có thể được ngừng dạy và được phòng chống

(Applause)

(Vỗ tay)

Why do I believe this?

Tại sao tôi lại tin vào điều đó?

Because it's true.

Bởi đó là sự thật

It is absolutely true.

Rất thật.

Between 1993 and 2010,

Giữa năm 1993 và 2010,

domestic violence among adult women

bạo lực gia đình đối với phụ nữ

in the United States

tại Mỹ

has gone down by 64 percent,

đã giảm đến 64%

and that is great news.

và đó là một tin tốt lành

(Applause)

(Vỗ tay)

Sixty-four percent. Now, how did we get there?

64%, Làm sao chúng tôi đã đạt được kết quả đó?

Our eyes were wide open.

Chúng tôi đã nhận ra

Thirty years ago, women were beaten,

30 năm trước, phụ nữ bị đánh đập

they were stalked, they were raped,

bị theo dõi, bị cưỡng bức

and no one talked about it.

và không một ai nói về chuyện đó

There was no justice.

Khi đó công lý đã không tồn tại

And as an activist, that was not good enough.

Là một nhà vận động xã hội, đó là điều không thể chấp nhận được.

And so step one on this journey

Và bước đầu tiên của cuộc hành trình

is we organized,

chúng tôi đã tổ chức

and we created this extraordinary

và xây dựng

underground network of amazing women

một mạng lưới ngầm gồm những phụ nữ tuyệt vời

who opened shelters,

họ đã xây nhà

and if they didn't open a shelter,

và nếu không xây nhà

they opened their home

họ đã mở rộng cánh cửa nhà mình

so that women and children could be safe.

để những phụ nữ và trẻ em có nơi ở an toàn.

And you know what else we did?

Chúng tôi còn làm gì nữa?

We had bake sales, we had car washes,

Chúng tôi đã bán bánh, rửa xe,

and we did everything we could do to fundraise,

và làm tất cả những gì có thể để gây quỹ,

and then at one point we said,

và đến một thời điểm chúng tôi đã nói rằng

you know, it's time that we went

bạn biết đấy, đó là lúc mà chúng tôi tìm đến

to the federal government

chính phủ liên bang

and asked them to pay for these

và yêu cầu họ trả tiền

extraordinary services that are saving people's lives.

cho những dịch vụ mà chúng tôi đang làm để cứu sống sinh mạng con người

Right? (Applause)

Phải không ạ? (Vỗ tay)

And so, step number two,

Và, bước thứ hai là,

we knew we needed to change the laws.

chúng tôi biết rằng cần phải thay đổi luật pháp

And so we went to Washington,

Chúng tôi đã tìm đến Washington

and we lobbied for the first piece of legislation.

chúng tôi đã vận động hành lang cho phần đầu tiên của bản pháp chế

And I remember walking through the halls

Và tôi vẫn nhớ khi bước qua sảnh

of the U.S. Capitol,

của U.S. Capitol

and I was in my 30s, and my life had purpose,

khi tôi đang ở độ tuổi 30, và sống một cuộc đời có mục đích

and I couldn't imagine

và tôi đã không thể tưởng tượng rằng

that anybody would ever challenge

bất kì ai cũng có thể thách thức

this important piece of legislation.

một văn bản pháp lý quan trọng đến như vậy

I was probably 30 and naive.

Tôi 30 tuổi và vẫn rất ngây thơ

But I heard about a congressman

Nhưng tôi đã được nghe về một nghị sí

who had a very, very different point of view.

người đã có một quan điểm rất rất khác

Do you know what he called

Bạn biết ông ta đã gọi ,

this important piece of legislation?

bản pháp chế quan trọng đó là gì không?

He called it the Take the Fun Out of Marriage Act.

Ông ta đã gọi nó là: đạo luật lấy đi niềm vui trong hôn nhân

The Take the Fun Out of Marriage Act.

Đạo luật lấy đi niềm vui trong hôn nhân.

Ladies and gentlemen, that was in 1984

Thưa quý vị, đó là vào năm 1984

in the United States, and I wish I had Twitter.

tôi đã ước rằng giá mà chúng ta có Twitter tại Mỹ vào thời điểm đó

(Laughter)

(Cười)

Ten years later, after lots of hard work,

10 năm sau đó, sau rất nhiều những khó khăn

we finally passed the Violence Against Women Act,

cuối cùng đạo luật chống lại bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em đã được thông qua

which is a life-changing act

đó là điều làm thay đổi cuộc sống

that has saved so many lives. (Applause)

nó đã cứu rất nhiều sinh mạng (Cười)

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

I was proud to be part of that work,

Tôi đã rất tự hào rằng mình đã là một phần của công việc đó

and it changed the laws

và nó đã làm thay đổi luật pháp

and it put millions of dollars into local communities.

