What are the universal human rights? - Benedetta Berti

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Sancak Gülgen

The idea of human rights is that each one of us,

İnsan hakları düşüncesi, her birimizin

no matter who we are or where we are born,

kim olduğumuz veya nerede doğduğumuzdan bağımsız olarak

is entitled to the same basic rights and freedoms.

aynı temel hak ve özgürlüklere sahip olmasıdır.

Human rights are not privileges,

İnsan hakları ayrıcalık değildir

and they cannot be granted or revoked.

ve verilemezler veya geri alınamazlar.

They are inalienable and universal.

Devredilemezler ve evrenseldirler.

That may sound straighforward enough,

Bu kulağa oldukça net gelse de,

but it gets incredibly complicated

birileri düşünceyi eyleme dökmeye çalıştığında

as soon as anyone tries to put the idea into practice.

inanılmaz derecede karmaşık hâle gelebilir.

What exactly are the basic human rights?

Temel insan hakları tam olarak nedir?

Who gets to pick them?

Onları kim seçer?

Who enforces them, and how?

Onları kim ve nasıl yerine getirir?

The history behind the concept of human rights is a long one.

İnsan hakları kavramının altında uzun bir tarih yatar.

Throughout the centuries and across societies, religions, and cultures

Toplumlar, dinler ve kültürlerde yüzyıllar boyunca

we have struggled with defining notions of rightfulness, justice, and rights.

doğruluk, adalet ve haklar kavramlarını tanımlama konusunda mücadeleler verdik.

But one of the most modern affirmations of universal human rights

Ancak evrensel insan haklarının en modern beyanatlarından biri,

emerged from the ruins of World War II with the creation of the United Nations.

Birleşmiş Milletler'in kurulmasıyla beraber

İkinci Dünya Savaşı'nın küllerinden doğdu.

The treaty that established the UN gives as one of its purposes

BM'yi kuran anlaşma, amaçlarından birini bize vermiş oldu:

to reaffirm faith in fundamental human rights.

Temel insan haklarına olan inancın tasdik edilmesi.

And with the same spirit,

Aynı ruhla,

in 1948, the UN General Assembly adopted the Universal Declaration of Human Rights.

1948'de BM Genel Kurulu, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'ni kabul etti.

Eleanor Roosevelt'in başkanlığındaki

This document, written by an international committee chaired by Eleanor Roosevelt,

uluslararası bir komisyon tarafından yazılan bu doküman,

lays the basis for modern international human rights law.

modern uluslararası insan hakları yasasına temel teşkil eder.

The declaration is based on the principle

Deklarasyon, tüm insanların bağımsız olarak,

that all human beings are born free and equal in dignity and rights.

şeref ve hakları eşit olarak doğduğu prensibine dayanır.

It lists 30 articles recognizing, among other things,

Başka maddeler yanında, ayrımcılık yapılmaması, yaşam ve

the principle of nondiscrimination and the right to life and liberty.

özgürlük hakkı tanınması prensibini tanıyan 30 maddeyi sıralar.

It refers to negative freedoms, like the freedom from torture or slavery,

İşkence ve kölelikten bağımsızlık gibi negatif özgürlüklere,

as well as positive freedoms,

bunun yanında hareket

such as the freedom of movement and residence.

ve ikamet etme özgürlüğü gibi pozitif özgürlüklere değinir.

It encompasses basic civil and political rights,

İfade özgürlüğü, din veya barışçıl toplantı gibi

such as freedom of expression, religion, or peaceful assembly,

temel sivil ve politik hakları,

as well as social, economic, and cultural rights,

bunun yanında eğitim hakkı,

such as the right to education

mesleğini serbestçe seçme hakkı,

and the right to freely choose one's occupation

adil ücret ve muamele hakkı gibi

and be paid and treated fairly.

sosyal, ekonomik ve kültürel hakları kapsar.

The declaration takes no sides as to which rights are more important,

Deklarasyon bunların evrenselliği, bölünmezliği ve birbirine bağlılığı

insisting on their universality,

konusunda ısrar ederek

indivisibility,

hangi hakların daha önemli

and interdependence.

olduğu konusunda taraf beyan etmez.

