Esta Soler: How we turned the tide on domestic violence (Hint: the Polaroid helped)

Tłumaczenie: Agata Leśnicka Korekta: Rysia Wand

I want you to imagine

Wyobraźcie sobie,

what a breakthrough this was

co to był za przełom dla kobiet,

for women who were victims of violence

które były ofiarami przemocy

in the 1980s.

w latach 80.

They would come into the emergency room

Przychodziły na pogotowie

with what the police would call "a lovers' quarrel,"

z czymś, co policja nazywała "kłótnią kochanków",

and I would see a woman who was beaten,

a ja widziałam pobitą kobietę.

I would see a broken nose and a fractured wrist

Widziałam złamany nos i złamania nadgarstka

and swollen eyes.

i opuchnięte oczy.

And as activists, we would take our Polaroid camera,

Jako aktywiści, braliśmy aparat Polaroid,

we would take her picture,

robiliśmy jej zdjęcie,

we would wait 90 seconds,

i po 90 sekundach

and we would give her the photograph.

wręczaliśmy jej fotografię.

And she would then have

Miała wtedy dowód

the evidence she needed to go to court.

potrzebny, by iść do sądu.

We were making what was invisible visible.

Niewidzialne czyniliśmy widzialnym.

I've been doing this for 30 years.

Robiłam to przez 30 lat.

I've been part of a social movement

Byłam częścią ruchu społecznego,

that has been working on ending

który pracował nad zwalczeniem

violence against women and children.

przemocy wobec kobiet i dzieci.

And for all those years,

Przez te wszystkie lata

I've had an absolutely passionate

miałam żarliwe,

and sometimes not popular belief

a czasami niepopularne przekonanie,

that this violence is not inevitable,

że przemoc nie jest nieunikniona,

that it is learned, and if it's learned,

że trzeba się jej uczyć, a skoro tak,

it can be un-learned, and it can be prevented.

to można się jej oduczyć, zapobiec jej.

(Applause)

(Brawa)

Why do I believe this?

Dlaczego w to wierzę?

Because it's true.

Ponieważ to prawda.

It is absolutely true.

To absolutna prawda.

Between 1993 and 2010,

Pomiędzy 1993 a 2010 rokiem

domestic violence among adult women

przemoc domowa wobec dorosłych kobiet

in the United States

w Stanach Zjednoczonych

has gone down by 64 percent,

spadła o 64 procent

and that is great news.

i to jest świetna wiadomość.

(Applause)

(Brawa)

Sixty-four percent. Now, how did we get there?

64%. Jak do tego doszło?

Our eyes were wide open.

Mieliśmy oczy szeroko otwarte.

Thirty years ago, women were beaten,

Trzydzieści lat temu kobiety były bite,

they were stalked, they were raped,

nękane, gwałcone

and no one talked about it.

i nikt o tym nie mówił.

There was no justice.

Nie było sprawiedliwości.

And as an activist, that was not good enough.

Jako aktywistka uważałam, że tak nie może być.

And so step one on this journey

Jako pierwszy krok tej podróży,

is we organized,

zorganizowaliśmy

and we created this extraordinary

i stworzyliśmy tę niezwykłą

underground network of amazing women

podziemną sieć niesamowitych kobiet,

who opened shelters,

które otworzyły schroniska,

and if they didn't open a shelter,

albo jeśli nie schroniska,

they opened their home

to własne domy tak,

so that women and children could be safe.

że kobiety i dzieci mogły być bezpieczne.

And you know what else we did?

Wiecie, co jeszcze zrobiliśmy?

We had bake sales, we had car washes,

Sprzedawaliśmy wypieki, myliśmy samochody

and we did everything we could do to fundraise,

i wszystko, żeby zebrać fundusze.

and then at one point we said,

Aż raz powiedzieliśmy,

you know, it's time that we went

że czas iść

to the federal government

do rządu federalnego

and asked them to pay for these

i poprosili o zapłatę za te nadzwyczajne usługi,

extraordinary services that are saving people's lives.

które ratują ludziom życie.

Right? (Applause)

Prawda? (Brawa)

And so, step number two,

I tak, krok drugi,

we knew we needed to change the laws.

widzieliśmy, że musimy zmienić prawo.

And so we went to Washington,

Pojechaliśmy do Waszyngtonu

and we lobbied for the first piece of legislation.

lobbować za pierwszym aktem prawnym.

