How did they build the Great Pyramid of Giza? - Soraya Field Fiorio

1,477,893 views ・ 2022-10-13

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Ebru Nilay Vural Gözden geçirme: Ilayda Gokgoz
00:08
As soon as Pharaoh Khufu ascended the throne circa 2575 BCE,
0
8046
5422
Firavun Khufu, milattan önce yaklaşık 2575 yılında tahta çıktığında
00:13
work on his eternal resting place began.
1
13718
3211
ebedi dinlenme yerinin inşası için çalışmalar da başladı.
00:17
The structure’s architect, Hemiunu,
2
17513
2503
Yapının mimarı olan Hemiunu,
00:20
determined he would need 20 years to finish the royal tomb.
3
20016
4087
bu kraliyet mezarını tamamlamanın 20 yıl süreceğini ön gördü.
00:24
But what he could not predict was that this monument would remain
4
24353
4171
Ancak bu yapının 3.800 yılda uzun bir süre boyunca insan elinden
00:28
the world’s tallest manmade structure for over 3,800 years.
5
28524
5923
çıkma en uzun yapı olacağını ön görememişti.
00:34
To construct the Great Pyramid,
6
34864
2169
Büyük Piramidin inşası için
00:37
Hemiunu would need to dig a 6-and-a-half-kilometer canal,
7
37033
3712
Hemiunu’nun 6.5 kilometre uzunluğunda bir kanala,
00:40
quarry enormous amounts of limestone and granite,
8
40953
3671
inanılmaz miktarda kireç taşı ve granit çıkarılmasına,
00:44
and use kilometers of rope to pull stones into place.
9
44624
4629
son olarak da taşları yerine oturtmak için kilometrelerce ipe ihtiyacı olacaktı.
00:49
Today, there are still vigorous debates about the exact methods
10
49545
4338
Günümüzde, Mısırlıların teknikleri hakkındaki tartışmalar devam etmektedir.
00:53
the Egyptians employed.
11
53883
1793
00:55
But we do know that first Hemiunu needed a construction site.
12
55718
4421
Her nasılsa Hemiunu’nun ilk ihtiyacının uygun bir inşaat alanı olduğunu biliyoruz.
01:00
The Egyptians spoke of death as going west like the setting sun,
13
60556
4797
Mısırlılar ölümü günbatımını takip edermiş gibi batıya gitmek olarak betimlerdi.
01:05
and the Nile’s west bank had a plateau of bedrock
14
65353
3378
Nil Nehri’nin batı kıyısında kayaçtan oluşan bir düzlük yer alıyordu.
01:08
that could support the pyramid better than shifting sand.
15
68731
3504
Bu zemin, sürekli değişen kumların aksine, piramit gibi bir yapıyı taşıyabilirdi.
01:12
In a brilliant timesaving move,
16
72527
2586
Zaman kazandıran dahiyane bir hareketle,
01:15
masons carved the plateau itself to look like the stones
17
75113
3837
ustalar düzlüğü piramidin bir parçası gibi görünecek şekilde oymayı başardı.
01:18
used for the rest of the pyramid.
18
78950
2169
01:21
With this level foundation in place, construction could begin.
19
81452
4463
Yapının temeli oturtulduktan sonra, yapının inşaatı başlayabildi.
01:27
The project called for a staggering 25,000 workers,
20
87041
4421
Projenin tamamlanması için yaklaşık 25 bin işçiye ihtiyaç vardı.
01:31
but fortunately, Hemiunu had an established labor supply.
21
91462
4171
Neyse ki Hemiunu’nun şansı işçi temini konusunda oldukça yaver gitti.
01:35
Egyptians were required to perform manual labor for the government
22
95967
3753
Mısır halkının yılın bir döneminde hükûmet için çalışması gerekiyordu.
01:39
throughout the year,
23
99720
1335
01:41
and citizens from across the country came to contribute.
24
101055
3545
Bu yüzden halk, ülkenin dört bir yanından inşaata katkı sağlamak için geldi.
01:44
Workers performed a wide range of tasks,
25
104976
2794
İşçiler birçok farklı görev üstlendiler.
