Which is better: Soap or hand sanitizer? - Alex Rosenthal and Pall Thordarson

5,210,751 views ・ 2020-05-05

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Esther Van Loo Nagekeken door: Oeds Eilander
00:07
Your hands, up close, are anything but smooth.
0
7807
3320
Je handen zijn van dichtbij bekeken allesbehalve glad.
00:11
With peaks and valleys, folds and rifts,
1
11127
2800
Met pieken en dalen, vouwen en kloven
00:13
there are plenty of hiding places for a virus to stick.
2
13927
4304
zijn er meer dan genoeg verstopplekken waar virussen zich kunnen nestelen.
00:18
If you then touch your face, the virus can infect you.
3
18231
3610
Als je dan je gezicht aanraakt,
kan het virus je besmetten.
00:21
But there are two extraordinarily simple ways you can keep that from happening:
4
21841
4725
Maar er zijn twee ontzettend simpele manieren
om dat tegen te gaan:
00:26
soap and water, and hand sanitizer.
5
26566
2868
zeep en water, en ontsmettende handgel.
00:29
So which is better?
6
29434
2580
Dus welke is beter?
00:32
The coronavirus that causes COVID-19
7
32014
2850
Het coronavirus dat COVID-19 veroorzaakt,
00:34
is one of many viruses whose protective outer surface is made of a lipid bilayer.
8
34864
6154
is een van de vele virussen met een lipide dubbellaag als bescherming.
00:41
These lipids are pin shaped molecules whose heads are attracted to water,
9
41018
5359
Deze lipiden zijn speldvormige moleculen wier kop wordt aangetrokken door water
00:46
and tails are repulsed by it.
10
46377
2910
en wier staart erdoor wordt afgestoten.
00:49
So in water-rich environments, lipids naturally form a shell like this,
11
49287
5481
In waterrijke omgevingen vormen de lipiden van nature een schild zoals dit hier,
00:54
with the heads outside and the tails inside.
12
54768
3540
met de koppen naar de buitenkant en de staarten naar de binnenkant.
00:58
Their shared reaction to water makes the lipids stick loosely together—
13
58308
5383
Hun gemeenschappelijke reactie op water zorgt ervoor dat ze aan elkaar kleven --
01:03
this is called the hydrophobic effect.
14
63691
3710
dit noemen we het hydrofobe effect.
01:07
This outer structure helps the molecular machinery of the virus
15
67401
4357
Deze buitenste structuur helpt het moleculaire systeem van het virus
01:11
break through cellular membranes and hijack our cells.
16
71758
4294
om door cellulaire membranen te breken en onze cellen te kapen.
01:16
But it has thousands upon thousands of weak points
17
76052
3520
Maar het kent vele duizenden zwakke punten
01:19
where the right molecules could pry it apart.
18
79572
3610
waar de juiste moleculen het uit elkaar kunnen wrikken.
01:23
And this is where soap comes in.
19
83182
2980
En dit is waar we zeep voor nodig hebben.
01:26
A single drop of any brand of soap contains quadrillions of molecules
20
86162
5627
Eén druppel van eender welk merk zeep bezit biljarden moleculen,
01:31
called amphiphiles, which resemble biological lipids.
21
91789
4562
amfifielen genaamd,
die op de biologische lipiden lijken.
01:36
Their tails, which are similarly repulsed by water,
22
96351
3810
Hun staarten,
die ook worden afgestoten door water,
01:40
compete for space with the lipids that make up the virus’s shell.
23
100161
4429
vechten om een plek met de lipiden waar het schild van het virus uit bestaat.
01:44
But they’re just different enough to break up the regularity of the virus’s membrane,
24
104590
5727
Maar ze verschillen genoeg
om de regulariteit van het virusmembraan te verbreken,
01:50
making the whole thing come crashing down.
25
110317
3250
waardoor het geheel ineenstort.
01:53
Those amphiphiles then form bubbles of their own around particles
26
113567
5176
Die amfifielen vormen dan hun eigen bubbels rond deeltjes,
01:58
including the virus’s RNA and proteins.
