What are the universal human rights? - Benedetta Berti

Translator: Sona Martirossian Reviewer: Kristine Sargsyan

The idea of human rights is that each one of us,

Մարդու իրավունքների հիմնական գաղափարը այն է,

no matter who we are or where we are born,

որ անկախ նրանից, թե ով ենք մենք և որտեղ ենք ծնվել,

is entitled to the same basic rights and freedoms.

վերագրվում են նույն տարրական իրավունքները և ազատությունները:

Human rights are not privileges,

Մարդու իրավունքները արտոնություններ չեն,

and they cannot be granted or revoked.

սրանք չեն կարող շնորհվել կամ խլվել:

They are inalienable and universal.

Այս իրավունքները անօտարելի են և համընդհանուր:

That may sound straighforward enough,

Սկզբում այս գաղափարը պարզ է թվում,

but it gets incredibly complicated

սակայն այն բարդանում է,

as soon as anyone tries to put the idea into practice.

երբ ինչ-որ մեկը փորձում է այն գործնականում կիրառել:

What exactly are the basic human rights?

Որո՞նք են մարդու հիմնական իրավունքները:

Who gets to pick them?

Ո՞վ է դրանք առանձնացրել:

Who enforces them, and how?

Ո՞վ է դրանք պարտադրում և ինչպե՞ս:

The history behind the concept of human rights is a long one.

Մարդու իրավունքների հաստատումը երկար պատմություն ունի:

Throughout the centuries and across societies, religions, and cultures

Դարերի ընթացքում տարբեր հասարակությունների,

կրոնների և մշակույթների ներկայացուցիչներ

we have struggled with defining notions of rightfulness, justice, and rights.

պայքարել են արդարության,

անաչառության և օրինապահության համար:

But one of the most modern affirmations of universal human rights

Սակայն, մարդու իրավունքները

առաջին անգամ հաստատվել են

emerged from the ruins of World War II with the creation of the United Nations.

2-րդ համաշխարհային պատերազմից հետո ստեղծված ՄԱԿ-ի կողմից:

The treaty that established the UN gives as one of its purposes

ՄԱԿ-ի հիմքում ընկած պայմանագրերի նպատակներից մեկն է

to reaffirm faith in fundamental human rights.

վերահաստատել մարդու հիմնական իրավունքները:

Այսպիսով,

And with the same spirit,

in 1948, the UN General Assembly adopted the Universal Declaration of Human Rights.

1948 թ. ՄԱԿ-ի Գլխավոր Ասամբլեան ընդունեց

Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը:

Այս փաստաթուղթը,

This document, written by an international committee chaired by Eleanor Roosevelt,

որը կազմվել է միջազգային հանձնաժողովի կողմից,

որը գլխավորում էր Էլեանոր Ռուզվելտը,

lays the basis for modern international human rights law.

հիմք է հանդիսանում մարդու համընդհանուր իրավունքների օրինագծի համար:

The declaration is based on the principle

Հռչակագիրը հիմնվում է այն գաղափարի վրա,

that all human beings are born free and equal in dignity and rights.

որ բոլոր մարդիկ ծնվում են ազատ,

արժանապատվության և հավասար իրավունքների մեջ:

It lists 30 articles recognizing, among other things,

Այն կազմված է 30 կետերից,

որոնք հաստատում են մի շարք իրավունքներ,

the principle of nondiscrimination and the right to life and liberty.

այդ թվում՝ խտրականության բացառման և

կյանքի ու ազատության իրավունքները:

It refers to negative freedoms, like the freedom from torture or slavery,

Այն անդրադառնում էր նաև արգելքներին,

օրինակ՝

խոշտանգումների և ստրկության արգելքներին,

as well as positive freedoms,

և մարդու տարրական իրավունքներին ու ազատություններին,

such as the freedom of movement and residence.

օրինակ՝ ազատ տեղաշարժման

և բնակության հաստատման իրավունքին:

It encompasses basic civil and political rights,

Հռչակագիրը ներառում էր հիմնական քաղաքացիական և քրեական իրավունքները,

such as freedom of expression, religion, or peaceful assembly,

այդ թվում՝ խոսքի, խղճի ազատության,

խաղաղ հավաքների իրավունքները,

as well as social, economic, and cultural rights,

և սոցիալական, աշխատանքային և կրոնական իրավունքները,

such as the right to education

օրինակ՝ կրթության,

and the right to freely choose one's occupation

մասնագիտություն ազատ ընտրելու և

and be paid and treated fairly.

հավասարապես վարձատրվելու և արժանապատվության իրավունքները:

The declaration takes no sides as to which rights are more important,

Հռչակագրում նշված չէ, թե որ իրավունքներն են ավելի կարևոր,

insisting on their universality,

այն հաստատում է դրանց ընդհանրությունը,

indivisibility,

անքակտելիությունը,

and interdependence.