01:47
from crafting tools and clothes to administrative work
26
107770
3587
Gerekli alet edevatın ve kıyafetlerin üretiminden idari işlere
01:51
to back-breaking manual labor.
27
111357
2211
ve ameleliğe kadar birçok alanda yer aldılar.
01:53
But contrary to popular belief, these workers were not enslaved people.
28
113985
4963
Popüler inanışın aksine, bu işçiler köle değildi.
01:59
In fact, these citizens were housed and fed with rations
29
119157
3461
Hatta buradaki vatandaşların çalışanlara sağladığı erzak ve kalacak yer
02:02
better than the average Egyptian could afford.
30
122618
2628
ortalama bir Mısırlının koşullarından daha iyiydi.
02:05
To complete the project in 20 years,
31
125830
2586
Projeyi 20 yılda tamamlayabilmek adına
02:08
one block of stone would need to be quarried, transported,
32
128416
4296
bir taş bloğunun çıkarılması, taşınması
02:12
and pushed into place every 3 minutes,
33
132712
3670
ve yerine oturtulması için bir yılın 365 gününün
02:16
365 days a year.
34
136382
3045
her üç dakikası gerekiyordu.
02:19
Workers averaged 10-hour days, hauling limestone from two different quarries.
35
139886
5380
İşçiler günde ortalama 10 saat çalışıp iki madenden kalker taşı çıkarıyorlardı.
02:25
One was close to the site,
36
145433
1668
Biri inşaat alanına daha yakındı
02:27
but its fossil-lined yellow stone was deemed suitable
37
147351
3379
ama fosil izli sarı taşlar yalnızca
piramidin iç tasarımında kullanılmaya uygundu.
02:30
only for the pyramid’s interior.
38
150730
2252
02:33
Stones for the outside were hauled from roughly 13 kilometers away,
39
153482
4505
Dışında kullanılan taşlar ise yaklaşık 13 km uzaklıktan temin ediliyordu.
02:37
using 9-meter long sleds made from giant cedar trunks.
40
157987
4755
Taşıma için 9 metrelik sedir ağacınden yapılma kızaklar kullanılıyordu.
02:43
When mined from the ground,
41
163618
1751
Kalker taşı, yerden çıkarıldığında
02:45
limestone is soft and splits easily into straight lines.
42
165369
4004
yumuşaktır ve düz çizgiler halinde bölmesi kolaydır.
02:49
But after air exposure it hardens,
43
169498
2420
Havaya maruz kaldığında ise taş sertleşir.
02:52
requiring wooden mallets and copper chisels to shape.
44
172001
3545
Şekillendirmek için tahta tokmak ve bakır keski kullanılmalıdır.
02:56
The pyramid used over 2 million stones, each weighing up to 80 tons.
45
176005
5631
Bu piramit için 2 milyondan fazla taş kullanıldı.
Bu taşların her biri 80 ton civarındaydı.
03:01
And there was no room for error in how they were shaped.
46
181802
3754
Şekillendirirken hataya yer yoktu.
03:05
Even the smallest inaccuracy at the bottom of the pyramid could result
47
185890
4296
Piramidin en altındaki ufacık bir tutarsızlık dahi
üstte bir felakete yol açabilirdi.
03:10
in a catastrophic failure at the top.
48
190186
2878
03:14
Researchers know where the materials used to build the pyramids came from
49
194106
4380
Araştırmacılar, kullanılan malzemelerin nereden temin edildiğini
03:18
and how they were transported,
50
198486
1710
ve nasıl temin edildiği biliyorlar
03:20
but the actual construction process remains mysterious.
51
200613
4296
ancak inşaat sürecinin kendisi gizemini koruyor.
03:25
Most experts agree that limestone ramps were used to move the stones into place,
52
205201
5297
Uzmanların çoğu taşları yerine oturtmak için rampa kullanıldığında hemfikir.
03:30
but there are many theories on the number of ramps and their locations.
53
210831
4713
Yine de rampaların sayısı ve yerleşimi hakkında birçok teori mevcut.
03:36
And the pyramid’s exterior is just half the story.
54
216045
3587
Piramidin dışı ise yalnızca hikayenin görünen yüzü.