27
118743
3920
waaronder het RNA van het virus en zijn proteïnen.
02:02
Apply water, and you’ll wash that whole bubble away.
28
122663
4909
Voeg water toe ...
en je spoelt de hele bubbel weg.
02:07
Hand sanitizers work less like a crowbar, and more like an earthquake.
29
127572
5248
Het effect van ontsmettende handgel gelijkt minder dat van een koevoet,
maar meer dat van een aardbeving.
02:12
When you surround a coronavirus with water,
30
132820
2790
Wanneer je een coronavirus met water omringt,
02:15
the hydrophobic effect gives the bonds within the membrane their strength.
31
135610
4946
zorgt het hydrofobe effect voor sterke banden in het membraan.
02:20
That same effect also holds the big proteins
32
140556
3720
Ditzelfde effect zorgt ervoor
dat de grote proteïnen die de pinnen van het coronavirus vormen,
02:24
that form coronavirus’s spikes in place
33
144276
3660
op hun plaats en in hun vorm blijven,
02:27
and in the shape that enables them to infect your cells.
34
147936
3670
zodat ze je cellen kunnen besmetten.
02:31
If you dry the virus out in air, it keeps its stability.
35
151606
4482
Als je het virus in de lucht uitdroogt, behoudt het zijn stabiliteit.
02:36
But now surround it with a high concentration of an alcohol,
36
156088
4701
Maar omring het nu eens met een hoge concentratie alcohol,
02:40
like the ethanol or isopropanol found in most hand-sanitizers.
37
160789
4835
zoals het ethanol of isopropanol in de meeste ontsmettende handgels.
02:45
This makes the hydrophobic effect disappear,
38
165624
2730
Dit laat het hydrofobe effect verdwijnen
02:48
and gives the molecules room to move around.
39
168354
2695
en geeft de moleculen ruimte om rond te bewegen.
02:51
The overall effect is like removing all of the nails and mortar from a house
40
171049
5476
Het totale effect lijkt op het verwijderen van alle spijkers en mortel uit een huis
02:56
and then hitting it with an earthquake.
41
176525
2020
en het dan treffen met een aardbeving.
02:58
The cell’s membrane collapses and those spike proteins crumble.
42
178545
5250
Het membraan van de cel stort in en de puntige proteïnen verkruimelen.
03:03
In either method, the actual process of destroying the virus
43
183795
4380
Het virus wordt bij beide methodes in één à twee seconden vernietigt,
03:08
happens in just a second or two.
44
188175
2105
03:10
But doctors recommend at least 20 seconds of hand-washing
45
190280
3860
maar artsen adviseren om je handen minstens twintig seconden te wassen,
03:14
because of the intricate landscape that is your hand.
46
194140
3780
vanwege het complexe landschap van onze handen.
03:17
Soap and sanitizer need to get everywhere, including your palms, fingertips,
47
197920
6037
Zeep en ontsmettingsgel moeten overal zitten,
inclusief handpalmen,
vingertoppen
03:23
the outsides of your hands, and between your fingers,
48
203957
3488
de buitenkant van je hand
en tussen je vingers,
03:27
to protect you properly.
49
207445
1490
om je werkelijk te beschermen.
03:28
And when it comes to a coronavirus outbreak,
50
208935
2960
En wanneer het om een uitbraak van een coronavirus gaat,
03:31
doctors recommend washing your hands with soap and water whenever possible.
51
211895
4836
adviseren dokters om zo vaak mogelijk je handen met water en zeep te wassen.
03:36
Even though both approaches are similarly effective at killing the virus,
52
216731
4183
Hoewel beide technieken het virus even effectief vernietigen,
03:40
soap and water has two benefits:
53
220914
2700
zitten er twee voordelen aan zeep en water.
03:43
first it washes away any dirt which could otherwise hide virus particles.
54
223614
5174
Ten eerste wast het al het vuil weg
waar anders virusdeeltjes in verstopt kunnen zitten.