And I remember walking through the halls

Pamiętam chodzenie

of the U.S. Capitol,

po korytarzach Kapitolu.

and I was in my 30s, and my life had purpose,

Byłam trzydziestolatką, miałam cel w życiu

and I couldn't imagine

i nie mogłam sobie wyobrazić,

that anybody would ever challenge

że ktokolwiek zakwestionuje

this important piece of legislation.

ten ważny akt prawny.

I was probably 30 and naive.

Byłam prawdopodobnie 30-letnia i naiwna.

But I heard about a congressman

Ale usłyszałam o kongresmenie,

who had a very, very different point of view.

który miał bardzo odmienny punkt widzenia.

Do you know what he called

Wiecie, jak nazwał

this important piece of legislation?

ten ważny akt prawny?

He called it the Take the Fun Out of Marriage Act.

"Ustawa zabierającą przyjemność z małżeństwa"

The Take the Fun Out of Marriage Act.

Ladies and gentlemen, that was in 1984

Panie i panowie, to było w 1984 roku,

in the United States, and I wish I had Twitter.

w USA, szkoda, że nie miałam Twittera.

(Laughter)

(Śmiech)

Ten years later, after lots of hard work,

Dziesięć lat później, po ciężkiej pracy,

we finally passed the Violence Against Women Act,

w końcu przeszła Ustawa o przemocy wobec kobiet,

which is a life-changing act

która zmienia życie,

that has saved so many lives. (Applause)

uratowała tyle istnień. (Brawa)

Thank you.

Dziękuję.

I was proud to be part of that work,

Byłam dumna, że się do tego przyczyniłam,

and it changed the laws

że zmieniono prawo,

and it put millions of dollars into local communities.

i przekazano miliony dolarów lokalnym społecznościom.

And you know what else it did? It collected data.

Wiecie, co jeszcze się działo? Zbierano dane.

And I have to tell you, I'm passionate about data.

Dane mnie fascynują.

In fact, I am a data nerd.

W istocie, jestem maniakiem danych.

I'm sure there are a lot of data nerds here.

Pewnie jest tu sporo takich maniaków.

I am a data nerd,

Jestem maniakiem danych,

and the reason for that is I want to make sure

a to dlatego, że chcę się upewnić,

that if we spend a dollar, that the program works,

że jeśli wydamy dolara, to program działa,

and if it doesn't work, we should change the plan.

a jeśli nie, to należy zmienić plan.

And I also want to say one other thing:

Powiem jeszcze jedno:

We are not going to solve this problem

nie rozwiążemy tego problemu,

by building more jails

przez budowanie większej ilości więzień

or by even building more shelters.

lub przez budowanie większej ilości schronisk.

It is about economic empowerment for women,

Chodzi o wzmocnienie pozycji ekonomicznej kobiet,

it is about healing kids who are hurt,

o wyleczenie dzieci, które cierpią

and it is about prevention with a capital P.

i o prewencję przez duże P.

And so, step number three on this journey:

Krok trzeci tej podróży:

We know, if we're going to keep making this progress,

jeśli zamierzamy kontynuować postęp,

we're going to have to turn up the volume,

musimy zwiększyć rozgłos,

we're going to have to increase the visibility,

zwiększyć widoczność

and we're going to have to engage the public.

i zaangażować społeczeństwo.

And so knowing that, we went to the Advertising Council,

Wiedząc to, poszliśmy do Rady Reklamy

and we asked them to help us

i poprosiliśmy o pomoc

build a public education campaign.

w stworzeniu kampanii edukacji publicznej.

And we looked around the world to Canada

Patrzyliśmy na Kanadę,

and Australia and Brazil and parts of Africa,

Australię, Brazylię i części Afryki

and we took this knowledge

i korzystając z tej wiedzy,

and we built the first national

stworzyliśmy pierwszą krajową

public education campaign

kampanię edukacji publicznej

called There's No Excuse for Domestic Violence.

o nazwie "Nie ma wymówki dla przemocy domowej".

Take a look at one of our spots.

Spójrzcie na jeden z naszych spotów.

(Video) Man: Where's dinner?

(Wideo) Mężczyzna: Gdzie obiad?

Woman: Well, I thought you'd be home a couple hours ago, and I put everything away, so—

Kobieta: Myślałam, że wrócisz kilka godzin temu

i już wszystko schowałam...

