The myth of Sisyphus - Alex Gendler

8,075,328 views ・ 2018-11-13

TED-Ed


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Hygerta Gjolena Reviewer: Helena Bedalli
00:08
Whether it’s being chained to a burning wheel, turned into a spider,
0
8290
4549
Qoftë i lidhur në një rrotë që digjet, që kthehet në merimangë
00:12
or having an eagle eat one’s liver,
1
12839
3081
apo që shqiponja i ha mëlçinë,
00:15
Greek mythology is filled with stories of the gods
2
15920
2705
mitologjia greke është e mbushur me histori rreth zotave
00:18
inflicting gruesome horrors on mortals who angered them.
3
18625
4752
që shkaktojnë horrore të frikshme tek mortalët që i zemëruan.
00:23
Yet one of their most famous punishments is not remembered
4
23377
3007
Megjithatë një nga ndëshkimet më të famshme nuk kujtohet më
00:26
for its outrageous cruelty, but for its disturbing familiarity.
5
26384
6828
për mizorinë e jashtëzakontë por për familjaritetin, disi shqetësues.
00:33
Sisyphus was the first king of Ephyra, now known as Corinth.
6
33212
5768
Sifizi ishte mbreti i parë i Epirit, i njohur tanimë si Korinti.
00:38
Although a clever ruler who made his city prosperous, he was also a devious tyrant
7
38980
5116
Megjithëse një sundues i zgjuar që e bëri qytetin të begatë, ai ishte një tiran dinak
00:44
who seduced his niece and killed visitors to show off his power.
8
44096
5314
që joshi mbesën e tij dhe vrau vizitorët për të treguar pushtetin e tij.
00:49
This violation of the sacred hospitality tradition greatly angered the gods.
9
49410
6552
Ky abuzim i mikpritjes, kësaj tradite të shenjtë, i zemëroi zotat tej mase.
00:55
But Sisyphus may still have avoided punishment
10
55962
2546
Por Sifizi mund ta kishte shmangur gjithsesi ndëshkimin,
00:58
if it hadn’t been for his reckless confidence.
11
58508
5411
po të mos kishte qenë për vetëbesimin e tij të sëmurë.
01:03
The trouble began when Zeus kidnapped the nymph Aegina,
12
63919
4576
Telashet filluan kur Zeusi rrëmbeu nimfën Agina
01:08
carrying her away in the form of a massive eagle.
13
68495
3955
duke e marrë të shndërruar në një shqiponjë gjigande.
01:12
Aegina’s father, the river god Asopus, pursued their trail to Ephyra,
14
72450
5963
Babai i Aginës, Zoti i lumenjve Azofi, ndoqi gjurmët e tyre deri ne Epir,
01:18
where he encountered Sisyphus.
15
78413
2162
ku u ndesh me Sifizin.
01:20
In exchange for the god making a spring inside the city,
16
80575
4520
Në shkëmbim, që ai të krijonte një burim brenda qytetit,
01:25
the king told Asopus which way Zeus had taken the girl.
17
85095
4948
mbreti i tregoi Azofit, në cilën rrugë Zeusi e kishte marrë vajzën.
01:30
When Zeus found out, he was so furious that he ordered Thanatos, or Death,
18
90043
5644
Kur Zeusi e mori vesh, ai u xhindos aq shume saqë urdhëroi Thanatosin ose vdekjen
01:35
to chain Sisyphus in the underworld so he couldn’t cause any more problems.
19
95687
6730
të lidhte Sifizin në botën e nëndheshme, kështu që ai të mos shkaktonte më telashe.
01:42
But Sisyphus lived up to his crafty reputation.
20
102417
4274
Por Sifizi shquhej për dinakëri.
01:46
As he was about to be imprisoned,
21
106691
1598
Teksa ai ishte gati të burgosej,
01:48
the king asked Thanatos to show him how the chains worked
22
108289
4628
mbreti e pyeti Thanatosin ti tregonte si punonin zinxhirët
01:52
– and quickly bound him instead, before escaping back among the living.
23
112917
4963
dhe me shpejtësi e lidhi atë, para se t'ja mbathte drejt botës njerëzore.
01:57
With Thanatos trapped, no one could die, and the world was thrown into chaos.
24
117880
6226
Me Thanatosin të zënë në grackë,askush nuk vdiste dot dhe bota ishte në kaos.
02:04
Things only returned to normal when the god of war Ares,
25
124106
3709
Gjërat u rikthyen në normalitet kur zoti i luftës Ares,
02:07
upset that battles were no longer fun, freed Thanatos from his chains.
26
127815
6377
i mërzituar ngaqë luftrat nuk ishin më emocionuese, e liroi Thanosin nga zinxhirët.
02:14
Sisyphus knew his reckoning was at hand.
27
134192
4011
Sifizi e dinte që fundi ishte afër.
02:18
But he had another trick up his sleeve.
28
138203
3342
Por ai kishte ende një As nën mëngë.
02:21