And in the past decades, international human rights law has grown,

Geçtiğimiz onlarca yılda, uluslararası insan hakları yasası, insan haklarının

deepening and expanding our understanding of what human rights are,

ne olduğuna ve onları nasıl koruyacağımıza dair anlayışımızı

and how to better protect them.

derinleştirip genişleterek büyüdü.

So if these principles are so well-developed,

Eğer bu prensipler bu kadar iyi geliştiyse,

then why are human rights abused and ignored time and time again

o zaman neden tüm dünyada insan hakları zaman zaman

all over the world?

suistimal ediliyor ve yok sayılıyor?

The problem in general is that it is not at all easy

Genelde sorun, bu hakların evrensel olarak yaptırımını sağlamanın

to universally enforce these rights or to punish transgressors.

ve bunu çiğneyenleri cezalandırmanın o kadar kolay olmaması.

The UDHR itself, despite being highly authoritative and respected,

İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, oldukça güvenilir ve saygı duyulur olsa da

is a declaration, not a hard law.

bir deklarasyondur, bağlayıcılığı olan bir yasa değildir.

So when individual countries violate it,

Ülkeler bireysel olarak ihlal ettiğinde,

the mechanisms to address those violations are weak.

bu ihlalleri ele alan mekanizmalar zayıftır.

For example, the main bodies within the UN in charge of protecting human rights

Örneğin, BM'de insan haklarını korumaktan sorumlu ana kuruluşlar

mostly monitor and investigate violations,

çoğunlukla ihlalleri izleyip araştırır,

but they cannot force states to, say, change a policy or compensate a victim.

ama bir politika değişikliği veya bir mağduru tazmin etme

gibi durumları empoze edemez.

That's why some critics say it's naive to consider human rights a given

Bu yüzden bazı eleştirmenler devlet çıkarlarının çok fazla gücü kontrol ettiği

in a world where state interests wield so much power.

bir dünyada insan haklarının verildiğini düşünmenin naifçe olduğunu söylüyor.

Critics also question the universality of human rights

Eleştirmenler insan haklarının evrenselliğini de sorguluyorlar

and emphasize that their development

ve gelişimlerinin çoğunlukla

has been heavily guided by a small number of mostly Western nations

kapsamına zarar verici şekilde çoğu Batılı olan az sayıdaki

to the detriment of inclusiveness.

ülke tarafından yönlendirildiğini vurguluyorlar.

The result?

Peki sonuç?

A general bias in favor of civil policital liberties

Sosyopolitik haklar yerine

over sociopolitical rights

sivil politik özgürlüklerin ve kolektif veya grup hakları

and of individual over collective or groups rights.

yerine bireysel hakların yeğ tutulduğu genel bir yargı.

Others defend universal human rights laws

Diğerleri ise evrensel insan hakları yasalarını savunarak

and point at the positive role they have on setting international standards

uluslararası standartlar koymadaki pozitif rolüne ve aktivistlerin kampanyalarına

and helping activists in their campaigns.

yardımlarına dikkat çekiyorlar.

They also point out

Aynı zamanda, tüm uluslararası

that not all international human rights instruments are powerless.

insan hakları enstrümanlarının güçsüz olmadığına işaret ediyorlar.

For example, the European Convention on Human Rights establishes a court

Örneğin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 47 üye ülkenin vatandaşlarının

where the 47 member countries and their citizens can bring cases.

davalarını getirebileceği bir mahkeme teşkil etmiştir.

The court issues binding decisions that each member state must comply with.

Mahkeme her üye devletin uyması gereken bağlayıcı kararları düzenler.

Human rights law is constantly evolving

İnsan hakları yasaları, temel insan haklarının

as are our views and definitions of what the basic human rights should be.

ne olması gerektiğine dair görüşlerimiz ve tanımlarımızla durmadan gelişiyor.

For example, how basic or important is the right to democracy

Örneğin, demokrasi veya gelişim hakkı ne kadar

or to development?

temel veya önemlidir?

And as our lives are increasingly digital,

Yaşamlarımız giderek dijital hâle geldiğinden,

should there be a right to access the Internet?

internete erişim hakkımız olmalı mı?

A right to digital privacy?

Peki dijital mahremiyet hakkı?

What do you think?

Ne düşünüyorsunuz?