What are the universal human rights? - Benedetta Berti

Prevodilac: Milenka Okuka Lektor: Mile Živković

The idea of human rights is that each one of us,

Zamisao ljudskih prava je da svakom od nas,

no matter who we are or where we are born,

bez obzira na to ko smo ili gde smo rođeni,

is entitled to the same basic rights and freedoms.

pripadaju ista osnovna prava i slobode.

Human rights are not privileges,

Ljudska prava nisu privilegija

and they cannot be granted or revoked.

i ona ne mogu da budu dodeljena ili ukinuta.

They are inalienable and universal.

Ona su neotuđiva i univerzalna.

That may sound straighforward enough,

To možda zvuči dovoljno konkretno,

but it gets incredibly complicated

ali zna da bude neverovatno složeno

as soon as anyone tries to put the idea into practice.

čim bilo ko pokuša da isproba ovu zamisao u praksi.

What exactly are the basic human rights?

Šta su tačno osnovna ljudska prava?

Who gets to pick them?

Ko ih bira?

Who enforces them, and how?

Ko ih sprovodi i kako?

The history behind the concept of human rights is a long one.

Istorija iza koncepta ljudskih prava je duga.

Throughout the centuries and across societies, religions, and cultures

Kroz vekove i širom društava, religija i kultura

we have struggled with defining notions of rightfulness, justice, and rights.

mučili smo se da definišemo pojmove pravednosti, pravde i prava.

But one of the most modern affirmations of universal human rights

Ali jedna od najmodernijih potvrda univerzalnih ljudskih prava

emerged from the ruins of World War II with the creation of the United Nations.

izronila je iz ruševina Drugog svetskog rata osnivanjem Ujedinjenih nacija.

The treaty that established the UN gives as one of its purposes

Sporazum kojim su osnovane UN nam daje jednu od njenih svrha

to reaffirm faith in fundamental human rights.

da učvrsti veru u temeljna ljudska prava.

And with the same spirit,

I u istom duhu,

in 1948, the UN General Assembly adopted the Universal Declaration of Human Rights.

Generalna skupština UN-a je 1948. usvojila Univerzalnu deklaraciju ljudskih prava.

Ovaj dokument, koji je sastavio međunarodni komitet

This document, written by an international committee chaired by Eleanor Roosevelt,

na čelu sa Elenor Ruzvelt,

lays the basis for modern international human rights law.

postavio je temelj savremenom međunarodnom pravu ljudskih sloboda.

The declaration is based on the principle

Deklaracija je zasnovana na principu

that all human beings are born free and equal in dignity and rights.

da su sva ljudska bića rođena slobodna i jednaka prema dostojanstvu i pravima.

It lists 30 articles recognizing, among other things,

Ona ima 30 članova koji prepoznaju, između ostalog

the principle of nondiscrimination and the right to life and liberty.

princip nediskriminacije i pravo na život i slobodu.

It refers to negative freedoms, like the freedom from torture or slavery,

Odnosi se i na negativne slobode, poput slobode od mučenja ili ropstva,

as well as positive freedoms,

kao i na pozitivne slobode,

such as the freedom of movement and residence.

poput slobode kretanja i prebivališta.

It encompasses basic civil and political rights,

Ona obuhvata osnovna građanska i politička prava,

such as freedom of expression, religion, or peaceful assembly,

poput slobode izražavanja, religije, ili mirnog okupljanja,

as well as social, economic, and cultural rights,

kao i društvena, ekonomska, kulturna prava,

such as the right to education

poput prava na obrazovanje

and the right to freely choose one's occupation

i prava na slobodan izbor zanimanja

and be paid and treated fairly.

i pravo na nadoknadu i pravedno postupanje.

The declaration takes no sides as to which rights are more important,

Deklaracija ne određuje koja su prava važnija,

insistirajući na njihovoj univerzalnosti,

insisting on their universality,

indivisibility,

neotuđivosti

and interdependence.

i međuzavisnosti.