đưa hàng triệu đô la đến những cộng đồng địa phương

And you know what else it did? It collected data.

Và bạn biết nó còn làm gì nữa không, nó đã thu thập số liệu

And I have to tell you, I'm passionate about data.

Và tôi phải nói với các bạn rằng tôi có niềm đam mê lớn với các số liệu

In fact, I am a data nerd.

Và sự thật là tôi là một con mọt số liệu

I'm sure there are a lot of data nerds here.

Tôi cũng chắc chắn rằng có rất nhiều con mọt số liệu đang ở đây hôm nay

I am a data nerd,

Tôi là một con mọt số liệu

and the reason for that is I want to make sure

và lý do là vì, tôi muốn chắc chắn rằng

that if we spend a dollar, that the program works,

nếu chúng ta tiêu dù chỉ một đô la, thì nó phải mang lại lợi ích

and if it doesn't work, we should change the plan.

và nếu nó không mang lại lợi ích gì, thì chúng ta cần phải thay đổi kế hoạch

And I also want to say one other thing:

Và tôi cũng muốn nói thêm rằng

We are not going to solve this problem

Chúng ta sẽ không thể giải quyết vấn đề này

by building more jails

bằng cách xây thêm nhà tù

or by even building more shelters.

hay xây dựng thêm những nơi trú ngụ tạm thời.

It is about economic empowerment for women,

Nếu đó là về khả năng kinh tế của người phụ nữ,

it is about healing kids who are hurt,

về việc hàn gắn vết thương của những đứa trẻ

and it is about prevention with a capital P.

và đó là về việc ngăn chặn chữ cái P (Punishment = bạo lực)

And so, step number three on this journey:

Và do đó, bước thứ 3 của cuộc hành trình là

We know, if we're going to keep making this progress,

Chúng tôi biết rằng, nếu tiếp tục quá trình này,

we're going to have to turn up the volume,

chúng tôi sẽ phải mở rộng phạm vi

we're going to have to increase the visibility,

sẽ phải nâng cao tầm nhìn,

and we're going to have to engage the public.

và sẽ phải thu hút quần chúng.

And so knowing that, we went to the Advertising Council,

Và do đó, chúng tôi đã tìm đến Hội đồng Quảng Cáo,

and we asked them to help us

và yêu cầu họ giúp đỡ mình

build a public education campaign.

xây dựng một chiến dịch giáo dục đại chúng.

And we looked around the world to Canada

Và chúng tôi đã tìm tòi quanh thế giới đến Canada

and Australia and Brazil and parts of Africa,

Úc, Brazil and một phần của Châu Phi,

and we took this knowledge

và mang những kiến thức này

and we built the first national

chúng tôi đã xây dựng chiến dịch giáo dục đại chúng

public education campaign

toàn quốc đầu tiên

called There's No Excuse for Domestic Violence.

với tên gọi là: Không có một lời bào chữa nào cho bạo lực gia đình

Take a look at one of our spots.

Các bạn hãy thử xem một trong những hình ảnh chúng tôi ghi được

(Video) Man: Where's dinner?

(Video) Người đàn ông: Bữa tối của tôi đâu?

Woman: Well, I thought you'd be home a couple hours ago, and I put everything away, so—

Người phụ nữ: À, tôi cứ tưởng ông về nhà mấy tiếng trước rồi chứ, nên tôi đã cất các thứ đi.

Man: What is this? Pizza. Woman: If you had just called me, I would have known—

M: Cái gì thế này ? Pizza W: Nếu ông gọi tôi trước, thì tôi còn biết đường mà...

Man: Dinner? Dinner ready is a pizza? Woman: Honey, please don't be so loud.

M: Bữa tối? Bữa tối là pizza á? W: Chồng ơi, xin đừng nói to thế

Please don't—Let go of me!

Em xin anh, hãy bỏ em ra!

Man: Get in the kitchen! Woman: No! Help!

M: Đi vào trong bếp cho tôi W: Không, cứu tôi với

Man: You want to see what hurts? (Slaps woman)

M: Mày muốn biết cảm giác đau đớn là thế nào phải không? (Tát người phụ nữ)

That's what hurts! That's what hurts! (Breaking glass)

Đau quá, đau quá (Tiếng kính vỡ)

Woman: Help me!

W: Cứu tôi với

["Children have to sit by and watch. What's your excuse?"]

(Trẻ con phải ngồi chứng kiến cảnh đó, lời bào chữa của bạn là gì?)