Before dying, he asked his wife Merope to throw his body in the public square,
29
141545
6029
Para se të vdiste, ai i kërkoi gruas së tij Meropes ta hidhte trupin në sheshin publik,
02:27
from where it eventually washed up on the shores of the river Styx.
30
147574
4469
nga ku ai do të përfundonte në brigjet e lumit Styx.
02:32
Now back among the dead, Sisyphus approached Persephone,
31
152043
3841
Tani i rikthyer me të vdekurit, Sifizi iu afrua Persefonit,
02:35
queen of the Underworld, and complained
32
155884
2437
mbretëreshës së botës të nëndheshme dhe u ankua
02:38
that his wife had disrespected him by not giving him a proper burial.
33
158321
5713
që gruaja e kishte mosrespektuar dhe nuk i kishte bërë një varrim të duhur.
02:44
Persephone granted him permission to go back to the land of living
34
164034
4404
Persefoni i dha lejen të kthehej në botën e të gjallëve
02:48
and punish Merope, on the condition that he would return when he was done.
35
168438
5959
të ndëshkonte Meropen , me kusht që të kthehej sërisht.
02:54
Of course, Sisyphus refused to keep his promise,
36
174397
3668
Sigurisht, që Sifizi nuk e mbajti premtimin,
02:58
now having twice escaped death by tricking the gods.
37
178065
5809
tanimë i kishte shpëtuar vdekjes 2 herë, duke ja hedhur zotave.
03:03
There wouldn’t be a third time,
38
183874
1892
Nuk do të ketë një herë të tretë,
03:05
as the messenger Hermes dragged Sisyphus back to Hades.
39
185766
5120
pasi postieri Hermes e dërgon Sifizin mbrapsht në Hades.
03:10
The king had thought he was more clever than the gods,
40
190886
3020
Mbreti mendoi se ishte më i zgjuar se zotat,
03:13
but Zeus would have the last laugh.
41
193906
3239
por Zeusi ishte ai që do të qeshte i fundit.
03:17
Sisyphus’s punishment was a straightforward task
42
197145
3802
Ndëshkimi i Sifizit ishte një detyrë direkte
03:20
– rolling a massive boulder up a hill.
43
200947
3652
-të rrotullonte një shkëmb të madh lart në kodër.
03:24
But just as he approached the top, the rock would roll all the way back down,
44
204599
6397
Por sapo ai i afrohej majës , guri rrotullohej përsëri poshtë,
03:30
forcing him to start over
45
210996
3473
duke e detyruar të rifillonte nga e para
03:34
…and over, and over, for all eternity.
46
214469
6495
... përsëri dhe përsëri, deri në pafundësi
03:40
Historians have suggested that the tale of Sisyphus may stem from ancient myths
47
220964
5268
Historianët sugjerojnë që përralla e Sizifit i ka rrënjët nga mitologjia antike
03:46
about the rising and setting sun, or other natural cycles.
48
226232
5006
për agimin dhe perëndimin e diellit, apo ciklet e tjera natyrore.
03:51
But the vivid image of someone condemned to endlessly repeat a futile task
49
231238
4479
Por pamja e gjalle e dikujt të dënuar të përsërisë një detyrë pafundësisht
03:55
has resonated as an allegory about the human condition.
50
235717
4816
tregon një alegori për pozitën e njeriut.
04:00
In his classic essay The Myth of Sisyphus,
51
240533
2490
Në esenë e tij klasike, Miti i Sizifit,
04:03
existentialist philosopher Albert Camus compared the punishment
52
243023
4164
filozofi ekzistencialist Albert Kamy e krahason dënimin
04:07
to humanity’s futile search for meaning and truth
53
247187
4258
me kërkimet e kota njerëzore për të gjetur një domethënie dhe një të vërtetë
04:11
in a meaningless and indifferent universe.
54
251445
3231
në një univers indiferent dhe pa domethënie .
04:14
Instead of despairing, Camus imagined Sisyphus defiantly meeting his fate
55
254676
4814
Në vend se të dëshpëruar, Kamy e përfytyron pa dyshim Sifizin duke ndeshur fatin e tij
04:19
as he walks down the hill to begin rolling the rock again.
56
259490
5716
teksa zbret poshtë, për të rrotulluar shkëmbin lart sërisht.
04:25
And even if the daily struggles of our lives
57
265206
2663
Edhe nëse pengesat e përditshme në jetët tona
04:27
sometimes seem equally repetitive and absurd,
58
267869
3797
ndonjëherë duken njëlloj përsëritëse dhe absurde,
04:31
we still give them significance and value by embracing them as our own.
59
271666
5023
ne duhet gjithsesi ti japim atyre rëndësi duke i përqafuar ato si pjesë e jonë.
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7