Man: What is this? Pizza. Woman: If you had just called me, I would have known—

Mężczyzna: Co to? Pizza.

Kobieta: Gdybyś do mnie zadzwonił...

Man: Dinner? Dinner ready is a pizza? Woman: Honey, please don't be so loud.

Mężczyzna: Obiad? Obiad na stole to pizza?

Kobieta: Kochanie, proszę, nie tak głośno.

Please don't—Let go of me!

Proszę, nie. Puść mnie!

Man: Get in the kitchen! Woman: No! Help!

Mężczyzna: Jazda do kuchni! Kobieta: Nie! Pomocy!

Man: You want to see what hurts? (Slaps woman)

Mężczyzna: Chcesz zobaczyć, co boli? (Odgłos policzka)

That's what hurts! That's what hurts! (Breaking glass)

To boli! To boli! (Tłuczone szkło)

Woman: Help me!

Kobieta: Ratunku!

["Children have to sit by and watch. What's your excuse?"]

[Dzieci muszą siedzieć i patrzeć. Jaka jest twoja wymówka?]

Esta Soler: As we were in the process

Esta Soler: W trakcie

of releasing this campaign,

publikacji tej kampanii

O.J. Simpson was arrested

O.J. Simpson został aresztowany

for the murder of his wife and her friend.

za morderstwo żony i jej przyjaciela.

We learned that he had a long history

Dowiedzieliśmy się, że od dawna

of domestic violence.

stosował przemocy domową.

The media became fixated.

Media dostały obsesji.

The story of domestic violence

Opowieść o przemocy domowej

went from the back page,

trafiła z ostatniej strony,

but actually from the no-page, to the front page.

a w sumie znikąd, na okładkę.

Our ads blanketed the airwaves,

Nasze reklamy zalały fale radiowe,

and women, for the first time,

a kobiety, po raz pierwszy,

started to tell their stories.

zaczęły dzielić się swoimi historiami.

Movements are about moments,

Ruchy to momenty,

and we seized this moment.

a my wykorzystaliśmy nasz.

And let me just put this in context.

Umieszczę to w kontekście.

Before 1980, do you have any idea

Czy macie pojęcie,

how many articles were in The New York Times

ile artykułów w The New York Times przed 1980 rokiem

on domestic violence?

było o przemocy w rodzinie?

I'll tell you: 158.

Powiem wam: 158.

And in the 2000s, over 7,000.

A po roku 2000 ponad 7000.

We were obviously making a difference.

Wyraźnie dokonaliśmy znaczącej zmiany.

But we were still missing a critical element.

Ale wciąż brakowało elementu krytycznego.

So, step four: We needed to engage men.

Krok czwarty. Trzeba zaangażować mężczyzn.

We couldn't solve this problem

Nie mogliśmy rozwiązać tego problemu

with 50 percent of the population on the sidelines.

z 50% populacji stojącymi z boku.

And I already told you I'm a data nerd.

Jak już mówiłam, jestem maniakiem danych.

National polling told us that men felt indicted

Sonda krajowa pokazała, że mężczyźni czują się oskarżeni

and not invited into this conversation.

i nieproszeni w tej konwersacji.

So we wondered, how can we include men?

Jak włączyć mężczyzn?

How can we get men to talk about

Jak możemy ich skłonić do rozmowy

violence against women and girls?

o przemocy wobec kobiet i dziewcząt?

And a male friend of mine pulled me aside

Przyjaciel powiedział mi na boku:

and he said, "You want men to talk about violence

"Chcesz, żeby mężczyźni rozmawiali o przemocy wobec kobiet i dziewcząt.

against women and girls. Men don't talk."

Mężczyźni nie rozmawiają".

(Laughter)

(Śmiech)

I apologize to the men in the audience.

Przepraszam mężczyzn na widowni.

I know you do.

Wiem, że rozmawiacie.

But he said, "Do you know what they do do?

Ale on powiedział: "Wiesz, co robią?

They do talk to their kids.

Rozmawiają ze dzieciakami.

They talk to their kids as parents, as coaches."

Rozmawiają jako ojcowie, trenerzy".

And that's what we did.

I to właśnie zrobiliśmy.

We met men where they were at

Tam spotykaliśmy się z mężczyznami

and we built a program.

i stworzyliśmy program.