And in the past decades, international human rights law has grown,

A proteklih decenija, međunarodni zakoni o ljudskim pravima su narasli,

deepening and expanding our understanding of what human rights are,

produbljujući i proširujući naše razumevanje ljudskih prava

and how to better protect them.

i kako da ih bolje štitimo.

So if these principles are so well-developed,

Pa, ako su ovi principi tako dobro razvijeni,

then why are human rights abused and ignored time and time again

zašto se onda ljudska prava konstantno zloupotrebljavaju i ignorišu

all over the world?

širom sveta?

The problem in general is that it is not at all easy

Problem je uopšteno što nije tako jednostavno

to universally enforce these rights or to punish transgressors.

univerzalno učvrstiti ova prava ili kazniti prestupnike.

The UDHR itself, despite being highly authoritative and respected,

UDLJP sama, uprkos tome što je veoma merodavna i poštovana,

is a declaration, not a hard law.

je deklaracija, ne čvrsti zakon.

So when individual countries violate it,

Pa kada je pojedinačne države prekrše,

the mechanisms to address those violations are weak.

mehanizmi bavljenja ovim prekršajima su slabi.

For example, the main bodies within the UN in charge of protecting human rights

Na primer, glavna tela pri UN koja su nadležna za zaštitu ljudskih prava

mostly monitor and investigate violations,

uglavnom nadgledaju i istražuju prekršaje,

but they cannot force states to, say, change a policy or compensate a victim.

no ne mogu da primoraju države da, recimo, menjaju zakone ili da obeštete žrtvu.

That's why some critics say it's naive to consider human rights a given

Zato neki kritičari smatraju da je naivno smatrati ljudska prava datim

in a world where state interests wield so much power.

u svetu u kome državni interesi imaju toliko moći.

Critics also question the universality of human rights

Kritičari takođe dovode u pitanje univerzalnost ljudskih prava

and emphasize that their development

i naglašavaju da je njihov razvoj

has been heavily guided by a small number of mostly Western nations

bio prilično vođen malim brojem, većinom Zapadnih nacija

to the detriment of inclusiveness.

na štetu sveobuhvatnosti.

The result?

Rezultati?

A general bias in favor of civil policital liberties

Opšta pristrasnost u korist građanskih političkih sloboda,

over sociopolitical rights

iznad društveno-političkih prava

and of individual over collective or groups rights.

i lična prava iznad kolektivnih ili grupnih prava.

Others defend universal human rights laws

Drugi brane univerzalne zakone o ljudskim pravima

and point at the positive role they have on setting international standards

i ističu pozitivnu ulogu koju su imali u postavljanju međunarodnih standarda

and helping activists in their campaigns.

i pomoći aktivistima i njihovim kampanjama.

They also point out

Takođe ističu

that not all international human rights instruments are powerless.

da nisu svi instrumenti međunarodnih ljudskih prava nemoćni.

For example, the European Convention on Human Rights establishes a court

Na primer, Evropska konvencija o ljudskim pravima je osnovala sud

where the 47 member countries and their citizens can bring cases.

gde 47 zemalja članica i njihovi građani mogu da iznesu svoj slučaj.

The court issues binding decisions that each member state must comply with.

Sud donosi obavezujuće odluke kojima se svaka zemlja članica mora povinovati.

Human rights law is constantly evolving

Zakon o ljudskim pravima se stalno unapređuje, kao i naši stavovi

as are our views and definitions of what the basic human rights should be.

i definicije toga šta bi osnovna ljudska prava trebalo da budu.

For example, how basic or important is the right to democracy

Na primer, koliko je elementarno ili važno pravo na demokratiju

or to development?

ili na razvoj?

And as our lives are increasingly digital,

I, kako su naši životi sve više digitalni,

should there be a right to access the Internet?

da li bi trebalo da postoji pravo na pristup internetu?

A right to digital privacy?

Pravo na digitalnu privatnost?

What do you think?

Šta vi mislite?