03:48
But more importantly,
55
228788
1480
Maar nog belangrijker:
03:50
it’s simply easier to fully cover your hands with soap and water
56
230268
4147
het is gewoon gemakkelijker
om je handen gedurende twintig seconden volledig met water en zeep te bedekken.
03:54
for 20 seconds.
57
234415
1380
03:55
Of course, hand sanitizer is more convenient to use on the go.
58
235795
4912
Natuurlijk is ontsmettende handgel onderweg handiger.
04:00
In the absence of a sink, use the sanitizer as thoroughly as possible
59
240707
4941
Gebruik handgel zo grondig mogelijk als er geen gootsteen in de buurt is,
04:05
and rub your hands together until they’re dry.
60
245648
3030
en wrijf je handen tegen elkaar tot ze droog zijn.
04:08
Unfortunately, there are billions of people
61
248678
3389
Jammer genoeg zijn er miljoenen mensen
04:12
who don’t have access to clean drinking water,
62
252067
2970
die geen toegang hebben tot schoon drinkwater,
04:15
which is a huge problem at any time but especially during an outbreak.
63
255037
5327
wat sowieso een groot probleem is --
maar zeker tijdens een uitbraak.
04:20
Researchers and aid groups are working to provide solutions for these communities.
64
260364
4782
Onderzoekers en hulporganisaties proberen oplossingen te voorzien voor deze groepen.
04:25
One example is a device that uses salt, water, and a car battery
65
265146
4834
Een voorbeeld is een apparaat dat zout, water en een autobatterij gebruikt
04:29
to make chlorinated water that kills harmful pathogens
66
269980
4000
om chloorwater te maken dat schadelijke ziektekiemen doodt
04:33
and is safe for hand-washing.
67
273980
2600
en dat veilig is om handen te wassen.
04:36
So wherever possible, soap and water are recommended for a coronavirus,
68
276580
4700
Indien je erover kunt beschikken,
worden zeep en water dus aangeraden tegen een coronavirus,
04:41
but does that mean it's best for every viral outbreak?
69
281280
4160
maar is dat dan het beste bij elke virale uitbraak?
04:45
Not necessarily.
70
285440
1470
Niet per se.
04:46
Many common colds are caused by rhinoviruses
71
286910
3630
Vele doorsnee verkoudheden worden veroorzaakt door rhinovirussen,
04:50
that have a geometric protein structure called a capsid
72
290540
4242
welke een geometrische proteïnestructuur hebben,
een eiwitmantel geheten,
04:54
instead of a lipid membrane.
73
294782
2310
in plaats van een lipide dubbellaag.
04:57
The capsid doesn't have nearly as many weak points
74
297092
3140
De eiwitmantel heeft bij lange na niet zoveel zwakke punten
05:00
where soap amphiphiles can pry it apart,
75
300232
2884
waar amfifielen uit zeep het uiteen kunnen trekken,
05:03
so it takes longer for soap to be effective.
76
303116
3000
dus het duurt langer voordat zeep werkzaam is.
05:06
However some of its surface proteins are still vulnerable
77
306116
3690
Maar sommige proteïnen aan het oppervlak zijn nog steeds gevoelig
05:09
to the destabilizing effect of hand sanitizer.
78
309806
3566
voor het destabiliserende effect van ontsmettende handgel.
05:13
In this and similar cases, hand sanitizer may be more effective,
79
313372
4759
In deze en andere gevallen is ontsmettende handgel doeltreffender,
05:18
especially if you then wash your hands to remove residual particles.
80
318131
4540
vooral als je nadien je handen wast
om de overblijvende deeltjes te verwijderen.
05:22
The best way to know which to use for any given outbreak
81
322671
4300
De beste manier om te weten welke je bij een uitbraak moet gebruiken,
05:26
is to do what's best for all things illness-related:
82
326971
4170
is doen wat het beste is bij alles wat met ziektes te maken heeft:
05:31
follow the advice of accredited medical professionals.
83
331141
3910
geef gehoor aan het advies van erkende medische deskundigen.
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7