And then we had this one event

Jedno wydarzenie,

that stays in my heart forever

na zawsze pozostanie w moim sercu,

where a basketball coach

kiedy to trener koszykówki

was talking to a room filled with male athletes

przemawiał w pokoju pełnym sportowców

and men from all walks of life.

i mężczyzn z różnych środowisk.

And he was talking about the importance

Mówił o znaczeniu

of coaching boys into men

przemiany chłopców w mężczyzn,

and changing the culture of the locker room

o zmianie kultury szatni

and giving men the tools to have healthy relationships.

i dawaniu mężczyznom narzędzi do zdrowych relacji.

And all of a sudden, he looked at the back of the room,

Nagle na tyle sali

and he saw his daughter,

zobaczył swoją córkę,

and he called out his daughter's name, Michaela,

zawołał ją po imieniu:

and he said, "Michaela, come up here."

"Michaela, chodź tutaj".

And she's nine years old, and she was kind of shy,

Miała 9 lat i była trochę nieśmiała,

and she got up there,

podeszła tam,

and he said, "Sit down next to me."

a on powiedział: "Usiądź obok mnie".

She sat right down next to him.

Usiadła tuż obok niego.

He gave her this big hug, and he said,

A on ją mocno przytulił i powiedział:

"People ask me why I do this work.

"Pytają, dlaczego robię tę pracę.

I do this work because I'm her dad,

Robię to, bo jestem jej ojcem

and I don't want anyone ever to hurt her."

i nie chcę, żeby ktokolwiek kiedyś ją zranił".

And as a parent, I get it.

I jako rodzic - rozumiem to.

I get it,

Rozumiem,

knowing that there are so many sexual assaults

wiedząc, że jest tyle napaści seksualnych

on college campuses

na kampusach uniwersyteckich,

that are so widespread and so under-reported.

powszechnych i niezgłaszanych.

We've done a lot for adult women.

Zrobiliśmy dużo dla dorosłych kobiet.

We've got to do a better job for our kids.

Musimy bardziej się postarać dla naszych dzieci.

We just do. We have to. (Applause)

Musimy. Po prostu musimy. (Brawa)

We've come a long way

Przeszliśmy długą drogę

since the days of the Polaroid.

od dni Polaroida.

Technology has been our friend.

Technika była naszym przyjacielem.

The mobile phone is a global game changer

Telefon komórkowy zmienił świat,

for the empowerment of women,

wzmocnił pozycję kobiet,

and Facebook and Twitter and Google and YouTube

a Facebook, Twitter, Google i Youtube

and all the social media helps us organize

i wszystkie media społecznościowe pomagają nam uporządkować

and tell our story in a powerful way.

i opowiedzieć naszą historię w potężny sposób.

And so those of you in this audience

Dla tych z was z publiczności,

who have helped build those applications

którzy pomagali stworzyć te aplikacje

and those platforms, as an organizer,

i platformy, jako organizator

I say, thank you very much.

bardzo wam dziękuję.

Really. I clap for you.

Naprawdę. Biję wam brawo.

(Applause)

(Brawa)

I'm the daughter of a man

Jestem córką człowieka,

who joined one club in his life,

który w życiu dołączył do jednego klubu,

the Optimist Club.

do Klubu Optymistów.

You can't make that one up.

Nie można tego zmyślić.

And it is his spirit and his optimism

I ten jego duch i optymizm

that is in my DNA.

jest w moim DNA.

I have been doing this work

Wykonuję tę pracę

for over 30 years,

przez ponad 30 lat,

and I am convinced, now more than ever,

i jestem przekonana, teraz bardziej niż kiedyś,

in the capacity of human beings to change.

o zdolności człowieka do zmian.

I believe we can bend the arc of human history

Wierzę, że możemy zagiąć łuk historii ludzkości

toward compassion and equality,

w stronę współczucia i równości,

and I also fundamentally believe

i zasadniczo

and passionately believe

namiętnie wierzę,

that this violence does not have to be part

że ta przemoc nie musi być częścią

of the human condition.

ludzkiej natury.

And I ask you, stand with us

I proszę was, stańcie z nami

as we create futures without violence

kiedy tworzymy przyszłość bez przemocy

for women and girls and men and boys everywhere.

wobec kobiet i dziewcząt, mężczyzn i chłopców na całym świecie.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)