03:39
Since death could come for the pharaoh at any time,
55
219799
3170
Firavun’un ne zaman öleceği belli olmadığı için,
03:42
Hemiunu always needed an accessible burial chamber at the ready,
56
222969
4587
Hemiunu’nun her zaman erişilebilir bir mezar odasına ihtiyacı vardı,
03:47
so three separate burial chambers were built during construction.
57
227556
4380
bu sebeple inşaat esnasında üç farklı mezar odası hazırlandı.
03:52
The last of these, known as the King’s Chamber,
58
232353
2920
Sonuncu mezar odası, Kral’ın Odası olarak biliniyordu.
03:55
is a spacious granite room with a soaring ceiling,
59
235439
3754
Granitten yapılma geniş ve yüksek tavanlı bir odaydı.
03:59
located at the heart of the pyramid.
60
239193
2377
Piramidin kalbinde yer alıyordu.
04:01
it lay on top of an 8.5-meter high passageway called the Grand Gallery,
61
241988
5297
8,5 metre yüksekliğindeki Büyük Galeri olarak adlandırılan geçit,
04:07
which may have been used as an ancient freight elevator
62
247285
4004
graniti piramidin içine taşımak için eski bir yük asansörü
04:11
to move granite up the pyramid’s interior.
63
251289
3211
olarak kullanılırdı.
04:15
Granite was used for all the pyramid’s support beams.
64
255001
3670
Granit piramidin kirişlerini desteklemek için kullanılmıştı.
04:18
Much stronger than limestone, but extremely difficult to shape,
65
258754
4255
Kalker taşından daha dayanıklı ancak şekillendirmesi oldukça zor,
04:23
workers used dolerite rocks as hammers to slowly quarry the stone.
66
263009
5088
işçiler, graniti yavaşça şekillendirmek için dolan taşını çekiç gibi kullandılar.
04:28
To ensure the granite beams would be ready when he needed them,
67
268556
3545
İhtiyacı olduğunda granit kirişlerin hazır olmasını sağlamak adına,
04:32
Hemiunu dispatched 500 workers in the project’s first year
68
272101
4421
Hemiunu projenin ilk yılında 500 işçiyi bu göreve atadı
04:36
so that the material would be ready 12 years later.
69
276522
3837
bu sayede malzeme 12 yıl sonra tamamen hazırlanmış olacaktı.
04:40
Five stories of granite sit atop the King’s Chamber,
70
280776
3420
Kral’ın Odası’nın üstünde bulunan beş kat granit,
04:44
preventing the pyramid from collapsing in on itself.
71
284196
3754
piramidin kendi içine doğru göçmesini engelledi.
04:48
Once complete, the entire structure was encased with white limestone,
72
288492
5130
Tamamlandıktan sonra yapının tamamı beyaz kalker taşıyla kaplandı,
04:53
polished with sand and stone until it gleamed.
73
293748
4337
kum ve taş ile parlayana kadar cilalandı.
04:58
Finally, a capstone was placed on top.
74
298419
3837
Son olarak tepesine bir harpuşta yerleştirildi.
05:02
Covered with electrum and glimmering like gold,
75
302506
3379
Bir alaşımla kaplanan ve altın gibi parlayan bu tepe,
05:05
this peak shined like a second sun over all of Egypt.
76
305885
4838
Mısır’ı ikinci bir güneş misali aydınlattı.
05:11
This video was made possible with support from Marriott Hotels.
77
311599
4045
Bu videoyu destekleyen Marriott Hotels’e teşekkür ederiz.
05:15
With over 590 hotels and resorts across the globe,
78
315644
3838
Dünya çapında 590′dan fazla otel ve tatil yerine sahip olan
05:19
Marriott Hotels celebrates the curiosity that propels us to travel.
79
319482
4838
Marriott Hotels, bizi seyahat etmeye iten merak duygusunu kutluyor.
05:24
Check out some of the exciting ways TED-Ed and Marriott are working together
80
324487
4588
TED-Ed ve Marriott Hotels işbirliği hakkında daha fazla bilgi almayı ve
sonraki maceranız için Marriott Hotels’de yer ayırtmayı unutmayın.
05:29
and book your next journey at Marriott Hotels.
81
329075
3044
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7