What are the universal human rights? - Benedetta Berti

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Marta Konieczna

The idea of human rights is that each one of us,

Idea praw człowieka jest taka, że każdy z nas,

no matter who we are or where we are born,

nieważne kim jest ani gdzie się urodził,

is entitled to the same basic rights and freedoms.

ma prawo do tych samych podstawowych praw i wolności.

Human rights are not privileges,

Prawa człowieka nie są przywilejem,

and they cannot be granted or revoked.

nie można ich przyznać ani odebrać.

They are inalienable and universal.

Są niezbywalne i uniwersalne.

That may sound straighforward enough,

To wydaje się proste,

but it gets incredibly complicated

ale sprawy komplikują się

as soon as anyone tries to put the idea into practice.

przy próbie urzeczywistnienia tych idei.

What exactly are the basic human rights?

Czym dokładnie są podstawowe prawa człowieka?

Who gets to pick them?

Kto je wybiera?

Who enforces them, and how?

Kto i jak egzekwuje?

The history behind the concept of human rights is a long one.

Koncepcja praw człowieka ma długą historię.

Throughout the centuries and across societies, religions, and cultures

Społeczeństwa, religie i kultury od wieków

we have struggled with defining notions of rightfulness, justice, and rights.

próbują zdefiniować pojęcie racji, sprawiedliwości i praw.

But one of the most modern affirmations of universal human rights

Współczesna wersja uniwersalnych praw człowieka

emerged from the ruins of World War II with the creation of the United Nations.

wyrosła na zgliszczach II wojny światowej, wraz z powstaniem ONZ.

The treaty that established the UN gives as one of its purposes

Traktat założycielski ONZ jako jeden z celów

to reaffirm faith in fundamental human rights.

podaje przywrócenie wiary w fundamentalne prawa człowieka.

And with the same spirit,

W tym samym duchu

in 1948, the UN General Assembly adopted the Universal Declaration of Human Rights.

w 1948 Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Powszechną Deklarację Praw Człowieka.

This document, written by an international committee chaired by Eleanor Roosevelt,

Dokument międzynarodowej komisji pod przewodnictwem Eleanor Roosevelt

lays the basis for modern international human rights law.

stanowi bazę współczesnego prawa międzynarodowego dotyczącą praw człowieka.

The declaration is based on the principle

Deklaracja opiera się na zasadzie,

that all human beings are born free and equal in dignity and rights.

że wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem godności i praw.

It lists 30 articles recognizing, among other things,

Obejmuje 30 artykułów, w tym

the principle of nondiscrimination and the right to life and liberty.

zasadę niedyskryminacji i prawo do życia i wolności.

It refers to negative freedoms, like the freedom from torture or slavery,

Mówi o prawach negatywnych, jak wolność od tortur i niewolnictwa,

as well as positive freedoms,

jak też o prawach pozytywnych,

such as the freedom of movement and residence.

jak wolność przemieszczania się i wyboru miejsca zamieszkania.

It encompasses basic civil and political rights,

Deklaracja zawiera podstawowe prawa obywatelskie i polityczne,

such as freedom of expression, religion, or peaceful assembly,

takie jak wolność wypowiedzi, religii, i zgromadzeń pokojowych,

as well as social, economic, and cultural rights,

jak również prawa społeczne, ekonomiczne i kulturowe,

such as the right to education

takie jak prawo do nauki,

and the right to freely choose one's occupation

prawo do wolnego wyboru zawodu

and be paid and treated fairly.

oraz uczciwej płacy i traktowania.

The declaration takes no sides as to which rights are more important,

Deklaracja nie mówi, które prawa są ważniejsze,

insisting on their universality,

podkreślając ich uniwersalność,

indivisibility,

niepodzielność,

and interdependence.

i współzależność.

And in the past decades, international human rights law has grown,

W ostatnich dekadach międzynarodowe prawa człowieka rozwinęły się,

deepening and expanding our understanding of what human rights are,

pogłębiając i poszerzając rozumienie istoty praw człowieka

and how to better protect them.

i jak je lepiej chronić.

So if these principles are so well-developed,

Jeśli mamy tak świetne zasady,

then why are human rights abused and ignored time and time again

dlaczego wciąż łamie się i lekceważy prawa człowieka

all over the world?

na całym świecie?

The problem in general is that it is not at all easy

Problem w tym, że nie jest łatwo

to universally enforce these rights or to punish transgressors.

egzekwować te prawa lub ukarać winnych.

The UDHR itself, despite being highly authoritative and respected,

Powszechna deklaracja praw człowieka, choć miarodajna i szanowana,

is a declaration, not a hard law.

to deklaracja, a nie instrument prawny.

So when individual countries violate it,

Kiedy łamią ją poszczególne kraje,

the mechanisms to address those violations are weak.

mechanizmy reagowania są słabe.

For example, the main bodies within the UN in charge of protecting human rights

Na przykład, główne organy ONZ na straży praw człowieka

mostly monitor and investigate violations,

głównie monitorują i badają naruszenia,

but they cannot force states to, say, change a policy or compensate a victim.

ale nie mogą zmusić państw do zmiany polityki lub odszkodowania dla ofiar.

That's why some critics say it's naive to consider human rights a given

Niektórzy krytycy mówią, że naiwnością jest traktować prawa jako pewnik

in a world where state interests wield so much power.

w świecie, gdzie interes państwowy ma tak wielką moc.

Critics also question the universality of human rights

Krytycy kwestionują też uniwersalność praw człowieka

and emphasize that their development

i podkreślają, że ich rozwój

has been heavily guided by a small number of mostly Western nations

zależał od małej liczby państw, głównie zachodnich,

to the detriment of inclusiveness.

ze szkodą dla globalności.

The result?

Rezultat?

A general bias in favor of civil policital liberties

Zorientowanie na prawa obywatelskie

over sociopolitical rights

bardziej niż prawa społeczne,

and of individual over collective or groups rights.

na jednostkę, bardziej niż prawa zbiorowe czy grupowe.

Others defend universal human rights laws

Inni bronią uniwersalności praw człowieka,

and point at the positive role they have on setting international standards

wskazując na ich pozytywną rolę w wyznaczaniu standardów międzynarodowych,

and helping activists in their campaigns.

i pomaganiu aktywistom w kampaniach.

They also point out

Podkreślają również,

that not all international human rights instruments are powerless.

że nie wszystkie międzynarodowe instrumenty praw człowieka są bezsilne.

For example, the European Convention on Human Rights establishes a court

Europejska Konwencja Praw Człowieka ustanowiła sąd,

where the 47 member countries and their citizens can bring cases.

do którego 47 państw członkowskich i ich obywatele mogą wnieść sprawę.

The court issues binding decisions that each member state must comply with.

Sąd wydaje wiążące decyzje, do których każdy kraj musi się zastosować.

Human rights law is constantly evolving

Prawa człowieka ewoluują,

as are our views and definitions of what the basic human rights should be.

tak jak nasze postrzeganie i definicja podstawowych praw człowieka.

For example, how basic or important is the right to democracy

Na przykład, jak ważne jest prawo do demokracji

or to development?

czy rozwoju?

And as our lives are increasingly digital,

Skoro życie jest coraz bardziej cyfrowe

should there be a right to access the Internet?

czy powinno istnieć prawo dostępu do internetu?

A right to digital privacy?

Prawo do prywatności cyfrowej?

What do you think?

Co wy sądzicie na ten temat?