փոխկապակցվածությունը:

And in the past decades, international human rights law has grown,

Վերջերս մարդու տարրական իրավունքները շատացել են,

խորացել և ընդարձակվել են նաև մեր գիտելիքները

deepening and expanding our understanding of what human rights are,

տվյալ իրավունքների և դրանց պաշտպանության մասին:

and how to better protect them.

Եթե տվյալ սկզբունքները լավ զարգացած են,

So if these principles are so well-developed,

then why are human rights abused and ignored time and time again

ինչու՞ մարդու իրավունքները հաճախ

խախտվում և արհամարհվում ամբողջ աշխարհում:

all over the world?

The problem in general is that it is not at all easy

Հիմնականում, խնդիրը կայանում է նրանում, որ դժվար է

բոլորին ստիպել կիրառել տվյալ սկզբունքները

to universally enforce these rights or to punish transgressors.

կամ պատժել օրինազանցներին:

The UDHR itself, despite being highly authoritative and respected,

Հռչակագիրը, չնայած իր հեղինակավոր և հարգված լինելուն,

միայն հռչակագիր է, այլ ոչ խիստ օրենք:

is a declaration, not a hard law.

So when individual countries violate it,

Այսպիսով, երբ առանձին երկրներ այն խախտում են,

the mechanisms to address those violations are weak.

տվյալ խախտումները վերահսկող մեխանիզմերը անզոր են:

For example, the main bodies within the UN in charge of protecting human rights

Օրինակ, ՄԱԿ-ի հիմնական մարմինները,

որոնք պատասխանատու են մարդու իրավունքների համար,

mostly monitor and investigate violations,

հիմնականում ուսումնասիրում են և քննում ոտնձգությունները,

but they cannot force states to, say, change a policy or compensate a victim.

սակայն դրանք չեն կարող ստիպել երկրներին

կատարել օրինագծերի փոփոխություններ կամ

փոխհատուցել զոհերին:

Ահա թե ինչու որոշ քննադատներ գտնում են,

That's why some critics say it's naive to consider human rights a given

որ միամիտ կլինի համարել մարդու իրավունքները բնածին

in a world where state interests wield so much power.

այն աշխարհում, որտեղ առանձին երկրներ մեծ իշխանություն ունեն:

Քննադատները կասկածի տակ են առնում նաև մարդու իրավունքների համընդհանրությունը

Critics also question the universality of human rights

and emphasize that their development

և ընդգծում են,

որ սրանց զարգացումը հիմնականում պայմանավորված է

has been heavily guided by a small number of mostly Western nations

մի շարք արևմտյան երկրներով,

to the detriment of inclusiveness.

ինչն էլ բացառում է մարդու իրավունքների համընդհանրությունը:

The result?

Արդյունքում,

A general bias in favor of civil policital liberties

նախապատվությունը տրվում է քաղաքացիական,

over sociopolitical rights

այլ ոչ թե սոցիալական և

անհատական, այլ ոչ թե խմբակային իրավունքներին:

and of individual over collective or groups rights.

Մյուսները պաշտպանում են մարդու համընդհանուր իրավունքները

Others defend universal human rights laws

և ընդգծում են դրանց դրական ազդեցությունը

and point at the positive role they have on setting international standards

միջազգային չափանիշների կայացման

և ակտիվիստական արշավների կազմակերպման գործում:

and helping activists in their campaigns.

They also point out

Նրանք նաև նշում են,

that not all international human rights instruments are powerless.

որ ոչ բոլոր մարդու իրավունքների պաշտպանության

միջազգային մարմիններն են անզոր:

For example, the European Convention on Human Rights establishes a court

Օրինակ, Մարդու Իրավունքների Եվրոպական Կոնվենցիան հիմնել է դատարան,

where the 47 member countries and their citizens can bring cases.

որին կարող են դիմել անդամ 47 երկրները և դրանց քաղաքացիները:

The court issues binding decisions that each member state must comply with.

Դատարանը կայացնում է վերջնական որոշումներ,

որոնց հետ հաշվի պետք է նստեն բոլոր անդամ երկրները:

Human rights law is constantly evolving

Մարդու իրավունքները անընդհատ կատարելագործվում են

as are our views and definitions of what the basic human rights should be.

դրանց մասին մեր ունեցած գիտելիքների հետ միասին:

Օրինակ, ինչքա՞ն առաջնահերթ և կարևոր են

For example, how basic or important is the right to democracy

ժողովրդականության և զարգացման իրավունքները:

or to development?

And as our lives are increasingly digital,

Քանի որ մեր առօրյան աստիճանաբար թվայնացվում է,

should there be a right to access the Internet?

արդյո՞ք համացանցին միանալու իրավունք է անհրաժեշտ:

A right to digital privacy?

Տեղեկատվության գաղտնիությա՞ն իրավունք:

What do you think?

Իսկ ի՞նչ եք դուք կարծում: