Why can’t governments print an unlimited amount of money? - Jonathan Smith

Translator: Parashqevi Ndoni Reviewer: Helena Bedalli

In March 2020, the COVID-19 pandemic rocked economies worldwide.

Ne Mars 2020, pandemia COVID-19 shembi ekonomitë në mbarë botën

Millions of people lost their jobs,

Miliona njerëz humbën punën,

and many businesses struggled to survive or shut down completely.

dhe shumë biznese hasën vështirësi për të mbijetuar apo mbyllur totalisht.

Governments responded with some of the largest economic relief packages

Qeveritë u përgjigjën me disa prej paketave më të mëdha të lehtësimit

in history—

në histori

the United States alone spent $2.2 trillion on a first round of relief.

Shtetet e Bashkuara, të vetme harxhuan 2.2 miliard dollare

ne roundin e parë të lehtësimit

So where did all this money come from?

Nga erdhën gjithë këto para?

Most countries have a central bank that manages the money supply

Shumica e vendeve kanë një bankë qendrore që menaxhon ofertën e parave

dhe që është e pavarur nga qeveria në mënyre që të shmangi ndërhyrjen e qeverisë

and is independent from the government to prevent political interference.

The government can implement many types of economic policy,

Qeveria mund të implementojë shumë lloje të politikave ekonomike,

like decreasing people's taxes

si ulja e taksave të njerëzve

and creating jobs through public infrastructure projects,

dhe krijimi i vendeve të punës nëpërmjet projekteve të infrastrukturës publike,

but it actually can’t just increase the money supply.

por në të vërtetë nuk mundet qe thjesht të rrisi ofertën e parasë.

The central bank determines how much money is in circulation at a time.

Banka qendrore përcakton se sa para qarkullon në një moment kohe.

So why can’t central banks authorize the printing of unlimited money

Kështu, pse Bankat Qendrore nuk mund të autorizojnë printimin e një sasie

të pakufizuar parash për të ndihmuar ekonominë në kriza?

to help an economy in crisis?

They could, but that’s a short-term solution

Ato munden, por kjo është një zgjidhje afatshkurtër

that doesn’t necessarily boost economic growth in the long-term,

që jo domosdoshmërisht nxit rritjen ekonomike në afatgjatë

and can actually hurt the economy.

dhe që mundet realisht të dëmtojë ekonominë

Why?

Pse?

With more money in circulation,

Me më shumë para në qarkullim,

manufacturers of goods like food, clothing, and cars

prodhuesit e të mirave si ushqimi, veshjet dhe makinat

could respond to demand simply by raising prices,

mund ti pergjigjen kërkesës thjesht duke rritur çmimet,

rather than manufacturing more of these goods

sesa duke prodhuar më shumë prej këtyre të mirave

and creating new jobs in the process.

dhe duke krjuar vende të reja pune në proces

This would mean you could no longer buy as much with the same amount of money—

Kjo do të thotë që nuk mund të blini aq shumë me të njëjtën sasi të parave

a situation known as inflation.

një situatë e njohur si inflacion.

A little bit of inflation, about 2% a year,

Pak inflacion, rreth 2% në vit,

is considered a sign of economic health, but more can quickly derail an economy.

konsiderohet si shenjë e një ekonomie të shëndetshme por më shumë mund të përmbysë

një ekonomi.

In recent decades, central banks have tried an approach

Ne dekadat e fundit, bankat qendrore kanë përdorur një mënyrë

called quantitative easing to infuse the economy with cash

të quajtur lehtësimi sasior për ta furnizuar ekonominë me para

while maintaining a low risk of severe inflation.

ndërkohë që ruan një risk të ulët të inflacionit të rëndë

In this approach,

Sipas kësaj mënyre,

a central bank increases cash flow by purchasing another entity’s bonds.

një bankë qendrore rrit fluksin e parasë duke blerë bonot e një njësie tjetër.

Anyone can buy bonds from corporations or governments.

Cdokush mund të blejë bono nga korporatat apo qeveritë.

When you buy a bond, you’re essentially loaning money to the company—

Kur blen nje bono, thelbësisht je duke i dhënë para korporatës apo qeverisë

or government— with the promise that they’ll pay it back later with interest.

me premtimin se do të ti kthejnë mbrapsh më vonë me interes.

This is why buying bonds is sometimes referred to as buying debt.

Kjo është arsyeja pse blerja e bonove referohet ndonjëherë si blerje borxhi.

When an individual buys a bond, they're using money that's already in circulation.

Kur një individ blen një bono, ata përdorin paranë që është në qarkullim.

But when the central bank buys a bond, it essentially creates cash,

Por kur një bankë qendore blen një bono, thelbësisht krijon para,

supplying money that didn’t exist before in exchange for bonds.

ofron para që nuk ekzistonte më parë në këmbim të bonove.

Both during the 2008-2009 financial crisis and again in 2020,

Të dyja, gjatë krizës financiare 2008-2009 dhe sërisht në 2020,

the United States’ central bank, the Federal Reserve,

Banka Qendrore e Shteteve të Bashkuara, dhe Rezerva Federale

bought bonds from the US government called treasury bonds.

blene bono nga qeveria e SHBA, të quajtura bono thesari.

Historically, many people have purchased these bonds as a safe form of investment,

Historikisht, shumë njërëz i kanë blerë këto bono si një formë e sigurt investimi,

duke ditur që qeveria e Shteteve të Bashkuara do ti paguajë mbrapsh me interes

knowing the US government will pay them back with interest.

In early 2020, the Federal Reserve pledged to buy unlimited treasury bonds,

Ne fillim të 2020, Rezerva Federale

premtoi të bleje bono thesari të palimituara

loaning the U.S. government an unprecedented amount of money—

duke i dhënë hua qeverisë së SHBA një shumë parash të paprecedentë

cash that the government used to fund relief efforts

para që qeveria i përdor për të financuar përpjekjet e lehtësimit

like stimulus checks and unemployment benefits.

si çeqet e nxitjes dhe përfitimet e papunësisë.

This isn’t equivalent to simply printing money,

Kjo nuk është njësoj si të printosh para,

though it may sound similar.

edhe pse mund të tingëllojë njësoj.

Because of the way bonds are priced, by buying so many,

Për shkak të mënyrës se si bonot vlerësohen, duke blerë kaq shumë,

the Federal Reserve effectively lowered the return on them,

Rezerva Federale efektivisht uli kthimin e tyre,

which incentivizes other investors to lend to riskier entities—

që nxit invesitorët e tjerë të huazojnë në njësi më riskoze

like small and midsize companies— in order to get a decent return.

si kompanitë e mesme dhe të vogla në mënyrë që të marrin një kthim të kënaqshëm

Encouraging lending this way should help companies of all sizes borrow money

Duke inkurajuar huazimin, kjo mënyrë duhet të ndihmojë kompanitë e gjithë madhësive

to funnel into projects and hires,

të marrin borxh para për ti kanalizuar në projekte dhe punësim,

boosting the economy over time in addition to helping the government

duke nxitur ekonominë gjatë kohës përveçse ndihmon qeverinë

supply people with urgently needed cash in the short term.

të furnizojë njerëzit me para të nevojitura urgjentisht në afatshkurtër.

The Federal Reserve’s pledge to buy unlimited government debt

Premtimi i Rezervës Federale për të blerë borxh qeveritar të pakufizuar

has raised some questions— and eyebrows.

ka ngritur disa pyetje dhe vetulla.

In theory, this means the government could issue more bonds,

Në teori, kjo do të thotë që qeveria mund të lëshojë më shumë bono,

which the central bank would purchase.

që Banka Qendrore të mund ti blejë

The government could then use the money from the new bonds

Qeveria mund të përdori më pas paratë nga bonot e reja

to pay off the old bonds,

për të paguar bonot e vjetra,

effectively meaning the government never pays back its debt to the central bank.

efektivisht domethënë që qeveria kurrë nuk e paguan borxhin e saj te Banka Qendrore

Duke cituar këtë dhe skenarë të tjerë teorikë

Citing this and other theoretical scenarios,

some economists have raised concerns that a central bank buying government debt

disa ekonomistë kanë rritur shqetësime se një bankë qendrore

që blen borxhin qeveritar

is a subversion of a system designed to protect the economy.

është një përmbysje e një sistemi të dizenjuar për të mbrojtur ekonominë

Others have insisted these measures are necessary,

Të tjerë kanë insistuar që këto masa janë të nevojshme

and have so far helped stabilize economies.

dhe kanë ndihmuar deri më tani që të stabilizojnë ekonominë.

Though quantitative easing has become a lot more common in recent years,

Megjithëse lehtësimi saisor është bërë shumë më i zakonshëm në vitet e fundit,

it’s still relatively new, and potential consequences are still unfolding.

është akoma relativisht i ri dhe pasojat potenciale mbeten akoma për tu zbuluar.