Esta Soler: As we were in the process

Esta Soler: khi chúng tôi

of releasing this campaign,

tiến hành chiến dịch này,

O.J. Simpson was arrested

O.J. Simpson đã bị bắt

for the murder of his wife and her friend.

vì tội sát hạt vợ và bạn của cô ấy

We learned that he had a long history

Chúng tôi đã phát hiện ra rằng anh ta có một tiền án dài

of domestic violence.

về bạo lực gia đình.

The media became fixated.

Các phương tiện truyền thông trở nên quan tâm hơn.

The story of domestic violence

Câu chuyện về bạo lực gia đình

went from the back page,

đi ra từ những trang sau của tờ báo,

but actually from the no-page, to the front page.

thật ra là không từ trang báo nào, nay đã trở thành tiêu đề trang nhất.

Our ads blanketed the airwaves,

Những quảng bá của chúng tôi phủ kín trên các phương tiện truyền thông.

and women, for the first time,

Và lần đầu tiên, phụ nữ

started to tell their stories.

bắt đầu kể những câu chuyện của họ.

Movements are about moments,

Cuộc vận động đạt đến đỉnh cao,

and we seized this moment.

và chúng tôi đã nắm bắt lấy thời điểm đó.

And let me just put this in context.

Để tôi giải thích rõ hơn cho các bạn hiểu.

Before 1980, do you have any idea

Trước 1980, các bạn có biết

how many articles were in The New York Times

bao nhiêu bài báo trên The New York Times

on domestic violence?

đề cập đến bạo lực gia đình không?

I'll tell you: 158.

Tôi cho các bạn biết là: 158

And in the 2000s, over 7,000.

Đến những năm 2000, con số đã vượt lên hơn 7000.

We were obviously making a difference.

Chúng tôi đã đang tạo nên sự thay đổi.

But we were still missing a critical element.

Nhưng vẫn thiếu một yếu tố quyết định.

So, step four: We needed to engage men.

Do đó, bước thứ 4, chúng tôi cần phải thu hút sự chú ý của nam giới.

We couldn't solve this problem

Chúng tôi không thể giải quyết vấn đề triệt để

with 50 percent of the population on the sidelines.

trong khi 50% của dân số nằm ngoài phạm vi chiến dịch.

And I already told you I'm a data nerd.

Và như tôi đã nói rằng tôi là một con mọt số liệu.

National polling told us that men felt indicted

Ủy ban bầu cử quốc gia đã cho chúng tôi biết rằng nam giới cảm thấy bị buộc tội

and not invited into this conversation.

và không được chào đón khi nói về chủ đề này.

So we wondered, how can we include men?

Chúng tôi đã băn khoăn, làm thế nào để có thể gắn kết nam giới vào công viêc này?

How can we get men to talk about

Làm thế nào để nam giới nói lên suy nghĩ của họ

violence against women and girls?

về bạo lực với phụ nữ và trẻ em?

And a male friend of mine pulled me aside

Một người bạn trai của tôi đã kéo tôi sang một bên

and he said, "You want men to talk about violence

và nói: " Nếu bạn muốn nam giới nói về bạo lực

against women and girls. Men don't talk."

với phụ nữ và trẻ em, họ sẽ không nói gì đâu."

(Laughter)

(Cười)

I apologize to the men in the audience.

Tôi muốn xin lỗi các vị khán giả là nam tại đây.

I know you do.

Tôi biết rằng các bạn muốn góp ý kiến.

But he said, "Do you know what they do do?

Nhưng anh bạn tôi đã nói rằng: " Bạn có biết đàn ông làm gì không?"

They do talk to their kids.

Họ nói chuyện với con của họ.

They talk to their kids as parents, as coaches."

Họ nói chuyện với con mình như mọi cha mẹ, như những người huấn luyện. "

And that's what we did.

Và đó là cách mà chúng tôi đã làm.

We met men where they were at

Chúng tôi đã gặp gỡ những người đàn ông

and we built a program.

và thành lập chương trình.

And then we had this one event

Và có một sự kiện

that stays in my heart forever

mà tôi sẽ ghi nhớ suốt đời

where a basketball coach

đó là một nhà huấn luyện bóng rổ

was talking to a room filled with male athletes

đã phát biểu trong một căn phòng chỉ toàn các vận động viên nam

and men from all walks of life.

và những người đàn ông từ mọi nơi đến.

And he was talking about the importance

Và khi ông ấy nói về tầm quan trọng

of coaching boys into men

của việc dạy dỗ những cậu bé trở thành những người đàn ông

and changing the culture of the locker room

và việc thay đổi văn hóa trong phòng thay đồ

and giving men the tools to have healthy relationships.

và chỉ dẫn cho họ làm thế nào để có những mối quan hệ lành mạnh.

And all of a sudden, he looked at the back of the room,

Thì đột nhiên, ông ý nhìn về cuối căn phòng,

and he saw his daughter,

và nhìn thấy con gái của mình,

and he called out his daughter's name, Michaela,

ông đã gọi tên con gái mình, Michaela,

and he said, "Michaela, come up here."

và ông nói: "Michaela, hãy lại đây con"

And she's nine years old, and she was kind of shy,

Cô bé 9 tuổi, ngượng ngùng

and she got up there,

tiến lại,

and he said, "Sit down next to me."

và ông nói: " Hãy ngồi xuống đây cạnh cha"

She sat right down next to him.

Cô bé ngồi xuống cạnh ông.

He gave her this big hug, and he said,

Ông ôm lấy con bé, và nói rằng,

"People ask me why I do this work.

"Mọi người hỏi tại sao tôi làm công việc này.

I do this work because I'm her dad,

Tôi làm nó bởi vì tôi là cha của con bé,

and I don't want anyone ever to hurt her."

và tôi không muốn một ai làm tổn thương con bé."

And as a parent, I get it.

Là một người mẹ, tôi hiểu điều mà ông ấy muốn nói.

I get it,

Tôi hiểu,

knowing that there are so many sexual assaults

và biết rằng có rất nhiều vụ lạm dụng tình dục

on college campuses

tại các trường đại học

that are so widespread and so under-reported.

chúng rất phổ biến nhưng lại không được khai báo.

We've done a lot for adult women.

Chúng ta đã làm rất nhiều điều cho phụ nữ.

We've got to do a better job for our kids.

Chúng ta cần phải làm tốt hơn nữa cho con của chúng ta.

We just do. We have to. (Applause)

Chúng ta sẽ phải làm như vậy. (Tiếng vỗ tay)

We've come a long way

Chúng tôi đã trải qua một hành trình dài

since the days of the Polaroid.

kể từ ngày công nghệ máy ảnh

Technology has been our friend.

Polaroid là những người bạn của chúng tôi.

The mobile phone is a global game changer

Điện thoại di động là yếu tố làm thay đổi cục diện trên phạm vi toàn cầu

for the empowerment of women,

trong việc trao quyền cho nữ giới,

and Facebook and Twitter and Google and YouTube

Facebook và Twitter và Google và Youtube

and all the social media helps us organize

và tất cả các mạng xã hội đã giúp chúng tôi

and tell our story in a powerful way.

kể những câu chuyện của mình một cách mạnh mẽ.

And so those of you in this audience

Và do đó trong các vị khán giả ngồi đây

who have helped build those applications

những người đã và đang giúp xây dựng những ứng dụng này

and those platforms, as an organizer,

những diễn đàn này, với cương vị là một nhà tổ chức,

I say, thank you very much.

tôi muốn nói rằng, cám ơn các bạn rất nhiều.

Really. I clap for you.

Thực đó. Tôi sẽ vỗ tay cho các bạn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

I'm the daughter of a man

Tôi là con gái của người đàn ông

who joined one club in his life,

người đã tham gia một câu lac bộ duy nhất trong cuộc đời,

the Optimist Club.

đó là câu lạc bộ cho những người lạc quan.

You can't make that one up.

Bạn không thể nào bịa được chuyện đó.

And it is his spirit and his optimism

Và đó là tinh thần cũng như sự lạc quan của cha tôi

that is in my DNA.

nó nằm trong ADN của tôi.

I have been doing this work

Tôi làm công việc này

for over 30 years,

trong suốt 30 năm qua,

and I am convinced, now more than ever,

và hơn bao giờ hết,

in the capacity of human beings to change.

tôi bị thuyết phục về khả năng thay đổi của con người.

I believe we can bend the arc of human history

Tôi tin rằng chúng ta có thể bẻ gãy vòng cung của lịch sử nhân loại

toward compassion and equality,

để hướng đến lòng trắc ẩn và sự bình đẳng,

and I also fundamentally believe

và cơ bản tôi cũng tin rằng

and passionately believe

tin tưởng một cách đầy nhiệt huyết

that this violence does not have to be part

rằng bạo lực sẽ không cần phải

of the human condition.

là một phần của con người.

And I ask you, stand with us

Và tại đây, tôi kêu gọi các bạn hãy cùng chúng tôi

as we create futures without violence

xây dựng một tương lai không có bạo lực

for women and girls and men and boys everywhere.

cho phụ nữ, trẻ nhỏ, nam giới ở khắp mọi nơi.

Thank you very much.

Cám ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)